TVP3 Sobota, 23.05.2020 06:30 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - RYCERZ KRZYŻA I MIECZA Magazyn, 22 min, Polska, 2020 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki Rycerz Krzyża i Miecza. Ta historia zaczęła się dla nas od notatki prasowej z lipca 1930 roku, mówiącej o katastrofie wojskowego samolotu podczas nocnych ćwiczeń 2. pułku lotniczego w Krakowie. Miejsce zdarzenia to łęgi wiślane, u stóp klasztoru cystersów w Mogile. Nie mieliśmy wtedy pojęcia, jak pasjonująca przygoda się dla nas rozpoczyna. Bohaterem dzisiejszej opowieści będzie kpt. dypl. Władysław Polesiński. 08:00 ODKRYWCY ZAPOMNIANYCH HISTORII Reportaż, 22 min, Polska, 2015 Autor: Beata Hyży-Czołpińska Scenariusz: Beata Hyży-Czołpińska Grupę Urban Explorers - Białystok (od "urban exploration", co oznacza badanie zwykle niewidocznych lub niedostępnych części ludzkiej cywilizacji) tworzy sześć osób. W większości to kumple, znający się jeszcze od podstawówki. Ich celem jest zwiedzanie, dokumentowanie i pokazywanie opuszczonych, ukrytych i zapomnianych miejsc Podlasia. Ta alternatywna turystyka przyczynia się do ocalenia w fotografiach ginących miejsc regionu. Zaczęło się od poszukiwania informacji o nawiedzonych miejscach na Podlasiu, potem skupili się na takich opuszczonych. Byli np. w Czarnej Białostockiej, w halach, gdzie kiedyś prowadzona była produkcja zbrojeniowa dla marynarki, wędrują do opuszczonych wsi i dworków. Zanim ruszą na wyprawę, najpierw przeszukują internet, rozmawiają np. z zawodowymi kierowcami, którzy dużo jeżdżą, często po bocznych drogach i wiedzą, co gdzie jest ciekawego. Opracowali już własną metodę szukania opustoszałych domów - trzeba jechać w stronę wsi i skręcić w najgorsze drogi w okolicy - zawsze znajdzie się przy nich coś interesującego. Gdy docierają na miejsce, wyjmują aparaty fotograficzne, latarki, często też hełmy, bo mogą się przydać. Część osób robi zdjęcia, pozostali namierzają niebezpieczne elementy i ostrzegają innych. Nic nie zabierają i nie wynoszą z tych miejsc. Ich podstawowa zasada: zostawić tylko ślady butów i zdjęcia. Białostoccy eksplorersi założyli stronę na Facebooku, na której zamieszczają relacje ze swoich wypraw. Piszą też na inne portale, zamierzają założyć własną stronę internetową i umieszczać na niej nie tylko zdjęcia, ale i filmy. Wszystko absolutnie niekomercyjnie, tylko z pasji i jako hobby. Wierzą, że dzięki ich działaniom zainteresują się tymi miejscami jacyś decydenci i da się coś jeszcze uratować z historii Podlasia, ochronić przed zniszczeniem i zapomnieniem. 09:00 1819 KG WIARY Film dokumentalny, 45 min, Polska, 2007 Reżyseria: Aneta Chwalba, Maciej Muzyczuk, Artur Chwalba, Maciej Muzyczuk Scenariusz: Artur Chwalba, Maciej Muzyczuk Zdjęcia: Sławomir Chudowski, Wojciech Jeznach, Witold Kornaś, Leszek Ptaszyński, Jan Wronowski 1819 - tyle kilogramów waży 15 - metrowy, żelazny krzyż, stojący na Giewoncie. Inicjatywa postawienia go tam wyszła od zakopiańskiego proboszcza, ks. Kazimierza Kaszelewskiego, a wierni szybko ją podchwycili. 400 elementów krzyża odlano w Krakowie, potem przywieziono pod Giewont. Wnieśli je na szczyt w 1901 roku na swych barkach mieszkańcy Zakopanego, aby w ten sposób uczcić początek nowego wieku. Od ponad 100 lat krzyż ten jest symbolem polskiej religijności, góralskiego uporu i trwania w wierze. Jan Paweł II również darzył to miejsce wyjątkową miłością. Od śmierci papieża w 2005 roku, grupa młodych zakopiańczyków co roku 2 kwietnia zaczęła wnosić na szczyt Giewontu ważący kilkadziesiąt kilogramów sprzęt oświetleniowy, by o 21.37 rozświetlić krzyż i w ten sposób oddać hołd wielkiemu Polakowi. W tej grupie byli: Tomek - przyszły informatyk, 26 - letni Krystian - właściciel pubu, Jasiek - właściciel wypożyczalni sprzętu narciarskiego, 17 - letni Marcin - uczeń technikum budowlanego, 25 - letni Szymon - hotelarz oraz jedyna w tym gronie dziewczyna, 18 - letnia Kasia. Jedni bardzo wierzący, inni trochę mniej, a może tylko mniej gorliwi w praktykowaniu wiary, traktują tę coroczną wędrówkę na szczyt góry jako pokutę za grzechy. Mają poczucie, że robią coś dobrego i ważnego nie tylko dla nich, ale dla wszystkich Podhalan, zachowujących tak żywe wspomnienie o papieżu. Sfilmowane przygotowania i przebieg tej wyprawy w kwietniu 2007 r. , wypowiedzi jej uczestników mówiących o tym, jak narodził się ten pomysł, o swojej motywacji, a teraz już także i duchowej potrzebie odbycia co roku swoistej pielgrzymki na Giewont, przeplatają opowieści górali, których przodkowie sami uczestniczyli w stawianiu krzyża. W filmie odtworzono też - wykorzystując stylizowane, utrzymane w kolorze sepii zdjęcia - prawdopodobny przebieg tego przedsięwzięcia, nie zabrakło też refleksji na temat siły i wyjątkowości góralskiej wiary. 09:50 Z MIŁOŚCI DO MIASTA Reportaż, 8 min, Polska, 2019 Andrzej Hamada już w trakcie drugiej wojny światowej pracował jako architekt w okupowanym Krakowie, jednocześnie pełniąc obowiązki wywiadowcze dla Armii Krajowej. Niegdyś wicemistrz szachowy, a obecnie zasłużony obywatel miasta Opola, miłośnik i badacz jego historii, autor wielu publikacji poświęconych architekturze miasta. W Opolu mieszka ponad 60 lat, w trakcie których był naocznym świadkiem wielu jego przemian. 12:05 MODA NA RODZINĘ - ODC. 137 Magazyn, 24 min, Polska, 2020 Scenariusz: Ewa Pietrzak Wykonawcy: Ewa Pietrzak (prowadząca) W tym odcinku: Każda karmiąca piersią mama zastanawia się, jak powinna wyglądać jej dieta, by korzystnie wpływała na rozwój i zdrowie dziecka. Co można jeść, a czego unikać, karmiąc dziecko, w rozmowie z Natalią Suszczewicz - lekarzem ginekologiem oraz Magdaleną Łapanowską - dietetykiem. Ewa Pietrzak zaprosi nas także na spotkanie z wyjątkową rodziną Halskich, którzy przetrwali razem wiele trudnych momentów związanych z chorobą dziecka. 12:35 PODLASKI REDYK Reportaż, 12 min, Polska, 2014 Mieszkańcy wsi Haćki w gminie Bielsk Podlaski szykują się do wiosennego wypasu owiec. Mówią o tym trochę żartobliwie: redyk, chociaż tego słowa w ich okolicy nikt nie zna. Częściej używają białoruskiego określenia wyhon. Niemniej uważają: nieważne, jak to się będzie nazywało, ważne, że zrobili kolejny krok, aby chronić naturalne środowisko najbliższej okolicy. Ostatnie dziesięciolecie w Haćkach było naznaczone walką o prawo pierwokupu ziemi ich ojców, którą kiedyś państwo zabrało pod PGR. Wiele razy przegrywali z bogatszymi, zamiejscowymi rolnikami. Na swoim koncie mają też kilka sukcesów. Po pierwsze gospodarze odzyskali część ziemi, po drugie wieś uzyskała prawo do gospodarzenia w popegeerowskich budynkach i dzięki temu nie powstanie obok ich domów żadna wielka ferma. Po trzecie, obok Haciek znajduje się cenny kompleks przyrodniczo - archeologiczny ze starym grodziskiem, wzniesieniami polodowcowymi i unikalnymi endemicznymi roślinami. I dzięki ich staraniom koło tego kompleksu można będzie prowadzić tylko tradycyjną gospodarkę, polegającą na wypasie owiec. A po czwarte, bodaj najważniejsze, wspólne działania skonsolidowały mieszkańców wsi. Założyli oni towarzystwo Haj, uczą się ekologii i zasad zrównoważonego rozwoju środowiska, a także historii regionu. Wspólny wypas ma być takim kolejnym krokiem integrującym Haćki. Nieważne, że mają tylko około czterdziestu owiec, ale jest to stara polska rasa wrzosówka. Na ich hodowlę można uzyskać dotacje, a pisanie wspólnych wniosków unijnych, to także cenne doświadczenie. 12:50 POWRÓT DO PRZESZŁOŚCI - ODC. 16 - JAK Z ŻURNALA, CZYLI KLIENT GRYMASI Magazyn, 9 min, Polska, 2014 "Jak z żurnala, czyli klient grymasi". PRL - owskie paradoksy, czyli o tym, jak towary modne i dobrej jakości produkowane w Polsce trafiały na eksport, głownie do krajów socjalistycznych, zaś do polskich sklepów wysyłano towary niższej kategorii: brzydkie, niemodne i kiepskie. "Ostatnie krzyki mody" Polacy mogli wówczas zobaczyć jedynie w żurnalach. 13:15 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 161 LESZNO Magazyn, 22 min, Polska, 2019 Reżyseria: Ewa Grodzka Scenariusz: Ewa Grodzka Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Leszno nazywano niegdyś Wielkopolskimi Atenami. Przyciągało artystów, naukowców i filozofów. Kształcił się tu król Stanisław Leszczyński. Dziś słynie z żużla i świetnych warunków do uprawiania lotnictwa sportowego czy baloniarstwa. Zwiedzanie najlepiej rozpocząć od charakterystycznego rynku. Z każdego rogu wychodzą prostopadłe względem siebie dwie ulice. Wzdłuż pierzei znajduje się 37 kamienic, w większości pochodzących z przełomu XIX i XX wieku. Historia miasta rozpoczęła się w 1393 roku, a przynajmniej z tego właśnie roku pochodzi pierwsza wzmianka o Lesznie - wtedy osadzie, która nosiła nazwę Lesczno. W 1547 r. prywatne Leszno uzyskało prawa miejskie nadane przez króla Zygmunta Starego. Centralną część rynku zajmuje barokowo - klasycystyczny ratusz. Budowla zawiera relikty pierwszego ratusza z 1639 r. , ale współczesny wygląd otrzymała w XVIII wieku - po przebudowie, która była konieczna po wielkich pożarach. Kolorytu miastu dodają także murale. Fani sztuki prezentowanej poza murami galerii czy muzeów, wyposażeni w specjalną mapkę, mogą ruszyć śladem leszczyńskich obrazów na murach. Na trasie jest 15 murali, m.in. ten przedstawiający leszczyńskiego poetę Stanisława Grochowiaka. Ciekawostką jest też Teatr Miejski w Lesznie - - najmłodszy państwowy teatr w Polsce. Powstał w 2016 roku. 150 - osobowa widownia może oklaskiwać aż 10 premier w sezonie. 15:15 SANTO SUBITO - PROROK NASZYCH CZASÓW - KONCERT Z OKAZJI 100 LECIA URODZIN ŚW. JANA PAWŁA II Koncert, 80 min, Polska, 2020 Koncert z okazji 100 - lecia urodzin św. Jana Pawła II odbędzie się w Sanktuarium pod wezwaniem św. JP II w Krakowie, w miejscu, gdzie znajdują się jego relikwie. Ideą koncertu jest przypomnienie przesłania, które Ojciec Święty skierował do członków korpusów dyplomatycznych podczas noworocznej audiencji w styczniu 2004 r. , krótko przed śmiercią. W przemówieniu Jan Paweł II mówił o czterech wielkich wyzwaniach stojących przed całym światem, jak wiara, pokój, wolność oraz solidarność. Te wyzwania są punktem wyjścia do rozważań o duchowych owocach posługi pasterskiej Papieża Polaka, wzbogaconych o specjalnie dobrany repertuar muzyczny, wykonany przez plejadę znakomitych polskich artystów. W koncercie wystąpią m.in. Stanisława Celińska, Krystyna Prońko, Roksana Węgiel, Krzysztof Cugowski, Mietek Szcześniak, Kamil Bednarek, Golec uOrkiestra, Sebastian Karpiel - Bułecka czy Dagadana. Koncert jest realizowany w realiach trwającej pandemii, dlatego część muzyków wystąpi w Sanktuarium, a część we własnych domach, w specjalnie przygotowanych materiałach. Towarzyszyć im będzie w niecodziennej wirtualnej odsłonie chór i orkiestra. Realizacja koncertu zostanie wzbogacona również o nowe techniki wizualne, które pozwolą m.in. na ożywienie pięknych kościelnych mozajek. 23:05 CAŁA POLSKA ŚPIEWA DLA ŚW. JANA PAWŁA II CZ.1 Koncert, 45 min, Polska, 2020 Reżyseria: Bolesław Pawica Cała Polska śpiewa dla św. Jana Pawła II. To niezwykły koncert przygotowany z okazji 100 - lecia urodzin Ojca św. , będący słowno - muzyczną podróżą jego śladami, wiodącą przez najważniejsze miejsca związane z życiem i posługą duszpasterską. Ze studia w Warszawie połączymy się na żywo z kościołem w Wadowicach, kaplicą na Wawelu i Sanktuarium w Łagiewnikach, kaplicą Matki Boskiej Jasnogórskiej w Częstochowie oraz Bazyliką Mariacką w Gdańsku. We wszystkich tych miejscach wybrzmią ulubione pieśni Jana Pawła II i specjalnie dobrany repertuar utworów, wykonany przez gwiazdy polskiej estrady. W koncercie wystąpią m.in. Anna Wyszkoni, Natalia Kukulska, Justyna Steczkowska, Golec uOrkiestra, Kamil Bednarek, Andrzej Piaseczny, Ryszard Rynkowski oraz Sound &Grace. Całość poprowadzi ze studia w Warszawie Tomasz Wolny. Koncert przypomni najważniejsze wydarzenia z życia św. Jana Pawła II, ale przede wszystkim dziedzictwo duchowe jego papieskiej posługi, które odmieniło Kościół i cały świat, a teraz, w tych trudnych czasach, jest dla nas wszystkich źródłem nadziei. 23:55 CAŁA POLSKA ŚPIEWA DLA ŚW. JANA PAWŁA II CZ.2 Koncert, 70 min, Polska, 2020 Reżyseria: Bolesław Pawica Cała Polska śpiewa dla św. Jana Pawła II. To niezwykły koncert przygotowany z okazji 100 - lecia urodzin Ojca św. , będący słowno - muzyczną podróżą jego śladami, wiodącą przez najważniejsze miejsca związane z życiem i posługą duszpasterską. Ze studia w Warszawie połączymy się na żywo z kościołem w Wadowicach, kaplicą na Wawelu i Sanktuarium w Łagiewnikach, kaplicą Matki Boskiej Jasnogórskiej w Częstochowie oraz Bazyliką Mariacką w Gdańsku. We wszystkich tych miejscach wybrzmią ulubione pieśni Jana Pawła II i specjalnie dobrany repertuar utworów, wykonany przez gwiazdy polskiej estrady. W koncercie wystąpią m.in. Anna Wyszkoni, Natalia Kukulska, Justyna Steczkowska, Golec uOrkiestra, Kamil Bednarek, Andrzej Piaseczny, Ryszard Rynkowski oraz Sound &Grace. Całość poprowadzi ze studia w Warszawie Tomasz Wolny. Koncert przypomni najważniejsze wydarzenia z życia św. Jana Pawła II, ale przede wszystkim dziedzictwo duchowe jego papieskiej posługi, które odmieniło Kościół i cały świat, a teraz, w tych trudnych czasach, jest dla nas wszystkich źródłem nadziei. 04:20 Z MIŁOŚCI DO MIASTA Reportaż, 8 min, Polska, 2019 Andrzej Hamada już w trakcie drugiej wojny światowej pracował jako architekt w okupowanym Krakowie, jednocześnie pełniąc obowiązki wywiadowcze dla Armii Krajowej. Niegdyś wicemistrz szachowy, a obecnie zasłużony obywatel miasta Opola, miłośnik i badacz jego historii, autor wielu publikacji poświęconych architekturze miasta. W Opolu mieszka ponad 60 lat, w trakcie których był naocznym świadkiem wielu jego przemian. 05:00 CO JADAJĄ PAPIEŻE? (EATING LIKE A POPE) Film dokumentalny, 50 min, Francja, 2016 Reżyseria: Frederic Lapage Muzyka: Carolin Petit Wykonawcy: Janusz Szydłowski Film dokumentalny o tym, co spożywają papieże oraz inni ludzie pracujący lub goszczący w Watykanie. Jan Paweł II oraz jego ulubione kremówki i pierogi, tyrolskie przysmaki Benedykta XVI, argentyńskie słodyczeFranciszka - to tylko niektóre przykłady. Poznamy również farmę, która znajduje się w Castel Gandolfo. To wspaniała podróż po mało znanej gastronomii Watykanu.