TVP3 Sobota, 13.06.2020 07:45 SKARBY ARCHITEKTURY DREWNIANEJ UNESCO - ODC. 1 LIPNICA MUROWANA Reportaż, 9 min, Polska, 2017 Autor: Grzegorz Kościński Kościół w Lipnicy Murowanej: zachowany w całości z XV wieku, stojący w otoczeniu cmentarza. Reprezentuje jeden z najbardziej archaicznych typów kościoła gotyckiego, bez wieży. Kościół pokryty w całości polichromią: z XV i XVI wieku, a na ścianach nawy i na chórze dekoracje barokowe z motywami dekalogu i tańca śmierci. Perełką świątyni jest zachowany słup Światowida, pozostałość gontyny pogańskiej, a dziś wsparcie dla ołtarza. W kościele znajduje się stary pozytyw organowy przenośne organy. 08:10 W KRAINIE MINIONEGO CZASU.... Reportaż, 12 min, Polska, 2014 "W krainie minionego czasu" to opowieść o antykwariuszu Januszu Skrzypczaku i jego pasji gromadzenia starych przedmiotów. Do jego sklepu wkracza mała Maja, która poznaje historię starych mebli, zegarów, maszyn czy pralek. Dziewczynka jest oczarowana tym, co widzi. 08:30 ŚWIAT WEDŁUG ŁUKASZA Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2017 Reżyseria: Piotr Socha Scenariusz: Piotr Socha Filmowy portret niezwykłego naukowca - botanika, który o roślinach jadalnych wie chyba wszystko. Wyprawy badawcze do Chin, opieka nad niezwykłym gospodarstwem pod Krosnem z tysiącem zasadzonych przez niego roślin oraz prowadzenie warsztatów kulinarnych, to tylko niektóre z jego pasji. 09:00 NASZE GALAPAGOS. CZĘŚĆ PIERWSZA. (MY FAMILY AND THE GALAPAGOS) Film dokumentalny, 46 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Ben Roy Scenariusz: Katy Moorhead Zdjęcia: Rich Davies, Pete Hayns Trzyczęściowy dokument o przygodach i odkryciach na Galapagos. Wyspy Galapagos, najbardziej niezwykłe miejsce na kuli ziemskiej. Ludzie żyją tu obok wyjątkowych zwierząt. Monty Halls - to podróżnik i biolog morza. Zafascynowany wyspami postanowił je odwiedzić, a w wyprawie towarzyszy mu rodzina. Czterdzieści lat temu archipelag Galapagos został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO jako miejsce o bezcennej ekologicznej wartości dla naszej planety. Od tego czasu liczba ludności na świecie podwoiła się, a liczba zwierząt dwukrotne zmalała. Zmiany dotknęły nawet odległe wyspy Galapagos na Pacyfiku. Monty jest przewodniczącym Społecznego Towarzystwa Ochrony Galapagos. Szuka rozwiązania, jak ochronić wyspy i miejscowe zwierzęta. Uczestniczy w badaniach naukowych i w programach ochrony przyrody. W pierwszej części poznamy całą rodzinę. Przygotowania do wyjazdu na 3 miesiące, 36 - godzinna podróż i perspektywa długiego pobytu w zupełnie nowym dla nich miejscu. W 2017 roku po raz pierwszy towarzyszy badaczowi niezwykła ekipa naukowa z jego domu w Devon. Na Galapagos są wraz z nim żona Tamsyn i dwie córki: Isla (5 lat) i Molly (3 lata). Archipelag Galapagos to 13 dużych i 6 mniejszych wysp wulkanicznych. Jedynie cztery z nich są zamieszkane. Hallsowie zatrzymali się na najgęściej zaludnionej wyspie Santa Cruz. Tutejsze góry wznoszą się na wysokość ponad osiemset metrów n.p.m. Porasta je bujny las. Dom Hallsów znajduje się zaledwie pięć kilometrów od Puerto Ayora, największego miasta Galapagos. Z pozoru to typowe nadmorskie miasto. Kiedy jednak sto lat temu osiedlili się tu ludzie, zwierzęta nie opuściły tej okolicy. Na wyspach Galapagos, zwanych też Zaczarowanymi żyją wyjątkowe gatunki zwierząt. 80 procent miejscowych ptaków lądowych i 97 procent gatunków gadów nie występuje nigdzie indziej na ziemi. Wyjątkowość tych zwierząt odkrył badacz, który przybył tu blisko dwieście lat temu. Obserwując ptaki i żółwie na poszczególnych wyspach archipelagu, badacz doszedł do wniosku, że zwierzęta, kształtowane przez swoje środowisko, z czasem zmieniają się w zupełnie nowe gatunki. Tak powstała teoria ewolucji. Hallsowie przebywają na Galapagos zaledwie kilka dni. Zdążyli już jednak przywyknąć do życia w towarzystwie zwierząt. Przyjazd na wyspy to dla całej rodziny szansa na poznanie zupełnie nowego świata. W kolejnym odcinku: Monty egzekwuje prawo w galapagoskim stylu. Cała rodzina odkrywa zaskakujące oblicze Galapagos. 09:50 SZLAKIEM MIEJSC NIEZWYKŁYCH - POMNIKI HISTORII - ŁĘKNICA Reportaż, 7 min, Polska, 2017 Reżyseria: Tomasz Drozdowicz Scenariusz: Tomasz Drozdowicz Łęknica - Park Mużakowski. Prawdziwy park krajobrazowy to taki, który konno można objeżdżać przez dwie godziny i nie napotkać takiego samego widoku. Tak podobno mawiał książę Herman von Pueckler założyciel Parku Mużakowskiego, uznawanego za arcydzieło geniuszu ludzkiego. Te słowa to nie przesada. Jego dzieło wywarło ogromny wpływ na rozwój europejskiej sztuki ogrodowej i wyznaczyło w niej nowe trendy. Park Mużakowski to jedyne w swoim rodzaju połączenie natury i sztuki ogrodniczej. Leży nad Nysą Łużycką, na terenach Polski i Niemiec. Po stronie zachodniej zlokalizowana jest jego centralna część - z rezydencją i ogrodami. Po stronie polskiej znajduje się naturalistyczny park o powierzchni ok. 500 hektarów. Obie części łączą dwa mosty: Most Podwójny oraz Most Angielski. 12:00 MODA NA RODZINĘ - ODC. 139 Magazyn, 25 min, Polska, 2020 Scenariusz: Ewa Pietrzak Wykonawcy: Ewa Pietrzak (prowadząca) W tym odcinku: Według badań socjologicznych szczęśliwe małżeństwa żyją dłużej niż single. Jak zatem zadbać o długotrwały związek? Dlaczego boimy się brać odpowiedzialność za drugiego człowieka? Gość programu, socjolog, prezes Fundacji Mamy i Taty - Marek Grabowski twierdzi, że do tej długodystansowej dyscypliny nadaje się każda odważna osoba. W cyklu Adopcja krok po kroku spotkanie z Zofią Dłutek - dyrektor Katolickiego Ośrodka Adopcyjnego. W rozmowie z dr Michałem Sutkowskiem o zawale serca, ktory mogą przechodzić także dzieci! Wyjaśnimy też związek choroby Kawasakiego z koronawirusem. Na koniec Dobre Słowo z ojcem Leonem Knabitem. 12:35 WADOWICKIE SPOTKANIA ZE ŚWIĘTYM JANEM PAWŁEM II - PIOTR ZIEMOWSKI "ŻARÓWA" Film dokumentalny, 12 min, Polska, 2020 Reżyseria: Grzegorz Sadurski Scenariusz: Małgorzata Castro 100. rocznica urodzin Karola Wojtyły stwarza doskonałą okazję do tego, aby przywołać tę wyjątkową postać w pamięci tych, którzy osobiście się z nim zetknęli. Wspomnienie Papieża jest wciąż żywe w sercach Polaków, a jego nauki wciąż aktualne. Cykl rozmów z artystami, którzy mają osobiste doświadczenie spotkania z Papieżem, w Jego rodzinnym domu w Wadowicach pozwoli upamiętnić Świętego i pokaże, że wiele lat po śmierci jego charyzmat nadal zmienia człowieka i jego serce. Jan Paweł II nie umarł, lecz żyje tak długo, jak długo pamięć o nim będzie pielęgnowana. W kolejnym odcinku swoje spotkania z Ojcem Świętym wspomina Piotr Ziemowski ps. "Żarówa" wokalista i gitarzysta zespołu Siewcy Lednicy. 12:50 KAMIEŃ, NOŻYCE, PAPIER - FONTANNA NEPTUNA Reportaż, 9 min, Polska, 2013 W reportażu przybliżymy historię fontanny Neptuna w Gdańsku. 13:15 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 164 GORZÓW WIELKOPOLSKI Magazyn, 21 min, Polska, 2019 Reżyseria: Adam Molak Scenariusz: Józefina Moczyńska Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Tomasz Bednarek odwiedza Gorzów Wielkopolski - miasto z najdłuższą estakadą kolejową, torem żużlowym i najstarszym lodołamaczem w Polsce. Położone dumnie nad Wartą, szczyci się 750 - letnią tradycją. Mimo burzliwych dziejów i zniszczeń w mieście przetrwały piękne zabytki. Jednym z najciekawszych jest Katedra Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Wybudowana na fundamentach z kamienia, gotycka, z elementami stylu romańskiego od wieków dominowała w panoramie miasta. XIII - wieczna katedra podobnie jak średniowieczne mury miejskie, jest jednym z najstarszych zabytków Gorzowa. Pamiątki z dziejów miasta i regionu można zobaczyć w Muzeum Lubuskim, które mieści się w okazałej willi wybudowanej na początku XX wieku, należącej niegdyś do właściciela fabryki kabli, Gustawa Adolfa Schroedera. Będąc w muzeum koniecznie trzeba odwiedzić przylegający do willi ogród dendrologiczny. Wytyczona ścieżka edukacyjna pozwala poznać blisko 150 gatunków drzew i krzewów. Znajdziemy tu tak egzotyczne gatunki, jak złotolin japoński, jodłę kalifornijską i koreańską czy wierzbę mandżurską. Spacerując gorzowskimi uliczkami nie sposób ominąć bulwaru nadwarciańskiego. Na jego skraju możemy spotkać siedzącego w łódce Pawła Zacharka, legendarnego przewoźnika, za sprawą którego mieszkańcy przeprawiali się na drugą stronę Warty. Nad całym bulwarem rozciąga się najdłuższa w Polsce estakada kolejowa. Licząca ponad sto lat jest jednym z najpiękniej położonych zabytków techniki o unikatowym rozwiązaniu architektonicznym. Gorzów rozsławia też folklor cygański od 1989 roku z inicjatywy Edwarda Dębickiego - kompozytora, wirtuoza akordeonu, założyciela i szefa Cygańskiego Teatru Muzycznego Terno, odbywają się tu Międzynarodowe Spotkania Zespołów Cygańskich Romane Dyvesa. 13:40 SZLAKIEM MIEJSC NIEZWYKŁYCH - POMNIKI HISTORII - STARGARD Reportaż, 7 min, Polska, 2016 Reżyseria: Tomasz Drozdowicz Scenariusz: Tomasz Drozdowicz Wykonawcy: Katarzyna Sanocka (prowadząca) Zrzeszony w Hanzie Stargard był jednym z najpotężniejszych ośrodków miejskich Pomorza Zachodniego. Jego ranga była tak wysoka, że rywalizował o hegemonię ze Szczecinem. Swoją świetność przeżywał w późnym średniowieczu i właśnie z tego czasu pochodzi stargardzka fara i fortyfikacje. Zachowane mury obronne mają prawie kilometr długości. Wśród nich są bramy i baszty o intrygujących nazwach. 15:25 EUROPA DA SIĘ LUBIĆ - 15 LAT PÓŹNIEJ - (1) Kameralne i studyjne (widowisko), 62 min, Polska, 2019 Reżyseria: Konrad Smuga, Konrad Smuga Scenariusz: Konrad Smuga, Michał Bandurski, Maciej Kraszewski Wykonawcy: Monika Zamachowska (prowadząca), Tomasz Torres, Adam Bieranowski, Tomasz Busławski, Przemysław Kostrzewa, Daniel Nosewicz, Filip Torres, Marcin Sójka, Anna Deko, Natalia Zastępa, Maksymilian Kwapień, Adam Drzewicki (prowadzący) Aktorzy: Emil Karewicz, Marian Kociniak 1 maja 2019 roku mija dokładnie 15 lat od dnia, kiedy Polska stała się pełnoprawnym członkiem Unii Europejskiej. Z tej okazji na antenę Programu 2 powrócił doceniony przez miliony Polaków rozrywkowy talk - show "Europa da się lubić". Program z udziałem zaproszonych Europejczyków pomógł skutecznie obalić liczne stereotypy na temat poszczególnych narodów i promować różnorodne bogactwo kulturowe Starego Kontynentu. Teraz już nie musimy oswajać się z Europą, ale dzięki wspólnej zabawie sprawdzimy, ile o niej wiemy. W studiu spotkali się po latach - uczestnicy "Europa da się lubić" - dawni przyjaciele i ulubieńcy widzów; m.in. Kevin Aiston, Paolo Cozza, Theofilos Wafidis, Toni Hyyryläinen i nowi znakomici goście z różnych stron Europy. Prowadzenie: Monika Zamachowska 17:15 KTO ZAWINIŁ Reportaż, 12 min, Polska, 2020 Reportaż Tomasza Nowaka "Kto zawinił" opowiada dramatyczną historię Folkloru Polskiego w Nagawkach. Wybudowany tam skansen znalazł się pod młotkiem komornika. Społecznicy poręczyli inwestycję swoimi majątkami. Teraz muszą liczyć się ze zlicytowaniem skansenu i swoich dóbr. 23:05 MROCZNY SEKRET NIANI (NANNY BETRAYAL, THE) Thriller, 83 min, USA 2018 Reżyseria: Devon Downs, Kenny Gage Scenariusz: Adam Rockoff Aktorzy: Michelle Borth, Antonio Cupo, Olesya Rulin, Michael Roark, Skyler Wright, Kalilah Harris, Erika Ringor, Andrew Pagana Zamożne małżeństwo, Elise i Brian, poszukuje opiekunki do swego 2 - letniego syna Cody'ego, która jednocześnie poprowadzi ich dom. Są szczęśliwi, kiedy znajdują uroczą Amber, która ma wyjątkowe referencje. Początkowo wszystko układa się znakomicie, do czasu, kiedy Brian spędza z dziewczyną jedną noc. Dla niego to chwila zapomnienia, ale dla Amber to znacznie więcej niż przelotny romans. Dziewczyna liczy na kolejne zbliżenie, jednak on ją odtrąca. Choć Amber bardzo cierpi, nie pokazuje tego po sobie. Kiedy współpracownik Briana z agencji reklamowej zostaje zamordowany, dziewczyna znowu próbuje go pocieszyć, ale ponownie zostaje odtrącona przez kochanka. Tymczasem dochodzi do serii kolejnych niewyjaśnionych zabójstw. Podejrzenie pada na Amber, która może się mścić w ten sposób za swoje miłosne niepowodzenia. Elise próbuje ratować rodzinę za wszelką cenę, jednak od tej pory wszystko jest inne niż się wydaje. Nie wiadomo kto jest zdrajcą, a kto ofiarą? 01:15 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 164 GORZÓW WIELKOPOLSKI Magazyn, 21 min, Polska, 2019 Reżyseria: Adam Molak Scenariusz: Józefina Moczyńska Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Tomasz Bednarek odwiedza Gorzów Wielkopolski - miasto z najdłuższą estakadą kolejową, torem żużlowym i najstarszym lodołamaczem w Polsce. Położone dumnie nad Wartą, szczyci się 750 - letnią tradycją. Mimo burzliwych dziejów i zniszczeń w mieście przetrwały piękne zabytki. Jednym z najciekawszych jest Katedra Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Wybudowana na fundamentach z kamienia, gotycka, z elementami stylu romańskiego od wieków dominowała w panoramie miasta. XIII - wieczna katedra podobnie jak średniowieczne mury miejskie, jest jednym z najstarszych zabytków Gorzowa. Pamiątki z dziejów miasta i regionu można zobaczyć w Muzeum Lubuskim, które mieści się w okazałej willi wybudowanej na początku XX wieku, należącej niegdyś do właściciela fabryki kabli, Gustawa Adolfa Schroedera. Będąc w muzeum koniecznie trzeba odwiedzić przylegający do willi ogród dendrologiczny. Wytyczona ścieżka edukacyjna pozwala poznać blisko 150 gatunków drzew i krzewów. Znajdziemy tu tak egzotyczne gatunki, jak złotolin japoński, jodłę kalifornijską i koreańską czy wierzbę mandżurską. Spacerując gorzowskimi uliczkami nie sposób ominąć bulwaru nadwarciańskiego. Na jego skraju możemy spotkać siedzącego w łódce Pawła Zacharka, legendarnego przewoźnika, za sprawą którego mieszkańcy przeprawiali się na drugą stronę Warty. Nad całym bulwarem rozciąga się najdłuższa w Polsce estakada kolejowa. Licząca ponad sto lat jest jednym z najpiękniej położonych zabytków techniki o unikatowym rozwiązaniu architektonicznym. Gorzów rozsławia też folklor cygański od 1989 roku z inicjatywy Edwarda Dębickiego - kompozytora, wirtuoza akordeonu, założyciela i szefa Cygańskiego Teatru Muzycznego Terno, odbywają się tu Międzynarodowe Spotkania Zespołów Cygańskich Romane Dyvesa. 01:40 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - CIĄG DALSZY NASTĄPIŁ. Magazyn, 22 min, Polska, 2020 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki 1/ Ciąg dalszy nastąpił. Relacje z naszych wypraw, wprawdzie na antenie stanowią jedną całość, jednak niemal zawsze istnieje jakiś ciąg dalszy. Utrzymujemy kontakt z naszymi bohaterami, rozpytujemy o losy uratowanych od zapomnienia przedmiotów, a czasem uznajemy za sensowne ukazanie postępów prac konserwatorskich. Tak będzie i tym razem. Efektem jednej z akcji poszukiwawczych ostatnich miesięcy było wyrwanie spod ziemi mocarnego, młyńskiego silnika. Dziś zechcemy zapytać o jego losy. 2/ Gapa nr 927. Wartości przedmiotów historycznych nie da się wycenić w żadnej walucie. To ich wartość emocjonalna, ta którą czujemy, buduje ich rangę. Takie też, silne emocje towarzyszą nam, gdy spoglądamy na gapę lotniczą, której historię opowiedział nam jeden z naszych widzów, pochodzący z Wilna Waldemar Dąbrowski. 02:35 SKARBY ARCHITEKTURY DREWNIANEJ UNESCO - ODC. 1 LIPNICA MUROWANA Reportaż, 9 min, Polska, 2017 Autor: Grzegorz Kościński Kościół w Lipnicy Murowanej: zachowany w całości z XV wieku, stojący w otoczeniu cmentarza. Reprezentuje jeden z najbardziej archaicznych typów kościoła gotyckiego, bez wieży. Kościół pokryty w całości polichromią: z XV i XVI wieku, a na ścianach nawy i na chórze dekoracje barokowe z motywami dekalogu i tańca śmierci. Perełką świątyni jest zachowany słup Światowida, pozostałość gontyny pogańskiej, a dziś wsparcie dla ołtarza. W kościele znajduje się stary pozytyw organowy przenośne organy. 03:45 WADOWICKIE SPOTKANIA ZE ŚWIĘTYM JANEM PAWŁEM II - PIOTR ZIEMOWSKI "ŻARÓWA" Film dokumentalny, 12 min, Polska, 2020 Reżyseria: Grzegorz Sadurski Scenariusz: Małgorzata Castro 100. rocznica urodzin Karola Wojtyły stwarza doskonałą okazję do tego, aby przywołać tę wyjątkową postać w pamięci tych, którzy osobiście się z nim zetknęli. Wspomnienie Papieża jest wciąż żywe w sercach Polaków, a jego nauki wciąż aktualne. Cykl rozmów z artystami, którzy mają osobiste doświadczenie spotkania z Papieżem, w Jego rodzinnym domu w Wadowicach pozwoli upamiętnić Świętego i pokaże, że wiele lat po śmierci jego charyzmat nadal zmienia człowieka i jego serce. Jan Paweł II nie umarł, lecz żyje tak długo, jak długo pamięć o nim będzie pielęgnowana. W kolejnym odcinku swoje spotkania z Ojcem Świętym wspomina Piotr Ziemowski ps. "Żarówa" wokalista i gitarzysta zespołu Siewcy Lednicy. 05:00 NASZE GALAPAGOS. CZĘŚĆ PIERWSZA. (MY FAMILY AND THE GALAPAGOS) Film dokumentalny, 46 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Ben Roy Scenariusz: Katy Moorhead Zdjęcia: Rich Davies, Pete Hayns Trzyczęściowy dokument o przygodach i odkryciach na Galapagos. Wyspy Galapagos, najbardziej niezwykłe miejsce na kuli ziemskiej. Ludzie żyją tu obok wyjątkowych zwierząt. Monty Halls - to podróżnik i biolog morza. Zafascynowany wyspami postanowił je odwiedzić, a w wyprawie towarzyszy mu rodzina. Czterdzieści lat temu archipelag Galapagos został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO jako miejsce o bezcennej ekologicznej wartości dla naszej planety. Od tego czasu liczba ludności na świecie podwoiła się, a liczba zwierząt dwukrotne zmalała. Zmiany dotknęły nawet odległe wyspy Galapagos na Pacyfiku. Monty jest przewodniczącym Społecznego Towarzystwa Ochrony Galapagos. Szuka rozwiązania, jak ochronić wyspy i miejscowe zwierzęta. Uczestniczy w badaniach naukowych i w programach ochrony przyrody. W pierwszej części poznamy całą rodzinę. Przygotowania do wyjazdu na 3 miesiące, 36 - godzinna podróż i perspektywa długiego pobytu w zupełnie nowym dla nich miejscu. W 2017 roku po raz pierwszy towarzyszy badaczowi niezwykła ekipa naukowa z jego domu w Devon. Na Galapagos są wraz z nim żona Tamsyn i dwie córki: Isla (5 lat) i Molly (3 lata). Archipelag Galapagos to 13 dużych i 6 mniejszych wysp wulkanicznych. Jedynie cztery z nich są zamieszkane. Hallsowie zatrzymali się na najgęściej zaludnionej wyspie Santa Cruz. Tutejsze góry wznoszą się na wysokość ponad osiemset metrów n.p.m. Porasta je bujny las. Dom Hallsów znajduje się zaledwie pięć kilometrów od Puerto Ayora, największego miasta Galapagos. Z pozoru to typowe nadmorskie miasto. Kiedy jednak sto lat temu osiedlili się tu ludzie, zwierzęta nie opuściły tej okolicy. Na wyspach Galapagos, zwanych też Zaczarowanymi żyją wyjątkowe gatunki zwierząt. 80 procent miejscowych ptaków lądowych i 97 procent gatunków gadów nie występuje nigdzie indziej na ziemi. Wyjątkowość tych zwierząt odkrył badacz, który przybył tu blisko dwieście lat temu. Obserwując ptaki i żółwie na poszczególnych wyspach archipelagu, badacz doszedł do wniosku, że zwierzęta, kształtowane przez swoje środowisko, z czasem zmieniają się w zupełnie nowe gatunki. Tak powstała teoria ewolucji. Hallsowie przebywają na Galapagos zaledwie kilka dni. Zdążyli już jednak przywyknąć do życia w towarzystwie zwierząt. Przyjazd na wyspy to dla całej rodziny szansa na poznanie zupełnie nowego świata. W kolejnym odcinku: Monty egzekwuje prawo w galapagoskim stylu. Cała rodzina odkrywa zaskakujące oblicze Galapagos. 05:45 KTO ZAWINIŁ Reportaż, 12 min, Polska, 2020 Reportaż Tomasza Nowaka "Kto zawinił" opowiada dramatyczną historię Folkloru Polskiego w Nagawkach. Wybudowany tam skansen znalazł się pod młotkiem komornika. Społecznicy poręczyli inwestycję swoimi majątkami. Teraz muszą liczyć się ze zlicytowaniem skansenu i swoich dóbr.