TVP Historia Czwartek, 13.08.2020 06:50 BYŁ TAKI DZIEŃ - 13 SIERPNIA Felieton, 2 min, Polska, 2008 Autor: Janusz Weychert 1863 - zmarł Eugene Delacroix; 1937 - zaczął się spór o kolejkę na Kasprowy Wierch; 1961 - rozpoczęła się budowa muru berlińskiego; 07:25 1920. WOJNA I MIŁOŚĆ - ODC. 5/13 - BRATERSTWO Serial historyczny, wojenny, 41 min, Polska, 2010 Reżyseria: Maciej Migas Scenariusz: Janusz Petelski, Robert Miękus Zdjęcia: Marek Traskowski Muzyka: Zygmunt Konieczny Aktorzy: Jakub Wesołowski, Wojciech Zieliński, Tomasz Borkowski, Karolina Chapko, Monika Kwiatkowska, Katarzyna Maciąg, Lesław Żurek, Karolina Nolbrzak, Michał Żurawski, Danuta Stenka, Marek Bukowski, Eryk Lubos, Mirosław Baka, Piotr Gąsowski, Krzysztof Globisz Władysław po powrocie ze ślubu Józka, zatrzymuje się na kilka dni w majątku Olszyńskich. Próbuje zbliżyć się do Zosi. Ona jednak wciąż trzyma go na dystans, bawi się jego uczuciem, jest złośliwa. Władysław próbuje zatem jej własnej broni. Ku jego zaskoczeniu, Zosia trochę się zmienia. Jadwiga okazuje się sowiecką agentką, przychodzi do salonu Sabiny i przekazuje meldunki. Józef niczego się nie domyśla. O procederze fałszowania mąki dowiaduje się dowódca Bronka, major Mikulicz. Bronek zostaje aresztowany. Zrozpaczona Lulu szuka pomocy u Mietka, ale ten, nie przyznając się do własnego udziału w tej sprawie, niewiele może zdziałać. Pomóc Bronkowi postanawiają jego przyjaciele, Władek i Józef. Spotykają się z majorem Mikuliczem i przekonują go, by w sądzie wystawił swojemu podwładnemu jak najlepsze świadectwo. Major Mikulicz broni Bronka. 08:50 TWARZE SOLIDARNOŚCI - HENRYK JAGIELSKI Dysk./wywiad/debata, 14 min, Polska, 2020 Scenariusz: Tadeusz Płużański Cykliczny program historyczny, poświęcony przypadającej w tym roku 40. rocznicy powstania wielkiego, niemal 10 - milionowego ruchu społecznego: NSZZ Solidarność. Chcemy przybliżyć przede wszystkim tematykę strajków lipca/sierpnia 1980 roku, które doprowadziły do podpisania umów między protestującymi a komunistyczną władzą. Prócz znanych bohaterów tamtych wydarzeń, takich jak Andrzej Gwiazda, czy Andrzej Rozpłochowski, przedstawiamy zapomnianych współtwórców naszej wolności - tytułowe Twarze Solidarności. Henryk Jagielski - uczestnik protestów w Stoczni Gdańskiej w 1970 i 1980 r. 09:10 HISTORIA POLSKI - HISTORIA PEWNEGO ŻYCIA Film dokumentalny, 44 min, Polska, 2003 Reżyseria: Andrzej Titkow Scenariusz: Andrzej Titkow To było jedno z pierwszych konspiracyjnych spotkań z udziałem Aliny. Młoda, szczupła kobieta o wyglądzie licealistki przybyła na tajne w zamyśle, choć z pewnością obserwowane przez bezpiekę, zebranie opozycji w czerwonej sukience i tej samej barwy szpilkach. Co ty robisz, dziewczyno! - westchnął w duchu Bogdan Borusewicz. Przecież widać cię w tym ubraniu z dwóch kilometrów! Bohaterka filmu szybko nadrabiała brak doświadczenia w trudnym i niebezpiecznym żywocie konspiratora. Niedostatek rutyny rekompensowała innymi, budzącymi podziw nawet u weteranów opozycji cechami charakteru. Drobna, wręcz krucha z pozoru pielęgniarka ze stoczniowej przychodni zdrowia imponowała zdolnościami przywódczymi, rzadko spotykaną w jej wieku dojrzałością oraz odwagą. Okazywaną w osobistych kontaktach dziewczęcą nieśmiałość łączyła z w publicznych, ekstremalnych sytuacjach twardością, wręcz zaciętością. To ona stanęła naprzeciw wychodzącemu z gdańskiej stoczni tłumowi mężczyzn i krzycząc im w twarze, zmusiła stoczniowców do powrotu i kontynuacji strajku. Niebywały hart ducha i determinację demonstrowała też podczas dramatycznych wydarzeń stanu wojennego, internowania w obozie w Gołdapii, podziemnej działalności w latach następnych. A przecież musiała zajmować się także synem, odpierać gorzkie zarzuty rodziców sprzeciwiających się konspiracyjnym zainteresowaniom córki, a następnie łączyć obowiązki opozycyjnej działaczki z rolą żony i matki w małżeństwie z tropionym przez władze Bogdanem Borusewiczem. Alinę Pieńkowską - Borusewicz, legendę Solidarności, późniejszą senator w wolnej już Polsce, wspominają najbliżsi - rodzice, dzieci, mąż, przyjaciółki z ośrodka zdrowia Stoczni Gdańskiej, a także znakomitości życia publicznego, między innymi Lech Wałęsa, Bogdan Lis, Tadeusz Mazowiecki, Zbigniew Bujak, Jan Nowak - Jeziorański, Ludwika Wujec, Jacek Taylor. Z ich wypowiedzi przed kamerą Andrzeja Titkowa wyłania się fascynujący wizerunek niezłomnej bojowniczki, polityka, a także kobiety z krwi i kości, kochającej żony i troskliwej matki, która choć obciążona ponad miarę obowiązkami, mając niewiele czasu dla bliskich, starała się poświęcać im każdą wolną chwilę. Marzyła, że potrafi zrekompensować im owe niezawinione zaniedbania w przyszłości, że po przejściu na polityczną emeryturę zajmie się domem, ogrodem, dziećmi. Nie zdążyła. Przegrała najtrudniejszą, jedyną w życiu przegraną walkę - z rakiem. 10:05 SENSACJE XX WIEKU - TRAGEDIA I NADZIEJA CZ. 1 Kameralne i studyjne (widowisko), 24 min, Polska, 2000 Reżyseria: Wojciech Pacyna Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Maciej Zakrocki Zdjęcia: Adam Sikora Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Program o katastrofie rosyjskiego okrętu podwodnego "Kursk". Autor próbuje zebrać i przedstawić możliwe przyczyny tego wypadku. 10:35 SENSACJE XX WIEKU - TRAGEDIA I NADZIEJA CZ. 2 Kameralne i studyjne (widowisko), 24 min, Polska, 2000 Reżyseria: Wojciech Pacyna Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Maciej Zakrocki Zdjęcia: Adam Sikora Wykonawcy: Bogusław Wołoszański(Prowadzący) Program o katastrofie rosyjskiego okrętu podwodnego "Kursk". Autor próbuje zebrać i przedstawić możliwe przyczyny tego wypadku. 11:05 EUGENIUSZ KWIATKOWSKI. MĄŻ STANU Film dokumentalny, 50 min, Polska, 2018 Reżyseria: Mirosław Bork Scenariusz: Mirosław Bork Zdjęcia: Andrzej Adamczyk Eugeniusz Kwiatkowski. Chyba nie ma w polskiej historii polityka i działacza gospodarczego z tak wielkimi zasługami dla rozwoju kraju. I mimo że większość słyszała o jego dokonaniach, nie ma drugiej postaci tak zapomnianej. Urodził się pod koniec XIX wieku niedaleko Zbaraża na Kresach, zmarł w 1974 w gierkowskiej Polsce. Był legionistą Piłsudskiego, brał udział w wojnie 1920 roku, scalał Polskę po zaborach, był ministrem i wicepremierem, rozwijał gospodarkę i dbał o polską monetę, przygotowywał do starcia z Niemcami, przeżył upokorzenie internowania w Rumunii, dramat śmierci syna w kampanii wrześniowej, euforię pierwszych lat po II wojnie światowej i klęskę realnego socjalizmu w stalinowskiej wersji. A potem 25 lat milczenia, skazania na polityczny i społeczny niebyt. I na sam koniec chichot historii - tuż przed śmiercią ekipa Gierka próbuje uczynić z niego swego patrona. Zmarł w 1974 roku, o czym komunistyczne gazety donosiły w kilku zdaniach na dalszych stronach. Skąd się wziął i na czym polegał fenomen człowieka, którego inicjatywy są do dzisiaj podstawą polskiej gospodarki? Dlaczego tak bezwzględnie wyeliminowano go z życia publicznego, mimo zasług, których nie zdołali zakwestionować nawet komuniści? Okres, w którym skupiają się wszystkie napięcia bogatego życia Eugeniusza Kwiatkowskiego, to czas pomiędzy rokiem 1945, kiedy wbrew wszystkim, motywowany chęcią pracy dla ojczyzny, zdecydował się na powrót do Polski, a rokiem 1948, kiedy ostatecznie usunięto go z życia publicznego, zabraniając wyjazdów na Wybrzeże i do ukochanej Gdyni. Ten krótki okres, skupiający w sobie wszystkie polskie dylematy, to podstawowa kanwa narracji. 12:00 Z WIDOKIEM NA WAWEL - W CIENIU 17 WRZEŚNIA Magazyn, 24 min, Polska, 2019 Reżyseria: Wojciech Kursa Scenariusz: Paweł F. Nowakowski Zdjęcia: Bartek Cichoński, Wojciech Kursa Muzyka: Marcin Gałażyn Wykonawcy: Paweł F. Nowakowski (prowadzący) W dniu 17 września terytorium Polski opuściły władze cywilne kraju, ale i Naczelny Wódz, marszałek Edward Śmigły - Rydz. Był to niewątpliwie dramat moralny człowieka, który brał udział w wywalczeniu niepodległości polskiej dwadzieścia lat wcześniej. Ale być może Śmigły - Rydz mógł liczyć na pozytywne rozwiązanie w tej sytuacji, myśląc o podobnych manewrach z historii Polski? Historycy zaproszeni do studia przywołują przykłady ucieczek i bohaterskich obron w naszych dziejach. Goście: dr hab. Janusz Mierzwa historyk, specjalista w zakresie historii Polski XX wieku z Uniwersytetu Jagiellońskiego, Piotr Makuła historyk, kustosz Muzeum Armii Krajowej w Krakowie 12:30 TAJEMNICA TWIERDZY SZYFRÓW - ODC. 7/13 Serial sensacyjno - wojenny, 45 min, Polska, 2007 Reżyseria: Adek Drabiński Scenariusz: Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Waldemar Szmidt Muzyka: Stanisław Syrewicz Aktorzy: Paweł Małaszyński, Jan Frycz, Borys Szyc, Paweł Deląg, Piotr Grabowski, Karolina Gruszka, Anna Dereszowska, Cezary Żak, Jan Wieczorkowski, Marcin Dorociński Jesień 1939 r. Aresztowany przez Harry'ego Sauera Herbert Russ, mąż Joanny, zostaje zakatowany przez niego podczas przesłuchania. W sali teatru w Szczawnie (Bad Salzbrunn), gdzie Joanna i Natalia słuchają koncertu, nasłany przez Sauera snajper ma zlikwidować Joannę. Zamach nie udaje się, gdyż do teatru przybywa admirał Canaris, aby poinformować Joannę o śmierci jej męża. Ostrzega, że musi ona natychmiast wyjechać do Szwajcarii. Szef RSHA, Heydrich, jest wściekły, że Sauer zamordował cennego świadka. Za karę odsyła go do służby w dalekim Berlinie. Marzec 1945 r. Natalia torturowana przez Beera decyduje się podjąć współpracę i wysyłać spreparowane depesze. Globcke sprawdza, czy nie ukrywa w tekście sygnału alarmowego. Nie odnajduje żadnego, ale jego ocena jest myląca. W Paryżu, gdzie odbierane są depesze od Natalii, Joanna niepokoi się brakiem łączności. Szef łączności uspokaja ją, że nie oznacza to, iż stało się coś strasznego. Compaigne i Czerny docierają do Remagen, gdzie wojska amerykańskie przechwyciły most na Renie i tamtędy wjeżdżają do Niemiec. Szef kryptologów, prof. Kunze, uzyskuje zgodę na dotarcie do archiwów w podziemiach zamku Książ, gdzie może być depesza poszukiwana przez Jorga, której szyfr ma umożliwić uruchomienie "Aparatu". Jorg wybiera się w podróż do Książa, lecz przy wyjściu z zamku zatrzymuje go Globcke i zaprasza na obiad. Oświadcza, że zdobył dowody na to, że jest szpiegiem. Jorg nie znajduje jednak odpowiedzi na pytanie, dlaczego Globcke go nie aresztuje. Zdaje sobie sprawę, że został włączony do gry, którą prowadzi esesman. Tylko o co w tej grze chodzi? Jorg jedzie do Książa, wiedząc, że rządzi tam Sauer, który nie zapomniał, że w 1939 r. Jorg odebrał mu więźnia, co doprowadziło do załamania jego kariery. Sauer odbiera jednak telefon od Globckego, który ostrzega, że nie wolno mu tknąć Jorga. Sauer, morfinista, nie ma zamiaru stosować się do tej rady. W narkotycznym transie szykuje się do dokonania zemsty. 14:40 RODY KRÓLEWSKIE NA BAŁKANACH (BALKAN ROYALS) Film dokumentalny, 52 min, USA, 2018 Reżyseria: Kevork Asanyan Scenariusz: Kevork Asanyan Historia kilku władców z krajów Bałkańskich (Czarnogóry, Bułgarii), którzy po latach wygnania zdecydowali się powrócić do życia politycznego w swych krajach. 15:45 PANI SPOD SZÓSTKI (THE LADY IN NUMBER 6) Film dokumentalny, 36 min, Kanada/USA, 2019 Reżyseria: Malcolm Clarke Scenariusz: Malcolm Clarke Muzyka: Luc St. Pierre Nagrodzony Oscarem krótkometrażowy film dokumentalny z 2013 roku, napisany, wyreżyserowany i wyprodukowany przez Malcolma Clarke'a. Film opowiada historię Alice Herz - Sommer, żydowskiej pianistki z Pragi, która w momencie kręcenia filmu była najstarszą ocalałą z Holokaustu osobą na świecie. Dokument pokazuje, jak miłość Alice Herz - Sommer do muzyki i niezłomny optymizm prowadziły ją przez jeden z najciemniejszych okresów w historii, II wojnę światową i Holokaust. Alice spędziła dzieciństwo w Pradze w otoczeniu przyjaciół i rodziny: naukowców, muzyków i pisarzy, w tym Franza Kafki. Od dziecka uczyła się gry na fortepianie, a potem wybrała karierę muzyka klasycznego. Na swojej drodze spotkała Leopolda Sommera, który został jej mężem. Po zajęciu przez Niemcy Czechosłowacji, schorowana matka Alice, Sophie, została aresztowana i zamordowana. Alice oddała się grze na fortepianie, ćwicząc nawet po osiem godzin dziennie etiudy Chopina. Następnie ona i jej syn Raphael zostali wysłani do obozu koncentracyjnego Theresienstadt. Wkrótce dołączył do niej mąż Leopold, który został przewieziony do Auschwitz, a potem do Dachau, gdzie zmarł. Rzadko pokazywane zdjęcia i materiały archiwalne oraz fascynujące wywiady z Alice i jej przyjaciółmi, którzy również przeżyli, przejmująco ilustrują, w jaki sposób nadzieja i muzyka wpłynęły na ich życie w najbardziej przerażających czasach. Alice Herz - Sommer zmarła w wieku 110 lat na tydzień przed 86. ceremonią wręczenia nagród Akademii. 16:30 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - WSZYSTKO ZACZYNA SIĘ OD MARZEŃ Magazyn, 22 min, Polska, 2017 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki O różnych rzeczach ludzie potrafią marzyć, ale to chyba jedyny taki przypadek, kiedy obiektem wymarzonym jest najcięższy karabin maszynowy kalibru 20 milimetrów - duma przedwojennej polskiej zbrojeniówki. Znaliśmy go dotąd tylko z kilkunastu fotografii i wrześniowych bitewnych relacji, wedle których na polu bitwy sprawdził się nad podziw dobrze, by nie powiedzieć fantastycznie. Uzbrojono w owe NKM - y przede wszystkim tankietki TKS, które wtedy stawały się śmiertelnie groźne dla wszystkich niemieckich pojazdów pancernych. Broń wroga o identycznym kalibrze miała znacznie mniejszą przebijalność i zasięg skuteczny. Jako się rzekło, duma była, ale przedmiotu tej dumy nie. Pan Romanek, przysięgły humanista, doktor historii, przez lata gromadził dokumentację, potem sam stanął do maszyn i idealnie tożsamy z dokumentacją NKM jest. 17:50 TWARZE SOLIDARNOŚCI - LUDWIK PRĄDZYŃSKI Dysk./wywiad/debata, 14 min, Polska, 2020 Scenariusz: Tadeusz Płużański Cykliczny program historyczny, poświęcony przypadającej w tym roku 40. rocznicy powstania wielkiego, niemal 10 - milionowego ruchu społecznego: NSZZ Solidarność. Chcemy przybliżyć przede wszystkim tematykę strajków lipca/sierpnia 1980 roku, które doprowadziły do podpisania umów między protestującymi a komunistyczną władzą. Prócz znanych bohaterów tamtych wydarzeń, takich jak Andrzej Gwiazda, czy Andrzej Rozpłochowski, przedstawiamy zapomnianych współtwórców naszej wolności - tytułowe Twarze Solidarności. Ludwik Prądzyński - jeden z inicjatorów pierwszego strajku w Stoczni Gdańskiej w obronie Anny Walentynowicz. 18:10 HISTORIA POLSKI - PRZED SIERPNIEM BYŁ LIPIEC Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2000 Reżyseria: Grzegorz Linkowski Film opowiada o pierwszych masowych protestach robotniczych w Lublinie w lipcu 1980 roku, które zakończyły się podpisaniem porozumień między władzą a strajkującymi. Lubelski Lipiec, który poprzedził powstanie "Solidarności", miał swoje początki w wieloletniej historii Lublina O roli miasta i jego znaczeniu w historii opowiada ten film i zaproszeni goście. 19:00 1920. WOJNA I MIŁOŚĆ - ODC. 6/13 - UCIECZKA Serial historyczny, wojenny, 42 min, Polska, 2010 Reżyseria: Maciej Migas Scenariusz: Janusz Petelski, Robert Miękus Zdjęcia: Marek Traskowski Muzyka: Zygmunt Konieczny Aktorzy: Jakub Wesołowski, Wojciech Zieliński, Tomasz Borkowski, Karolina Chapko, Monika Kwiatkowska, Katarzyna Maciąg, Lesław Żurek, Karolina Nolbrzak, Michał Żurawski, Danuta Stenka, Marek Bukowski, Eryk Lubos, Mirosław Baka, Piotr Gąsowski, Krzysztof Globisz Lulu odwiedza w więzieniu Bronka. Przypomina mu o dziecku. Wykorzystując osobisty wdzięk, budzi w Bronku chęć do życia i dodaje mu otuchy. Jadwiga otrzymuje instrukcje od Sabiny. Po powrocie do domu jej syn Tomek kaleczy się w rękę i mocno krwawi. Józef pomaga żonie w opatrywaniu chłopca, wtedy też zauważa dwa listy wystające z torebki Jadwigi, których w zamieszaniu nie zdążyła schować. Kierowany zazdrością Józef pod nieobecność żony odnajduje listy ukryte w skrytce w toaletce. Okazuje się, że Jadwiga dostała je od rodziców z Rosji, choć przedtem zapewniała, że oni nie żyją. Józef powiadamia o tym swoich przełożonych, a ci kontrwywiad. Ambroży, służący Olszyńskich, podsłuchuje rozmowę Aleksandra z synem Szczepana. Dowiaduje się prawdy o Aleksandrze i zawiadamia Olszyńskiego, a ten przekazuje sprawę policji. Aleksander zabija Olszyńskiego i ucieka na Wschód. Władek z oddziałem wojska odnajduje ukrywającego się w lesie Szczepana. 19:55 DRUGA WOJNA ŚWIATOWA - NIEZNANE HISTORIE - ODC. 1/4 (DIG WORLD WAR TWO) Film dokumentalny, 46 min, Wielka Brytania, 2012 Reżyseria: Matt Gallagher, John Hayes Fisher Scenariusz: Michael Allcock Wykonawcy: Dan Snow (prowadzący) W tej ciekawej serii, dzięki wykopywaniu rozbitych samolotów i uszkodzonych w bitwach czołgów, odkrywaniu tajnych bunkrów i dawno zapomnianych wraków, autorzy rzucają nowe światło na niektóre z najbardziej fascynujących historii drugiej wojny światowej. Osiemdziesiąt lat później często nietknięte artefakty zadziwiają swoim bogactwem, od pól Normandii po wzgórza Monte Cassino we Włoszech. 20:55 LISTOPAD 1956. DNI, KTÓRE ZMIENIŁY ŚWIAT (1956, A FEW DAYS IN NOVEMBER / 1956, QUELQUES JOURS EN NOVEMBRE) Film dokumentalny, 53 min, Szwecja/Francja, 2016 Reżyseria: Marc Besson Film dokumentalny o wydarzeniach, które w 1956 roku ustanowiły nowy porządek świata. Listopad 1956 roku. Od 8 lat trwa zimna wojna. Nagle wybuchają dwa kryzysy. W zbuntowanym Budapeszcie oraz na Kanale Sueskim sytuacja jest przez kilka dni bardzo napięta. W Egipcie Nasser nacjonalizuje francusko - brytyjski kanał. Oba kraje, wraz z Izraelem, postanawiają uderzyć. W Budapeszcie wybucha bunt przeciwko reżimowi; giną tysiące Węgrów. Od blisko stu lat Kanał Sueski łączy Morze Śródziemne z Morzem Czerwonym. Dzięki niemu statki nie muszą opływać Afryki. Ten ważny szlak handlowy jest także źródłem dochodów dla zachodnich właścicieli. Nasser uznał, że jest to forma kolonializmu. 26 lipca 1956 r. ogłasza narodowi, że kanał należy do Egipcjan. Trzeci świat się raduje, a Nasser staje się jego bohaterem. Na Zachodzie jawi się jednak jako niewygodna postać. W roku 1945 konferencja w Jałcie wprowadziła nowy podział Europy. Zachód i ZSRR bacznie się sobie przyglądały i zbroili. Trwała zimna wojna. Na Węgrzech rządziła partia komunistyczna. Premier Rakosi był najlepszym uczniem Stalina. Tymczasem u starszego brata zachodziły zmiany. 28 czerwca w Poznaniu robotnicza manifestacja przerodziła się w zamieszki. Zginęły 74 osoby; setki zatrzymano i osądzono. Na Węgrzech sprzeciw wobec reżimu był silny, choć nie tak wyraźny. Wydarzyło się wtedy wiele. Geopolityka rządzi się swoimi prawami, ma swoje meandry i zawiłości. Listopad '56 wyraźnie pokazał, że wyrachowanie i egoizm są częścią stosunków międzynarodowych. Lecz uczestnikom tych zawirowań pozostały wspomnienia, gorzkie lub piękne. 01:25 SENSACJE XX WIEKU - TRAGEDIA I NADZIEJA CZ. 1 Kameralne i studyjne (widowisko), 24 min, Polska, 2000 Reżyseria: Wojciech Pacyna Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Maciej Zakrocki Zdjęcia: Adam Sikora Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Program o katastrofie rosyjskiego okrętu podwodnego "Kursk". Autor próbuje zebrać i przedstawić możliwe przyczyny tego wypadku. 01:55 SENSACJE XX WIEKU - TRAGEDIA I NADZIEJA CZ. 2 Kameralne i studyjne (widowisko), 24 min, Polska, 2000 Reżyseria: Wojciech Pacyna Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Maciej Zakrocki Zdjęcia: Adam Sikora Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Program o katastrofie rosyjskiego okrętu podwodnego "Kursk". Autor próbuje zebrać i przedstawić możliwe przyczyny tego wypadku. 02:25 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - WSZYSTKO ZACZYNA SIĘ OD MARZEŃ Magazyn, 22 min, Polska, 2017 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki O różnych rzeczach ludzie potrafią marzyć, ale to chyba jedyny taki przypadek, kiedy obiektem wymarzonym jest najcięższy karabin maszynowy kalibru 20 milimetrów - duma przedwojennej polskiej zbrojeniówki. Znaliśmy go dotąd tylko z kilkunastu fotografii i wrześniowych bitewnych relacji, wedle których na polu bitwy sprawdził się nad podziw dobrze, by nie powiedzieć fantastycznie. Uzbrojono w owe NKM - y przede wszystkim tankietki TKS, które wtedy stawały się śmiertelnie groźne dla wszystkich niemieckich pojazdów pancernych. Broń wroga o identycznym kalibrze miała znacznie mniejszą przebijalność i zasięg skuteczny. Jako się rzekło, duma była, ale przedmiotu tej dumy nie. Pan Romanek, przysięgły humanista, doktor historii, przez lata gromadził dokumentację, potem sam stanął do maszyn i idealnie tożsamy z dokumentacją NKM jest. 02:55 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - INWAZJA, KTÓREJ NIE BYŁO CZ. 2 Magazyn, 23 min, Polska, 1993 Scenariusz: Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Andrzej Ułłowicz Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Audycja cykliczna popularyzująca wiedzę o historii II wojny światowej. Odcinek poświęcony alianckim przygotowaniom do lądowania w Normandii.