TVP Historia Czwartek, 02.07.2020 06:50 BYŁ TAKI DZIEŃ - 2 LIPCA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1900 - pierwszy lot sterowca Zeppelin; 1927 - koronacja obrazu Matki Boskiej Ostrobramskiej; 1948 - uwięzienie Pawła Jasienicy; 1966 - zmarł Jan Brzechwa; 07:20 NOCE I DNIE - ODC. 2/12 - PIOTRUŚ I TERESA Serial obyczajowy, 59 min, Polska 1977 Scenariusz i reżyseria: Jerzy Antczak Zdjęcia: Stanisław Loth Muzyka: Waldemar Kazanecki Aktorzy: Jadwiga Barańska, Jerzy Bińczycki, Elżbieta Starostecka, Barbara Ludwiżanka, Beata Tyszkiewicz, Andrzej Szczepkowski, Władysław Hańcza, Karol Strasburger, Jerzy Kamas Bogumił i Barbara widzą pierwsze rezultaty swojej ciężkiej pracy. Gdy życie zaczyna układać się po ich myśli, nagle umiera ukochany synek Piotruś. Niechcicowie decydują się na przeprowadzkę do innego, dużego, ale zupełnie zrujnowanego majątku - Serbinowa. Gdy na świat przychodzi drugie dziecko Niechciców, Agnieszka, serbinowska gospodarka jest już na drodze do wydźwignięcia się z ruiny. Barbara bardzo przeżywa śmierć swojej siostry, Teresy, nieszczęśliwej w małżeństwie z Lucjanem. Dopiero po jej śmierci dowiaduje się, kogo Teresa darzyła prawdziwym uczuciem. 08:30 CO DALEJ? - CZY INTERNET ZASTĄPIŁ RZECZYWISTOŚĆ? CO Z INTERNETU ZOSTANIE PO PANDEMII NA STAŁE? Dysk./wywiad/debata, 25 min, Polska, 2020 Scenariusz: Paweł Krzemiński Wykonawcy: Mateusz Bosak (prowadzący) W tym odcinku: W jaki sposób internet wpłynął na otaczającą nas rzeczywistość, zwłaszcza w okresie pandemii i po pandemii? Home office, e - learning, zakupy przez internet, aplikacje, które śledziły ewentualne przemieszczanie się osób objętych kwarantanną - które z tych rozwiązań pozostaną z nami już na stałe i w jaki sposób zmienią świat? 08:55 HISTORIA NA TEN CZAS - KRZYSZTOF KOEHLER CZ. 1 Felieton, 5 min, Polska, 2020 "Historia na ten czas" to zbiór krótkich programów zawierających wypowiedzi wybitnych znawców dziejów Polski i historyków idei. Przeprowadzą widzów od początków polskiej państwowości przez potęgę i upadek państwa Jagiellonów, do Konstytucji 3 Maja. Opowiedzą o naszych rzymskich, chrześcijańskich korzeniach, o dziedzictwie I Rzeczpospolitej i polskiego sarmatyzmu. Ukażą sylwetki wielkich wodzów i hetmanów XVII wieku, ale też długą drogę do odzyskania Niepodległości i wojnę o granice w 1920 r. Mowa będzie również o II wojnie światowej i jej długotrwałych skutkach. Przyjrzą się też korzeniom polskiego modelu wolności oraz miejscu Polski na mapie świata. W tym odcinku: Sarmatyzm jako istotna cześć kultury polskiej związanej ze szlachtą. Szlachta jako siła polityczna mająca bardzo dużo do powiedzenia w państwie. Geneza sarmatyzmu. 09:10 HISTORIA POLSKI - ŻELAZO CZ. 1 Film dokumentalny, 49 min, Polska, 2005 Reżyseria: Jerzy Janusz Morawski Scenariusz: Jerzy Janusz Morawski Zdjęcia: Andrzej Adamczak W 1971 roku na polecenie peerelowskich władz, trzej bracia Janoszowie - Kazimierz, Mieczysław i Jan przemycili do Polski wagony złotych pierścionków i bransoletek, tysiące zegarków, miliony żyletek i skórzane płaszcze. Bracia Janoszowie kierowani przez wywiad wykonali operację "Żelazo". Co dziś myślą o swoim udziale w aferze? 10:10 SENSACJE XX WIEKU - ŚMIERĆ MARSZAŁKA Kameralne i studyjne (widowisko), 48 min, Polska, 2002 Reżyseria: Wojciech Pacyna Scenariusz: Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Adam Sikora Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Michaił Tuchaczewski był marszałkiem Zwiazku Radzieckiego, jednym z pierwszych pięciu awansowanych do najwyższego stopnia, wojskowego. Był bohaterem wojny domowej, wiceministrem spraw wojskowych i reformatorem Armii Czerwonej. Dlaczego więc Stalin kazał go aresztować i stracić? 11:30 Z WIDOKIEM NA WAWEL - PODBOJE SYBERII Magazyn, 23 min, Polska, 2019 Reżyseria: Wojciech Kursa Scenariusz: Paweł F. Nowakowski Zdjęcia: Bartek Cichoński, Wojciech Kursa Muzyka: Marcin Gałażyn Wykonawcy: Paweł F. Nowakowski (prowadzący) Podboje Syberii. Syberia w przeszłości była rejonem rywalizacji rosyjsko - chińskiej. Obecnie słyszy się głosy, że Chińczycy zaludniają ten region. Które z przekonań o Syberii są prawdziwe i czy postrzeganie jej jako przeklętego miejsca zsyłki występuje tylko u Polaków? Goście: dr Michał Lubina, politolog z Uniwersytetu Jagiellońskiego dr Paweł Krokosz, historyk z Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, Honorary Professor of the UNESCO Chair in Comparative Studies of Spiritual Traditions, their Specific Cultures and Interreligious Dialogue (St. Petersburg/Moscow, Russia) 12:00 DOM - ODC. 23/25 - KOLEJKA DO ŻYCIA Serial obyczajowy, 89 min, Polska 2000 Reżyseria: Jan Łomnicki, Marcin Łomnicki Scenariusz: Jerzy Janicki, Andrzej Mularczyk Muzyka: Piotr Hertel Aktorzy: Tomasz Borkowy, Halina Rowicka, Waldemar Barwiński, Monika Kwiatkowska, Igor Śmiałowski, Anna Romantowska, Jerzy Bończak, Piotr Fronczewski, Hanna Lachman, Marek Bukowski, Bożena Dykiel, Jan Englert, Zbigniew Buczkowski i inni W szpitalu Majka czeka na transplantację nerki. Kajtek próbuje dzięki protekcji przyspieszyć operację. Henio Lermaszewski skupuje złoto i ukrywa je w lodówce. Nieświadoma niczego Danusia daje lodówkę Prokopowi do naprawy. Gospodarz domu znajduje szlachetny kruszec i zabiera go. Kiedy odkrywa to Henio, wpada w szał. Dopada Prokopa i torturami wymusza zwrot części złota. Halina zostawia u Wrotka Anusię, sierotę, którą przygarnęła. Po kilku dniach Rajmund na tyle przywiązuje się do dziecka, że postanawia wrócić do żony. Tymczasem dzięki protekcji Majka otrzymuje nową nerkę. Teraz uszczęśliwieni młodzi mogą już wyznaczyć datę ślubu. Do Katowic, z delegacją radzieckich inżynierów przyjeżdża Klara, siostra Martyny. Martyna namawia ją, by została w Polsce. Nadchodzi październik 1978 roku. Lokatorzy kamienicy na Złotej z wielką radością przyjmują wieść o wyborze kardynała Karola Wojtyły na papieża. 14:45 UTRACONY ŚWIAT ALEKSANDRA WIELKIEGO - ODC. 1/6 (ALEXANDER'S LOST WORLD) Film dokumentalny, 46 min, Wielka Brytania, 2012 Fotoreporter i reżyser David Adams wyrusza w epicką podróż do jednego z najniebezpieczniejszych miejsc na ziemi, aby odkryć najdalsze zakątki Imperium Aleksandra Wielkiego. Dotychczas niedostępne, spustoszone wojną miejsca nie były odwiedzane przez filmowców aż do tej poty. Usiana małymi górskimi miasteczkami i starożytnymi ruinami wiosek Afganistanu kraina potężnej rzeki Amu - daria (kiedyś Oxus) była granicą ogromnego Imperium Aleksandra. Autorzy programu, przy użyciu grafiki 3D, po raz pierwszy odtwarzają te starożytne zabudowania zniszczone tysiące lat temu. Przywracają do życia dawno zapomniane miasta i twierdze. 15:40 ERA KOSMICZNA: HISTORIA NASA - NA KSIĘŻYC. ODC. 2/4 (THE SPACE AGE: NASA'S STORY) Film dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2009 Reżyseria: John Dunton - Downer Wykonawcy: Jan Wilkans "Era Kosmiczna: historia NASA" to ciekawe spojrzenie na dążenia ludzkości do zrozumienia wszechświata, a jednocześnie historia pięćdziesięciu lat działania NASA. Opowieść o bohaterach, triumfach i tragediach, związanych z eksploracją kosmosu. To również zrekonstruowane, niezwykle wnikliwe i wciągające, wywiady z ludźmi, którzy tam byli: astronautami, takimi jak Neil Armstrong czy Buzz Aldrin, a także członkami ich rodzin, pracownikami NASA i dziennikarzami. Serial opowiada o najważniejszych momentach podboju Kosmosu - od rywalizacji o wysłanie pierwszego człowieka w przestrzeń kosmiczną do pierwszych kroków na Księżycu. Ukazuje również ryzyko i tragedie, nierozerwalnie związane z triumfami: wielkie napięcie towarzyszące misji Apollo 13 czy tragedię promu Challenger. To inteligentna, inspirująca i opowiedziana w przystępny sposób historia podróży człowieka w Kosmos. 16:45 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - ŻOŁNIERZOM TUŁACZOM Magazyn, 22 min, Polska, 2016 Autor: Adam Sikorski Magazyn historyczny prezentujący wydarzenia i różne aspekty dawnej i najnowszej historii Polski. Żołnierzom tułaczom Kiedy na polach Kocka dopalał się wrześniowy, narodowy dramat, żołnierz w swej masie mógł uznać: wracam do domu, robota skończona. Tyle że polskie doświadczenie historyczne mówiło, iż o wolność można się bić nie tylko we własnych granicach. Ruszyli więc za bronią i mundurem, ufni, że w krajach rozpoczynających dopiero walkę z Niemcami potrzebne będą ich odwaga i doświadczenie bojowe, a co najważniejsze z głębokim przekonaniem, iż to rachunek przelanej krwi zdecyduje o przyszłym losie Ojczyzny. Odwiedzamy z pozoru zwyczajną stodołę, w środku jednak czeka nas zaskoczenie. Ogromna rzeźba żołnierza - tułacza wspartego o wysoką, egzotyczną palmę, której korona przedstawia jednocześnie skrzydła orła. Geneza powstania tego dzieła związana jest z poszukiwaniami naszego rozmówcy, Jerzego Madeńskiego, który postanowił odnaleźć ślady i przybliżyć sobie wojenne losy swoich przodków. A ślady te prowadzą przez Syberię do Uzbekistanu, gdzie zmarł i jest pochowany w zbiorowej mogile dziadek naszego bohatera. Jednocześnie z inicjatywy pana Jerzego zawiązany został komitet obywatelski, który bada losy podobnych żołnierzy. Chcemy poruszyć ten temat i nagłaśniać tego typu zdarzenia, aby zaktywizować siatkę sojuszników idei budowy pomnika Żołnierza tułacza. Miejsce dla pomnika jest już wyznaczone - w Piaskach. Problemem są finanse, bo plan zakłada, że pomnik zostanie odlany w brązie. Chcemy zaapelować do widzów, aby dzięki ich wsparciu to, co obecnie jest tylko zamysłem artystycznym, nabrało realnych kształtów. Okruchy pamięci Są bohaterowie, dla których losu opisania warto jest podjąć każdy trud badawczy, dotrzeć do wciąż żyjących świadków, zarejestrować, co mają do powiedzenia. Kiedy podjęliśmy próbę odnalezienia miejsca spoczynku majora Henryka Dobrzańskiego Hubala, po emisji kolejnych odcinków naszego programu zaczęli zgłaszać się widzowie dysponujący wiedzą na ten temat. Zechcemy więc przybliżyć jedną z takich relacji. Pojedziemy do Stalowej Woli, bo historia naszego rozmówcy, Stefana Malczewskiego, rzuca inne niż dotychczas światło na okoliczności pochówku majora. Powstańczą ścieżką II Rzeczpospolita z ogromnym pietyzmem zapełniła lokalny krajobraz pamięci symbolicznymi znakami. Pieczołowicie i trwale zaznaczono miejsca bitew i potyczek Powstań Listopadowego i Styczniowego, i tych świeższych legionowych, i najświeższych z wojny bolszewickiej. Cmentarze i pojedyncze mogiły zyskały piękną i trwałą oprawę, a co najważniejsze zadbano, by młode pokolenie, dorastające we wsiach i miasteczkach znało losy i czyny tych, co na wzgórzu, za wsią zasnęli snem wiecznym. Kiedy przyszła komuna, postanowiła się ze wszystkimi tymi formami pamięci rozprawić. Przez pół wieku robiła to dość skutecznie, nie wiedząc jednak o tym, że można pomnik czy krzyż obalić, ale zmusić ludzi, by o nim zapomnieli nie sposób. Po raz drugi odwiedzimy wieś Rekówka. Za pierwszym razem wezwali nas tu mieszkańcy, wskazując miejsce związane z Powstaniem Styczniowym, nad którym warto się pochylić. To zbiorowa mogiła powstańców, która wówczas porosła chwastem i nie była w żaden sposób oznaczona. Sprawdzimy, co się tu od naszej ostatniej wizyty zmieniło. 17:45 HISTORIA POLSKI - ŻELAZO CZ. 2 Film dokumentalny, 48 min, Polska, 2006 Reżyseria: Jerzy Morawski Scenariusz: Jerzy Morawski Bracia Janoszowie wykonywali wiele różnych zadań dla peerelowskiego wywiadu, m. in. mieli porwać Adama Michnika. Złoto z akcji "Żelazo" zniknęło w MSW i KC PZPR. Ówczesny premier Piotr Jaroszewicz zachęcony powodzeniem operacji akceptował "Żelazo 2". Rabowane na Zachodzie złoto miało docierać do kraju przez placówki dyplomatyczne. 19:00 NOCE I DNIE - ODC. 3/12 - BABCIA Serial historyczno - obyczajowy, 51 min, Polska 1977 Scenariusz i reżyseria: Jerzy Antczak Zdjęcia: Stanisław Loth Muzyka: Waldemar Kazanecki Aktorzy: Jadwiga Barańska, Jerzy Binczycki, Elżbieta Starostecka, Barbara Ludwiżanka, Janina Traczykówna, Ryszarda Hanin i inni Dla Bogumiła i Barbary nadchodzą dobre dni. Gospodarstwo serbinowskie kwitnie, dwie córki, Agnieszka i Emilka, chowają się znakomicie, na świat przychodzi trzecie dziecko - Tomaszek. Niechcicowie sprowadzają do siebie babcię Ostrzeńską, matkę Barbary. Starsza pani czuje się tu potrzebna i szczęśliwa. Choroba babci zaskakuje wszystkich. Oboje Niechcicowie przez wiele miesięcy pielęgnują chorą z wielkim oddaniem, ale los jest nieubłagany. 20:05 HISTORIA NA SPRZEDAŻ - 1/6 (TRADING HISTORY) Film dokumentalny, 48 min, USA, 2016 Reżyseria: Nick Deninng Skarby, wyjątkowo cenne i pożądane przedmioty, mają swoje niezwykłe historie, ale i miejsce w dziejach świata. Są one reliktami przeszłości, które można dotknąć, ale można też kupić. Seria "Historia na sprzedaż" pokazuje to z perspektywy tych cennych przedmiotów, trafiających do domów aukcyjnych i badających je naukowców. To oni potwierdzają autentyczność skarbów, przybliżają biografie ich znalazców, właścicieli i twórców. W każdej opowieści prezentowane są ciekawe materiały archiwalne, interesujące wątki i często zadziwiające fakty. Dzięki pomocy domów aukcyjnych, te niezwykłe przedmioty mogą nawet po dziesiątkach lat ponownie ujrzeć światło dzienne i przybliżyć znane postaci historyczne, np. Abrahama Lincolna, Winstona Churchilla, Adolfa Hitlera, księżną Dianę czy Królową Wiktorię. W wielu przypadkach to ostatnia szansa, żeby zobaczyć te niezwykłe skarby, zanim zostaną zamknięte w prywatnych kolekcjach. 23:00 KULTURA DUCHOWA NARODU - DOM I ŚWIAT PAWŁA HERTZA Film dokumentalny, 42 min, Polska, 1995 Scenariusz: Wojciech Tomczyk, Adam Pawłowicz Wykonawcy: Paweł Hertz, Tomasz Burek, Marcin Król, Zygmunt Kubiak, Juliusz Żuławski, Michał Głowiński, Wiesław Walendziak, Paweł Lisicki Poeta, prozaik, edytor i komentator naszych wielkich twórców, wydawca monumentalnego "Zbioru poetów polskich XIX w.", redaktor PIW - owskiej serii "Podróże". Paweł Hertz - nie osiągnął szczytów popularności jak skamandryci, z którymi był związany w młodości, czy jego niektórzy rówieśnicy, lecz jest w naszej literaturze zjawiskiem interesującym i bardzo ważnym. Film przedstawia jego sylwetkę. Urodził się w Warszawie w 1918 roku. Zadebiutował w 1934 roku na łamach "Wiadomości Literackich", wierszem "Popiół". W latach 30. podróżował po Europie, by w lipcu 1939 roku wrócić do kraju. W czasie wojny, przez Lwów, trafił na zesłanie do Kirgizji, gdzie organizował szkoły polskie, potem prowadził bibliotekę w Samarkandzie. Do Polski powrócił w 1944 roku. Zamieszkał w Łodzi. Tam organizował życie kulturalne. W latach 1945 - 1950 należał do zespołu redakcyjnego "Kuźnicy". Potem przeniósł się do Warszawy, gdzie w 1955 roku m.in. współtworzył "Rocznik literacki". Eseje, szkice i felietony publikował na łamach "Znaku", "Twórczości", "Nowej kultury", "Życia Literackiego", "Teatru", "Przeglądu Kulturalnego". W 1964 roku podpisał "List 34". W 1972 roku nawiązał współpracę z "Tygodnikiem Powszechnym". Przez wszystkie te lata działał też jako tłumacz. Polskim czytelnikom przyswoił, obok utworów wielu poetów rosyjskich i francuskich, dzieła m.in. Turgieniewa, Lwa Tołstoja, Dostojewskiego, Gorkiego, Erenburga, France'a, Prousta. Nigdy nie ulegał literackim modom. W swej twórczości, działalności krytycznej, edytorskiej i translatorskiej ciążył zawsze ku klasyce, ku temu co piękne, prawdziwe, trwałe, znaczące dla tradycji. W filmie Paweł Hertz opowiada o swoim życiu i twórczości, przedstawia swoje poglądy na współczesne dzieje Polski i Europy. Jego opowieść ilustrowana jest archiwalnymi zdjęciami miejsc, o których mówi. Uzupełnieniem wypowiedzi pisarza są opinie o nim, które wygłaszają przyjaciele i krytycy: Tomasz Burek, Marcin Król, Zygmunt Kubiak, Juliusz Żuławski, Michał Głowiński, Wiesław Walendziak i Paweł Lisicki. 00:30 WYJĘCI SPOD PRAWA - ODC. 2/4. KAPITAN MOONLITE (ODC. 2) Film dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: Michael Davie Scenariusz: Daniela Ortega, Margaret Parker Seria filmów dokumentalnych przedstawiających zbrodnie, które zapisały się w historii kolonialnej Australii. To opowieści zarówno o tych, którzy złamali prawo, jak i o tych, którzy go bronili. Od narodzin legendy Neda Kelly'ego do brutalnej śmierci Bena Halla. Wydarzenia te spowite są tajemnicą oraz zostały zniekształcone przez ludowe przekazy. Mike Munro, popularny australijski prezenter telewizyjny, wraz z zespołem ekspertów, postarają się oddzielić fakty od fikcji. W tym celu wykorzystają zdobycze współczesnej nauki, badania archeologiczne oraz najnowsze metody medycyny sądowej. Dzięki temu odkryją nowe dowody i często głęboko ukrytą, ale i niewygodną, prawdę. 01:30 SENSACJE XX WIEKU - ŚMIERĆ MARSZAŁKA Kameralne i studyjne (widowisko), 48 min, Polska, 2002 Reżyseria: Wojciech Pacyna Scenariusz: Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Adam Sikora Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Michaił Tuchaczewski był marszałkiem Zwiazku Radzieckiego, jednym z pierwszych pięciu awansowanych do najwyższego stopnia, wojskowego. Był bohaterem wojny domowej, wiceministrem spraw wojskowych i reformatorem Armii Czerwonej. Dlaczego więc Stalin kazał go aresztować i stracić? 02:15 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - ŻOŁNIERZOM TUŁACZOM Magazyn, 22 min, Polska, 2016 Autor: Adam Sikorski Magazyn historyczny prezentujący wydarzenia i różne aspekty dawnej i najnowszej historii Polski. Żołnierzom tułaczom Kiedy na polach Kocka dopalał się wrześniowy, narodowy dramat, żołnierz w swej masie mógł uznać: wracam do domu, robota skończona. Tyle że polskie doświadczenie historyczne mówiło, iż o wolność można się bić nie tylko we własnych granicach. Ruszyli więc za bronią i mundurem, ufni, że w krajach rozpoczynających dopiero walkę z Niemcami potrzebne będą ich odwaga i doświadczenie bojowe, a co najważniejsze z głębokim przekonaniem, iż to rachunek przelanej krwi zdecyduje o przyszłym losie Ojczyzny. Odwiedzamy z pozoru zwyczajną stodołę, w środku jednak czeka nas zaskoczenie. Ogromna rzeźba żołnierza - tułacza wspartego o wysoką, egzotyczną palmę, której korona przedstawia jednocześnie skrzydła orła. Geneza powstania tego dzieła związana jest z poszukiwaniami naszego rozmówcy, Jerzego Madeńskiego, który postanowił odnaleźć ślady i przybliżyć sobie wojenne losy swoich przodków. A ślady te prowadzą przez Syberię do Uzbekistanu, gdzie zmarł i jest pochowany w zbiorowej mogile dziadek naszego bohatera. Jednocześnie z inicjatywy pana Jerzego zawiązany został komitet obywatelski, który bada losy podobnych żołnierzy. Chcemy poruszyć ten temat i nagłaśniać tego typu zdarzenia, aby zaktywizować siatkę sojuszników idei budowy pomnika Żołnierza tułacza. Miejsce dla pomnika jest już wyznaczone - w Piaskach. Problemem są finanse, bo plan zakłada, że pomnik zostanie odlany w brązie. Chcemy zaapelować do widzów, aby dzięki ich wsparciu to, co obecnie jest tylko zamysłem artystycznym, nabrało realnych kształtów. Okruchy pamięci Są bohaterowie, dla których losu opisania warto jest podjąć każdy trud badawczy, dotrzeć do wciąż żyjących świadków, zarejestrować, co mają do powiedzenia. Kiedy podjęliśmy próbę odnalezienia miejsca spoczynku majora Henryka Dobrzańskiego Hubala, po emisji kolejnych odcinków naszego programu zaczęli zgłaszać się widzowie dysponujący wiedzą na ten temat. Zechcemy więc przybliżyć jedną z takich relacji. Pojedziemy do Stalowej Woli, bo historia naszego rozmówcy, Stefana Malczewskiego, rzuca inne niż dotychczas światło na okoliczności pochówku majora. Powstańczą ścieżką II Rzeczpospolita z ogromnym pietyzmem zapełniła lokalny krajobraz pamięci symbolicznymi znakami. Pieczołowicie i trwale zaznaczono miejsca bitew i potyczek Powstań Listopadowego i Styczniowego, i tych świeższych legionowych, i najświeższych z wojny bolszewickiej. Cmentarze i pojedyncze mogiły zyskały piękną i trwałą oprawę, a co najważniejsze zadbano, by młode pokolenie, dorastające we wsiach i miasteczkach znało losy i czyny tych, co na wzgórzu, za wsią zasnęli snem wiecznym. Kiedy przyszła komuna, postanowiła się ze wszystkimi tymi formami pamięci rozprawić. Przez pół wieku robiła to dość skutecznie, nie wiedząc jednak o tym, że można pomnik czy krzyż obalić, ale zmusić ludzi, by o nim zapomnieli nie sposób. Po raz drugi odwiedzimy wieś Rekówka. Za pierwszym razem wezwali nas tu mieszkańcy, wskazując miejsce związane z Powstaniem Styczniowym, nad którym warto się pochylić. To zbiorowa mogiła powstańców, która wówczas porosła chwastem i nie była w żaden sposób oznaczona. Sprawdzimy, co się tu od naszej ostatniej wizyty zmieniło. 02:40 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - OBRONA HELU CZ. 3 Magazyn, 20 min, Polska, 1995 Scenariusz: Maciej Zakrocki, Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Andrzej Żydaczewski Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Trzecia część cyklu poświęconego obronie Helu w 1939 roku.