TVP Kultura Poniedziałek, 15.06.2020 11:00 W SŁOŃCU I W DESZCZU - ODC. 2/7 - NIE ZAPOMNISZ NIGDY Serial obyczajowy, 48 min, Polska 1979 Reżyseria: Sylwester Szyszko Scenariusz: Marian Pilot Aktorzy: Jarosław Kopaczewski, Wanda Łuczycka, Hanna Bieniuszewicz, Marzena Trybała, Tatiana Sosna - Sarno, Włodzimierz Musiał, Zdzisław Szymański, Ryszard Mróz, Ryszard Kotys, Marian Glinka i inni Główna troska nowego gospodarza to postawienie na nogi zapuszczonej gospodarki i jej unowocześnienie. W tym celu bierze pożyczki bankowe i zaczyna budować oborę. Brakuje mu jednak materiałów. Drugie, również poważne zmartwienie Bolka, który pozostał na ojcowiźnie tylko ze starą, coraz słabszą matką, to brak żony i zarazem gospodyni. Jego dawna sympatia Krysia, do której się zaleca, wybiera jednak konkurenta, organistę Wojtka. Z kolei w Bolku kocha się młoda wdowa Wanda, ale ona mu jednak nie odpowiada. Chłopak postanawia dać do gazety ogłoszenie matrymonialne, choć matka ma wątpliwości, czy zechce go jakaś "pisana" panna, skoro nie chciała prawdziwa. 11:55 W SŁOŃCU I W DESZCZU - ODC. 3/7 - W SZACHU Serial obyczajowy, 50 min, 7 odc. , Polska 1979 Reżyseria: Sylwester Szyszko Scenariusz: Marian Pilot Zdjęcia: Tomasz Wert Aktorzy: Jarosław Kopaczewski, Wanda Łuczycka, Bolesław Płotnicki, Hanna Bieniuszewicz, Ryszard Mróz, Kazimiera Utrata, Janusz Paluszkiewicz, Marzena Trybała, Tatiana Sosna - Sarno, Włodzimierz Musiał, Zdzisław Szymański, Ryszard Kotys, Marian Glinka i inni Przyjaciel i sąsiad Bolka, Staszek, przywozi mu cichaczem bez jego wiedzy cement, niezbędny do postawienia obory. Okazuje się jednak, że tak potrzebny towar jest kradziony z innej budowy i cała paczka złodziei zostaje aresztowana. Bolek zeznaje w sądzie jako świadek. Spotyka tam Julkę Turek, córkę pracownika PGR, na którą już od pewnego czasu zwrócił uwagę. Julka, jak się okazuje, jest narzeczoną jednego z oskarżonych, ale Bolek wyraźnie ją interesuje. Oboje początkowo unikają siebie, by w końcu dojść do wniosku, że jednak się kochają. 12:55 CO MÓWIĄ LEKARZE Film obyczajowy, 24 min, Polska, 2009 Reżyseria: Michał Wnuk Scenariusz: Michał Wnuk Zdjęcia: Michał Popiel-Machnicki, Michał Bielawski Aktorzy: Agnieszka Glińska, Dominika Ostałowska, Tomasz Borkowski, Karolina Stefańska Dr Glik, anestezjolog, przystępuje do stwierdzania zgonu osiemnastoletniej samobójczyni i podjęcia decyzji o pobraniu jej organów do przeszczepu. Dochodzi jednak do spotkania z matką dziewczyny, która nie ufa lekarzom. Film powstał w ramach projektu "30 minut". 13:30 NADAL WRACAM. PORTRET RYSZARDA KRYNICKIEGO Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2015 Reżyseria: Adam Sikora, Adam Sikora Scenariusz: Andrzej Franaszek, Andrzej Franaszek Wykonawcy: Olgierd Walicki, Piotr Lutyński RYSZARD KRYNICKI - obok Tadeusza Różewicza czy Adama Zagajewskiego jeden z najważniejszych żyjących dziś polskich poetów - przyszedł na świat podczas II wojny światowej, w obozie pracy w Dolnej Austrii, do którego zostali deportowani jego rodzice. Krynicki to "żywy klasyk", a zarazem poeta twórczy, swoimi rzadko pojawiającym się tomami przykuwający uwagę czytelników. Ale także człowiek tajemniczy, słynący z małomówności i skrytości, niezwykle rzadko odsłaniający prywatność. "Nadal wracam. Portret Ryszarda Krynickiego" nie jest dokumentem edukacyjnym, ściśle biograficznym, lecz filmem utkanym z obrazów, które w dzieciństwie zapisała pamięć poety. Poprzez strofy, sny, lęki chcemy odkryć twórcę słowa, który schronienia szuka w milczeniu. 14:45 WODZIREJ Film obyczajowy, 104 min, Polska 1977 Scenariusz i reżyseria: Feliks Falk Zdjęcia: Edward Kłosiński Muzyka: Jan Kanty Pawluśkiewicz Aktorzy: Jerzy Stuhr, Sława Kwaśniewska, Wiktor Sadecki, Michał Tarkowski, Ewa Kolasińska, Ryszard Kotys, Jerzy Kryszak, Alfred Freudenheim, Jana Svandovna, Bogusław Sobczuk, Bogdan Krzywicki, Patrycja Bukowska i inni Lutek Danielak jest pracownikiem wojewódzkiego oddziału "Estrady". Szósty czy siódmy w hierarchii wodzirejów - konferansjerów, prowadzi imprezy dla dzieci i rencistów. Kiedy dowiaduje się, że z okazji otwarcia hotelu "Lux" ma się odbyć wielki bal, postanawia walczyć o jego prowadzenie. Impreza może bowiem stać się przełomem w jego karierze. Lutek wie, że jest dobry w tym, co robi, ale zdaje sobie sprawę, że konkurencja jest bardzo silna. Jego koledzy po fachu: Sikora, Majer, Lasota, Myśliwiec także traktują to jako swoją wielką szansę. Danielak ma tylko jeden atut - jest nowy. Pomoc obiecuje mu - w ramach hasła "stawiamy na młodych" - dyrektor wydziału kultury. Jednak Lutek na wszelki wypadek postanawia wyeliminować rywali. Dociera do byłej sekretarki "Estrady" i za cenę usług erotycznych zdobywa informacje o Sikorze. Puszcza w obieg anonimy kompromitujące kolegę. Na zebraniu występuje w jego obronie, przez co nikt go nie podejrzewa o autorstwo anonimów, a jednocześnie zaskarbia tym sobie sympatię dyrektora. Gdy Sikora "odpada", Danielak próbuje dotrzeć do akt sądowych dotyczących Majera. Żyje na wysokich obrotach - obsługuje kolejne drobne imprezy, pożycza coraz większe kwoty od Lasoty, odstępuje swoją dziewczynę za talon na samochód. W pewnym momencie zauważa, że sprawy wymykają mu się z rąk, do balu zostało tylko kilka dni. Czy zdąży? "Wodzirej" z pewnością byłby innym filmem, gdyby rolę główną zagrał inny aktor. Jerzy Stuhr - który jest także współautorem dialogów - stworzył postać złożoną, obrazującą pewien mechanizm potocznie zwany urządzaniem się w życiu oraz cenę pozornego sukcesu. Film otrzymał "Złote Grono" na festiwalu w Łagowie w roku 1978, a Jerzy Stuhr za rolę Lutka nagrodę na MFF w Chicago w 1979. 16:35 CARTE BLANCHE Film obyczajowy, 101 min, Polska, 2015 Reżyseria: Jacek Lusiński Scenariusz: Jacek Lusiński Zdjęcia: Witold Płóciennik Muzyka: Paweł Lucewicz Aktorzy: Andrzej Chyra, Urszula Grabowska, Arkadiusz Jakubik, Eliza Rycembel, Tomasz Ziętek, Dorota Kolak, Andrzej Blumenfeld, Maria Chwalibóg, Ewa Bakalarska Nagroda im. Elżbiety Czyżewskiej dla najlepszego aktora Andrzeja Chyry, Szanghaj Grand Prix, Nagroda Publiczności na festiwalu w Moskwie oraz liczne nominacje na konkursach zagranicznych. To historia nauczyciela szkoły średniej, ukrywającego stopniową utratę wzroku. Pierwowzorem głównego bohatera filmu jest Maciej Białek, nauczyciel VIII Liceum Ogólnokształcącego im. Zofii Nałkowskiej w Lublinie. Tę wspaniałą postać znakomicie odtwarza Andrzej Chyra. W filmie nauczycielem historii, który dowiaduje się, że wskutek wady genetycznej grozi mu całkowita utrata wzroku, jest Kacper. Za wszelką cenę chce ukryć ten fakt przed otoczeniem, by pozostać na etacie i doprowadzić swoją klasę do matury. Nie powiadamia władz szkolnych i nadal uczy swoich podopiecznych, których pragnie jak najlepiej przygotować do egzaminu dojrzałości. Kacper jest uwielbiany przez uczniów, kochają go i szanują, a on dokonuje nadludzkiego wysiłku, by ich nie zawieść. Swoją tajemnicę Kacper powierza jedynie najlepszemu przyjacielowi, Wiktorowi. Zmagając się z nową sytuacją i nowymi wyzwaniami, nawiązuje bliską znajomość z koleżanką z pracy, Ewą. Próbuje też pomóc jednej ze swoich uczennic, zbuntowanej Klarze, która również skrywa pewien sekret. 18:45 SERIALOWA NOSTALGIA - JANKA - ODC. 5 - NOCNE CZARY (NOCNE CZARY) Film dla młodych widzów, 29 min, Polska/Niemcy, 1989 Reżyseria: Janusz Łęski Scenariusz: Janusz Lęski Zdjęcia: Jacek Prosiński Muzyka: Andrzej Korzyński Aktorzy: Krzysztof Kowalewski, Agnieszka Krukówna, Grzegorz Wons, Zofia Merle, Joanna Żółkowska, Tadeusz Horvath "Orły" domyślają się, że Julek zwyciężył w wyścigu w sposób nieuczciwy, nie mają jednak pewności ani dowodów, że tak właśnie było. Tymczasem zbliża się termin wypełnienia przez Jankę warunków gry. Jakub Bromski adoruje matkę Janki, stara się umówić z nią na spotkanie. Stary Oskar Nowak domyśla się jednak wszystkiego i kategorycznie zabrania Jakubowi widywać się ze swoją owdowiałą córką. Janka idzie na cmentarz. Natyka tam się na Franka, który opowiada jej o zakulisowych działaniach "Wilków". Wyznaje, że to on w czasie gonitwy strzelił z procy do Alaski. Inicjatorzy całej akcji, Walek i Pyskacz, przyznają się do winy, a Julek honorowo uznaje zwycięstwo Janki. 19:25 SERIALOWA NOSTALGIA - JANKA - ODC. 6 - KAPRYŚNA KRÓLEWNA (KAPRYŚNA KRÓLEWNA) Film dla młodych widzów, 29 min, Polska/Niemcy, 1989 Reżyseria: Janusz Łęski Scenariusz: Janusz Lęski Zdjęcia: Jacek Prosiński Muzyka: Andrzej Korzyński Aktorzy: Krzysztof Kowalewski, Agnieszka Krukówna, Grzegorz Wons, Zofia Merle, Joanna Żółkowska, Tadeusz Horvath "Wilki" wykradają czarodziejski pierścień, który Janka dostała od umierającej ciotki Weroniki, aby wypróbować jego cudowną moc. Tymczasem do Podklasztorza przyjeżdża wędrowny teatr. Córka dyrektora Bukaro, Nelly, nagle zachorowała i Janka musi w zastępstwie wystąpić w roli księżniczki. Julek z bandą "Wilków" postanawiają zrobić dziewczynie kawał. Zakradają się za kulisy, przebierają Julka w kostium pijanego aktora i wypychają chłopaka na scenę. Janka spostrzega na palcu rzekomego Zawiszy swój pierścionek, w lot domyśla się, jaki podstęp uknuli chłopcy. Sprytnie zmienia tekst sztuki, tak że Julek musi na scenie ofiarować pierścień królewnie. Publiczność jest zachwycona, a dyrektor Bukaro z wdzięczności za uratowanie przedstawienia daje Jance i Julkowi kruka Sebastiana, który wprawdzie nie lata, ale mówi "ludzkim" głosem. Dzieci ustalają, że niezwykły ptak będzie przebywał na zmianę tydzień w dworku Bromskich w Stawiskach i tydzień - w zajeździe Nowaków w Podklasztorzu. 20:30 BARWY DZIECIŃSTWA - GROBOWIEC ŚWIETLIKÓW (HOTARU NO HAKA) Film animowany, 84 min, Japonia, 1988 Reżyseria: Isao Takahata Scenariusz: Isao Takahata Animowana, pełnometrażowa ekranizacja opowiadania Akiyukiego Nosaki. To wzruszająca historia rodzeństwa, których losy tragicznie naznaczyła wojna. Ojciec Seita i jego kilkuletniej siostry Setsuko jest na wojnie, a matka niestety ginie w czasie nalotu. Dzieci trafiają do ciotki. Ta jednak nie okazuje im serca, więc rodzeństwo opuszcza jej dom i zamieszkuje w opuszczonym bunkrze. Tym samym, ich los zostaje przesądzony. Film postrzegany jest jako jeden z najlepszych antywojennych obrazów. 22:05 POWIDOKI - KORIOLAN/SHAKESPEARE Dysk./wywiad/debata, 12 min, Polska, 2020 Wykonawcy: Barbara Schabowska (prowadząca), Piotr Nowak (prowadzący) W kolejnym odcinku przedmiotem dyskusji jest tragedia Wiliama Szekspira "Koriolan". Reżyserzy teatralni nie chcą wystawiać tej sztuki, aktorzy nie odnajdują się w swoich rolach, dyrektorzy teatrów nie zamawiają jej. Ostatnią wielką realizacją Szekspirowskiego "Koriolana" w Polsce było przedstawienie Leona Schillera. Tyle że miało ono miejsce jeszcze przed wojną. Autorzy programu szukają odpowiedzi na pytanie: dlaczego tak się dzieje? 22:25 MAŁY WIELKI CZŁOWIEK - SZKOŁA MAŁYCH FILOZOFÓW (AT THE PHILOSOPHERS’ SCHOOL / À L'COLE DES PHILOSOPHES) Film dokumentalny, 96 min, Szwajcaria, 2018 Reżyseria: Fernand Melgar Lon, Louis, Ardi, Kenza, Chlo i Albiana mają pięć lat i właśnie zaczynają naukę w szkole. Są upośledzeni umysłowo i pierwsze szkolne doświadczenia są dla nich trudne. Muszą nauczyć się żyć razem w grupie, co z początku wydaje się niemożliwe. Od świata dzieli ich mur, który nie jest łatwy do przeskoczenia. Z czasem jednak otwierają się na siebie nawzajem i zaczynają prawdziwą edukację. Klasa szybko tworzy prawdziwą wspólnotę ku zdziwieniu i zachwycie rodziców. Ci młodzi początkujący filozofowie obnażają ciężar świata, jaki dzieci muszą dźwigać na swoich ramionach: pełen bólu, ale także ciekawości i bezwarunkowej miłości. Szkoła okazuje się dla nich i rodziców wyjątkową okazją, aby uwolnić się od ciężaru upośledzenia i choćby przez chwilę cieszyć się wolnością. Film portretuje nie tylko proces otwierania się na świat grupy dzieci różniących się od innych, lecz również szuka odpowiedzi na podstawowe pytania: ile tak naprawdę warte jest życie i w jakich sytuacjach można się o tym najdobitniej przekonać. 00:05 KINO NOCNE - GENERAŁ DELLA ROVERE (IL GENERALE DELLA ROVERE / GENERAL DELLA ROVERE) Dramat wojenny, 134 min, Włochy/Francja, 1959 Reżyseria: Roberto Rossellini Scenariusz: Sergio Amidei, Diego Fabbri, Roberto Rossellini Zdjęcia: Arlo Carlini Muzyka: Renzo Rossellini Aktorzy: Vittorio De Sica, Hannes Messemer, Vittorio Caprioli, Nando Angelini, Herbert Fischer Akcja filmu rozgrywa się w Genui w czasie II wojny światowej. Po kapitulacji Włoch północna część kraju została zajęta przez wojska niemieckie. Rośnie aktywność podziemnych ugrupowań, a tym samym terror hitlerowców i rodzimych faszystów. Giovanni Bertone wykorzystuje okazję do zarobienia pieniędzy na nieszczęściu rodaków. Nawiązuje kontakt z przekupnym funkcjonariuszem gestapo, a rodzinom aresztowanych, w zamian za pieniądze, obiecuje uwolnienie ich bliskich, poprzez wykorzystanie swoich domniemanych wpływowych kontaktów. W końcu zostaje zdemaskowany i sam trafia w ręce gestapo. Udaje mu się jednak uniknąć kary - idzie z Niemcami na układ i pod nazwiskiem Della Rovere, jednego z generałów niepodległościowego rządu, zostaje zamknięty w celi więźniów politycznych. Udając postać generała, ma zdobyć zaufanie więźniów i wskazać przebywającego wśród nich przywódcę ruchu oporu. W trakcie pobytu w więzieniu Bertone, coraz bardziej identyfikując się z narzuconą mu rolą, przechodzi jednak przemianę moralną. Film został uhonorowany Złotym Lwem na festiwalu w Wenecji. W roli głównej wystąpił Vittorio de Sica, wybitny reżyser włoskiego neorealizmu. (źródło: iluzjon.fn.org.pl) 02:30 FOTOGRAF Film kryminalny, thriller, 107 min, Polska, 2014 Reżyseria: Waldemar Krzystek Scenariusz: Waldemar Krzystek, Krzysztof Kopka Zdjęcia: Arkadiusz Tomiak Muzyka: Maciej Zieliński Aktorzy: Tatiana Arntgolts, Aleksandr Baluev, Agata Buzek, Sonia Bohosiewicz, Tomasz Kot, Adam Woronowicz Tytułowy Fotograf to przydomek psychopatycznego seryjnego mordercy, terroryzującego mieszkańców stolicy Rosji. Za każdym razem zabójca pozostawia przy ofierze tabliczki z numerami, tak jak to robią policyjni technicy, oznaczający i zabezpieczający miejsce zbrodni. Policja jest bezradna wobec działań mordercy, nie mają konkretnych dowodów ani świadków. Wygląda na to, że nikt go nie widział i nikt nie przeżył spotkania z nim. Akcja filmu rozpoczyna się w realiach współczesnej Moskwy, gdzie po raz kolejny uderza nieuchwytny psychopata, a następnie przenosi się do Polski, do Legnicy. Badający moskiewskie zbrodnie śledczy, odkrywają bowiem, że mogą one mieć związek z mrocznymi wydarzeniami z lat 70. , kiedy w tym mieście stacjonował garnizon Armii Radzieckiej. "W filmie pewne postaci są autentyczne, a niektóre wydarzenia sam widziałem, gdy dorastałem w Legnicy" - mówi w jednym z wywiadów reżyser "Fotografa". Pokazaną w filmie scenę śmierci radzieckiego żołnierza Waldemar Krzystek przeżył osobiście jako chłopiec, stojąc na ulicy w tłumie gapiów obserwujących tragedię. Zrealizowany w konwencji thrillera "Fotograf" pokazuje zmagania głównych bohaterów: starego wygi majora Lebiadkina i młodej, ambitnej funkcjonariuszki Nataszy, prowadzących dochodzenie w sprawie moskiewskich zbrodni. Major włączył do swego zespołu Nataszę, która, jak się okazuje, jako jedyna zetknęła się z psychopatą i przeżyła to spotkanie. Podążając tropem Fotografa śledczy, docierają do Legnicy, gdzie blisko pół wieku temu znajdowała się baza wojskowa żołnierzy radzieckich. To tu doszło do aktu, który zapoczątkował cały ciąg makabrycznych wydarzeń, w które jest uwikłany Fotograf. Sekret z przeszłości stanie się kluczem do rozwikłania zagadki współczesnych zbrodni. Tymczasem żmudne dochodzenie tkwi w martwym punkcie, funkcjonariusze na razie bez rezultatów przeszukują archiwa, zbierają dowody, próbują łączyć różne fakty. Nagrody Gdynia 2014: Elena Babenko za drugoplanową rolę kobiecą oraz Nagroda Jury Młodzieżowego. 04:20 BELLISSIMA Dramat, 61 min, Polska, 2000 Reżyseria: Artur Urbański Scenariusz: Artur Urbański Zdjęcia: Marian Prokop Aktorzy: Ewa Kasprzyk, Maria Góralczyk, Paweł Wilczak, Maria Morin - Kielar, Andrzej Czułowski, Bernard Hanaoka Mieszkają we dwie, w Warszawie. Matka - kobieta egzaltowana i niezrównoważona, niespełniona gwiazda zafascynowana postacią Violetty Villas, i córka - niespełna piętnastoletnia uczennica szkoły baletowej. Maja chętnie tańczy, lecz matka marzy o "lepszej" karierze dla córki. Prowadza ją na przeróżne konkursy piękności i za wszelką cenę usiłuje wprowadzić do świata mody i reklamy. Dziewczyna buntuje się przeciw temu, ale ostatecznie ulega. Na jednym z konkursów jurorzy odrzucają Maję ze względu na zbyt młody wiek, który matka próbowała ukryć. Właśnie na tej imprezie obie poznają Księcia, chłopaka niewiele starszego od Mai, lecz mocno tkwiącego w środowisku, do którego dojście pragnie znaleźć matka. Ta dostrzega w nim szansę na sukces. Zostaje jego kochanką. Chłopak wprowadza się do jej domu. Tego już Maja zaakceptować nie może. Ucieka z domu, a właściwie tylko przenosi się do sąsiedniego mieszkania, gdzie właśnie wprowadzili się nowi lokatorzy. Matka zgłasza zaginięcie córki na policji. U sąsiadów Maja czuje się dobrze, zwłaszcza że jej współczują i traktują jak skrzywdzoną dziewczynkę. Pewnego wieczora jednak poją ją alkoholem i wciągają do erotycznej zabawy. Wstrząśnięta tym Maja wraca do domu. Dowiaduje się, że matka jest w ciąży z Księciem. Chłopak nie chce słyszeć o dziecku. Córka odprowadza matkę do gabinetu ginekologicznego, ale kobieta w ostatniej chwili zmienia decyzję. Postanawia urodzić dziecko. By utrzymać ją i siebie, Maja korzysta z możliwości, jakie stworzyły zabiegi matki. Zostaje modelką. Robi wspaniałą karierę. Wkrótce przedwcześnie dojrzała dziewczyna będzie musiała poradzić sobie z jeszcze trudniejszą sytuacją: matka umiera w czasie porodu. Artur Urbański ukończył łódzką Filmówkę. Pisze scenariusze filmowe i sztuki. Wcześniej realizował spektakle teatralne, "Bellissima" była jego debiutem fabularnym, zrealizowanym w ramach telewizyjnego projektu "Pokolenie 2000", który dał młodym, zdolnym reżyserom szansę nakręcenia pierwszego filmu, by za ich pośrednictwem pokazać naszą współczesność.