TVP3 Niedziela, 14.06.2020 06:00 KSIĄŻKI POD SPECJALNYM NADZOREM - ODC. 1 BIBLIOTEKI KLASZTORNE Reportaż, 24 min, Polska, 2015 Autor: Krzysztog Glondys Nowożytne biblioteki narodziły się w klasztorach. Tam działały skryptoria, czyli izby kopistów. Tam znajdowały się pomieszczenia specjalnie stworzone w celu przechowywania i studiowania ksiąg. Biblioteki klasztorne powiększały swoje zasoby dzięki pracy mnichów. Były też wzbogacane przez darczyńców, przeważnie możnowładców, którzy w ten sposób chcieli zasłużyć na wpisanie do księgi darów (liber daticus) i na pamięć braci przy modlitwie. Stąd książki były wypożyczane na dwory. Niektóre klasztory zachowały niemal kompletne księgozbiory, gromadzone w jednym miejscu przez wieki. Biblioteka Zakonu Karmelitów w Krakowie na Piasku przetrwała w swym zasadniczym kształcie od XV wieku, a niemal w całości od końca XVI wieku. Była przenoszona i ukrywana w czasie kataklizmów, jakich doświadczał klasztor w ciągu swych ponad sześciuset lat dziejów. Zachowany do dziś wystrój biblioteki z końca wieku XVII jest obrazem szczególnego miejsca, jaki miał księgozbiór w krakowskim klasztorze. W Bibliotece Klasztoru Karmelitów w Krakowie na Piasku znajduje się ok. 12 tys. starodruków z krakowskiego i lwowskiego księgozbiorów zakonu. Są tam m.in. średniowieczne rękopisy i inkunabuły, dzieła Ojców Kościoła, księgi liturgiczne, prace o tematyce teologicznej, historycznej, geograficznej. Księgozbiór powstał m.in. dzięki darowiznom krakowskich mieszczan i uczonych. W klasztornej bibliotece znajdują się m.in. dzieła klasyków medycyny - Galena, Hipokratesa i Dioskoridesa oraz prace wybitnych humanistów, takich jak Paracelsus - lekarz i przyrodnik, który prowadził badania nad wykorzystaniem substancji chemicznych jako leków. W Bibliotece Ojców Benedyktynów w Tyńcu powstało skryptorium, czyli miejsce tworzenia ksiąg, nauki kaligrafii i iluminatorstwa. Tu możemy zobaczyć, jak kiedyś powstawały księgi no i jest to też atrakcja turystyczna. 09:00 NABOŻEŃSTWO EWANGELICKIE W WIŚLE Sprawozdanie, 50 min, Polska, 2020 Autor: Małgorzata Foerster - Biesiada W związku z przedłużającym się stanem epidemii, zapraszamy do obejrzenia transmisji nabożeństwa ewangelickiego z kościoła w Wiśle. Parafia w Wiśle jest jedną z największych parafii ewangelickich w Polsce. Na ogół nabożeństwa gromadzą kilka tysięcy wiernych, ale obecnie sytuacja pozwala na uczestnictwo ok. 120 osób. 15:45 SZLAKIEM MIEJSC NIEZWYKŁYCH - POMNIKI HISTORII - ŁĘKNICA Reportaż, 7 min, Polska, 2017 Reżyseria: Tomasz Drozdowicz Scenariusz: Tomasz Drozdowicz Łęknica - Park Mużakowski. Prawdziwy park krajobrazowy to taki, który konno można objeżdżać przez dwie godziny i nie napotkać takiego samego widoku. Tak podobno mawiał książę Herman von Pueckler założyciel Parku Mużakowskiego, uznawanego za arcydzieło geniuszu ludzkiego. Te słowa to nie przesada. Jego dzieło wywarło ogromny wpływ na rozwój europejskiej sztuki ogrodowej i wyznaczyło w niej nowe trendy. Park Mużakowski to jedyne w swoim rodzaju połączenie natury i sztuki ogrodniczej. Leży nad Nysą Łużycką, na terenach Polski i Niemiec. Po stronie zachodniej zlokalizowana jest jego centralna część - z rezydencją i ogrodami. Po stronie polskiej znajduje się naturalistyczny park o powierzchni ok. 500 hektarów. Obie części łączą dwa mosty: Most Podwójny oraz Most Angielski. 02:00 KSIĄŻKI POD SPECJALNYM NADZOREM - ODC. 1 BIBLIOTEKI KLASZTORNE Reportaż, 24 min, Polska, 2015 Autor: Krzysztog Glondys Nowożytne biblioteki narodziły się w klasztorach. Tam działały skryptoria, czyli izby kopistów. Tam znajdowały się pomieszczenia specjalnie stworzone w celu przechowywania i studiowania ksiąg. Biblioteki klasztorne powiększały swoje zasoby dzięki pracy mnichów. Były też wzbogacane przez darczyńców, przeważnie możnowładców, którzy w ten sposób chcieli zasłużyć na wpisanie do księgi darów (liber daticus) i na pamięć braci przy modlitwie. Stąd książki były wypożyczane na dwory. Niektóre klasztory zachowały niemal kompletne księgozbiory, gromadzone w jednym miejscu przez wieki. Biblioteka Zakonu Karmelitów w Krakowie na Piasku przetrwała w swym zasadniczym kształcie od XV wieku, a niemal w całości od końca XVI wieku. Była przenoszona i ukrywana w czasie kataklizmów, jakich doświadczał klasztor w ciągu swych ponad sześciuset lat dziejów. Zachowany do dziś wystrój biblioteki z końca wieku XVII jest obrazem szczególnego miejsca, jaki miał księgozbiór w krakowskim klasztorze. W Bibliotece Klasztoru Karmelitów w Krakowie na Piasku znajduje się ok. 12 tys. starodruków z krakowskiego i lwowskiego księgozbiorów zakonu. Są tam m.in. średniowieczne rękopisy i inkunabuły, dzieła Ojców Kościoła, księgi liturgiczne, prace o tematyce teologicznej, historycznej, geograficznej. Księgozbiór powstał m.in. dzięki darowiznom krakowskich mieszczan i uczonych. W klasztornej bibliotece znajdują się m.in. dzieła klasyków medycyny - Galena, Hipokratesa i Dioskoridesa oraz prace wybitnych humanistów, takich jak Paracelsus - lekarz i przyrodnik, który prowadził badania nad wykorzystaniem substancji chemicznych jako leków. W Bibliotece Ojców Benedyktynów w Tyńcu powstało skryptorium, czyli miejsce tworzenia ksiąg, nauki kaligrafii i iluminatorstwa. Tu możemy zobaczyć, jak kiedyś powstawały księgi no i jest to też atrakcja turystyczna. 02:50 1200 MUZEÓW ODC. 11 - MUZEA PARAFIALNE Reportaż, 22 min, Polska, 2015 Autor: Krzysztof Glondys Program zrealizowany w dwóch muzeach parafialnych w Małopolsce, które odwołują się do tradycji miejscowej sztuki ludowej i przypominają niezwykłe postaci jej twórców. Muzeum Sztuki Ludowej im. ks. Edwarda Nitki w Paszynie. Muzeum dokumentujące fenomen Paszyna, niewielkiej wsi na Sądecczyźnie, która w połowie zeszłego wieku stała się sławna ze względu na umiejętności artystyczne jej mieszkańców. Muzeum Parafialne im. Jana Wnęka w Odporyszowie. Muzeum jest poświęcone samoukowi, rzeźbiarzowi i cieśli, artyście ludowemu Janowi Wnękowi (1828 - 1869), zwanemu Witem Stwoszem z Powiśla i Mistrzem zapatrzonym w gotyk. Na zamówienie budowniczych kościoła odporyszowskiego Jan Wnęk wykonał od 300 do 500 rzeźb i płaskorzeźb do kaplic, przedstawiających sceny z życia Świętej Rodziny oraz Męki, Śmierci i Zmartwychwstania Chrystusa. Zachowało się ok. 100 rzeźb, które można oglądać w Odporyszowie i w Muzeum Etnograficznym w Krakowie. 03:10 ADELA Z NIEBA Reportaż, 14 min, Polska, 2014 Sześćdziesiąt lat temu, pod koniec maja pogoda była wręcz idealna. W powietrzu przepiękne chmury, wiatr słaby, bez deszczu. Prognozy tylko zachęcały do tego, żeby polecieć. I tak się stało. Adela Dankowska po raz pierwszy wsiadła do szybowca. Wielki błękit tak ją zachwycił, że nie wysiadła do dziś, choć dziś jest już nobliwą starszą panią. Po drodze zaliczyła 15 rekordów świata (więcej od niej miała tylko jedna Polka w całej historii szybownictwa), 43 rekordy Polski (tytułów mistrzowskich nie da się zliczyć). W powietrzu pokonała ponad 225 tysięcy kilometrów (to tak jakby dwa razy obleciała kulę ziemską) i 6200 godzin (to tak jakby latała przez prawie dwa lata cały czas). Nie ma drugiej takiej pilotki na pewno w Wielkopolsce, w Polsce i prawie na pewno na świecie. Od lat wierna jest jednemu aeroklubowi. Oczywiście temu w Lesznie. Teraz po zimowej przerwie znów wraca do szybowca. Już tylko po to, by dalej zachwycać się głębią błękitu, ale historia pilota takiego kalibru warta jest opowiedzenia. Tym bardziej że Adela startowała w pierwszych szybowcowych mistrzostwach świata, które rozgrywano na lotnisku w Lesznie, a teraz znowu będzie obswerwatorem kolejnych, które w tym roku zostaną po raz kolejny w Lesznie rozegrane. Pani Adela całe życie związała z lataniem. I żyje na lotnisku. Nawet tu mieszka. Może nie dorobiła się na lataniu majątku, ale spełniła dziecięce marzenia. 04:15 GATUNEK TARNOWSKAE Reportaż, 12 min, Polska, 2016 Nieopodal zamku Krzyżtopór w Ujeździe jest niewielki kamieniołom zarośnięty drzewami. Już 30 lat temu geolodzy znajdowali tam dziwne ślady na kamieniach przywodzące na myśl ryby. W kamiennych ścianach zamku są też dziwne otwory, dla niewprawnego oka to zniszczenia, dla paleontologów ślady nieznanych stworzeń sięgające czasów dewonu sprzed 400 mln lat. Wnikliwe badania przeprowadzone w ostatnich latach przez międzynarodowy zespół ujawniły, że to prawdziwy cud. Dzięki tym śladom możemy zobaczyć pyszczek ryby dwudysznej, zwierzęcia, które przetrwało do naszych czasów, zmieniając tylko zwyczaje Zwierze to żyje w Australii. 05:20 W KRAINIE MINIONEGO CZASU.... Reportaż, 12 min, Polska, 2014 "W krainie minionego czasu" to opowieść o antykwariuszu Januszu Skrzypczaku i jego pasji gromadzenia starych przedmiotów. Do jego sklepu wkracza mała Maja, która poznaje historię starych mebli, zegarów, maszyn czy pralek. Dziewczynka jest oczarowana tym, co widzi.