TVP Historia                    Sobota, 16.05.2020

06:55 BYŁ TAKI DZIEŃ - 16 MAJA. ODC. 564

Felieton, 2 min, Polska, 2006
Autor: Janusz Weychert

1703 - założenie St. Petersburga; 
1932 - w ZSRS ogłoszono wytyczne dot. walki państwa i partii z religią; 
1943 - Jurgen Stroop wysadził w powietrze warszawską Wielką Synagogę przy Tłomackiem;



07:05 SEKRETY WYKUTE W KAMIENIU - ODC. 4/8 TRANSJORDANIA, NA SKRZYŻOWANIU RELIGII I KULTUR
(TRANSJORDAN, THE CLASH OF BELIEFS)

Film dokumentalny, 51 min, Francja, 2005
Reżyseria: All Carpenter

W czwartym odcinku serii podróż do Transjordanii. 
Serce Arabii. Morze piasku i skał, na którym pojawiło się kilka fal migracji. Każda z nich wpłynęła na bieg historii Bliskiego 
Wschodu. Człowiek osiadł tu ponad milion lat temu, po czym przeniósł się na obrzeża, gdzie ziemie były żyźniejsze. 
Dzięki temu pierwsze ludy dotarły do Żyznego Półksiężyca. Zielona kraina wzbudziła zainteresowanie licznych plemion, 
które zakładały tu swoje królestwa. Byli to Amoryci, Aramejczycy, Ammonici, Moabici, Edomici, Nabatejczycy i Żydzi. 
Ludy te, setki razy wymieniane w Biblii, mówią jednym językiem. Językiem Sema, syna Noego, w postaci kilku dialektów 
semickich. Święta ziemia między Morzem Śródziemnym a pustynią Arabii; kładka między dwoma ogniskami cywilizacji 
 - Egiptem i Mezopotamią. Transjordania była i jest korytarzem komunikacyjnym między Afryką a Eurazją. Szlak ten, znany
jako Droga Królewska, był uczęszczany już w czasach biblijnych. Mojżesz i jego lud kroczyli tędy ku Ziemi Obiecanej. 
Podążali nim pierwsi chrześcijanie. Kilkaset lat po nich pojawili się krzyżowcy walczący z islamem. Wszyscy zostawiali
tu ślady, dowody wiary. 


08:40 ZAKLĘTY DWÓR - ODC. 3/7 W SIEDZIBIE UPIORA

Serial przygodowo - historyczny, 55 min, Polska 1976
Reżyseria: Antoni Krauze
Scenariusz: Andrzej Wydrzyński
Występują: Krzysztof Jasiński, Olgierd Łukaszewicz, Danuta Kowalska, 
Roman Wilhelmi, Jerzy Binczycki, Wiesław Wójcik, Jan Nowicki, 
Bogusław Sochnacki, Janusz Paluszkiewicz, Wiesław Gołas i inni

Nocą w zaklętym dworze maziarz prowadzi tajne zebranie patriotyczne. 
Wśród przyszłych uczestników rewolucji są szlachcic, mieszczanin, 
kilku chłopów. Tymczasem do dworu zakrada się Czorgut. Nie odkrywa 
jednak spiskowców, sam natomiast zostaje zauważony przez Bulija
i omal nie ginie z jego ręki. Życie ratuje mu piękna dziewczyna podobna 
do Eugenii Żwirskiej. Rano Bulij wywozi ją z zamku. Widzi to Juliusz, 
a także Horawa. Horawa chce złożyć w cyrkule skargę na Bulija 
o okradanie zamku. Juliusz układa się z sędzią Gągolewskim, że ten 
zatrzyma Horawę w areszcie. Tymczasem komisarz Kraxelhuber żąda 
od Juliusza pomocy w wyłapywaniu emisariuszy - za jednego z nich 
uważa Czorguta. 



09:45 OKRASA ŁAMIE PRZEPISY - KUCHNIA PACHNĄCA SEREM

Magazyn, 24 min, Polska, 2019
Reżyseria: Tomasz Rostworowski
Scenariusz: Tomasz Rostworowski, Karol Okrasa
Zdjęcia: Józef Szymura, Jarosław Frankowski, Sławomir Orman
Wykonawcy: Karol Okrasa (prowadzący)

W swojej kolejnej wyprawie kulinarnej Karol opowie o niezwykłym wynalazku ludzkości, czyli o serze. Nie wiemy, 
kto pierwszy zrobił ser, ale pierwsze opisy sera pochodzą sprzed trzech tysięcy lat z Babilonii. Ze Starego Testamentu 
wiemy, że sery i masło jadł król Dawid. Ostatnio znaleziono na Kujawach nad Wisłą pozostałości narzędzia służącego 
do produkcji sera z okresu neolitu! Niestety, choć Polska jest szóstym światowym producentem serów dojrzewających, 
to w spożyciu zajmujemy dużo dalszą pozycję. 
Właśnie dlatego Karol zabierze widzów na zielone łąki Mazur, gdzie krowy pasą się na nieskażonych i obfitujących 
w soczystą trawę pastwiskach. Karol rozpocznie od porannego udoju, a potem pokaże, jakie potrawy można z serami 
przygotować. Przedstawi też proces powstawania sera dojrzewającego w pobliskiej mleczarni. 
Kucharz przygotuje trzy potrawy z serami w roli głównej: pieczone ziemniaki z farszem z sera i grzybów podane 
z kwaśnym mlekiem, serową tartę z grzybami, a na deser pierogi z sera twarogowego z owocami w maśle. 


10:25 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - KAZACHSTAN. SERCE AZJI ŚRODKOWEJ.
(FLAVORS)

Film dokumentalny, 50 min, Francja, 2008
Reżyseria: Eric Bacos

W kolejnym odcinku serii podróż do Kazachstanu. Stepy i góry Kazachstanu tworzą ciekawy i zróżnicowany krajobraz. 
Jego bogata i długa historia sięga czasów wielkiego Jedwabnego Szlaku. Kraj między Ałtajem a brzegami Wołgi 
tworzą liczne i różnorodne narodowości. Mieszkańcy tego ogromnego kraju chętnie podejmują podróżnych, odrywając
przed nimi jego sekrety.


12:35 DZIEWICZA NOWA ZELANDIA - ODC. 4/6. PARK NARODOWY ZATOKI HAURAKI
(ODC. 4/6)

Film dokumentalny, 44 min, USA, 2013
Reżyseria: Alex Clark, Nicky Hommond
Scenariusz: Cameron Crawford

Nowa Zelandia to niezwykłe miejsce. Przez długi czas izolowana na rozległym Pacyfiku, stała się ewolucyjnym
"laboratorium", w ktorego pierwotnych lasach żyją unikalne i często dziwne formy życia; ptaki, które nie chcą latać, 
gigantyczne owady i żywe skamieliny o niebadanym wieku. Nowa Zelandia to ciągle zmieniające się krajobrazy 
od szczytów Mt Aoraki Mt Cook - najwyższego wzniesienia tego obszaru, do tajemniczych "cieni" Fiordlandu 
i niezwykłych głębin Hauraki Marine Park. Seria odkrywa najdziksze miejsca parków narodowych Nowej Zelandii.


13:35 POLSKIE 100 LAT - POLITYKA PAŃSTWA WOBEC KOŚCIOŁA W LATACH 1944 - 1956

Film dokumentalny, 24 min, Polska, 2019
Reżyseria: Paweł Woldan
Scenariusz: Mirosław Chojecki, Piotr Weychert
Muzyka: Michał Lorenc
Wykonawcy: Kazimierz Kaczor, Tomasz Marzecki

Cykl filmów dokumentalnych opowiadających o najważniejszych wydarzeniach i postaciach w historii Polski od przełomu 
XIX i XX wieku po rok 2004. 

Film ukazuje historię Kościoła katolickiego w Polsce od zakończenia II wojny światowej w 1945 roku do 1956 roku. Kościół 
stał się w latach wprowadzania systemu komunistycznego w Polsce wrogiem dla władzy narzuconej przez Związek Sowiecki. 
Film przedstawia politykę władz wobec Kościoła katolickiego, od umiarkowanej i dość liberalnej do restrykcyjnej i mającej 
na celu likwidację kościoła i jego wpływu na społeczeństwo. Działalność Kościoła katolickiego zostaje ograniczona, a wielu 
księży, zakonnic i zakonników, a także biskupi uwięzieni. Punktem kulminacyjnym jest aresztowanie prymasa Polski kardynała
Stefana Wyszyńskiego w 1953 roku. Po wydarzeniach w czerwcu 1956 roku i zmianie I sekretarza partii PZPR prymas
zostaje zwolniony z uwięzienia. Władze zapowiadają przywrócenie demokracji w Polsce i w konsekwencji właściwe relacje 
z Kościołem katolickim. 


14:05 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.I - ODC. 1 LATARNIE POLSKIEGO WYBRZEŻA

Film dokumentalny, 27 min, Polska, 2015
Reżyseria: Radosław Kotarski
Scenariusz: Radosław Kotarski

Jak trudne było życie w zimnej słowiańskiej chacie? Czy to prawda, że w Polsce mamy wodne fortyfikacje 
obronne uważane za jedne z najciekawszych na świecie? Ile kilogramów uzbrojenia dźwigał na sobie polski
husarz? Czy zrekonstruowana średniowieczna latarnia jest widziana z morza równie dobrze, jak współczesna?
Na te i inne pytania odpowiada Radosław Kotarski, znany z internetowego programu 
popularnonaukowego "Polimaty". Zaprosi on widzów w wyjątkową i pełną emocji podróż do miejsc zwykle 
nieznanych zwiedzającym, zakątków, gdzie każdy będzie mógł poczuć, jak wyglądało życie ludzi w dawnych 
epokach. 
Czy starożytny zawód latarnika ma znaczenie w świecie pełnym nowoczesnej technologii ułatwiającej żeglugę?
Radosław Kotarski wraz z widzami odkryje najciekawsze rozwiązania, które dawniej poprawiały bezpieczeństwo 
na morzu. Przeprowadzi również eksperyment, który porówna skuteczność działania średniowiecznej latarni 
morskiej z istniejącą obecnie. Ponadto sprawdza jak trudne życie mieli latarnicy dawniej, a jak wygląda to dziś. 
Okazuje się bowiem, że nie samotność może doskwierać im najbardziej, ale niezwykle surowe zasady pracy. 


14:40 TAJEMNICE WŁOSKICH MIAST - FLORENCJA
(ITALY’S INVISIBLE CITIES)

Film dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2017
Reżyseria: Harvey Lilley
Wykonawcy: Michael Scott, Alexander Armstrong

Historyk, doktor Michael Scott, wyrusza na nową przygodę, aby odkryć skarby trzech kolejnych słynnych włoskich miast 
 - Neapolu, Wenecji i Florencji. Dzięki użyciu najnowocześniejszych technologii, w tym skanowania 3D o ultrawysokiej 
rozdzielczości, grafiki komputerowej i zdjęć lotniczych, możemy zobaczyć nieznane i ukryte przestrzenie tych niezwykłych 
miast. Innowacyjne podwodne skanowanie Zatoki Neapolitańskiej ujawnia zatopiony świat rzymskiego kurortu, który zatonął 
podczas starożytnego trzęsieniach ziemi. W Wenecji zespół bada, co kryje się pod jej wspaniałymi pałacami. We Florencji 
nowoczesne skanowanie 3D wielkiej katedry Il Duomo, jak ją nazywają Włosi, ukazuje piękno i wyrafinowanie pionierskiej
inżynierii stojącej za największą na świecie ceglaną kopułą - śmiały wyczyn kreatywnego umysłu, który zdefiniował 
Renesans. 


15:40 SPÓR O HISTORIĘ - WŁADCY POLSCY: MICHAŁ KORYBUT WIŚNIOWIECKI

Dysk./wywiad/debata, 31 min, Polska, 2017
Scenariusz: Elżbieta Szumiec - Zielińska
Wykonawcy: Maciej Zakrocki (prowadzący)

Po abdykacji Jana Kazimierza w 1668 roku, szlachta wybrała 19 czerwca 1669 roku na tron Rzeczypospolitej 
dwudziestodziewięcioletniego syna księcia Jeremiego Wiśniowieckiego, Michała Tomasza Korybuta Wiśniowieckiego. 
Wszechstronnie wykształcony, posługujący się przynajmniej ośmioma językami obcymi, nie odziedziczył talentów 
po swoim ojcu. Przez małżeństwo z Eleonorą Habsburżanką związał się z dworem wiedeńskim. Od początku miał 
przeciwko sobie silne stronnictwo wśród arystokratów związanych z dworem francuskim. Opór ich był tak silny, 
że mimo wypowiedzenia przez Turcję wojny Rzeczypospolitej zablokowali oni uchwalenie podatków na obronę. 
W tych okolicznościach 18 października 1672 roku, po upadku Kamieńca Podolskiego zawarty został upokarzający 
dla Rzeczypospolitej traktat buczacki z Turcją. Rok później hetman Jan Sobieski pokonał Turków pod Chocimiem. 
Michał Korybut zmarł w przededniu bitwy, 10 listopada 1673 roku we Lwowie, na zatrucie żołądkowe. 


16:25 WYNALAZKI, KTÓRE ZMIENIŁY ŚWIAT - TELESKOP. ODC. 1/6
(REVOLUTIONS: THE IDEAS THAT CHANGED THE WORLD)

Film dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2019

Samochód. Samolot. Smartfon. Rakieta. Robot. Teleskop. Uznajemy te urządzenia za coś oczywistego, ale każde z nich jest 
szczytem ludzkich osiągnięć, a jego historia sięga daleko w przeszłość. Powstawały latami, często w wyniku zaskakujących 
przypadków albo dzięki wielkim przełomowym odkryciom, a nawet cudom. Kosztowały lata walki i poświęcenia zdeterminowanych 
jednostek. Każdy z nich zrodził się, aby zaspokoić podstawowe ludzkie potrzeby i zrealizować odwieczne marzenia człowieka: 
potrzebę komunikacji, pragnienie odnalezienia naszego miejsca we wszechświecie czy potrzeby odkrywania i podróżowania. 
Ta seria to podróż przez historię człowieka, opowiedziana z perspektywy tych sześciu technologicznych cudów. Ujawnia, jak 
nauka, wynalazczość, często przypadek rozwijały się i uzupełniały, w wyniku czego zmieniły świat na zawsze, ale i ukształtowały 
współczesnego człowieka. 



17:20 KUCHNIA JAGIELLONÓW - ODC. 2

Magazyn, 25 min, Polska, 2020

Cykl przedstawiający czasy dynastii Jagiellonów od strony kuchni. A kuchnia tamtych czasów 
to nie tylko tłuste mięsiwa suto podlewane miodem. To kuchnia pełna finezji, owoców, warzyw, 
zup, wypieków.



17:55 STULECIE WINNYCH S.I - ODC. 11

Serial obyczajowy, historyczny, 44 min, Polska, 2019
Reżyseria: Piotr Trzaskalski
Scenariusz: Ariadna Lewańska, Małgorzata Retei
Muzyka: Wojciech Lemański
Aktorzy: Kinga Preis, Jan Wieczorkowski, Roman Gancarczyk, Weronika Humaj, Karolina Bacia, Katarzyna Kwiatkowska,
Arkadiusz Janiczek, Barbara Wypych, Rafał Królikowski, Olaf Lubaszenko, Andrzej Mastalerz, Anna Grycewicz, Sandra Drzymalska, 
Patryk Szwichtenberg, Tomasz Włosok

Lato 1938 roku. Winni i przyjaciele rodziny bawią się na weselu Andzi i Guido. Jerzyk jest zazdrosny o uczucia mamy. Dopiero
rozmowa ze Stanisławem nieco go uspokaja. Kazia i Damian dostają pracę u Iwaszkiewiczów. Damian znajduje się w orbicie 
zainteresowań literata. - To wielki pisarz... Rozmawiamy o sztuce, o muzyce... - tłumaczy Ani, która często bywa w Stawisku. 
Udziela bezpłatnie lekcji córkom Iwaszkiewiczów. - Mam dług wobec pani i pani ojca... Teraz mam szansę, żeby się odwdzięczyć, 
tłumaczy Annie Lilpop, gdy ta mówi, że nie ma z czego płacić za korepetycje. Kazia i Ania widzą, co dzieje się z Damianem. 
Chcąc uniknąć skandalu, Anna Lilpop zwalnia chłopaka. Guido i Andzia otwierają w Brwinowie włoską lodziarnię, a Mania, Ania 
i Paweł starają się unormować swoje relacje. Jasiek nie ukrywa przed Łucją swoich uczuć. Między młodymi dochodzi do sprzeczki, 
dziewczyna upada na ziemię i traci przytomność. Wezwana przez Jaśka Bronia, cuci Łucję i odkrywa na jej plecach znamię. 
 - Jest takie samo i w tym samym miejscu, co synowa miała - mówi Winna siostrze przełożonej klasztoru, przed którym znaleziono 
niemowlę. Gdy odkrywa datę podrzucenia Łucji, Bronia łączy fakty. Tymczasem Jasiek wyznaje Łucji miłość. 



18:50 SŁOWA I TWARZE - SŁOWA I TWARZE - TYRMAND 1954

Film dokumentalny, 46 min, Polska, 1992
Reżyseria: Jan Sosiński
Scenariusz: Rutkowski Krzysztof

Sylwetka Leopolda Tyrmanda, pisarza, publicysty, propagatora jazzu w naszym kraju, 
ukazana na tle przemian społeczno - politycznych w Polsce lat pięćdziesiątych. 
O Leopoldzie Tyrmandzie opowiadają: Andrzej Miłosz, Andrzej Roman, Teresa Zygadlewicz
i Jerzy Matuszkiewicz. 
W programie wykorzystano fragmenty filmów: "Asfaltowa dżungla" w reżyserii Johna
Hustona, "Naprawdę wczoraj" w reżyserii Jana Rybkowskiego oraz materiały archiwalne 
Wytwórni Filmów Dokumentalnych i Filmowych w Warszawie. 
 


20:00 SZTUKA FRANCJI - 3/3 ŚWIAT NOWOCZESNY
(THE ART OF FRANCE EP. 3 - THIS IS THE MODERN WORLD)

Film dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2017
Reżyseria: Tim Kirby, Basil Comely, Tim Dunn

Trzyodcinkowy miniserial dokumentalny poświęcony sztuce Francji. Andrew Graham Dixon przybliża nam historię 
i dziedzictwo francuskiej kultury. 
W trzecim odcinku poznajemy dzieła impresjonistów - Claude ' a Moneta, Edgara Degasa, Auguste ' a Renoira, 
historię malarstwa Henriego de Toulouse - Lautreca. Przyglądamy się pracom postimpresjonisty Georges ' a Seurata, 
kubisty Pabla Picassa, fowisty Henriego Matisse ' a czy dadaisty Marcela Duchampa, autora koncepcji "ready made" 
i słynnego pisuaru z 1917 roku.



21:00 OFICER - ODC. 8/13 - TOWARZYSZE BRONI

 Serial sensacyjny, 55 min, Polska 2004
 Reżyseria: Maciej Dejczer
 Scenariusz: Wojciech Tomczyk
 Zdjęcia: Arkadiusz Tomiak
 Muzyka: Michał Lorenc
 Występują: Borys Szyc, Magdalena Różczka, Paweł Małaszyński, 
 Krzysztof Globisz, Jan Frycz, Andrzej Chyra i inni

 Kruszon, będący pod stałą obserwacją kolegów z policji, 
 rozpoczyna życie w nowym wcieleniu - doktora ekonomii, który robi
 błyskotliwą karierę i obraca się w kręgach władzy. Aby uwiarygodnić
 swój wizerunek, prowadzi nawet - dzięki protekcji wicepremiera - 
 wykłady na prywatnej uczelni, na której studiuje Malwina, siostra
 Granda. Kiedy Kruszon zostaje napadnięty przez gang złodziei
 samochodów, Grand przychodzi mu z pomocą. Wyjawia, że służył w
 legii cudzoziemskiej. 
 Odbywa się ślub Aldony i Rysia. Kruszon z ukrycia obserwuje
 uroczystość. Na ślubie zjawia się również Topor, ofiarowuje
 nowożeńcom w prezencie kosz kwiatów. Okazuje się, że to tylko
 dodatek do właściwego prezentu - zdeponowanych w banku 750 tys. 
 złotych. Topor obiecuje dołożyć drugie tyle, jeśli Ryś wyjawi mu
 nazwisko zabójcy Patryka. Aldona i Ryś nie powiadamiają na razie
 przełożonych o otrzymanej propozycji, postanawiają czekać. 
 Kumple Granda podejrzewają, że Kruszon może być policyjną
 "wtyczką". Zidane postanawia go sprawdzić. 
 Kruszon spędza coraz więcej czasu z Malwiną. Ich znajomość
 powoli nabiera rumieńców. 



22:05 ANGIELSCY CHŁOPCY Z BOMBOWCÓW
(BOMBER BOYS)

Film dokumentalny, 89 min, Wielka Brytania, 2012
Reżyseria: Harvey Lilley
Wykonawcy: Ewan Mcgregor (prowadzący), Colin Mcgregor (prowadzący)

Znany aktor angielski, Ewan McGregor i jego brat lotnik, Colin McGregor, przedstawiają porywającą, dramatyczną 
i rzadko opowiadaną historię pilotów bombowców RAF - u: ludzi, którzy walczyli i umarli na niebie nad Europą. 
Jest to opowieść o indywidualnym bohaterstwie i niezwykłym kolektywnym duchu. Ewan i Colin spotkają się 
z wieloma uczestnikami tamtych wydarzeń. Przeżyją i podejmą wiele wyzwań: Colin spełni swoje największe 
marzenie latania jednym z dwóch ocalałych bombowców Lancaster, a Ewan nauczy się, co to znaczy nawigować, 
bombardować, a także być strzelcem. 


23:50 PIWKO DLA NIEDŹWIEDZIA!

Film dokumentalny, 53 min, Polska, 2008
Reżyseria: Maria Dłużewska
Scenariusz: Maria Dłużewska
Zdjęcia: Andrzej Adamczak, Michał Bukojemski, Robert Sitek, Łukasz Starek

Zabawne i wzruszające anegdoty o Wojtku - niedźwiedziu z Armii Andersa. 
Po doświadczeniach łagrów, głodu, po utracie najbliższych mały osierocony niedźwiadek, 
wymagający opieki, i z którym trzeba się bawić, powoduje u żołnierzy 2. Korpusu powrót 
empatii, choć zdawałoby się, już zapomnieli o takim uczuciu. Polacy byli dumni, że 
mają Wojtka, którego wszyscy wokół podziwiają.


00:55 SZWADRON
(SZWADRON)

Dramat historyczny, 97 min, Polska/Ukraina/Francja/Belgia, 1992
Reżyseria: Juliusz Machulski
Scenariusz: Juliusz Machulski
Zdjęcia: Witold Adamek
Muzyka: Krzesimir Dębski
Wykonawcy: Maciej Gudowski
Aktorzy: Radosław Pazura, Janusz Gajos, Siergiej Szakurow, Jan Machulski, Franciszek Pieczka, Katarzyna 
Łochowska, Bernard-Pierre Donnadieu, Tomasz Stockinger, Wojtek Klata, Grzegorz Warchoł, Artur Barciś, 
Anna Majcher, Agnieszka Kruk, Henryk Machalica, Eugeniusz Kamiński

Juliusz Machulski znany jest przede wszystkim jako twórca dowcipnych scenariuszy i kasowych filmów 
z wartką akcją - "Seksmisja", "Vabank", "Vabank II", "Kingsajz", "Deja vu". W roku 1992 po raz pierwszy 
w swej reżyserskiej karierze zrealizował - w dodatku z wielkim rozmachem - film historyczny. Tysiące 
statystów, koni, imponujące sceny batalistyczne, producenci z czterech krajów. Strona rosyjska dostarczyła 
nawet autentyczną broń z XIX wieku, a ta zrobiona specjalnie dla potrzeb filmu działała na tych samych 
zasadach co przed stuleciem. Za militaria, kostiumy, uprząż i układ jazd konnych odpowiedzialny był 
Tomasz Biernacki - etnograf, historyk i doskonały jeździec. Zadanie ułatwiły mu materiały zebrane podczas 
pracy nad poprzednimi filmami związanymi z okresem powstania styczniowego, m.in "Wierną rzeką". 
Akcja filmu rozgrywa się w roku 1863 na ziemiach zaboru rosyjskiego. Bohaterem "Szwadronu" jest pochodzący
ze szlacheckiej rosyjskiej rodziny młody baron Fiodor Jeremin. Wstępuje on na ochotnika do szwadronu 
dragonów - chce zaimponować dziewczynie, w której zakochał się bez wzajemności. W Polsce wybucha 
powstanie, Jeremin zgłasza się do oddziału wysłanego do jego stłumienia. Wydaje mu się, że Polacy pokonani
zostaną z łatwością, a on bez większego wysiłku zdobędzie stopień oficerski, ordery, łupy i sławę bohatera. 
W szwadronie służy również rotmistrz Dobrowolski, Polak. Właśnie on wyróżnia się największym 
okrucieństwem wobec miejscowej ludności. Patrol rosyjski chwyta młodego Żyda Symchę. Dobrowolski, 
przekonany, że Symcha jest powstańczym łącznikiem, każe go powiesić mimo protestów innych oficerów. 
Jeremin głęboko przeżywa egzekucję. Widzi brutalność Kozaków pacyfikujących wsie i zaczyna współczuć 
walczącym Polakom. 
Ze szwadronu dezerterują dwaj szeregowcy: Jemieljanow i Niczyporczuk. Jeremin martwi się losem 
Niczyporczuka, który w jednej z potyczek uratował mu życie. Spostrzega w wiejskiej karczmie polską 
szlachciankę i urzeczony jej urodą pragnie ją poznać. Tymczasem Rosjanom udaje się aresztować pułkownika
Markowskiego. Ten legendarny żołnierz powstania jest dla nich bezcenny. Współpracujący z Rosjanami 
rządca Petersigle zaprasza oficerów szwadronu na obiad. Emilia Petersigle, jego córka, jest dziewczyną, 
którą Jeremin zachwycił się w karczmie, lecz ona traktuje go jak wroga, gdyż całym sercem opowiada się 
po stronie powstańców. Nocą aresztowany pułkownik popełnia samobójstwo. Niczyporczuk wpada w ręce
Rosjan. Za dezercję zostaje skazany na karę dwóch tysięcy pałek. W czasie egzekucji umiera. Szwadron
Jeremina oddala się z wioski w ulewnym deszczu