TVP Kultura Niedziela, 16.08.2020 07:00 LITURGIA PRAWOSŁAWNA Z CERKWI ŚW. OLGI W ŁODZI Sprawozdanie, 80 min, Polska, 2020 Autor: Tomasz Grebieszkow Retransmisja liturgii prawosławnej z cerkwi świętej Olgi w Łodzi. W sobotę 25 lipca łódzka parafia prawosławna obchodziła święto parafialne cerkwi filialnej, której patronką jest święta księżna Olga. Uroczystościom przewodniczył ordynariusz prawosławnej diecezji łódzko - poznańskiej biskup Atanazy (Mirosław Nos), który przed świętą liturgią dokonał obrzędu małego poświęcenia cerkwi, która w ostatnich latach przeszła generalny remont. 08:25 ALTERNATYWY 4 - ODC. 5/9 - DWUDZIESTY STOPIEŃ ZASILANIA Serial komediowy, 56 min, Polska 1983 Reżyseria: Stanisław Bareja Scenariusz: Stanisław Bareja, Janusz Płoński, Maciej Rybiński Zdjęcia: Wojciech Jastrzębowski Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Roman Wilhelmi, Gustaw Lutkiewicz, Wojciech Pokora, Bronisław Pawlik, Kazimierz Kaczor, Bożena Dykiel, Bolesław Płotnicki, Jerzy Kryszak, Zdzisław Rychter, Ryszard Pietruski Przychodzi zima. W bloku wyłączają ogrzewanie, ciepłą wodę, często i światło. Towarzysz Winnicki namawia lokatorów, by trzymać się solidarnie, razem, po czym przenosi się do willi byłej żony. Pozostali mieszkańcy nie załamują rąk. Manc znajduje na wysypisku starą lokomotywę kolejki wąskotorowej, Kotek dźwigiem przenosi ją pod blok. W kolejce pali się węglem, a rura doprowadza ciepło do węzła w piwnicy. Do bloku wprowadza się nowy lokator, Murzyn, który wynajmuje mieszkanie od inżyniera. Kiedy Anioł ogłasza czyn społeczny - skopanie terenu pod trawnik - pojawia się tylko ów Murzyn i sam jeden wykonuje całą robotę. 09:35 ALTERNATYWY 4 - ODC. 6/9 - GOŁĘBIE Serial komediowy, 59 min, Polska, 1983 Reżyseria: Stanisław Bareja Scenariusz: Stanisław Bareja, Janusz Płoński, Maciej Rybinski Zdjęcia: Wojciech Jastrzębowski Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Roman Wilhelmi, Gustaw Lutkiewicz, Wojciech Pokora, Bronisław Pawlik, Kazimierz Kaczor, Bożena Dykiel, Bolesław Płotnicki, Jerzy Kryszak, Zdzisław Rychter, Ryszard Pietruski Stanisław Anioł wciąż doskonali sposoby uzależniania od siebie niesubordynowanych lokatorów. Prosi, grozi, knuje intrygi, kontroluje korespondencję. Najłatwiej idzie mu z Murzynem, najwięcej problemów stwarza niedawny alkoholik z Pragi, Balcerek. W końcu Anioł wysyła mu fikcyjne wezwanie na kurację odwykową, po czym - powołując się na swoje znajomości - obiecuje wezwanie unieważnić. W zamian Balcerek musi przysiąc, że będzie brał udział w czynach społecznych, a nawet próbach chóru. Gospodarz domu powołuje też radę mieszkańców, która odtąd będzie ustalała kolejność sprzątania. Na czele rady staje docent Furman. Konstruktor Manc ma nowy, rewelacyjny pomysł - wstawia robota do prawdziwej kolejki w sklepie. Niestety, eksperyment kończy się fiaskiem. 10:45 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 98 BIESZCZADY Magazyn, 22 min, Polska, 2018 Reżyseria: Agnieszka Grabarska Scenariusz: Tomasz Malkowski Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Kolejny przystanek na trasie podróży Tomasza Bednarka to Bieszczady - najdzikszy i najmniej zaludniony zakątek w Polsce. Słynie on z dziewiczej górskiej przyrody oraz wielokulturowej przeszłości, której śladem są liczne drewniane cerkwie. Bieszczady oszałamiają niezwykłą przyrodą i krajobrazami. Przygodę z nimi najlepiej rozpocząć w Ustrzykach Dolnych, nazywanych bramą do Bieszczad. Warto też odwiedzić Ustrzyki Górne - ta maleńka wieś nad potokiem Wołosatym to początek większości najciekawszych szlaków. W trakcie wędrówki krajobraz będzie się zmieniał jak w kalejdoskopie. Wszystko za sprawą aż trzech pięter roślinności - piętra pogórzy, regla dolnego oraz połonin - najbardziej charakterystycznego i malowniczego elementu Bieszczad. Miłośników sportów wodnych przyciągnie w te strony Jezioro Solińskie - największy sztuczny zbiornik wodny w Polsce o pojemności prawie pół miliarda metrów sześciennych. Bieszczady uważane są za kolebkę polskiego szybownictwa, które rozwijało się tutaj już w międzywojniu. Jednym z najsłynniejszych szybowisk jest to położone w Bezmiechowej w Górach Słonnych. Przy sprzyjających wiatrach szybowce mogą stąd startować grawitacyjnie, wystarczy rozpędzić się z górki. Bieszczady stały się w polskiej popkulturze symbolem raju utraconego. Tutaj naprawdę można uciec od miasta i powrócić na łono natury. 12:00 OPOLE 2006 NA BIS - "ŚWIAT W OBŁOKACH" - PRZEBOJE MARKA GRECHUTY Koncert, 30 min, Polska, 2006 Reżyseria: Jerzy Bielunas Scenariusz: Halina Bisztyga, Grzegorz Turnau, Jerzy Bielunas Wykonawcy: Sławomir Uniatowski, Jan Kanty Pawluśkiewicz, Zbigniew Wodecki, Krzysztof Kiljański, Dorota Miśkiewicz, Kuba Badach, Anna Maria Jopek, Grzegorz Turnau, Maryla Rodowicz Przypomnienie fragmentów jubileuszowego koncertu "Świat w obłokach" poświęconego twórczości zmarłego w 2006 roku Marka Grechuty. Koncert zarejestrowany w amfiteatrze opolskim podczas 43. KFPP Opole 2006. 12:35 ANIMAMA - KATAR Film animowany, 5 min, Polska, 1984 Autor: Jan Brzechwa, Hieronim Neumann Reżyseria: Hieronim Neumann Zdjęcia: Zbigniew Kotecki Muzyka: Janusz Hajdun Film animowany. Filmowa wersja wiersza Jana Brzechwy pod tym samym tytułem. 12:45 TRZECI PUNKT WIDZENIA Dysk./wywiad/debata, 25 min, Polska, 2020 Scenariusz: Dariusz Gawin, Dariusz Karłowicz, Marek Cichocki Wykonawcy: Dariusz Gawin (prowadzący), Marek Cichocki (prowadzący), Dariusz Karłowicz (prowadzący) W kolejnym wydaniu "Trzeciego punktu widzenia": 1. SETNA ROCZNICA 1920 Rocznica Bitwy Warszawskiej - zwycięstwa daleko wykraczającego poza wymiar militarny. Definiującego nie tylko kształt dzisiejszej Polski, ale i los narodu. Rozmowa poświęcona wielkiej geopolityce ówczesnych czasów i jej długotrwałym konsekwencjom dla historii Polski i Europy. 2. TERMOPILE, SALAMINA 2, 5 tysiąca lat temu bitwy pod Termopilami i Salaminą zmieniły bieg historii. Wygrane wojny perskie dały początek potędze greckiej ale i europejskiej świadomości. Pytanie o źródła tego zwycięstwa to pytanie o tożsamość całego zachodu. 3.100 - lecie URODZIN JP2 Rozmowa z okazji setnej rocznicy urodzin Jana Pawła II, poświęcona historii jego życia w perspektywie dziejów epoki i doświadczeń, które były także jego udziałem. 13:20 BILET NA WEEKEND - PAN TADEUSZ (1928) Dramat, film niemy, archiwalny, 124 min, Polska, 1928 Reżyseria: Ryszard Ordyński Scenariusz: Ferdynand Goetel, Andrzej Strug Zdjęcia: Antoni Wawrzyniak, Janusz Wasung, Mieczysław Krawicz Muzyka: Tadeusz Woźniak Aktorzy: Wiesław Gawlikowski, Marian Jednowski, Julian Krzewiński, Teodor Roland, Ajzyk Samberg, Ludwik Fritsche, Janina Klimkiewiczowa, Marian Palewicz-Golejewski, Stanisław Knake-Zawadzki, Jan Szymański, Mariusz Maszyński, Leon Łuszczewski, Helena Sulima, Zofia Zajączkowska, Paweł Owerłło Ten niemy film był największą superprodukcją w historii przedwojennego kina polskiego. Uroczysta premiera pierwszej adaptacji filmowej "Pana Tadeusza" odbyła się 9 listopada 1928 roku w Warszawie w 10. rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości. Do sali Filharmonii przy ul. Jasnej 5 przybyli o godz. 16.45 najwyżsi dostojnicy państwowi - prezydent Ignacy Mościcki z Małżonką, marszałek Józef Piłsudski z rodziną, członkowie Rady Ministrów oraz Korpusu Dyplomatycznego. Słowo wstępne wygłosił pisarz Juliusz Kaden - Bandrowski. Uroczysty pokaz zorganizowało stowarzyszenie "Nasz Dom" pod protektoratem marszałkowej Aleksandry Piłsudskiej. Całkowity dochód z biletów przeznaczono na potrzeby tego stowarzyszenia, które zajmowało się zakładem dla sierot oraz na cele oświatowe I pułku szwoleżerów im. Marszałka Józefa Piłsudskiego. Przenosząc na ekran arcydzieło Adama Mickiewicza, scenarzyści - Andrzej Strug i Ferdynand Goetel oraz reżyser Ryszard Ordyński postanowili zrealizować ciąg żywych obrazów w stylu rysunków Michała Elwiro Andriollego, autora 60 ilustracji "Pana Tadeusza", (wydanie w roku 1881 we Lwowie nakładem Księgarni F. H. Richtera), "przetykanych obficie" napisami - fragmentami literackiego oryginału. Rok 1832, Paryż. Adam Mickiewicz wspomina kraj rodzinny. Zdjęcia Wilna i modlących się ludzi przy Ostrej Bramie, pejzaż litewski, dom rodzinny Adama Mickiewicza. Do rodzinnego dworku w Soplicowie przyjeżdża Tadeusz. Widzi w ogrodzie Zosię, podlewającą kwiatki. Wita się z rodziną i gośćmi. Dowiaduje się o trwającym sporze o zamek między Sędzią, który jest jego wujem, i Hrabią, dziedzicem majątku Horeszków. Uroczysta kolacja na zamku. Wchodzi spóźniona Telimena i siada obok Tadeusza. Rejent spiera się z Asesorem o psy biorące udział w polowaniu. Gerwazy opowiada Hrabiemu historię zamku Stolnika, ostatniego z rodziny Horeszków. Przed laty w czasie walk z Moskalami w obronie zamku Jacek Soplica zabił przypadkowo Stolnika, ojca jego ukochanej Ewy. Gerwazy, wierny sługa Horeszków, przysiągł mu zemstę. Następnego dnia rano goście udają się na grzybobranie. Telimena flirtuje z Hrabią i Tadeuszem. Sędzia wyjawia jej, że planuje małżeństwo Tadeusza i Zosi. Gajowy przynosi wiadomość o pojawieniu się w okolicy niedźwiedzia. Wszyscy przygotowują się do polowania. Tymczasem w karczmie Jankiela zbiera się szlachta. Ksiądz Robak nakłania zebranych do zorganizowania powstania i przyłączenia się do wojsk Napoleona. Następnego dnia w czasie polowania niedźwiedź atakuje Tadeusza i Hrabiego. Celny strzał księdza Robaka ratuje ich od śmierci. Telimena postanawia wydać Zosię za mąż za Hrabiego, sama natomiast chce poślubić Tadeusza. Urządza ucztę. Podczas niej ożywają dawne urazy między rodem Sopliców i Horeszków. Hrabia nie chce oddać zamku i razem z Gerwazym planuje zbrojną walkę o niego. Tymczasem w zaścianku Dobrzyńskich gromadzi się szlachta. Nie mogą dojść do porozumienia. Gerwazy nakłania ich do ataku na Soplicowo. W trakcie zajazdu mieszkańcy Soplicowa zostają uwięzieni. Szlachcice urządzają sobie ucztę, zakrapianą alkoholem, a po niej zapadają w głęboki sen. Kiedy się budzą, są już jeńcami żołnierzy rosyjskich, który przyszli mieszkańcom Soplicowa z pomocą. Dzięki księdzu Robakowi udaje się uwolnić szlachciców. Wszyscy jednoczą się w walce z Rosjanami. Ciężko ranny ksiądz Robak, który w czasie walki ocalił Hrabiego i Gerwazego, spowiada się ze swojego życia i wyznaje, że jest Jackiem Soplicą. Gerwazy mu przebacza. Rok 1812. W Soplicowie w obecności polskich generałów odbywają się zaręczyny trzech par, w tym Zosi i Tadeusza, którzy chcą uwłaszczyć chłopów. Jankiel gra poloneza. 15:35 LAST NIGHT OF THE PROMS 2015 CZ. 1 (LAST NIGHT OF THE PROMS 2015) Koncert, 87 min, Wielka Brytania, 2015 Reżyseria: Mark Cooper Pierwsza część koncertu Last Night of The Proms z 2015 roku. Marin Alsop dyryguje Symfoniczną Orkiestrą BBC oraz chórem. Dołączają do niego światowej sławy wykonawcy, tacy jak Jonas Kaufmann, Danielle de Niese czy Benjamin Grosvenor. 17:15 NIEDZIELA Z... JÓZEFEM WILKONIEM Dysk./wywiad/debata, 40 min, Polska, 2020 Wykonawcy: Marta Perchuć - Burzyńska (prowadząca) Gościem kolejnego odcinka cyklicznego programu "Niedziela z..." jest Józef Wilkoń, który 12 lutego 2020 roku kończy 90 lat. Zaczął ilustrować książki z założeniem, że będzie to zajęcie tymczasowe. W rezultacie zilustrował ponad 200 książek w kraju i za granicą oraz sam napisał teksty do kilkunastu z nich. Rzeźbi, głównie zwierzęta. Jego prace trafiły do zbiorów muzealnych w wielu krajach na całym świecie. 18:00 NIEDZIELA Z...JÓZEFEM WILKONIEM - ARKA JÓZEFA WILKONIA Reportaż, 24 min, Polska, 2007 Wykonawcy: Józef Wilkoń, Monika Małkowska, Danuta Wróblewska W grudniu 2006 oraz w styczniu 2007 w Galerii Sztuki Zachęta w Warszawie trwała wystawa pokazująca przekrój twórczości Józefa Wilkonia - jego bestiarię odmalowaną w akwareli, pastelach, wyrzeźbioną w drewnie, skonstruowaną z metalu. Pokazane zostały też książki dla dzieci napisane i ilustrowane przez artystę. Całość zatytułowana zostrła "Arka Józefa Wilkonia". Film jest zapisem tej wystawy, po której oprowadza widza sam twórca, emocjonalnie opowiadając, w jakich okolicznościach i z jakich inspiracji powstały poszczególne prace. Dookreśleniem twórczości 80 - letniego artysty są opowieści o nim krytyków sztuki: Moniki Małkowskiej i Danuty Wróblewskiej, które mówiąc o tym, że Wilkoń w tym, co robi, jest osobny i niezmiernie konsekwentny, zauważają, że i w sobie, ale i w każdym z nas ocalał czysty świat dziecka. Kamera odwiedza też Józefa Wilkonia w jego pracowni w Zalesiu Dolnym pod Warszawą. Tu artysta otwiera się ponownie, innymi jednak emocjami - podnosząc kloc drewna, czuje jego zapach, widzi barwę, ale przede wszystkim podziwia słoje i już widzi, że jednym czy dwoma cięciami siekiery wyzwoli z niego kolejnego "wilkoniowego" zwierza. Rozkłada szeroko ramiona, pokazując gdzie i jak powstawała Arka. Ujmuje swoją pasją, szczerością, nieodpartą chęcią tworzenia, mimo sędziwego wieku. 18:45 DZIEDZINIEC KULTURY NCK - MISTRZYNIE KLASYKI Koncert, 60 min, Polska, 2020 Wykonawcy: Hania Rani, Dobrawa Czocher Koncert Hani Rani i Dobrawy Czocher, które będą odwoływać się do mistrzów klasyki. 20:00 BILET NA WEEKEND - KAMERDYNER Dramat historyczny, 141 min, Polska 2018 Rezyseria: Filip Bajon Scenariusz: Mirosław Piepka, Marek Klat, Michał S. Pruski Zdjęcia: Łukasz Gutt Aktorzy: Janusz Gajos, Anna Radwan, Sebastian Fabijański, Marianna Zydek, Borys Szyc, Adam Woronowicz, Kamilla Baar-Kochańska, Diana Zamojska, Daniel Olbrychski, Marcel Sabat, Łukasz Simlat, Sławomir Orzechowski Dramat historyczny w reżyserii Filipa Bajona miał swoją premierę w 2018 roku na festiwalu w Gdyni, gdzie został uhonorowany nagrodą Srebrne Lwy. Akcja - w dużej mierze oparta na faktach - rozgrywa się na ziemi kaszubskiej w pierwszej połowie XX wieku i obejmuje lata 1900 do 1945, w tym dwie wojny światowe. Film ukazuje powikłane i burzliwe losy bohaterów, przedstawicieli różnych nacji: Niemców, Kaszubów i Polaków, z wplecionym centralnym wątkiem miłosnym. Zostały przedstawione skomplikowane postawy i wybory, jakich musieli dokonywać ludzie zamieszkujący północe Kaszuby. Pruska antypolskość walczyła z kaszubskim patriotyzmem, co zakończyło się masowym mordem popełnionym na tysiącach Kaszubów w lasach pod Piaśnicą. Po śmierci matki, nieletni Mateusz Kroll zostaje przygarnięty przez pruską arystokratkę Gerdę von Krauss. Kaszubski chłopiec dorasta w pałacu. Rówieśniczką Mateusza jest córka von Kraussów Marita. Między młodymi z czasem rodzi się miłość. Ojcem chrzestnym chłopca jest kaszubski patriota Bazyli Miotke, który podczas konferencji pokojowej w Wersalu walczy o miejsce dla Kaszub na mapie Polski, a potem buduje symbol jej gospodarczego sukcesu: Gdynię. Traktat wersalski, podpisany w 1919 r. i kończący I wojnę światową daje Polsce niepodległość, co sprawia, że von Kraussowie tracą majątek i wpływy. Wszyscy bohaterowie czują, że świat, który znali, wkrótce diametralnie się zmieni. Wśród żyjących obok siebie Kaszubów, Polaków i Niemców narastają złe nastroje, niechęć i nienawiść. II wojna światowa wybucha 1 września 1939 roku. Już pod koniec października w lasach piaśnickich rozpoczynają się egzekucje ludności kaszubskiej dokonane przez okupantów niemieckich. Było to pierwsze masowe ludobójstwo tej strasznej wojny. 22:30 TRZECI PUNKT WIDZENIA Dysk./wywiad/debata, 25 min, Polska, 2020 Scenariusz: Dariusz Gawin, Dariusz Karłowicz, Marek Cichocki Wykonawcy: Dariusz Gawin (prowadzący), Marek Cichocki (prowadzący), Dariusz Karłowicz (prowadzący) W kolejnym wydaniu "Trzeciego punktu widzenia": 1. SETNA ROCZNICA 1920 Rocznica Bitwy Warszawskiej - zwycięstwa daleko wykraczającego poza wymiar militarny. Definiującego nie tylko kształt dzisiejszej Polski, ale i los narodu. Rozmowa poświęcona wielkiej geopolityce ówczesnych czasów i jej długotrwałym konsekwencjom dla historii Polski i Europy. 2. TERMOPILE, SALAMINA 2, 5 tysiąca lat temu bitwy pod Termopilami i Salaminą zmieniły bieg historii. Wygrane wojny perskie dały początek potędze greckiej ale i europejskiej świadomości. Pytanie o źródła tego zwycięstwa to pytanie o tożsamość całego zachodu. 3.100 - lecie URODZIN JP2 Rozmowa z okazji setnej rocznicy urodzin Jana Pawła II, poświęcona historii jego życia w perspektywie dziejów epoki i doświadczeń, które były także jego udziałem. 23:00 DOKUMENT.PL - PORTRET OSOBISTY Film dokumentalny, 41 min, Polska, 2017 Reżyseria: Piotr Małecki Zdjęcia: Piotr Małecki Dokument przedstawia pracę czterech fotografów - Jacka Poremby, Filipa Ćwika, Magdy Hueckel i Andrzeja Świetlika. W filmie artyści opowiadają o swojej pasji, zdradzają tajniki pracy z bohaterem na planie zdjęciowym. 00:25 WSZYSTKIE NIEPRZESPANE NOCE Film dokumentalny, 103 min, Polska, 2017 Reżyseria: Michał Marczak Zdjęcia: Maciej Twardowski Muzyka: Jan Pasemann Jak wygląda miłość wśród dzisiejszych dwudziestoparolatków? Na czym polega intymność w dobie Google Glass? Odpowiedzi na te i inne pytania postaramy się uzyskać dzięki śledzeniu trójki studentów ASP. Michał, Krzysiek i Oliwia prowadzą barwne życie towarzyskie i uczuciowe. Z ich szczerych wyznań postaramy się stworzyć kronikę wypadków miłosnych, katalog marzeń, lęków i frustracji rządzących ich życiem. Pokolenie, traktowane w polskim kinie po macoszemu, redukowane do roli dostarczyciela tabloidowych sensacji, zasługuje, by dostrzec w nim partnera. Rozkosz zauroczenia i ból rozstania są uniwersalne, lecz najbardziej intensywnie oddziałują na naszą psychikę, gdy są smakowane po raz pierwszy. Młodość bohaterów jest ich atutem i przekleństwem, jej entuzjazmowi towarzyszy dyskomfort braku życiowego doświadczenia. Dzielące nas od bohaterów kilka lat różnicy pozwoli spojrzeć na ich problemy jednocześnie z dystansem i pełnym zrozumieniem. Opowieść o współczesnych "niewinnych czarodziejach" wymaga użycia całkiem nowego zestawu zaklęć. Dlatego właśnie planujemy zastosowanie szeregu rozwiązań technicznych, które pozwolą jak najgłębiej wniknąć w psychikę bohaterów, poznać ich myśli i wewnętrzne przeżycia. Przede wszystkim pragniemy jednak, by niczym we "Fragmentach dyskursu miłosnego" Rolanda Barthesa zakochany zabrał głos i przemówił. Obiecujemy uważnie wsłuchać się w każde jego słowo. 04:10 FRENCH TOUCH - FRANCUSKIE ELECTRO (FRENCH TOUCH 2000) Film dokumentalny, 49 min, Francja, 2000 Reżyseria: Philippe Levy, Alexis Bernier Lata 90. XX wieku były niezwykle płodnym okresem dla francuskiej sceny muzycznej. Air, Laurent Garnier, Cassius, Daft Punk, Stardust - wszyscy byli bohaterami tego poruszenia w świecie muzyki. Nowy styl podbijał nie tylko Francję. Dzięki nim popularność muzyki elektronicznej ogarnęła cały świat. Film przedstawia archiwalne materiały z tamtego okresu oraz rozmowy z muzykami, producentami i innymi ludźmi związanymi z tym zjawiskiem. 05:05 KINO NOCNE - WIKI Dramat, etiuda filmowa, 28 min, Polska, 2018 Reżyseria: Veronica Andersson Scenariusz: Veronica Andersson Zdjęcia: Mats Helgesson Aktorzy: Kamila Kobic, Magdalena Kizinkiewicz, Adam Bobik, Kordian Rekowski, Dominik Pergół, Jacek Olak, Hanna Tkaczyk, Leszek Wiśniewski, Hanna Klepacka, Dariusz Szymanowski, Witold Wieliński, Krzysztof Salawa, Mikołaj Chrostowski, Karolina Gibowska, Marta Markowicz Wiki jest autystyczną i ciekawą świata dziewczyną, która musi zmierzyć się z trudną rzeczywistością. Szczęśliwie na przekór złemu losowi spotyka Mateusza, fana autobusów warszawskiej komunikacji miejskiej, który wprowadza radość do jej szarej egzystencji. (PISF)