TVP Kultura Wtorek, 14.07.2020 08:40 POWIDOKI - OJCIEC SERGIUSZ/LEW TOŁSTOJ Dysk./wywiad/debata, 13 min, Polska, 2020 Wykonawcy: Barbara Schabowska (prowadząca), Piotr Nowak (prowadzący) W kolejnym odcinku przedmiotem rozmowy jest późne opowiadanie Tołstoja "Ojciec Sergiusz". "Powidoki" to program publicystyczny poruszającym istotne zagadnienia z zakresu filozofii, etyki i socjologii. Dwoje prowadzących: dziennikarka Barbara Schabowska i filozof prof. Piotr Nowak na przykładach wybranych przez siebie książek podejmą dyskusję nad zawartością tych dzieł i ich społeczną recepcją. Każdy odcinek cyklu jest poświęcony analizie jednej wybranej książki w formie rzeczowej dyskusji pomiędzy prowadzącymi. "Powidoki" mają na celu przybliżyć widzom istotne i trudne tematy drążące współczesną cywilizację poddaną rygorowi postępu. 11:00 POLSKIE DROGI - ODC. 10/11 - HIMMLERLAND Serial wojenno - obyczajowy, 82 min, Polska 1977 Reżyseria: Janusz Morgenstern Scenariusz: Jerzy Janicki Zdjęcia: Witold Adamek Muzyka: Andrzej Kurylewicz Występują: Karol Strasburger, Kazimierz Kaczor, Zofia Mrozowska, Piotr Pawłowski, Marek Walczewski, Henryk Bąk, Jadwiga Jankowska - Cieślak, Franciszek Trzeciak, Bronisław Pawlik, Aleksander Bardini, Beata Tyszkiewicz, Zygmunt Kęstowicz, Jan Englert, Leszek Herdegen, Barbara Sołtysik, Bohdan Ejmont, Stanisław Zaczyk, Piotr Fronczewski, Henryk Talar, Mieczysław Milecki, Zbigniew Zapasiewicz, Anna Nehrebecka, Akradiusz Bazak, Stanisław Mikulski, Jan Machulski i inni Jesień 1942 roku. Na Zamojszczyźnie rozpoczyna się pacyfikacja i wysiedlanie. Oddziały Gwardii Ludowej, Batalionów Chłopskich i Armii Krajowej, przeniesione na te tereny, przygotowują akcje odwetu na hitlerowcach. W czasie jednej z potyczek ginie dowódca oddziału, Sylwek, jego miejsce zajmuje Władek Niwiński. Pierwszą akcją nowego dowódcy jest odbicie więźniów z posterunku żandarmerii - wśród nich najduje się łączniczka z Warszawy, Marta. Tymczasem Kuraś w obawie o bezpieczeństwo małej Noemi, która teraz nosi imię Bożenka, umieszcza przybraną córkę w ochronce sióstr szarytek. Dziewczynka zostaje wraz z innymi dziećmi wywieziona do Niemiec, gdzie ma być wychowywana przez rodzinę niemiecką. Odtąd jedynym celem w życiu Kurasia staje się odszukanie córki. Partyzanci zaszyci w lesie witają Nowy Rok 1943. 12:35 LIST Film telewizyjny, dramat 48 min, Polska/Bośnia - Hercegowina, 2001 Scenariusz i reżyseria: Denijal Hasanovic Zdjęcia: Jacek Petrycki Aktorzy: Aldin Bakal, Boro Stjepanovic, Zaim Muzaferija, Amina Begovic, Dżehwa Hadzic, Aldin Mrso Pierwszy pełnometrażowy film fabularny Denijala Hasanovica, urodzonego w 1969 roku w byłej Jugosławii, absolwenta łódzkiej filmówki, który zamieszkał w Polsce. Na młodego twórcę "Listu" spadł prawdziwy deszcz prestiżowych wyróżnień: Złote Grono w konkursie filmów telewizyjnych w Łagowie, nagroda Prezesa Zarządu Telewizji Polskiej na festiwalu w Gdyni w 2001 r. , Nagroda Specjalna Jury w Koszalinie, Grand Prix - Poznańskie Złote Koziołki za uniwersalną wymowę i czystość przekazu filmowego, Nagroda Jury Dziecięcego "Morcinek" w Poznaniu, Nagroda im. Andrzeja Munka (przyznawana przez PWSFTViT), Grand Prix w Płowdiw, nagroda specjalna na Festiwalu Filmowym dla Dzieci i Młodzieży w Moskwie. Scenariusz "Listu" został nagrodzony w konkursie PWSFTViT i Programu 1. Jest to metaforyczna opowieść o wędrówce małego chłopca do pobliskiego miasteczka przez zniszczoną wojną Bośnię. Bohater filmu, kilkuletni Ado, mieszka wraz z matką i młodszą siostrą w osadzie dla uchodźców. Najlepszy przyjaciel Ado, Enes, stracił nogę podczas działań wojennych, porusza się o kulach. Chłopcy z sąsiedztwa, podobnie jak ich rówieśnicy na całym świecie, wolny czas spędzają kopiąc piłkę. Pewnego razu dochodzi między grupką wyrostków do bójki. Poszło o to, czy uznać gola strzelonego przez Enesa ręką. Kaleka broni się i w czasie szarpaniny jego kula zostaje złamana. W obawie przed domową awanturą Ado i Enes postanawiają szybko działać. Chcą napisać list do Organizacji Narodów Zjednoczonych z prośbą o pomoc w uzyskaniu nowej kuli. Wysłaniem korespondencji z poczty w pobliskiej Lipnicy ma zająć się Ado. Zaczepia jadących do miasteczka, ale nikt nie traktuje jego prośby poważnie. Decyduje się więc wyruszyć w długą drogę sam, mimo wyraźnego nakazu matki, by pilnował siostry. W drodze mały Ado spotyka rozmaitych ludzi. A gdy w końcu dociera do Lipnicy, okazuje się, że list został zniszczony. 13:55 ZBIGNIEW ZAPASIEWICZ Film dokumentalny, 50 min, Polska, 1999 Reżyseria: Krystyna Piaseczna Wykonawcy: Zbigniew Zapasiewicz Gdyby nie przypadek, sławna rodzina Kreczmarów, tak zasłużona w dziejach naszego teatru, obdarowałaby polską naukę matematykiem. Jednak na początku lat pięćdziesiątych, gdy młody Zbigniew Zapasiewicz decydował o wyborze życiowej drogi, matematyka wydawała się zupełnie nierozwojową dziedziną wiedzy. Wedle powszechnej opinii, w matematyce wszystko już wymyślono. O informatyce nikomu się nie śniło, zaś po naszej stronie "żelaznej kurtyny" mało kto wiedział o pracach Duringa i innych ojców cybernetyki. Kariera nauczyciela, pana od rachunków, młodzieńca nie satysfakcjonowała. Dlatego postanowił poświęcić się chemii. Pomysł miał dobry, lecz wykonanie okazało się fatalne. Zamiast zgłębiać teoretyczne tajniki nauki na uniwersytecie, wybrał wydział chemiczny Politechniki Warszawskiej. Przyszły inżynier winien posiadać umiejętność posługiwania się głową oraz rękami. A Zbigniew Zapasiewicz - wyznaje samokrytycznie znakomity artysta - ma dwie lewe ręce. Jedyną umiejętnością manualną, jaką zdołał opanować, jest prowadzenie samochodu. Z tego prozaicznego powodu praktyczne zajęcia laboratoryjne okazały się dla studenta barierą nie do przebycia. Po roku beznadziejnych zmagań z oporną materią bohater filmu umknął do Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej. Rektor uczelni, Jan Kreczmar, dyskretnie nie pojawił się w gmachu w dniu egzaminu siostrzeńca. Dzięki lub bez jakiegokolwiek związku z absencją mistrza Zapasiewicz zdał. Kamera realizatorów filmu towarzyszy wielkiemu aktorowi, reżyserowi i pedagogowi w teatralnej garderobie - artysta przeobraża się w brzuchatego jegomościa z bokobrodami i wielkim czerwonym nosem - w warszawskiej PWST, na ulicach miasta. Zapasiewicz opowiada o swym rodzinnym domu, przeżyciach okupacyjnych, nauce w żoliborskim liceum imienia Limanowskiego, pierwszych doświadczeniach scenicznych w uczniowskim teatrzyku, studiach oraz pracy w stołecznych teatrach: Klasycznym, Współczesnym, Dramatycznym. Grał też w wielu inscenizacjach Teatru Telewizji oraz występował w filmach, między innymi Krzysztofa Zanussiego. Role kreowane w obrazach tego reżysera przydały mu etykietkę "aktora intelektualisty", której nie znosi. "A ja jestem przecież aktorem komediowym!" - oponuje. Poświęca sporo uwagi rozważaniom o sztuce aktorskiej, przemianach zachodzących w rzemiośle scenicznym, roli i pozycji zawodu. A także kosztom jego uprawiania. Dla aktorstwa zrezygnował z wielu rzeczy, wiele innych zaniedbał. Nie narzeka, ale odczuwa czasem lekki żal. Gdyby nie przypadek, życie mogłoby potoczyć się zupełnie inaczej. 15:00 SPRAWA MORANTA (BREAKER MORANT) Dramat historyczny, 102 min, Australia, 1980 Reżyseria: Bruce Beresford Scenariusz: Jonathan Hardy Zdjęcia: Donald Mcalpine Muzyka: Phil Cunneen Aktorzy: Chris Haywood, Bryan Brown, Edward Woodward, Charles Tingwell, John Waters Akcja filmu toczy się w Afryce Południowej w czasie II wojny burskiej na początku XX wieku (1901). Australijski kontyngent wojskowy pod wodzą porucznika Moranta, uczestniczy w wojnie przeciw Burom, stosując ich metody. Kiedy nadchodzi pokój, trzej oficerowie zostają oskarżeni o zabicie siedmiu jeńców burskich i misjonarza niemieckiego. Proces ten jest procesem pokazowym - ma udowodnić dobrą wolę walczących Anglików. W związku z tym prawa oskarżonych do obrony są znacznie ograniczane. 18:30 KLUCZ DO WOJTYŁY WEDŁUG ŁUCZEWSKIEGO - SOLIDARNOŚĆ I MIŁOSIERDZIE Kameralne i studyjne (widowisko), 6 min, Polska, 2020 Scenariusz: Michał Łuczewski Wykonawcy: Michał Łuczewski (prowadzący) W ostatnim odcinku "Klucza do Wojtyły..." Michał Łuczewski mówi o dwóch słowach, dwóch wartościach, które miały szczególne znaczenie w życiu Karola Wojtyły. To Solidarność i Miłosierdzie. Już w 1969 roku, w dziele filozoficznym "Osoba i czyn", Wojtyła pisał o solidarności - solidarność potrzebuje głębi i tą głębią jest miłosierdzie. Kwestię miłosierdzia papież Jan Paweł II podjął już w drugiej encyklice "Dives in Misericordia". Potem kanonizował siostrę Faustynę Kowalską i otworzył Kościół na Kult Miłosierdzia Bożego. Wojtyła podkreślał, że właśnie solidarność i miłosierdzie są istotą miłości. 18:45 SERIALOWA NOSTALGIA - SZALEŃSTWO MAJKI SKOWRON - ODC. 7. ZAUFANIE Serial dla młodych widzów, 29 min, Polska 1976 Reżyseria: Stanisław Jędryka Scenariusz: Aleksander Minkowski Występują: Marek Sikora, Zuzanna Antoszkiewicz, Czesław Jaroszyński, Joanna Bogacka, Wojciech Pokora, Zdzisław Szymański, Andrzej Piechocki i inni Majka choruje i Ariel - chcą nie chcąc - musi poprosić o pomoc Badowską - kobietę, z którą sympatyzuje jego ojciec. Lekarka płynie z chłopcem na wyspę. Przyrzeka też, że nie zdradzi miejsca pobytu Majki. Kiedy następnego dnia Badowska znów odwiedza Majkę, dziewczyna ze wzruszeniem opowiada jej o opiece Ariela... 19:20 SERIALOWA NOSTALGIA - DETEKTYWI NA WAKACJACH - ODC 1/5 PIERWSZY DZIEŃ WAKACJI Serial dla młodych widzów, 31 min, Polska 1979 Scenariusz i reżyseria: Leokadia Migielska Zdjęcia: Czesław Swirta Aktorzy: Barbara Wrzesińska, Zbigniew Józefowicz, Jacek Staszewski, Anna Ossowska, Marek Ulański Młodzi bohaterowie serialu spędzają wakacje na wsi w okolicach Sandomierza. Niewiele się tu dzieje, więc dzieci bawią się w detektywów. Szczęście im dopisuje, wpadają na trop od dawna poszukiwanego, szczególnego "kolekcjonera" dzieł sztuki ludowej. Gdy Dominika, Anka i Jacek przyjeżdżają do wynajętego domku letniskowego, są tam już Marek i Piotrek. Dzieci zaprzyjaźniają się, razem poznają najbliższą okolicę. Ich uwagę zwraca stara kapliczka, zamknięta na skobel. Któregoś dnia Jacek zauważa wchodzącego do środka mężczyznę. Podąża jego śladem, drzwi kapliczki się zatrzaskują. 20:00 STULECIE WINNYCH S.I - ODC. 6 Serial historyczny, obyczajowy, 42 min, Polska, 2019 Reżyseria: Piotr Trzaskalski Scenariusz: Ariadna Lewańska, Monika Franczak, Małgorzata Retei, Piotr Trzaskalski Muzyka: Wojciech Lemański Aktorzy: Kinga Preis, Jan Wieczorkowski, Roman Gancarczyk, Adam Ferency, Karolina Tomaszewska, Katarzyna Kwiatkowska, Arkadiusz Janiczek, Olaf Lubaszenko, Klemenryna Karnkowska, Weronika Humaj, Józefina Karnkowska, Karolina Bacia, Bartosz Szczerbiak, Jakub Sasak, Antoni Tyszkiewicz Bliźniaczki rozpoczynają naukę w szkole powszechnej i szybko stają się wyróżniającymi uczennicami. W klasie zabiegają o zainteresowanie tego samego chłopca, Pawła. Anna Lilpop przedstawia ojcu swoją nową miłość, Jarosława Iwaszkiewicza. Na budowie willi Stawisko Jasiek Winny dostaje pracę elektryka, a Damian, młody zdun, zakochuje się w chłopaku z budowy. Łucja zachwyca w szkole talentem plastycznym, ale siostra przełożona nie zamierza go wspierać. Bliźniaczki zaczynają rywalizować o względy Pawła. Po zakończeniu edukacji bliźniaczek w szkole powszechnej, rodzina Winnych dostaje niezwykłą propozycję od Stanisława Lilpopa. Pierwsze poważne uczucia Ani i Mani zostaną wystawione na próbę. 20:50 KLUCZ DO WOJTYŁY WEDŁUG ŁUCZEWSKIEGO - SOLIDARNOŚĆ I MIŁOSIERDZIE Kameralne i studyjne (widowisko), 6 min, Polska, 2020 Scenariusz: Michał Łuczewski Wykonawcy: Michał Łuczewski (prowadzący) W ostatnim odcinku "Klucza do Wojtyły..." Michał Łuczewski mówi o dwóch słowach, dwóch wartościach, które miały szczególne znaczenie w życiu Karola Wojtyły. To Solidarność i Miłosierdzie. Już w 1969 roku, w dziele filozoficznym "Osoba i czyn", Wojtyła pisał o solidarności - solidarność potrzebuje głębi i tą głębią jest miłosierdzie. Kwestię miłosierdzia papież Jan Paweł II podjął już w drugiej encyklice "Dives in Misericordia". Potem kanonizował siostrę Faustynę Kowalską i otworzył Kościół na Kult Miłosierdzia Bożego. Wojtyła podkreślał, że właśnie solidarność i miłosierdzie są istotą miłości. 21:05 LEKKIE OBYCZAJE - SIEDMIU PSYCHOPATÓW (7 PSYCHOPATS) Komedia kryminalna, 105 min, Wielka Brytania/USA 2013 Scenariusz i reżyseria: Martin McDonagh Aktorzy: Colin Farrell, Sam Rockwell, Woody Harrelson, Christopher Walken, Tom Waits, Abbie Cornish Głównym bohaterem jest Marty, irlandzki scenarzysta, który właśnie próbuje stworzyć nową opowieść. Niestety, poza tytułem nie napisał ani słowa więcej i wciąż bezradnie patrzy na puste strony scenariusza. Marty ma na głowie nie tylko terminy, które gonią go nieubłaganie, ale jeszcze zazdrosną ukochaną Kayę, a także przyjaciela, bezrobotnego aktora Billyego, który próbuje jakoś zarobić na utrzymanie. Wchodzi w układy ze swoim koleżką Hansem o gangsterskiej przeszłości. Przy okazji swoich szemranych interesów Billy podsuwa Marty'emu barwne opowieści ze świata przestępczego: o kłopotach płatnych morderców wynajętych przez mafię, o szukających zemsty pokrzywdzonych. Billy i Hans rozkręcają biznes, który początkowo przynosi spore dochody. Porywają psy, a następnie oddają prawowitym właścicielom, zgarniając nagrody za tzw. znaleźne. Wszystko idzie gładko. Do czasu. Pewnego razu złodziejski duet uprowadza psa bezwzględnego gangstera, Charliego, który nie cofnie się przed niczym, by odzyskć ukochanego pupila i ukarać winnych. Sytuacja komplikuje się coraz bardziej, a w kryminalną sprawę jest wplątany także Marty. I staje sie jasne, że będzie miał o wiele więcej materiału na scenariusz, niż mógłby sobie wymarzyć. 23:35 PORTRETY - WEWNĘTRZNY OGIEŃ JOANA MIRÓ (JOAN MIRÓ, THE INNER FIRE) Film dokumentalny, 52 min, Francja/Hiszpania, 2017 Reżyseria: Albert Sole 30 lat po śmierci Joan Miro stał się ikoniczną postacią światowej sztuki. Im więcej czasu mija, tym bardziej jego prace stają się uniwersalne. Żyją poza muzeami, na ścianach prestiżowych instytucji, a wpływy artysty rozciągają się na inne dziedziny, takie jak architektura czy sztuka i są widoczne w najbardziej zaskakujących miejscach. Dzięki obecności w filmie wnuka artysty, a jednocześnie jego spadkobiercy oraz możliwości zajrzenia do jego dzieł, miejsca pracy, a także niepublikowanych wcześniej archiwów możemy poznać pełniej postać Joan Miro, w tym mniej znane aspekty z życia rtysty. Film obrazuje także ciężar związany z zajmowaniem się ogromną spuścizną po wielkim artyście, który spoczywa na pojedynczym potomku. 00:35 SCENA KLASYCZNA - MŁODY TANCERZ ROKU Koncert, 42 min, Polska, 2020 Wykonawcy: Dominika Woszek, Julia Ciesielska, Gabriela Dąbek, Ewelina Cieśla Scena klasyczna w wyjątkowej - tanecznej odsłonie. Wystąpią najlepsi uczestnicy konkursu Młody Tancerz Roku 2019. Zobaczymy zwyciężczynię - Julię Ciesielską, a także finalistki: Gabrielę Dąbek, Dominikę Woszek i Ewelinę Cieślę. W rozmowie z Barbarą Schabowską opowiedzą, jak wygląda ich życie po konkursie i jakie stawiają przed sobą kolejne wyzwania artystyczne. Wykonają również choreografie w zróżnicowanych stylistykach, w tym układy autorskie. 01:20 KINO NOCNE - BOSO PO ŚCIERNISKU (PO STRNISTI BOS / BAREFOOT) Komediodramat, 99 min, Czechy, 2017 Reżyseria: Jan Sverak Aktorzy: Jan Trska, Oldrich Kaiser Trwa II wojna światowa. Eda wraz z ojcem i matką opuszcza Pragę i przeprowadza się do krewnych na wieś. Rodzina musi odnaleźć się w nowych warunkach i środowisku. Zwłaszcza Eda robi wszystko, by zyskać akceptację nowych kolegów. Gdzieś w tle nieustannie toczą się krwawe wojenne zmagania, ale nie przeszkadza to zbytnio Edzie w korzystaniu z licznych uroków dzieciństwa. Najnowszy film Jana Sveraka to prequel jego pochodzącej z 1991 roku "Szkoły podstawowej". [opis dystrybutora] 03:00 TESTAMENT DOKTORA MABUSE (TESTAMENT DES DR. MABUSE, DAS) Thriller psychologiczny, 116 min, Niemcy, 1933 Reżyseria: Fritz Lang Scenariusz: Fritz Lang, Thea Von Harbou Aktorzy: Otto Wernicke, Rudolf Klein-Rogge, Georg John, Gustav Diessl "Testament doktora Mabuse" to dźwiękowa kontynuacja niemego filmu "Doktor Mabuse: Gracz". Demoniczny Mabuse powraca zza grobu, by nadal terroryzować i siać zamęt. To kolejne arcydzieło Langa z gatunku filmu gangsterskiego. Ostatni film zrealizowany przez reżysera w przedwojennych Niemczech został zatrzymany przez cenzurę nazistowską, a sam Lang musiał uciekać z kraju. TVP Kultura prezentuje zrekonstruowaną cyfrowo wersję filmu.