TVP Historia Piątek, 05.06.2020 06:50 BYŁ TAKI DZIEŃ - 05 CZERWCA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1783 - pierwszy balon braci Montgolfier; 1894 - otwarcie Panoramy Racławickiej we Lwowie; 1938 - mecz Polska - Brazylia na Mistrzostwach Świata w piłce nożnej w Strasburgu; 07:20 MIASTO Z MORZA - ODC. 4/4 Serial historyczno-obyczajowy,Film fabularny telewizyjny, 43 min, Polska, 2009 Autor: Stanisława Fleszerowa-Muskat, na podstawie jej cyklu powieściowego "Tak trzymać" powstał scenariusz Reżyseria: Andrzej Kotkowski Scenariusz: Andrzej Kotkowski Zdjęcia: Adam Bajerski Aktorzy: Krzysztof Bień, Anna Brulińska, Maria Gładkowska, Bartosz Glogowski, Andrzej Grąziewicz, Krzysztof Janczar, Małgorzata Foremniak, Julia Pietrucha, Jakub Strzelecki, Paweł Domagała, Marian Dziędziel, Olgierd Łukaszewicz, Piotr Polk, Zbigniew Jankowski, Zdzisław Wardejn Odc. 4 Pomimo sprzeciwu ojca dziewczyny, Łucka i Krzysztof biorą cichy ślub. Helena i Wołodia organizują im przyjęcie weselne. Kryzys na giełdzie i spadek kursu franka powoduje, że konsorcjum wycofuje się z budowy portu. Giełdowy krach dotyka też Augustyna, który trzyma oszczędności w banku gdańskim. Załamany sytuacją dostaje udaru mózgu. Budowa portu zostaje wstrzymana, wszyscy tracą pracę. W tym trudnym okresie Krzysztof i Wołodia pomagają Bernardowi łowić ryby, które Łucka sprzedaje na targu. Inżynier Wenda wyjeżdża do Warszawy na rozmowy z ministrem przemysłu i handlu - Eugeniuszem Kwiatkowskim. Udaje mu się go przekonać do swoich racji. Minister godzi się na dalszą budowę portu i rozbudowę floty. Sparaliżowany Konka umiera. Przed śmiercią błogosławi młodą parę. Bohaterowie oglądają w kinie kronikę z informacją, że 10 lutego 1926 roku Gdynia otrzymała prawa miejskie. Rodzi się Julia, córka Łucki i Krzysztofa. Wołodia wstępuje do Marynarki Wojennej. W nowym kościele w Gdyni odbywa się chrzest Julii. Firmy duńskie i belgijskie kontynuują budowę portu. Podczas pożegnalnego spaceru bohaterowie mówią o swoich planach. Krzysztof chce postawić willę nad morzem. Helena wspomina zainteresowanego nią radcę. Wołodia odpływa w roczny rejs. Na zakończenie fotograf robi im wspólne zdjęcie. Już w czasach współczesnych Julia opowiada o dalszych losach bohaterów. 08:35 PAPIEŻ WOLNOŚCI - 40 LAT PÓŹNIEJ - DZIEŃ 4 - 5 CZERWCA ’79 CZĘSTOCHOWA, JASNA GÓRA Dysk./wywiad/debata, 36 min, Polska, 2019 Scenariusz: Paweł Krzemiński Wykonawcy: Grzegorz Górny (prowadzący), Monika Białek (prowadząca) Jan Paweł II po raz pierwszy odwiedził Ojczyznę jako papież w 1979 roku. Było to przełomowe wydarzenie dla naszego narodu, uruchomiło wiele procesów duchowych, społecznych i politycznych, które w ciągu kilku następnych lat doprowadziły do głębokich przemian w Polsce. W TVP Historia, codziennie - od 2 do 10 czerwca w specjalnym studiu papieskim, przypominać będziemy każdy dzień tamtej wizyty Ojca Świętego: unikatowe materiały archiwalne, najważniejsze treści z homilii i przesłanie nauczania, wspomnienia i przeżycia świadków, komentarze zaproszonych dziennikarzy i ekspertów. 09:20 KLUCZ DO WOJTYŁY WEDŁUG ŁUCZEWSKIEGO - SŁOWIAŃSKI PAPIEŻ - POLSKI CHŁOPAK Kameralne i studyjne (widowisko), 6 min, Polska, 2020 Scenariusz: Michał Łuczewski Wykonawcy: Michał Łuczewski (prowadzący) W czwartym odcinku Michał Łuczewski powraca do dzieciństwa Karola Wojtyły. Pokazuje trudne wydarzenia, takie jak śmierć matki i brata, które wywarły wielki wpływ na życiową drogę późniejszego papieża. Łuczewski zestawia dzieciństwo i młodość Wojtyły z wydarzeniami po konklawe. Mówi o wyborze imienia, kontynuacji dzieła poprzednich papieży: Jana Pawła I, Pawła VI i Jana XXIII, a także o tym, że Jan Paweł II chciał przede wszystkim być "słowiańskim papieżem" - papieżem Słowa. 10:00 SENSACJE XX WIEKU - BERLIN 45 CZ 1 Kameralne i studyjne (widowisko), 22 min, Polska, 1998 Scenariusz: Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Ofensywa wojsk radzieckich w kwietniu 1945 r. , w której wyniku został zdobyty Berlin, do dziś kryje wiele tajemnic. Dopiero ostatnio rosyjskie archiwa ujawniły dokumenty pozwalające odtworzyć prawdziwy obraz wielkiej bitwy. Jak się okazuje wojska sowieckie walczyły nie tylko z Niemcami, ale również między sobą, gdyż rywalizacja między dowódcami frontów - marszałkami Żukowem i Koniewem - doprowadziła do bratobójczych walk. Program przedstawia prawdziwy obraz ofensywy, która zakończyła wojnę w Europie. 10:30 SENSACJE XX WIEKU - BERLIN 45 CZ 2 Kameralne i studyjne (widowisko), 24 min, Polska, 1998 Scenariusz: Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Część druga programu o ostatniej wielkiej ofensywie wojny w Europie - zdobyciu Berlina w kwietniu 1945 r. Ofensywa wojsk radzieckich w kwietniu 1945 r. , w której wyniku został zdobyty Berlin, do dziś kryje wiele tajemnic. Dopiero ostatnio rosyjskie archiwa ujawniły dokumenty pozwalające odtworzyć prawdziwy obraz wielkiej bitwy. Jak się okazuje wojska sowieckie walczyły nie tylko z Niemcami, ale również między sobą, gdyż rywalizacja między dowódcami frontów - marszałkami Żukowem i Koniewem - doprowadziła do bratobójczych walk. Program przedstawia prawdziwy obraz ofensywy, która zakończyła wojnę w Europie. 11:50 DOM - ODC. 5/25 - PONAD 200 CZWARTKÓW Serial obyczajowy, 97 min, Polska 1980 Reżyseria: Jan Łomnicki Scenariusz: Jerzy Janicki, Andrzej Mularczyk Zdjęcia: Bogusław Lambach Muzyka: Waldemar Kazanecki Aktorzy: Tomasz Borkowy, Jolanta Żółkowska, Wacław Kowalski, Tadeusz Janczar, Bożena Dykiel, Anna Ciepielewska, Stanisław Zaczyk, Joanna Szczepkowska, Wirgiliusz Gryń, Jan Englert, Henryk Bista, Hanna Lachman, Józef Nowak, Barbara Sołtysik, Barbara Rachwalska, Ewa Błaszczyk, Mirosław Konarowski i inni Basia Lawinówna trafia do szpitala w Otwocku. Choroba zbliża ją do Andrzeja, który okazuje dziewczynie wiele czułości, a w końcu odważy się zaproponować jej małżeństwo. Los nie szczędzi mu jednak zmartwień. Będąc potajemnie w rodzinnym Sierpuchowie, Talar jest świadkiem zabójstwa młodego ZWM - owca. Oskarżony o popełnienie zbrodni zostaje Wiktor. Andrzej wie, że jego przyjaciel z dawnych lat jest niewinny, usiłuje mu pomóc, lecz niewiele może zdziałać. W sanatorium w Otwocku przypadkiem spotyka dawnego dowódcę. Za dezercję Andrzeja oficer został zdegradowany, przez całe lata żył myślą o zemście. Następny konflikt wywołuje pojawienie się w Warszawie drugiego z braci Talarów. Bronek zyskał sławę bohatera pracy socjalistycznej. Wyrwany ze środowiska wiejskiego, chce użyć życia w stolicy, nic sobie nie robi z braterskich przestróg. Wszystkie niepowodzenia rekompensuje jednak Andrzejowi ślub z Basią. Państwo Lawinowie cieszą się szczęściem córki. Cios spada nieoczekiwanie. Nazajutrz po ślubie przychodzi list z Kanady od Łukasza. Dawny narzeczony Basi żyje. 14:35 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - LAOS. W RYTMIE FAL MEKONGU. (FLAVORS) Film dokumentalny, 51 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos W tym odcinku podróż do Laosu. Wtulony miedzy meandry Mekongu Laos przez długi czas trzymał się z dala od zgiełku i nowoczesności. Dziś otwiera się na podróżnych, prezentując im wszystko, co najlepsze w wiecznej Azji. Dawna "kraina miliona słoni" zachowała swój niepowtarzalny urok. 15:35 TIAN ANMEN - ZAKAZANA PAMIĘĆ (TIAN ANMEN: THE FORBIDDEN MEMORY) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2009 Reżyseria: Charlie Buffet Zdjęcia: Francois Cauwel W czerwcu 1989 roku rzeź na placu Tiananmen położyła kres demokratycznym aspiracjom pekińskich studentów. Czy po 20 latach w zbiorowej pamięci Chińczyków są jakieś ślady tamtych wydarzeń? Dziennikarskie dochodzenie prowadzi Charlie Buffet. Dzang Dzielan miał 17 lat. Jego matka, była wykładowczyni filozofii na Uniwersytecie Pekińskim, nie chce mówić o okolicznościach jego śmierci. Ale nie zapomniała... "Tamtej wiosny syn spędzał dużo czasu na Placu Niebiańskiego Spokoju. Był w służbie porządkowej licealistów. Roznosił jedzenie i napoje. Wówczas miałam przekonania konserwatywne. Chciałam zatrzymać go w domu, ale wymykał się nocą, gdy już spałam..." Wszystko zaczęło się w połowie kwietnia, po śmierci byłego sekretarza ChPK, Hu Yaobanga. W 1987 roku poparł demokratyczne manifestacje i został usunięty ze stanowiska. Dziesięć tysięcy studentów zebrało się, by złożyć hołd jego pamięci. Żądali zlikwidowania korupcji i podjęcia reform. Do studentów dołączyli robotnicy i urzędnicy. Manifestanci pojawili się w wielu miastach kraju. 19 maja, Deng Xiaoping wprowadził stan wojenny. W nocy z 3 na 4 czerwca, wojsko otrzymało rozkaz usunięcia manifestantów z placu. "... Krew popłynie strumieniami... na Placu Niebiańskiego Spokoju... Pojawiły się czołgi - opowiada Lin Huan. Każda seria ścinała ludzi z nóg. Padaliśmy..." 16:40 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - LOTNISKO ŁAWICA ZDOBYTE Magazyn, 22 min, Polska, 2020 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki Lotnisko Ławica zdobyte. Dzisiejszy odcinek poświęcimy miłośnikom lotnictwa, a właściwie historii zdobycia pokaźnej ilości sprzętu lotniczego, co umożliwiło wystawienie do walki kilku eskadr, które pomogły rozstrzygnąć wynik Powstania Wielkopolskiego. 6 stycznia 1919 roku w czasie bitwy o Łaiwcę, gdzie zlokalizowane było niemieckie lotnisko wojskowe, w ręce Polaków trafił sprzęt wartości 200 milionów marek niemieckich, będący największym łupem wojennym w dziejach polskiego oręża. 17:35 HISTORIA POLSKI - TU JEST POLSKA CZYLI ZWROT W KONTYNUACJI Film dokumentalny, 59 min, Polska, 2019 Reżyseria: Krzysztof Nowak Scenariusz: Jarosław Rybicki, Krzysztof Nowak Film dokumentalny obrazujący proces zmian systemu ustrojowego i politycznego w Polsce, w drugiej połowie lat 80. XX wieku. 19:00 MAŁA MOSKWA - ODC. 1/4 Miniserial obyczajowy, 45 min, 4 odc. , Polska 2008 Scenariusz i reżyseria: Waldemar Krzystek Zdjęcia: Tomasz Dobrowolski Muzyka: Zbigniew Karnecki Aktorzy: Lesław Żurek, Svetlana Khodchenkova, Dmitrij Uljanov, Elena Leszczyńska, Artem Tkachenko, Jurij Itskov, Aleksiej Gorbunov, Andrzej Grabowski, Erwin Petrykat, Teresa Sawicka, Krzysztof Dracz, Przemysław Bluszcz Telewizyjna, czteroczęściowa wersja filmu Waldemara Krzystka, który w 2008 r. zdobył Złote Lwy na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni za kinową wersję "Małej Moskwy". Film wyróżniono ponadto nagrodą za główną rolę kobiecą oraz dwiema specjalnymi nagrodami TVP. "Małej Moskwie" przypadło również aż 5 Polskich Nagród Filmowych - Orłów (m. in. za scenariusz, scenografię i kostiumy). Ten deszcz najbardziej prestiżowych wyróżnień polskiego przemysłu filmowego dla "Małej Moskwy" wzbudził różne reakcje i podzielił krytyków. Niektórzy z recenzentów uznali decyzję gdyńskiego jury za skandal. Ich zdaniem Waldemar Krzystek nakręcił patetyczny, staroświecki film, w którym narracja, prowadzenie kamery i kompozycja kadrów przywodzą na myśl kinowe wzorce sprzed kilku dekad. Zwolennicy "Małej Moskwy" podkreślali z kolei, że to film dla ludzi, a nie krytyków, błyskotliwie zrealizowany ważny epicki obraz, pozytywny przykład kina historycznego o zakazanej miłości w epoce PRL - u, o zniewoleniu jednostki w systemie totalitarnym. Wojska radzieckie stacjonowały w Polsce prawie pół wieku: od końca II wojny aż do roku 1993. W Legnicy mieścił się najpotężniejszy w Polsce garnizon Armii Czerwonej. W latach 60. zakwaterowani tam żołnierze i cywile stanowili niemal połowę mieszkańców miasta, które nazywano wówczas właśnie Małą Moskwą. Sierpień 1968, pierwsze dni agresji wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację. Jurij Swietłow, radziecki pilot wojskowy, tuż przed kolejnym lotem bojowym nad Pragę widzi na lotnisku swoją żonę, młodą i śliczną Wierę. Gdy w nocy wraca do bazy, jeszcze na płycie lotniska dowiaduje się, że Wiera nie żyje. Jak głosi oficjalna wersja, popełniła samobójstwo. Trzydzieści lat później Jura jest znowu w Polsce, w Legnicy. Stoi na płycie tego samego wojskowego lotniska, teraz już opuszczonego i zrujnowanego. Idzie na grób żony, widzi też groby dawnych znajomych, ich dzieci. Do współczesnej Legnicy przyjeżdża również córka Jury, też Wiera. Dziewczyna, równie piękna jak matka, nienawidzi jednak rodzicielki samobójczyni za to, że zostawiła ją samą na świecie krótko po jej urodzeniu się, a jeszcze bardziej za to, że przez jej romans ona jest... bękartem. Wiera pracuje w Niemczech, w rosyjskim koncernie gazowym. Wyniosła, elegancka, przyzwyczajona do luksusu źle się czuje w Polsce, nie lubi Polaków. W przeciwieństwie do Jurija, który ma z Legnicy także i dobre wspomnienia, ona myśli o tym miejscu i ludziach jak najgorzej. Swietłowowie przyjeżdżają do Legnicy w 1967 roku, wraz z kolejną grupą żołnierzy i oficerów. Zamieszkują w wydzielonym z miasta wysokim murem osiedlu wojskowym. Miesiąc później, w dniu 50. rocznicy Rewolucji Październikowej, Wiera wygrywa polsko - radziecki konkurs piosenkarski Melodie przyjaźni, brawurowo wykonując "Grande valse brillante" Ewy Demarczyk. Wtedy też poznaje Michała Janickiego, młodego i przystojnego podporucznika Wojska Polskiego, który jako odpowiedzialny za sprawy kulturalno - oświatowe wręcza jej nagrodę. Mężczyzna zakochuje się w niej od pierwszego wejrzenia. W tańcu zaleca się do Wiery, lecz zostaje przez nią przywołany do porządku. Nie rezygnuje jednak: po zakończonym balu pomaga jej doprowadzić pijanego męża do ich obwarowanego osiedla tak, by nie schwytał ich patrol żandarmerii wojskowej. Wtedy też po raz pierwszy całuje piękną Rosjankę, która początkowo broni się przed nim i kiełkującym uczuciem. Na próżno. 20:00 POLSKIE 100 LAT - MARZEC 1968 Film dokumentalny, 26 min, Polska, 2020 Reżyseria: Sławomir Koehler Scenariusz: Mirosław Chojecki, Piotr Weychert Muzyka: Michał Lorenc Wykonawcy: Kazimierz Kaczor, Tomasz Marzecki Bunt studentów i zorganizowany przez nich 8 marca 1968 roku wiec na dziedzińcu Uniwersytetu Warszawskiego, brutalnie stłumiony przez władze komunistyczne zapoczątkowały wydarzenia marcowe w Polsce. Studenci protestowali przeciwko zdjęciu spektaklu "Dziadów" oraz relegowaniu z uczelni Adama Michnika i Henryka Szlajfera. W ciągu następnych trzech tygodni przetaczała się fala protestów solidarnościowych warszawskich studentów i wystąpień w szkołach wyższych w całej Polsce. Starcia uliczne miały miejsce w Gliwicach, Gdańsku, Katowicach, Krakowie, Lublinie, Łodzi, Poznaniu, Szczecinie i Wrocławiu. Dla władzy komunistycznej wiec stał się pretekstem do rozpętania antysemickiej nagonki, czego skutkiem była pacyfikacja polskiego życia intelektualnego i wymuszona emigracja trzynastu tysięcy polskich Żydów. Marzec 1968 roku był jednym z najgłębszych kryzysów społeczno - politycznych w całej historii PRL. 20:40 TEATR HISTORII - HISTORIA PRL WEDŁUG MROŻKA 2/20 Dysk./wywiad/debata, 5 min, Polska, 2020 W tym odcinku: "Historia PRL" według Mrożka w sposób jednoznaczny ukazuje beznadzieję komunizmu, szarość PRL, uwypukla wyraźnie ekspiację wielu apologetów wczesnego socjalizmu oraz niejednoznaczność ich postaw między rokiem 1945 a 1981. Internowani dokonują rozliczeń, niczym w "Dziadach" końca komuny. 20:45 HISTORIA PRL WEDŁUG MROŻKA Spektakl, 96 min, Polska 1999 Scenariusz tv i reżyseria: Jerzy Jarocki Scenografia: Jerzy Juk - Kowarski Muzyka: Stanisław Radwan Realizacja wizji: Dariusz Pawelec Realizacja światła: Wojciech Todorow Występują: Mariusz Bonaszewski (Superiusz, Internowany I, Anatol), Krzysztof Dracz (Nauczyciel, Bartodziej, Komendant), Halina Rasiakówna (Pani, Nauczycielka), Henryk Niebudek (Ojciec), Marek Ryter (Syn, Konferansjer, Internowany II), Kinga Preis (Córka, Uczennica), Miłogost Reczek (Porucznik Zieliński, Internowany V), Ewa Skibińska (Anabella), Paweł Okoński (Drab, Zomowiec II), Bożena Baranowska (Baba), Stanisław Melski (Internowany III), Robert Gonera (Lechu), Andrzej Wilk (Internowany IV, Lambda), Wojciech Ziemiański (Internowany VI), Jan Blecki (Internowany VII), Igor Kujawski (Komendant obozu, Beta), Monika Bolly (Tłumaczka, Uczennica), Rafał Szałajko (Zomowiec II), Monika Szałaty (Uczennica), Ilona Ostrowska (Dziennikarka, Uczennica), Mariusz Drężek (Chłopiec N, Zomowiec X), Jakub Lasota (Chłopiec S. Zomowiec XI), Janusz German (Chłopiec B, Zomowiec XII) oraz D. Badura, B. Misiuda, W. Smarkala, A. Bischof - Tomanek, M. Kulczyc, B. Miklaszewska, I. Szeloch, B. Ugrewicz, M. Iwanaszko, M. Kot, J. Tomalak, M. Gołębiewski, K. Blacharski, K. Rybacki Telewizyjna wersja przedstawienia, które miało swą premierę na scenie Teatru Polskiego we Wrocławiu jesienią 1998 roku. Wszyscy długo czekali na to kolejne spotkanie dwóch wybitnych twórców, Sławomira Mrożka i Jerzego Jarockiego - reżyser ma w swej artystycznej biografii wiele słynnych inscenizacji dramatów tego autora ("Policja", "Tango", "Rzeźnia", "Garbus", "Pieszo", "Portret"). Tym razem Jerzy Jarocki wybrał z twórczości Mrożka wątki z dramatów, które odnoszą się do nie tak dawnej historii Polski - okresu zwanego PRL. Historia ta bez wątpienia dotyczy większości widzów. Z końcem wieku warto popatrzeć na nią z dystansu, często ironicznie. W sztuce, którą "Jarocki napisał Mrożkowi", jak to dowcipnie określił jeden z recenzentów, wykorzystano fragmenty kilku dramatów: "Zabawa", "Emigranci", "Alfa", "Pieszo", "Portret", a także felietony i artykuły Mrożka, m.in. słynny szkic "Popiół? diament?" z 1983 roku, oraz pieśni z lat stalinowskich i nie tylko. Złożona z tak różnych elementów mozaika umożliwia widzom podjęcie intrygującej gry literackiej, prześledzenie szczególnego "dialogu" pomiędzy poszczególnymi tekstami. Jednocześnie odsłania się obraz rzeczywistości odbity w dramatach pisanych na przestrzeni kilkudziesięciu lat i ujawnia się stosunek autora do różnych postaw bohaterów "skażonych PRL - em". Istotnym impulsem do stworzenia spektaklu była jedyna sztuka dotycząca stanu wojennego, napisana w czasie, gdy on jeszcze trwał, w 1982 r,. a opublikowana rok później - z "Alfy" reżyser wziął wiele scen, łącznie ze snem o Lechu, który pojawia się nocą osadzonym "w internacie" postaciom z innych sztuk Mrożka. Notabene, każdy z wykonawców wciela się w kilku Mrożkowych bohaterów, np. Mariusz Bonaszewski jest Superiuszem z "Pieszo", Internowanym z "Alfy" i Anatolem z "Portretu", początkowo niezłomnym opozycjonistą, który z biegiem lat gotów jest uznać "pewne osiągnięcia naszych czasów". Jednak, jak podkreślano w wielu recenzjach, "Historia PRL według Mrożka" nie stała się okazją do ferowania wyroków ni ocen. Pisano wręcz: "Rzadko ogląda się przedstawienia równie przenikliwe i bez taryfy ulgowej traktujące wszystkich". Wojna ma się ku końcowi, choć niebo jeszcze rozdzierają błyski i huk wystrzałów. Ojciec z synem wędrują nie wiadomo dokąd, z całym dobytkiem w jednej walizce. Marzą, że po wojnie "zajmie się nami Ameryka", po ulicach można będzie chodzić jakby nigdy nic, bez żadnej kontroli, i mówić wszystko, coNa stacji kolejowej spotykają się najróżniejsi ludzie. Wędrują ze Wschodu na Zachód, z Zachodu na Wschód. Nie wiadomo, kiedy wyszli z domu, w którym stuleciu, i kiedy zaczęło się to całe nieporozumienie. Wszyscy nasłuchują oddalającego się odgłosu pociągu - to nie nasz... my jechali, a ich wieźli... Trzej młodzieńcy "pod krawatem" wyważają zamknięte drzwi - co, nas nie chcą? Przecie myśmy na zabawę... Potem ci sami chłopcy z "Zabawy" w mundurach ZOMO - owców powtórzą swoje pytanie - nas nie chcą? "Czarna wrona tańczy w śniegu tango..." - śpiewają i tańczą internowani. Funkcjonariusze wyganiają wszystkich na spacerniak. Po chwili wnoszą chłopaka z krwawymi śladami pał na plecach. Dlaczego, za co? Kto kogo gonił, kto przed kim uciekał i dlaczego? Człowieku, po coś uciekał - kolejne kluczowe pytanie dla polskiej kultury, polskiej rzeczywistości. Wszyscyśmy wiedzieli, co oni robili, od czterdziestego czwartego - mówi jeden z obecnych. - Ale można było nie wiedzieć, że się wie - odpowiada inny internowany. Zmieniają się sceny jak obrazki w kalejdoskopie. Mnożą się pytania. Komu trudniej żyć - nam czy wam? Tym, którzy fałszują, bo po raz pierwszy w życiu śpiewali "Naprzód, młodzieży świata"? Tym, który po latach doczekali się miana szmaty? Każda z postaci ma inny bagaż doświadczeń, ale zrzucić go równie trudno. 22:35 ARCHIWUM ZIMNEJ WOJNY - POD KLOSZEM CENZURY Magazyn, 27 min, Polska, 2018 Reżyseria: Jan Sosiński Scenariusz: Andrzej Mietkowski, Jan Sosiński Muzyka: Piotr Dziki Chancewicz Wykonawcy: Andrzej Mietkowski (prowadzący) W epoce mediów społecznościowych nie pamiętamy, że w Polsce przez pół wieku każde rozpowszechnianie informacji podlegało kontroli cenzury. Instytucja ta działała niemal niepostrzeżenie, ale znamy ingerencje cenzorskie, które prowadziły do zamieszek. A ile wysiłku wymagało zrozumienie zagłuszanych stacji zagranicznych...? Drugi odcinek cyklu "Archiwum zimnej wojny" nosi tytuł "Pod kloszem cenzury". W studiu Mirosław Chojecki, twórca Niezależnej Oficyny Wydawniczej i emigracyjnego Wideo - Kontaktu, prof. Zbigniew Romek, wypowiada się także były cenzor Tomasz Strzyżewski. 23:10 SZEROKIE TORY - JEDEN DZIEŃ Z ŻYCIA GÓRNIKA Z DONIECKA Reportaż, 20 min, Polska, 2002 Scenariusz: Barbara Włodarczyk Zdjęcia: Jewgienij Linnik W tym wydaniu spotkanie z Władimirem Litwinowem, brygadzistą górników, który mieszka i pracuje w Dobropolu na Ukrainie, typowym górniczym miasteczku Donbasu zaliczanego do największych na świecie zagłębi węgla kamiennego. 00:35 SENSACJE XX WIEKU - BERLIN 45 CZ 1 Kameralne i studyjne (widowisko), 22 min, Polska, 1998 Scenariusz: Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Ofensywa wojsk radzieckich w kwietniu 1945 r. , w której wyniku został zdobyty Berlin, do dziś kryje wiele tajemnic. Dopiero ostatnio rosyjskie archiwa ujawniły dokumenty pozwalające odtworzyć prawdziwy obraz wielkiej bitwy. Jak się okazuje wojska sowieckie walczyły nie tylko z Niemcami, ale również między sobą, gdyż rywalizacja między dowódcami frontów - marszałkami Żukowem i Koniewem - doprowadziła do bratobójczych walk. Program przedstawia prawdziwy obraz ofensywy, która zakończyła wojnę w Europie. 01:00 SENSACJE XX WIEKU - BERLIN 45 CZ 2 Kameralne i studyjne (widowisko), 24 min, Polska, 1998 Scenariusz: Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Część druga programu o ostatniej wielkiej ofensywie wojny w Europie - zdobyciu Berlina w kwietniu 1945 r. Ofensywa wojsk radzieckich w kwietniu 1945 r. , w której wyniku został zdobyty Berlin, do dziś kryje wiele tajemnic. Dopiero ostatnio rosyjskie archiwa ujawniły dokumenty pozwalające odtworzyć prawdziwy obraz wielkiej bitwy. Jak się okazuje wojska sowieckie walczyły nie tylko z Niemcami, ale również między sobą, gdyż rywalizacja między dowódcami frontów - marszałkami Żukowem i Koniewem - doprowadziła do bratobójczych walk. Program przedstawia prawdziwy obraz ofensywy, która zakończyła wojnę w Europie. 01:30 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - LOTNISKO ŁAWICA ZDOBYTE Magazyn, 22 min, Polska, 2020 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki Lotnisko Ławica zdobyte. Dzisiejszy odcinek poświęcimy miłośnikom lotnictwa, a właściwie historii zdobycia pokaźnej ilości sprzętu lotniczego, co umożliwiło wystawienie do walki kilku eskadr, które pomogły rozstrzygnąć wynik Powstania Wielkopolskiego. 6 stycznia 1919 roku w czasie bitwy o Łaiwcę, gdzie zlokalizowane było niemieckie lotnisko wojskowe, w ręce Polaków trafił sprzęt wartości 200 milionów marek niemieckich, będący największym łupem wojennym w dziejach polskiego oręża. 01:50 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - STRAŻNICY MORZA Magazyn, 19 min, Polska, 1994 Scenariusz: Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Cykliczna audycja popularyzująca wiedzę o historii II wojny światowej. Odcinek poświęcony roli, jaką odegrały w czasie walk morskich torpedy i okręty niszczyciele.