TVP Kultura Wtorek, 23.06.2020 08:40 POWIDOKI FRANZ KAFKA Dysk./wywiad/debata, 12 min, Polska, 2020 Wykonawcy: Barbara Schabowska (prowadząca), Piotr Nowak (prowadzący) W kolejnym odcinku prowadzący dyskutują na temat opowiadania Franza Kawki "Przemiana". Bohater utworu Gregor Samsa pewnego dnia budzi się przemieniony w potwornego robaka. Jakie są powody tej metamorfozy? Kto przemienia się w co? 09:20 CAŁA ZIMA BEZ OGNIA (TOUT UN HIVER SANS FEU) Dramat psychologiczny, 87 min, Szwajcaria/Belgia/Polska 2004 Reżyseria: Greg Zgliński Scenariusz: Pierre - Pascal Rossi Zdjęcia: Witold Płóciennik Muzyka: Jacek Grudzień, Mariusz Ziemba Aktorzy: Aurelien Recoing, Marie Matheron, Gabriela Muskała, Blerim Gjoci, Nathalie Boulin, Antonio Buil, Michel Voita i inni Jean i Laura Rochardowie mieszkają na wsi w górach. Oboje przeżyli niedawno wielką tragedię: w pożarze stajni zginęła ich pięcioletnia córeczka Marie. Rozpacz i poczucie winy sprawiają, że oboje coraz bardziej oddalają się od siebie: on szuka zapomnienia w ciężkiej pracy w fabryce, a wieczorami dogląda jeszcze krów na farmie, ona pogrąża się w głębokiej depresji, aż wreszcie trafia do kliniki psychiatrycznej. Tam odwiedza ją siostra, Valerie, która nigdy nie potrafiła zaakceptować małżeństwa Laury i polubić swego szwagra: jako osoba samotna pragnie teraz odzyskać siostrę. Nakłania ją, by ostatecznie rozstała się z mężem i zamieszkała z nią w mieście. Przyjąwszy Laurę pod swój dach, utrudnia kontakty małżonków, podburza siostrę przeciwko mężowi, zrzucając na niego całą winę za to, co się stało. Tymczasem Jean nawiązuje w pracy znajomość z pochodzącą z Kosowa Labinotą, młodą kobietą, która przybyła do Szwajcarii wraz z bratem, Kastriotem. On pracuje jako robotnik, ona jest zatrudniona w fabrycznej stołówce. W Kosowie pozostał jej mąż, ale od sześciu lat nie daje znaku życia. Labinota czeka jednak wytrwale, wierząc, że mąż wreszcie do niej dotrze. Równie samotny jak ona i nieszczęśliwy Jean parokrotnie broni imigrantkę przed obcesowymi zalotami niektórych robotników, później odprowadza ją do domu. Labinota patrzy na niego coraz życzliwszym wzrokiem. Na sylwestra Kastriot zaprasza Jeana do swego domu. Mężczyzna dobrze się bawi w towarzystwie Labinoty, jej brata oraz kosowskich przyjaciół i chociaż na chwilę udaje mu się zapomnieć o własnych problemach. Pewnego dnia Laura zauważa Jeana w towarzystwie Labinoty na ulicy. Oboje są roześmiani, rozluźnieni. Kobieta po raz pierwszy uświadamia sobie, że straciwszy córkę, może teraz stracić również męża. 11:00 NAJWAŻNIEJSZY DZIEŃ ŻYCIA - ODC. 7/9 - KATASTROFA Film obyczajowy, 52 min, Polska 1974 Reżyseria: Ryszard Ber Scenariusz: Andrzej Zbych Zdjęcia: Maciej Kijowski Muzyka: Waldemar Kazanecki Występują: Zbigniew Józefowicz, Jan Machulski, Janusz Bukowski, Hanna Okuniewicz, Eliasz Kuziemski, Andrzej Krasicki, Wirgiliusz Gryń, Janusz Paluszkiewicz, Juliusz Machulski i inni Reporter radiowy zadaje przypadkowo napotkanym na ulicy ludziom pytanie, jaki był najważniejszy dzień ich życia. Odpowiedzi stanowią motyw przewodni i treść poszczególnych 9 filmów fabularnych tego cyklu. W kopalni dochodzi do tragedii. Kilku górników zostaje uwięzionych pod ziemią. Przełożeni organizują akcję ratowniczą. Poszkodowanym śpieszą na pomoc sekretarz POP Michał Łoś i inżynier Urban Budny. Ekipa ratownicza zostaje również odcięta na dole. Budny ma skomplikowane złamanie nogi. Sytuacja staje się dramatyczna. Narasta atmosfera niepewności, napięcie potęguje konflikt na tle osobistym. Żona sekretarza zdradza męża z Budnym i jest zdecydowana na rozwód. Czy w obliczu zagrożenia sekretarz wybaczy rywalowi i podejmie walkę o jego życie? 12:00 NAJWAŻNIEJSZY DZIEŃ ŻYCIA - ODC. 8/9 - ZŁOTO Film obyczajowy, 57 min, Polska 1974 Reżyseria: Sylwester Szyszko Scenariusz: Andrzej Zbych Muzyka: Waldemar Kazanecki Występują: Janusz Kłosiński, Halina Kowalska, Wacław Kowalski, Franciszek Trzeciak, Witold Pyrkosz, Janusz Bukowski, Zygmunt Zintel, Marian Glinka, Andrzej Grąziewicz, Henryk Hunko, Zbigniew Lesień, Stanisław Zatłoka, Irena Szymkiewicz, Władysław Badowski, Bohdan Ejmont i inni W 1945 roku Włodzimierz Kalita zostaje burmistrzem miasteczka niemal całkowicie zniszczonego przez Niemców. Najważniejsze obiekty zrównano z ziemią. Tymczasem setki ludzi oczekują od nowych władz mieszkań, pracy i jedzenia. Kalita zdaje sobie sprawę, że jeśli ich żądaniom nie stanie się zadość, rozpocznie się gigantyczny szaber. Na szczęście burmistrz znajduje świetne wyjście z trudnej sytuacji. Rozpuszcza pogłoskę, że hitlerowcy ukryli w mieście złoto, które obecnie znajduje się pod gruzami. Ludzie masowo rzucają się do odgruzowywania, zwłaszcza tych budynków, które są miastu najpotrzebniejsze. 13:05 CASTING Film obyczajowy, 19 min, Polska, 2017 Reżyseria: Katarzyna Iskra Scenariusz: Katarzyna Iskra Zdjęcia: Sebastian Weber Aktorzy: Marta Mazurek, Katarzyna Herman, Julian Świeżewski Zosia i Kuba są młodymi rodzicami z małego miasta. Ona jest początkującą aktorką, ale głównie zajmuje się córeczką. Kiedy dostaje szansę, aby wystąpić w filmie ze swoją idolką Martą, decyduje się pojechać na casting z dzieckiem. Ten dzień okaże się przełomowym momentem w jej życiu. (filmpolski.pl) 13:55 IGOR - OPOWIEŚĆ O AKTORZE Film dokumentalny, 58 min, Polska, 1997 Reżyseria: Andrzej Sapija Scenariusz: Andrzej Sapija Zdjęcia: Tadeusz Owsianko Wykonawcy: Igor Przegrodzki, Maria Dębicz, Gustaw Holoubek, Jan Englert, Maciej Englert, Radosław Piwowarski Ze swoją macierzystą sceną Teatru Polskiego we Wrocławiu związany był niemal nieprzerwanie od 1949 roku. Tylko jeden sezon w połowie lat 70. , przepracował w Teatrze Polskim w Warszawie, gdzie zagrał w "Psie ogrodnika" Lope de Vegi, u boku Niny Andrycz. A wszystko zaczęło się w Wilnie, gdzie w 1944 roku Igora Przegrodzkiego przyjęto do Studia Dramatycznego przy tamtejszym Teatrze Polskim. Już po roku zadebiutował na scenie, od razu dużą rolą: zagrał Freda w "Pigmalionie" Bernarda Shawa, wraz z Hanną Skarżanką. Po opuszczeniu Wilna znalazł się w Toruniu. Otrzymał angaż do Teatru Ziemi Pomorskiej. Pracował tam pod kierunkiem Wilama Horzycy i współpraca z tym wybitnym reżyserem była dla młodego aktora wyśmienitą szkołą. Po takim terminowaniu, po pomyślnie zdanym egzaminie, w 1948 roku Igor Przegrodzki otrzymał pełne uprawnienia aktorskie. Rok później przeniósł się do Wrocławia. Jego talent sprawdził się wszechronnie: w klasyce i w dramatach współczesnych, w tragediach i komediach, w radiu, filmie i telewizji. W tym interesującym dokumencie aktor opowiada o swoim życiu i miłości do teatru, trudzie pracy nad rolą, tęsknocie za następną premierą i żalu, że teatr jest sztuką tak ulotną. Jego wspomnienia dopełniają wypowiedzi i relacje osób, które z nim współpracowały i przyjaźniły się: Marii Dębicz, Bogusława Danielewskiego, Jerzego Grzegorzewskiego, Gustawa Holoubka, Jana Englerta, Macieja Englerta, Macieja Wojtyszki, Wiesława Wodeckiego i Radosława Piwowarskiego. 15:20 SĘDZIOWIE Dramat, 59 min, Polska, 1974 Autor: Stanisław Wyspiański Reżyseria: Konrad Swinarski Scenariusz: Konrad Swinarski Zdjęcia: Edward Kłosiński Aktorzy: Wiktor Sadecki, Roman Burkot, Jerzy Trela, Elżbieta Karkoszka, Jerzy Radziwiłowicz, Jerzy Nowak, Bolesław Smela, Krzysztof Litwin, Krystyna Feldman, Ewa Ziętek Sfilmowana wersja dramatu Stanisława Wyspiańskiego - dzieło Konrada Swinarskiego uhonorowano Nagrodą Główną w kategorii filmów telewizyjnych oraz nagrodą za muzykę dla Stanisława Radwana na FPFF w Gdańsku w 1974 r. Tragedia Wyspiańskiego, której osnową było prawdziwe zdarzenie, odnotowane w XIX - wiecznych kronikach sądowych, wielokrotnie gościła na polskich scenach. Do najsłynniejszych współczesnych inscenizacji należała propozycja Konrada Swinarskiego, który przed sfilmowaniem dramatu wystawił "Sędziów" w Starym Teatrze w Krakowie. Stary Żyd Samuel ma dwóch synów. Pierworodny Natan pomaga ojcu w prowadzeniu karczmy, a po kryjomu zajmuje się dostarczaniem dziewcząt handlarzowi żywym towarem. Młodszy Joas, dziecko dobre, wrażliwe i natchnione mądrością, jest największą dumą i miłością ojca. Trzynastoletni chłopiec uczy się gry na skrzypcach, przyjaźni się z urlopowanym żołnierzem, często bywającym w karczmie. U Samuela pracuje posługaczka Jewdocha, córka pustelnika zwanego przez wszystkich Dziadem, którego przed laty karczmarz pozbawił podstępnie majątku i wtrącił do więzienia. Dziad nieoczekiwanie zjawia się w karczmie, grozi właścicielowi ujawnieniem jego nieczystych interesów. Jewdocha rozpoznaje w starym włóczędze ojca, opowiada mu swe dzieje od momentu, gdy karczmarz ją przygarnął. Przyznaje się też ojcu do swojego związku z Natanem, który uwiódł służącą, a później skłonił pohańbioną do dzieciobójstwa, aby uniknąć skandalu. Dziad przysięga, że zemści się za krzywdę swoją i córki na synach Samuela. Karczmarz i Natan postanawiają zabić Jewdochę, jedynego świadka swoich dawnych występków. Z premedytacją planują nową zbrodnię, zamierzając zrzucić winę na urlopnika. Gdy żołnierz zjawia się w karczmie, Natan podsuwa mu pistolet, a potem prowokuje bójkę. Pada strzał, ranna Jewdocha umiera. Przerażony żołnierz ucieka, alarmuje żandarmerię. Do wioski zjeżdżają sędziowie. Odbywa się rozprawa przeciwko Natanowi, oskarżonemu o handel żywym towarem i zabójstwo. Jednak w efekcie zabiegów Samuela za winnego morderstwa zostaje uznany żołnierz. W obronie przyjaciela występuje mały Joas. Odkrycie prawdziwego oblicza uwielbianego ojca jest dla niego takim wstrząsem, że wrażliwy chłopiec umiera. Samuel rozpacza nad ciałem syna. W milczeniu mijają go sędziowie, bezradni wobec bólu ojca i boskich wyroków. 16:30 DALEKO OD OKNA Dramat psychologiczny, 113 min, Polska 2000 Reżyseria: Jan Jakub Kolski Scenariusz: Cezary Harasimowicz Zdjęcia: Arkadiusz Tomiak Muzyka: Michał Lorenc Aktorzy: Dorota Landowska, Dominika Ostałowska, Bartosz Opania, Krzysztof Pieczyński, Karolina Gruszka, Dariusz Toczek, Adam Kamień, Magdalena Mirek, Olgierd Łukaszewicz, Grzegorz Damięcki, Ola Fiedeń, Marysia Sabonis, Natalia Mikovic, Wiktoria Witczak, Filip Seweryński, Jerzy Żydkiewicz i inni "Daleko od okna" uznano za jeden z najlepszych polskich filmów 2000 roku. Stanowi on także przełom w karierze Jana Jakuba Kolskiego. Po raz pierwszy reżyser zdystansował się od swojej ulubionej, wiejsko - mitycznej tematyki, dzięki której dokonywał - jak sam mówił - "osobistych rozliczeń ze światem". Etap "rozliczeniowy" w jego twórczości zakończyła "Historia kina w Popielawach" (1998). "Wierzę, że teraz znajdę w sobie dość wrażliwości, by dostrzegać inne rzeczy" - deklarował Kolski w wywiadach i słowa dotrzymał. Na pierwszy rzut oka "Daleko od okna" jest filmem o holocauście. Trudno o temat bardziej ostatnio eksploatowany, a jednak reżyser nie powiela startych do cna klisz i martyrologicznych stereotypów. Spora w tym zasługa Cezarego Harasimowicza i jego scenariusza, powstałego na kanwie prozy Hanny Krall. "Daleko od okna", choć za punkt wyjścia ma historię autentyczną, daleko wykracza poza reporterski realizm właściwy twórczości autorki "Sublokatorki". Dramatycznej opowieści o Żydówce ukrywanej w czasie wojny przez Polaków Harasimowicz nadaje cechy uniwersalne, godne greckiej tragedii. Inkrustuje realistyczną fabułę akcentami metaforycznymi i symbolicznymi (szafa jako symbol zniewolenia i upodlenia). Mroczne, "klaustrofobiczne" zdjęcia Arkadiusza Tomiaka przydają filmowi dusznej i ciężkiej atmosfery. Uwiarygodniają w ten sposób dramat Jana i Barbary, którzy przez lata noszą na dnie serca straszną tajemnicę i poczucie winy. Aktorskim odkryciem filmu jest Dorota Landowska w roli bezpłodnej kobiety, przywłaszczającej sobie córkę swego męża i ukrywanej w szafie Żydówki. Udało jej się stworzyć fascynujący, pełen psychologicznych niuansów portret kobiety bezwzględnej i podłej, a zarazem naznaczonej cierpieniem, głęboko upokorzonej. Znakomitą, choć tylko drugoplanową, kreację tworzy też Krzysztof Pieczyński jako granatowy policjant Jodła. Pozornie pozbawiony skrupułów, cynicznie wykorzystujący swoje stanowisko, lecz jednocześnie skrycie kochający Barbarę, powstrzymujący się przed denuncjacją, dopóki ma choć cień nadziei na wzajemność. Wszystko to sprawia, że "Daleko od okna" nie sposób oglądać obojętnie. Przejmująca historia opowiedziana przez Kolskiego wciąga, hipnotyzuje, drąży sumienie. Tadeusz Sobolewski pisał: "Odzwyczailiśmy się traktować kino jako twórczość w sensie dosłownym. Tu udało się stworzyć na nowo jakiś świat, wpuścić nas do niego i sprawić, że stał się naszym światem". Akcja filmu zaczyna się tuż przed wojną. Młody malarz Jan i jego żona Barbara bardzo chcą mieć dziecko. Niestety, wraz z upływem czasu staje się jasne, że któreś z nich jest bezpłodne. Wybucha wojna. Jan zarabia na rodzinę głównie dzięki "fuchom", które organizuje mu Jodła, granatowy policjant, równie ostentacyjnie co nieskutecznie przypochlebiający się Niemcom. Pewnego dnia Jan przyprowadza do mieszkania Reginę, młodą żydowską wdowę. Barbara, choć z lekkimi oporami, zgadza się ją ukrywać. Jan i Regina stopniowo stają się sobie coraz bliżsi. Wreszcie dochodzi do zbliżenia, w wyniku którego Żydówka zachodzi w ciążę. Barbara, dowiedziawszy się o tym, przeżywa podwójne upokorzenie. Po pierwsze została zdradzona przez męża, a po drugie wychodzi na jaw, że to ona nie może mieć dzieci. W odruchu rozpaczy i nienawiści postanawia zadenuncjować Reginę. W decydującej chwili dostaje jednak torsji, co tłumaczy Niemcom jako objaw ciąży.Od tej pory zaczyna udawać, że jest w odmiennym stanie, Reginę zaś na całe dnie i noce zamyka w szafie, gdzie kobieta przechodzi psychiczne katusze. Jodła przypadkiem odkrywa, że Jan i Barbara ukrywają u siebie Żydówkę. Barbarze jednak udaje się go przekupić cennym na szyjnikiem. Jan, nie mogąc znieść coraz bardziej nieznośnej i stresującej sytuacji, całkowicie oddaje inicjatywę żonie. Wreszcie nadchodzi dzień rozwiązania. Regina rodzi córkę, lecz Barbara nie pozwala jej nawet zobaczyć twarzy dziecka. Niemowlę zostaje czym prędzej ochrzczone, Regina zaś zredukowana do roli karmicielki. Liczne nagrody m.in. na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdańsku - Gdyni, Lubuskim Lecie Filmowym w Łagowie i Ogólnopolskim Festiwalu Sztuki Filmowej "Prowincjonalia". 18:30 KLUCZ DO WOJTYŁY WEDŁUG ŁUCZEWSKIEGO - SŁOWO I MILCZENIE Kameralne i studyjne (widowisko), 6 min, Polska, 2020 Scenariusz: Michał Łuczewski Wykonawcy: Michał Łuczewski (prowadzący) W kolejnym odcinku "Klucza do Wojtyły...", zatytułowanym "Słowo i milczenie", Michał Łuczewski powraca do aktorskich doświadczeń Karola Wojtyły w Teatrze Rapsodycznym Mieczysława Kotlarczyka. To tam, poprzez poezję, młody Wojtyła poznał moc i wagę słowa. Ale po doświadczeniu teatru przyszedł czas na doświadczenie modlitwy, w kręgu modlitewnym Jana Tyranowskiego. Poprzez zagłębianie się w mistykę Jana od Krzyża, etapy duchowego rozwoju, zaczęła kiełkować w przyszłym papieżu myśl o kapłaństwie. 18:45 SERIALOWA NOSTALGIA - KARINO - ODC. 2/13 PRZYBRANA MATKA Serial przygodowy, 26 min, Polska 1974 Reżyseria: Jan Batory Autor: Jan Batory/Jan Dobraczyński/Marek Nowakowski Reżyseria: Jan Batory Scenariusz: Jan Batory, Jan Dobraczyński, Marek Nowakowski Zdjęcia: Jan Laskowski Muzyka: Wanda Warska Występują: Claudia Rieschel, Tadeusz Schmidt, Janusz Gajos, Zdzisław Maklakiewicz, Stanisław Niwiński, Zdzisław Kuźniar, Zbigniew Roman, Stefan Czyżewski i inni Grażyna zostaje matką chrzestną źrebaka, któremu pomogła przyjść na świat. Wybiera dla niego imię Karino. Szuka dla osieroconego pupila przybranej matki, ale wybrana przez nią klacz odrzuca źrebaka i zadaje mu rany. Grażyna musi karmić Karino z butelki. Młoda stażystka zaznajamia się bliżej z pracownikami stadniny - dyrektorem Klimczakiem, koniuszym, dwoma stajennymi, Rusinem i Janczarem, oraz masztalerzem Małeckim. W tej roli wspaniałą kreację stworzył niezapomniany Zdzisław Maklakiewicz. 19:15 SERIALOWA NOSTALGIA - KARINO - ODC. 3/13 NIEBEZPIECZEŃSTWO Serial przygodowy, 25 min, Polska 1975 Autor: Jan Batory/Jan Dobraczyński/Marek Nowakowski Reżyseria: Jan Batory Scenariusz: Jan Batory, Jan Dobraczyński, Marek Nowakowski Zdjęcia: Jan Laskowski Muzyka: Wanda Warska Aktorzy: Claudia Reischel, Karol Strasburger, Tadeusz Schmidt, Zdzisław Maklakiewicz, Leon Niemczyk Grażyna usiłuje wynagrodzić źrebakowi fakt, że nie ma matki. Karmi go, uczy biegać. Stara się włączyć go do stada, nie tracąc nadziei, że któraś klacz w końcu uzna Karino za swoje dziecko. Pewnego dnia, gdy całe stado jest na wybiegu, w okolicy pojawia się obcy pies. Wszystko wskazuje na to, że jest chory na wściekliznę. Atakuje konie na pastwisku. W największym niebezpieczeństwie jest Karino. W ostatniej chwili Grażyna ratuje go z opresji. 20:00 STULECIE WINNYCH S.I - ODC. 3 Serial historyczny, obyczajowy, 45 min, Polska, 2019 Reżyseria: Piotr Trzaskalski Scenariusz: Ilona Łepkowska Aktorzy: Adam Ferency, Arkadiusz Janiczek, Karolina Bacia, Katarzyna Kwiatkowska, Kinga Preis, Olaf Lubaszenko, Jan Wieczorkowski, Roman Gancarczyk, Barbara Wypych, Witold Dębicki, Iwona Bielska, Katarzyna Wajda, Dariusz Majchrzak, Bartek Szczerbiak, Antoni Tyszkiewicz Wiosna 1917 roku. Wojna nadal zbiera krwawe żniwo. Bomby i wybuchy zastąpili szabrujący niemieccy żołnierze. Za jedzenie są w stanie nawet zabić. Bronia angażuje się w pracę w pobliskim szpitalu. Razem z doktorem Brzozowskim mają pełne ręce roboty. Każdego dnia przybywa rannych. Rodzina Winnych stara się powoli przestawiać życie na normalne tory. Andzia pragnie zwrócić na siebie uwagę Stanisława. Zasięga nawet porad zielarki, ale Stanisław nie potrafi się w tę relację zaangażować. Bliźniaczki kończą 3 lata. Na urodzinach dochodzi do rozmowy między Stanisławem i Florianem. Florian oświadcza stryjowi, że jego ojciec już z wojny nie wróci, Stanisław zdradza bratankowi swój sekret o śmierci Antoniego. Stanisław prosi bratanka, by na razie nie zdradzać ich tajemnic Bronisławie. Sam próbuje handlować z niemieckimi dezerterami. Gdy oferuje bimber za jedzenie, zostaje ciężko pobity. Do domu wraca bez butów. Matka oddaje mu buty Antoniego, jednocześnie prosi, by zajrzał do domu Władzi. Synowej trzeba naprawić łóżko. Pierwsze odwiedziny w domu bratowej sprawiają, że tych dwoje, samotnych ludzi odkrywa wzajemną namiętność. Bronia i Andzia znajdują w modlitewniku Antoniego tajemniczą mapkę. Szkic prowadzi do pobliskiego krzyża. Przy nim kobiety znajdują zakopaną w ziemi puszkę, a w niej złote pieniążki ukryte przez Antoniego. Teraz można za nie kupić jedzenie, którego brak stawał się coraz dotkliwszy. Bronia zauważa zmianę w zachowaniu syna. Stanisław po kilku wizytach u bratowej zakochuje się w niej. Uczucie utrzymują w tajemnicy, oficjalnie nikt nie uznał Romana za zmarłego. Jednak Florian odkrywa romans matki ze stryjem. Odkrycie jest dla niego wstrząsem. Przychodzą dobre wieści od Kajetana. Udało mu się uciec z rosyjskiej armii i dostać do Legionów Piłsudskiego. Władzia odkrywa, że jest w ciąży. Nie zaprzestaje kontaktów z bratem męża, ale nie zdradza mu prawdy. Stanisław wyznaje Władzi miłość i obiecuje małżeństwo. Bratowa odrzuca to uczucie, wyrzuca kochanka z domu i zakazuje dalszych spotkań. Stanisław jest zrozpaczony, nadal przychodzi pod dom Władzi, ale nie zostaje do niego wpuszczony. Florian, do tej pory stroniący od wódki coraz częściej chodzi pijany. Między nim a Stanisławem dochodzi do awantury. Władzia bandażami ściska powiększający się brzuch, a przed rodziną udaje chorą. Nadchodzi Wigilia 1917 roku. Bronia zaprasza całą rodzinę na uroczystą wieczerzę. Władzia wymawia się gorączką. Młodszy syn, Ignacy, odkrywa prawdziwy powód choroby matki. Przez lekko uchylone drzwi dostrzega jej wielki, ciążowy brzuch. Kiedy rodzina Winnych biesiaduje przy wigilijnym stole, Władzia w pustym domu rodzi dziecko. Gdy Ignacy wcześniej wraca z Wigilii widzi przed domem ognisko. Z ukrycia dostrzega, że Władka wrzuca do ognia krwawe zawiniątko. Jest pewny, że matka zamordowała niemowlę. 20:50 KLUCZ DO WOJTYŁY WEDŁUG ŁUCZEWSKIEGO - SŁOWO I MILCZENIE Kameralne i studyjne (widowisko), 6 min, Polska, 2020 Scenariusz: Michał Łuczewski Wykonawcy: Michał Łuczewski( prowadzący) W kolejnym odcinku "Klucza do Wojtyły...", zatytułowanym "Słowo i milczenie", Michał Łuczewski powraca do aktorskich doświadczeń Karola Wojtyły w Teatrze Rapsodycznym Mieczysława Kotlarczyka. To tam, poprzez poezję, młody Wojtyła poznał moc i wagę słowa. Ale po doświadczeniu teatru przyszedł czas na doświadczenie modlitwy, w kręgu modlitewnym Jana Tyranowskiego. Poprzez zagłębianie się w mistykę Jana od Krzyża, etapy duchowego rozwoju, zaczęła kiełkować w przyszłym papieżu myśl o kapłaństwie. 21:05 LEKKIE OBYCZAJE - CZWORO DO PARY (THE ONE I LOVE) Thriller, 87 min, USA 2014 Reżyseria: Charlie McDowell Scenariusz: Justin Lader Aktorzy: Mark Duplass, Elisabeth Moss, Ted Danson Ethan i Sophie przeżywają kryzys małżeński. Kiedyś bardzo się kochali, dziś ich związek jest zagrożony, dlatego postanawiają skorzystać z pomocy specjalisty. Regularne seanse terapeutyczne nie przynoszą jednak efektów. W tej sytuacji terapeuta propnuje im tygodniową kurację w odosobnieniu, w położonej na odludziu ogromnej posiadłości. Próbująca ratować swoje małżeństwo para, przyjmuje wyzwanie mając nadzieję, że tym razem terapia przyniesie skutek. Kiedy jednak Ethan i Sophie przekroczą bramy rezydencji, w ich życiu zaczynają się dziać zagadkowe rzeczy, które jeszcze bardziej komplikują ich sytuację. Od tej pory już nic nie jest takie, na jakie wygląda. Na samym początku pobytu dochodzi do niezrozumiałych zdarzeń. Sophie odwiedza domek gościnny, gdzie pojawia się również Ethan. Po raz pierwszy od długiego czasu, małżonkowie przeżywają miłosne uniesienie. Kiedy jednak Sophie wraca do rezydencji, zastaje tam śpiącego męża. Przebudzony Ethan zupełnie nie pamięta zdarzenia, a żona przyjmuje to najpierw za głupi żart. Ale kolejnej nocy sytuacja się powtarza. Tym razem jednak to Sophie nawiedza przebywającego w domku gościnnym Ethana i spędza z nim upojną noc. Nazajutrz rano żona przysięga zdumionemu mężowi, że spała sama w rezydencji. Czy zatem Sophie i Ethan mają sobowtórów? Kim naprawdę są nawiedzający ich tajemniczy kobieta i mężczyzna? 22:45 PORTRETY - JOHN FORD, CZŁOWIEK KTÓRY WYMYŚLIŁ DZIKI ZACHÓD (JOHN FORD, THE MAN WHO INVENTED AMERICA) Film dokumentalny, 53 min, Francja, 2018 Reżyseria: Jean - Christophe Klotz Dokument opowiadający o życiu znanego amerykańskiego reżysera, autora ponad 150 dzieł, twórcy, który zdobył więcej Oscarów niż jakikolwiek inny reżyser. Dokument rzuca światło na znaczenie jego najwybitniejszych filmów. 23:40 CO DALEJ? - JAK WALCZYĆ Z EPIDEMIAMI Dysk./wywiad/debata, 25 min, Polska, 2020 Scenariusz: Paweł Krzemiński Wykonawcy: Piotr Gociek (prowadzący) W tym odcinku: Epidemiolodzy, naukowcy, dziennikarze, politycy, zapowiadają, że od jesieni czeka nas druga fala COVID - 19. Czego dowiedzieliśmy na temat społecznych reakcji na pandemię? Czy jesteśmy przygotowani na ponowne uderzenie wirusa? 00:10 MAKBET (MACBETH) Film fabularny telewizyjny, 154 min, Niemcy, 2018 Reżyseria: Harry Kupfer Wykonawcy: Anna Netrebko, Placido Domingo, Kwangchul Youn, Evelin Novak, Fabio Sartori, Daniel Barenboim Szekspirowski dramat w nowoczesnym wydaniu. Minimalistyczna scenografia (konstrukcja stalowa wydzielająca przestrzeń plus zmieniające się wizualizacje), ciemna, a chwilami wręcz mroczna atmosfera oddająca nastrój wojennej pożogi. Wojna w kostiumie i detalu. Doskonale zostało oddane nienasycone dążenie do władzy i zbrodnie terroru. Niemcy o wojnie powiedzieli już dużo, ale to z pewnością jest ważny głos. 02:45 KINO NOCNE - PTAK O KRYSZTAŁOWYM UPIERZENIU (L'UCCELLO DALLE PIUME DI CRISTALLO) Film kryminalny, 92 min, Włochy/Niemcy, 1970 Reżyseria: Dario Argento Scenariusz: Dario Argento Zdjęcia: Vittorio Storaro Aktorzy: Tony Musante, Suzy Kendall Pierwszy film Dario Argento, którego akcja rozgrywa się w Rzymie. Młody amerykański pisarz, Sam (Tony Musante), jest świadkiem próby morderstwa młodej kobiety. Wydarzenie to zatrzymuje go wraz z dziewczyną, Julią (Suzy Kendall), przed planowanym wyjazdem do USA. Okazuje się, że jest jedynym, który widział seryjnego zabójcę kobiet i coraz bardziej angażując się w śledztwo, naraża siebie i Julię na śmiertelne niebezpieczeństwo. 04:20 SARID Film dokumentalny, 48 min, Polska, 2005 Reżyseria: Zbigniew Gajzler Scenariusz: Zbigniew Gajzler Zdjęcia: Andrzej J. Jaroszewicz, Witold Szulc, Tomasz Samosionek Muzyka: Michał Lorenc Sarid znaczy ocalony. Alexander Bartal - Bicz, mieszkający dziś w Tel Awiwie, jako jedyny z całej rodziny ocalał z wojennego piekła. Ale do dziś dokładnie pamięta każdy dzień gehenny, jaką przeżył on i jego bliscy, każdy szczegół ich ostatniej drogi, każde słowo wypowiedziane przez oprawców, którzy zadecydowali o losie pabianickich Żydów. Właśnie w tym podłódzkim mieście urodził się bohater filmu w 1927 r. Jego ojciec był krawcem, matka zajmowała się wychowaniem dwóch synów, bo oprócz Alexandra był w domu także młodszy o cztery lata Icuś. W tamtych czasach ludność żydowska stanowiła w Pabanicach trzecią po Polakach i Niemcach grupę narodowościową. Bartalowie mieszkali w kamienicy, gdzie byli jedyną żydowską rodziną, ale ich stosunki z sąsiadami dobrze się układały. Po wakacjach 1939 r. Alexander miał iść do szóstej klasy miejscowej szkoły, wybuchła jednak wojna. Pod koniec 1939 r. Niemcy postanowili umieścić wszystkich pabianickich Żydów w getcie na Starym Mieście. Trafiła tam również rodzina Bartalów. Za murami brakowało jedzenia, a ci, którzy nie pracowali, nie dostawali nawet skromnych przydziałów posiłku. Każdego dnia budzono się z myślą, że ten dzień może być ostatnim. Na szczęście, Polakom wolno było wchodzić na teren getta, więc pomagali Żydom, dostarczając żywność, lekarstwa i inne niezbędne produkty. Służyli też jako pośrednicy w sprzedaży żydowskich kosztowności, wymieniając je na jedzenie. Niestety, i ta nędzna egzystencja miała wkrótce przybrać tragiczniejszą postać. 15 maja 1942 r. rozwieszono w getcie obwieszczenia, że nazajutrz odbędzie się liczenie ludności. Kto się będzie uchylał, zostanie rozstrzelany. Mieszkańcy getta wierzyli, że to tylko uciążliwa formalność. Ustawiając się karnie wzdłuż ulic, nie wiedzieli, że po raz ostatni oglądają te miejsca. Zostali pognani przez całe miasto na znajdujący się na Nowym Mieście plac sportowy. Już podczas tej tragicznej drogi zmarło ok. 700 osób, następne zginęły bite i tłoczone na placu sportowym. Następnie część została przewieziona do Chełmna nad Nerem i tam haniebnie wymordowana, a część trafiła do zamkniętego getta w Łodzi. Znalazła się tam również rodzina Bartalów - Biczów. Spędzili tam blisko dwa lata, ale to jeszcze nie był koniec ich gehenny. Pod koniec lipca 1944 r. hitlerowcy zadecydowali o likwidacji łódzkiego getta. Wielu Żydów uwierzyło jednak zapewnieniom zarządzającego gettem Hansa Biebowa, że jadą do fabryk w Sudety. Towarowe wagony dowiozły ich na rampę w obozie Auschwitz - Birkenau. Tam Alexander po raz ostatni widział swoją matkę i młodszego brata, którzy jako nie nadający się do pracy zginęli tego samego dnia w komorze gazowej. On i ojciec, po 6 tygodniach pobytu w Auschwitz, zostali przetransportowani do obozu w Mauthausen w Austrii. Ojciec nie doczekał jednak wyzwolenia. Przeżył tylko jego syn. Spośród 9 tys. pabianickich Żydów ocalała jedynie nieliczna grupa rozproszona dziś po świecie. W filmie wypowiada się kilkoro z nich. Oprócz Alexandra Bartala - Bicza snującego przejmującą opowieść o losach swojej rodziny, przed kamerą wspominają tamte straszne czasy także: jego żona Aviva Radoszycka, Cwija Cohen mieszkająca dziś również w Izraelu oraz Moris Glass obecnie mieszkaniec Północnej Karoliny w USA.