TVP Kultura Niedziela, 10.05.2020 10:55 OD UCHA DO UCHA - KATAR Film animowany, 5 min, Polska, 1984 Autor: Jan Brzechwa, Hieronim Neumann Reżyseria: Hieronim Neumann Zdjęcia: Zbigniew Kotecki Muzyka: Janusz Hajdun Filmowa wersja wiersza Jana Brzechwy pod tym samym tytułem. 11:00 OD UCHA DO UCHA - 5/4 Film animowany, 8 min, Polska, 1978 Reżyseria: Hieronim Neumann Scenariusz: Hieronim Neumann Zdjęcia: Jerzy Zieliński Muzyka: Janusz Hajdun Przygotowanie do towarzyskiego przyjęcia i jego przebieg ukazane w kadrze podzielonym na cztery części. Eksperyment kończy się niespodziewanie, gdy wystrzelony korek od szampana rozbija weneckie okno, ono bowiem ukazywało zniekształconą rzeczywistość. 11:10 OD UCHA DO UCHA - LOKOMOTYWA Film animowany, 6 min, Polska, 1976 Scenariusz: Zbigniew Rybczyński Wykonawcy: Teresa Przeradzka, Andrzej Kosecki, Franciszek Kokot, Jan Kusiewicz Animowana ilustracja do wiersza Juliana Tuwima. 11:15 OD UCHA DO UCHA - WARZYWA Film animowany, 5 min, Polska, 1977 Autor: Julian Tuwim Zdjęcia: Ryszard Waśko Wykonawcy: Irena Kwiatkowska Animowana ilustracja do wiersza Juliana Tuwima. Przyniesione z rynku warzywa kłócą się, które z nich większe, ładniejsze itp. , nie bacząc, że za chwilę znajdą się w garnku. 11:20 OD UCHA DO UCHA - MIASTO Film animowany, 8 min, Polska, 1972 Reżyseria: Mirosław Kijowicz Scenariusz: Mirosław Kijowicz Zdjęcia: Mieczysław Poznański Film porusza problem niszczenia środowiska przez człowieka. 11:55 BILET DO KINA - ZŁOTA DAMA (WOMAN IN GOLD) Dramat, 104 min, Wielka Brytania/USA 2015 Reżyseria: Simon Curtis Scenariusz: Alexi Kaye Campbell Aktorzy: Helen Mirren, Ryan Reynolds, Daniel Bruhl, Katie Holmes, Charles Dance Fabuła filmu osnuta wokół prawdziwej i niezwykłej historii Żydówki Marii Altmann. Mieszkająca w Los Angeles skromna, starsza już kobieta, rozpoczyna walkę z rządem austriackim o odzyskanie zrabowanychj w czasie wojny przez nazistowskie władze Austrii i należących do jej rodziny dzieł sztuki, wraz ze słynnym obrazem Gustava Klimta. Kilkadziesiąt lat po wojnie, Maria, spadkobierczyni bezcennych płócien Klimta, wraca do Wiednia. Tu rozpoczyna batalię o przejęcie rodzinnej kolekcji dzieł sztuki, wspierana przez młodego, amerykańskiego adwokata pochodzenia austriackiego, Randy’ego Schoenberga. Przede wszystkim chce odzyskać warte ponad 100 milionów dolarów słynne płótno. Czy obraz Klimta Złota Adela, zwany "austriacką Mona Lisą", ostatecznie wróci do prawowitej właścicielki? 13:55 EUGENIUSZ ONIEGIN (EUGENE ONIEGIN) Film muzyczny, opera, 164 min, Francja, 2015 Reżyseria: Alexei Stepanyuk Scenariusz: Alexander Orlov Wykonawcy: Chór Teatru Maryjskiego, Orkiestra Teatru Maryjskiego "Eugeniusz Oniegin" to opera Piotra Czajkowskiego w trzech aktach, do której libretto napisał wraz z Konstantym Szyłowskim. Akcja rozgrywa się w XIX - wiecznej Rosji. W wiejskim dworku mieszka wdowa Łarina ze swoimi córkami - Tatianą i Olgą. Obie mają inne charaktery i usposobienie. Pewnego dnia do ich dworku przybywa narzeczony Olgi - Leński, wraz ze swym przyjacielem Eugeniuszem Onieginem. Tatiana zostaje poruszona urokiem Oniegina. Dalsze losy bohaterów są pełne intryg i zwrotów akcji. Opera została wystawiona i zarejestrowana w Teatrze Maryjskim w Sankt Petersburgu. 16:45 ZAGINIONE SKARBY - "MADONNA GŁOGOWSKA" Film animowany, 8 min, Polska, 2020 Reżyseria: Beata Szuszwedyk - Sadurska Scenariusz: Beata Szuszwedyk - Sadurska Muzyka: Michał Izydorczyk Wykonawcy: Kacper Kaliszewski Cykl programów poświęconych kradzieżom dzieł sztuki. Odcinek przedstawia historię kradzieży obrazu Lucasa Cranacha starszego "Madonny z Dzieciątkiem zw. Głogowską". Dzieło zostało zarekwirowane przez majora Armii Czerwonej, a obecnie znajduje się w Państwowym Muzeum Sztuki im. Puszkina w Moskwie. Strona polska podejmuje starania o zwrot obrazu od 2004 roku. 17:00 NIEDZIELA Z... TWÓRCZOŚCIĄ MARKA NOWAKOWSKIEGO Dysk./wywiad/debata, 39 min, Polska, 2017 Scenariusz: Katarzyna Jurkowska Wykonawcy: Agnieszka Szydłowska (prowadząca) Marek Nowakowski to pisarz, którego proza przechowuje obraz Polski minionego półwiecza. Nowakowski zadebiutował w wieku 22 lat (1957 r.) zbiorem opowiadań, których bohaterami byli ludzie z przedmieść, z marginesu społecznego, kryminaliści. To był zauważony debiut, przy czym nie tylko przez środowisko literackie, ale przede wszystkim przez czytelników. W kolejnych dwóch tomach Marek Nowakowski pisał o podobnych sprawach i wizerunek piewcy marginesu - zresztą nie bez aprobaty autora - przylgnął do Marka Nowakowskiego, chociaż kolejne książki z bardzo bogatego dorobku dotyczyły już zupełnie innych spraw. O bogactwie i różnorodności prozy Marka Nowakowskiego, o jego postawie obywatelskiej i politycznej w czasach PRL, odsiadce w więzieniu, niechęci do kombatanctwa, kiepskim przyjęciu kierunku, jaki obrała Polska po 1989 r. , rozmawiamy w programie "Niedziela z twórczością Marka Nowakowskiego". A gośćmi programu są: Jolanta Nowakowska, żona pisarza; Ida Nowakowska, córka pisarza; Kazimierz Orłoś, pisarz, przyjaciel bohatera programu; poznali się na początku lat 60; Wojciech Chmielewski, pisarz, laureat Nagrody Literackiej im. Marka Nowakowskiego; Krzysztof Masłoń, krytyk literacki, przyjaciel bohatera programu; Wiesław Uchański, szef wydawnictwa Iskry, wydawca książek bohatera programu; Łukasz Orbitowski, pisarz. 17:50 NIEDZIELA Z.... TWÓRCZOŚCIĄ MARKA NOWAKOWSKIEGO - SIEDEM CZERWONYCH RÓŻ, CZYLI BENEK KWIACIARZ O SOBIE I O INNYCH Nowele filmowe, obyczajowe, 69 min, Polska, 1972 Reżyseria: Jerzy Sztwiertnia Scenariusz: Marek Nowakowski Zdjęcia: Witold Adamek Aktorzy: Zdzisław Maklakiewicz, Piotr Garlicki, Jan Himilsbach, Henryk Hunko, Renata Kossobudzka, Krzysztof Kowalewski, Eliasz Kuziemski, Wacław Kowalski, Wanda Łuczycka, Ferdynand Matysik, Jan Nowicki, Witold Pyrkosz, Ryszard Wachowski Ekranizacja sześciu opowiadań Marka Nowakowskiego, które łączy osoba Zdzisława Maklakiewicza wcielającego się w bohaterów kolejnych historii. Wprawdzie za każdym razem kreuje on inną postać, ale wszystkie w sumie tworzą portret jednego człowieka. Reżyser filmu, Jerzy Sztwiertnia jest autorem m.in. "Grzechu Antoniego Grudy", "Wesołych Świąt", serialu "Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy", "111 dni letargu", "Komediantki" i "Oszołomienia". 19:10 NIEDZIELA Z.... TWÓRCZOŚCIĄ MARKA NOWAKOWSKIEGO - KRÓLOWIE NOCY, CZYLI OD PARADISU DO DOMU CHŁOPA Film dokumentalny, 47 min, Polska, 1998 Reżyseria: Krzysztof Kalukin Scenariusz: Marek Nowakowski W styczniową noc trzej mężczyźni wychodzą kolejno z bram swoich domów. Były kelner Zbyszek Łukaszewski, saksofonista Jurek Tatarak i Adam Mielczarek wyruszają w wędrówkę po najsłynniejszych lokalach Warszawy. Towarzyszy im pisarz Marek Nowakowski, dyskretnie uczestnicząc w tej podróży w przestrzeni, a zarazem w czasie w przeszłość, w lata PRL, kiedy życie nocne stolicy dla wielu było namiastką wolności. Wyprawę we wspomnienia z młodości grupka bywalców rozpoczyna od restauracji "Paradis", która w 1956 roku zmieniła wystrój oraz nazwę, by jako "Melodia" dotrwać do początku lat 90., a następnie popaść w całkowitą ruinę. Potem idą do lokalu SPATiF-u, restauracji hoteli "Polonia" i "Bristol" i do "Kamieniołomów". W każdym z tych miejsc spotykają ludzi, którzy tak jak oni, pamiętają atmosferę tamtych lat, obyczaje, specjalności, niebezpieczeństwa i sławnych bywalców. W swej wędrówce mijają charakterystyczne punkty stolicy, istniejące jeszcze w dawnym kształcie lub już zupełnie odmienione, by dotrzeć wreszcie do jednego z najmłodszych lokali Warszawy - restauracji "Domu chłopa". W opowieści trzech panów realizatorzy filmu wpletli materiały archiwalne pokazujące oficjalne życie i zabawy tamtych lat, kiedy nawet dzieci świętowały tańcami urodziny Stalina, a bikiniarzy zsyłano do kopalń, by tam nauczyli się socjalistycznego stylu bycia. 20:10 2020. CZAS NIEZNANY ODC. 5 Film dokumentalny, 22 min, Polska, 2020 Reżyseria: Krzysztof Kasior Scenariusz: Grzegorz Zasępa Pierwszy polski serial dokumentalny poświęcony pandemii wirusa COVID - 19. W każdym odcinku oglądamy codzienność i losy trzech różnych bohaterów w czasach zmiany. Wypowiedzi bohaterów przeplatane są wstawkami fragmentów z programów informacyjnych. 22:55 PODRÓŻ Spektakl, 60 min, TVP 2000 Autor: Gerald Aubert Przekład: Barbara Grzegorzewska Reżyseria: Piotr Mikucki Zdjęcia: Marian Prokop Aktorzy: Gustaw Holoubek (Ojciec), Piotr Fronczewski (Syn) oraz Aleksandra Bożek (Kelnerka), Maria Górecka - Nowicka, Julia Krawczyk, Jerzy Bączek, Mariusz Zaniewski Współczesna sztuka francuskiego autora to wstrząsający i wzruszający zarazem dramat psychologiczny w mistrzowskiej obsadzie. Gerald Aubert (ur. 1951), z zawodu bibliotekarz, debiutował w 1988 r. adaptacją utworu Alaina Scoffa "Le Pantalon". Nominowaną do nagrody Moliera sztukę z 1991 r. , "Chambre 108", przeniesiono na ekran. "Podróż" (1996) jest opowieścią o weekendowej wyprawie dwóch Francuzów: ojca - byłego więźnia i jego dorosłego syna na teren obozu koncentracyjnego w Dachau w Niemczech. Wycieczka do miejsca bolesnych wspomnień, jaką syn organizuje staremu ojcu, dla obydwu skończy się w sposób nieoczekiwany. Syn nie podejrzewa nawet, że u celu podróży pozna wstrząsającą rodzinną tajemnicę, kryjącą zasadniczą dla jego życia prawdę. Właściwie inicjatorem wyprawy był ojciec, ale teraz zachowuje się nieznośnie. Przez całą drogę marudzi, gdera albo ponuro milczy. Opowiada niesmaczny dowcip o Żydach, Niemców uparcie nazywa Szwabami. Syn stopniowo zaczyna tracić cierpliwość. Ma dość jego złośliwości, wisielczego humoru, uprzedzeń, zadawnionych urazów. "Twój czas zatrzymał się na etapie drugiej wojny, ja patrzę na nową, tworzącą się Europę" - tłumaczy ojcu, grożąc jednocześnie, że natychmiast wrócą do Paryża, jeśli nadal będzie się tak źle wyrażał o wszystkim, co niemieckie. Starszy pan przyjmuje warunki, ale widać, że coś go gnębi. Zadaje prowokujące pytania, czyni niejasne uwagi. W restauracji w Dachau, po kilku lampkach reńskiego, staje się nieobliczalny. Wykrzykuje obelżywe słowa o gospodarzach, szwabskiej kaszance i swoim żołądku, który w tym p... kraju zrujnowano w 1943 r. Peroruje o budzeniu umarłych i lekcji honoru i odwagi. Zażenowanego sytuacją syna zbywa oświadczeniem, że będzie się wydzierał, jeśli zechce, bo numer na przedramieniu daje mu do tego prawo. Pamięć, która zżera ludzi jak rak, nagle przywodzi mu na myśl żonę. Niedawno owdowiały mężczyzna proponuje synowi toast - za matkę, która się tak dzielnie opierała. Chorobie, oczywiście, a poza tym Niemcom. Syn nie miał pojęcia, że matka była więźniarką Ravensbrueck i Dachau, nigdy o tym nie mówiła. Teraz okazuje się, że to właśnie ona przed śmiercią poleciła mężowi, by wybrał się z synem w tę podróż. Mężczyzna w sile wieku, od lat kroczący własnymi drogami, uświadamia sobie, jak niewiele wie o swoich rodzicach. Zawsze nudziły go kombatanckie opowieści ludzi z gatunku "zawodowych ofiar". Dzisiaj, chociaż w ciągu tego jednego dnia zamienili z ojcem więcej słów niż w ciagu minionych 50 lat, zadaje wciąż nowe pytania. Dlaczego ojciec, który podobno tak bardzo matkę kochał, przez całe życie ją zdradzał, dlaczego ona, wiedząc o tym, na wszystko się godziła. Dlaczego z obozu dla kobiet w Ravensbrueck przewieziono mamę do Dachau. Gdzie rodzice się poznali, jaka była wtedy matka, skąd wzięła się ta dziwna tajemnica wokół jej osoby. Mimo wyjaśnień ojca, syn nadal nie rozumie. Jakim cudem w jego metryce urodzin figuruje data 20 stycznia 1946, skoro rodzice wrócili z Dachau do Paryża w sierpniu 1945 i dopiero tutaj po pewnym czasie się spotkali. Również na to pytanie ojciec udziela rzetelnej odpowiedzi. Zrzuciwszy z siebie brzemię przytłaczające go od pół wieku, stary człowiek nareszcie czuje się wolny. Teraz syn, który nigdy nie miał żadnych rozterek związanych z własną tożsamością i przynależnością narodową, płaci wysoką cenę za bagaż przeszłości. 02:10 TERAZ ANIMACJE! - ŚLEPA VAYSHA (BLIND VAYSHA) Film animowany, 7 min, Kanada, 2016 Reżyseria: Theodore Ushev Film animowany. Vaysha urodziła się z niezwykłym darem - jej lewe oko widzi jedynie przeszłość, a prawe tylko przyszłość. Nominowana do Oscara filozoficzna opowieść o tym, jak ważne jest życie tu i teraz. 02:35 2020. CZAS NIEZNANY ODC. 5 Film dokumentalny, 22 min, Polska, 2020 Reżyseria: Krzysztof Kasior Scenariusz: Grzegorz Zasępa Pierwszy polski serial dokumentalny poświęcony pandemii wirusa COVID - 19. W każdym odcinku oglądamy codzienność i losy trzech różnych bohaterów w czasach zmiany. Wypowiedzi bohaterów przeplatane są wstawkami fragmentów z programów informacyjnych. 03:05 SAMI YAFFA NA TROPIE DŹWIĘKÓW - ODC. 2 - SERBIA (SAMI YAFFA - SOUND TRACKER - EP. 2) Film dokumentalny, 48 min, Finlandia, 2014 Reżyseria: Otso Tiainen Wykonawcy: Sami Yaffa Seria poświęcona muzyce świata. Gwiazda fińskiego rocka i miłośnik muzyki Sami Yaffa podróżuje po świecie i odkrywa muzykę różnych kultur - od Nowego Jorku, przez Serbię, Brazylię, Argentynę, Hiszpanię, Etiopię, Jamajkę, Turcję, po Senegal, Indie i Indonezję. 04:05 KINO NOCNE - CZTERY NOCE Z ANNĄ (CZTERY NOCE Z ANNĄ) Dramat psychologiczny, 90 min, Francja/Polska, 2008 Reżyseria: Jerzy Skolimowski Scenariusz: Jerzy Skolimowski, Ewa Piaskowska Muzyka: Michał Lorenc Zdjęcia: Adam Sikora Aktorzy: Artur Steranko, Kinga Preis, Jerzy Fedorowicz, Redbad Klijnstra, Jakub Snochowski, Barbara Kołodziejska, Anna Szawiel, Marcin Jędrzejewski, Zbigniew Konopka, Judyta Paradzińska - Górska Dramatem "Cztery noce z Anną" Jerzy Skolimowski przypomniał się po kilkunnastoletniej przerwie. Jego historia miłosna od razu wzbudziła duże zainteresowanie, czego dowodem mogą być liczne wyróżnienia i nagrody. Premiera filmu odbyła się w 2008 roku, podczas 61. Festiwalu Filmowego w Cannes. Szczególny klimat nadają filmowi wysmakowane plastycznie zdjęcia Adama Sikory. Anna jest pielęgniarką w szpitalu w prowincjonalnym miasteczku. Beznadziejnie zakochany w niej Leon Okrasa pracuje w szpitalnej spalarni odpadów medycznych. Jest zbyt nieśmiały, by zbliżyć się do swej ukochanej, zwłaszcza że obiekt jego uczuć kompletnie go nie dostrzega i ignoruje. Ale pragnienie przebywania blisko Anny jest tak silne, że mężczyzna odurza ją środkami nasennymi i zakrada się nocą do jej pokoju w budynku byłego hotelu pracowniczego, chcąc spędzić z nią choć parę chwil. Odurzona Anna jest nieświadoma niczego. Staje się obiektem miłosnych marzeń Leona. Mężczyzna nie chce jej brutalnie wykorzystać, a spędzając przy niej noce pragnie jedynie upajać się bliskością ukochanej i okazywać jej dowody wielkiej miłości. W rezultacie Leon zostaje aresztowany i oskarżony o gwałt. Za swój czyn trafia za kratki. Podczas procesu Anna uświadamia sobie, że mężczyzna nie jest zwykłym gwałcicielem. Chcąc ulżyć mu w cierpieniu przychodzi do niego na więzienne widzenia. Od pewnego jednak czasu przestaje odwiedzać skazańca. Kiedy Leon wychodzi na wolność, dowiaduje się, że Anna nie pracuje już w szpitalu i wyprowadziła się z miasteczka.