TVP Kultura Piątek, 21.08.2020 08:25 TEATR NA TEN CZAS - MARIA MAJ Felieton, 4 min, Polska, 2020 "Teatr na ten czas" to cykl, w którym aktorzy, reżyserzy, krytycy i ludzie związani ze sceną opowiadają o przełomowych spektaklach, kreacjach aktorskich, pomysłach reżyserskich. Gościem odcinka będzie aktorka teatralna i filmowa Maria Maj. 08:35 KOŁO PIÓRA Magazyn, 10 min, Polska, 2020 Reżyseria: Joanna Makowska Scenariusz: Marcin Kube Wykonawcy: Mariusz Cieślik (prowadzący) Mariusz Cieślik poleca 5 książek wartych przeczytania. W programie: amerykański bestseller "Telegraph Avenue" Michaela Chabona, kryminał "Żałobnica" Roberta Małeckiego, zbiór esejów "Teby - Smoleńsk - Warszawa" Dariusza Karłowicza, reportaż Co się stało w Jonestown? Jeffa Guinna i wznowienie "Eksplozji w katedrze" Alejo Carpentiera. Ponadto Mariusz Cieślik prezentuje felieton o pisarzach, którzy ukrywają swą prawdziwą tożsamość. 08:55 PERŁA W KORONIE Dramat, 116 min, Polska 1972 Reżyseria: Kazimierz Kutz Scenariusz: Kazimierz Kutz Zdjęcia: Stanisław Loth Muzyka: Wojciech Kilar Występują: Olgierd Łukaszewicz, Łucja Kowolik, Franciszek Pieczka, Jan Englert, Bernard Krawczyk, Marian Opania, Jerzy Cnota, Wojciech Alaborski, Emir Buczacki, Leonard Pietraszak, Edward Kusztal, Jan Bogdół i inni Kazimierz Kutz debiutował w roku 1959 filmem " Krzyż Walecznych". W latach następnych zrealizował m.in. "Nikt nie woła", "Ludzie z pociągu", "Milczenie", "Upał", "Skok", a także "Sól ziemi czarnej" - była to pierwsza część tryptyku poświęconego ludziom Śląska. Kolejne części to "Perła w koronie" i "Paciorki jednego różańca". Większość scen kręcono w katowickiej kopalni "Wieczorek", plenery zaś w Michałkowicach, Chropaczowie, Bytomiu. W scenach zbiorowych wzięło udział blisko 4 tysiące osób, pod ziemią przebywało 250. Główną rolę kobiecą zagrała Łucja Kowolik, mieszkanka Śląska nie będąca zawodową aktorką. Akcja filmu rozgrywa się w latach trzydziestych na Śląsku. Głównym wątkiem jest walka górników o utrzymanie kopalni. Jej właściciel Niemiec postanowił ją zlikwidować i zalać wodą. Górnicy dowiadują się o tym na dwa tygodnie przez wyznaczona datą zamknięcia zakładu. Postanawiają rozpocząć strajk - nie podejmują pracy i nie opuszczają kopalni. Wysyłają swojego przedstawiciela do ministerstwa przemysłu w Warszawie. Ten jednak nie jest w stanie niczego załatwić. Zdeterminowani górnicy przystępują do strajku głodowego. Protestują nie tylko z tego powodu, że grozi im utrata pracy, ale również dlatego, że dla nich kopalnia jest czymś świętym. Związani są z nią od kilku pokoleń, żywiła ich ojców i dziadów. Obok bohatera zbiorowego, którym są pracownicy kopalni, Kazimierz Kutz przedstawia bliżej losy młodego, górniczego małżeństwa. Jaś do szaleństwa kocha swoją młodą żonę Wichtę. Przerażeniem napawa go myśl o rozstaniu z nią. Jednak rozumie, że protest jest potrzebny i zostaje wraz z innymi pod ziemią. Udział w strajku jest dla niego swoistą próbą dojrzałości. 11:00 NOCE I DNIE - ODC. 6/12 - MIŁOŚĆ Serial obyczajowy, 51 min, Polska 1977 Scenariusz i reżyseria: Jerzy Antczak Muzyka: Waldemar Kazanecki Zdjęcia: Stanisław Loth Aktorzy: Jadwiga Barańska, Jerzy Binczycki, Magdalena Zawadzka, Anna Nehrebecka, Bogusław Sochnacki, Beata Tyszkiewicz, Andrzej Szczepkowski, Jerzy Kamas, Olgierd Łukaszewicz, Stanisława Celińska, Ilona Kuśmierska i inni W Serbinowie wybucha epidemia tyfusu. Niechcicowie pomagają chorym. Barbara martwi się o dzieci. Kiedy kolejna nauczycielka, pani Hłasko, opuszcza majątek, Barbara wyjeżdża z Emilką i Tomaszkiem do Kalińca. Bogumił zostaje w Serbinowie sam. Nawiązuje towarzyskie kontakty z panem Woynarowskim, poznaje jego uroczą córkę. Piękna Ksawunia darzy Bogumiła uczuciem i namawia go, aby rozszedł się z żoną, twierdząc, że Barbara go nie kocha. 12:05 NOCE I DNIE - ODC. 7/12 - WIATR W OCZY Serial obyczajowy, 50 min, Polska 1977 Scenariusz i reżyseria: Jerzy Antczak Zdjęcia: Stanisław Loth Muzyka: Waldemar Kazanecki Aktorzy: Jadwiga Barańska, Jerzy Binczycki, Irena Kownas, Ryszarda Hanin, Beata Tyszkiewicz, Andrzej Szczepkowski, Anna Nehrebecka, Bogusław Sochnacki, Stanisława Celińska, Jerzy Kamas i inni Tomaszek, syn Niechciców, przysparza rodzicom wielu trosk. Chłopak nagminnie kłamie i kradnie. Bogumił szuka w pracy ucieczki od domowych kłopotów i zmartwień. Tymczasem we wsi zaczyna wrzeć, fornale żądają poprawy warunków życia. Fala rozruchów przechodzi zresztą przez cały kraj. Barbara, która stale mieszka w Kalińcu, przyjeżdża pewnego dnia bez uprzedzenia do Serbinowa i zastaje męża w niedwuznacznej sytuacji ze służącą Felicją. Wstrząs, jakiego doznaje, wywołuje u niej długotrwałą chorobę. Codzienne kłopoty i praca znowu jednak zbliżają małżonków. 13:05 MÓJ DZIWNY STARSZY BRAT Film animowany, 12 min, Polska, 2018 Reżyseria: Julia Orlik Scenariusz: Julia Orlik Muzyka: Bartłomiej Orlik Wykonawcy: Anna Stela, Jan Jurkowski, Dorota Ptaszek, Zbigniew Błażejewski Krótki film animowany. Film o relacji między młodą dążącą do sukcesu zawodowego kobietą a jej ekscentrycznym bratem. (źródło: filmpolski.pl) 13:30 REŻYSERZY S.I - AKIRA KUROSAWA (THE DIRECTORS - AKIRA KUROSAWA) Film dokumentalny, 45 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Lyndy Saville Cykl dokumentalny poświęcony wybitnym reżyserom kina. W tym odcinku przyglądamy się sylwetce Akiry Kurosawy, najważniejszego japońskiego twórcy filmowego. Jego obrazy wywarły ogromny wpływ na twórczość kilku pokoleń filmowców na świecie. Reżyser ma na koncie m.in. Złotą Palmę w Cannes za "Sobowtóra", Złotego Lwa w Wenecji za "Rashomona" czy Srebrnego Lwa w Wenecji za "Siedmiu samurajów". 14:20 STANY ZJEDNOCZONE Z LOTU PTAKA. PÓŁNOCNO - ZACHODNIE WYBRZEŻE (USA FROM THE SKY / LES ETATS - UNIS VUS DU CIEL) Film dokumentalny, 27 min, Francja, 2011 Reżyseria: Charles Yannick Oto północno - zachodni brzeg Pacyfiku w Stanach Zjednoczonych: chłostany przez wiatry i podmywany przez fale. Lecimy wzdłuż najmniej znanego i najmniej przyjaznego wybrzeża Ameryki. Pomimo trudnych warunków pogodowych, mamy zamiar tu wylądować, poznać z bliska te surowe pejzaże i spotkać się z mieszkańcami. Ze stanu Oregon weźmiemy kurs na północ, zboczymy z trasy nad rzeką Columbia, zrobimy krótki postój w Seattle i wreszcie, na granicy z Kanadą, dotrzemy na północno - zachodni kraniec Stanów Zjednoczonych, na ziemię Indian. Pokonamy ponad 1500 kilometrów, lecąc nad wierzchołkami olbrzymich drzew. Oregon słynie z daglezji zielonej. Jej drewno to popularny tutaj surowiec, wykorzystywany do budowy domów i łodzi. W każdą niedzielę, na plażę Pacific City, wracają z połowów płaskodenne kutry. Wybrzeże w stanie Oregon ma długość pięciuset kilometrów. Pogoda może się tu zmienić w ciągu kilku godzin. Można tu łowić ryby, jednak kąpiel w wielu miejscach jest niemożliwa. Temperatura wody rzadko przekracza 15 stopni Celsjusza. Żegnamy się z Tommym, by po raz ostatni spojrzeć z lotu ptaka na Ocean Spokojny i terytorium Indian Makah. Tu kończą się Stany Zjednoczone... 14:50 DZIKA MUZYKA - MUZYKANCKIE GRANIE W KAZIMIERZU DOLNYM Magazyn, 24 min, Polska, 2016 Reżyseria: Zvika Gregory Portnoy, Zuzanna Solakiewicz Wykonawcy: Maniucha Bikont (prowadząca) Festiwal Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym jest organizowany cyklicznie od 50 lat. Od 2008 r. festiwalowi towarzyszy klub Tyndyryndy. Powstał po to, by na festiwalu było miejsce, gdzie muzyka brzmi nie tylko ze sceny, ale jest grana do tańca. To poniekąd przeciwwaga do konkursowych rygorów i usztywnienia. W tym odcinku opowiemy o festiwalu, przypomnimy jego niewątpliwe zasługi dla muzyki ludowej, ale również pokażemy problemy, z którymi się styka. Po festiwalu oprowadza Maniucha Bikont. 15:30 KONIEC ŚWIATA Film obyczajowy, 57 min, Polska, 1988 Reżyseria: Dorota Kędzierzawska Scenariusz: Dorota Kędzierzawska Zdjęcia: Zdzisław Najda Aktorzy: Emilia Ziółkowska, Antoni Majak, Piotr Kędzierzawska, Barbara Ludwiżanka Filmowa obserwacja mikroświata dwojga starych ludzi, zamkniętych w czterech ścianach swego pokoju, którzy po wielu latach wspólnego małżeństwa toczą cichą wojnę. Film jest fabularnym debiutem Doroty Kędzierzawskiej. Na festiwalu w Mannheim w 1989 roku film zdobył Złoty Dukat, nagrodę FIPRESCI oraz szereg wyróżnień. 16:35 CIEMNONIEBIESKI ŚWIAT (TMAVOMODRY SVET) Dramat wojenno-obyczajowy, 108 min, Czechy/Wielka Brytania/Niemcy/ Dania/Włochy 2001 Reżyseria: Jan Sverak Scenariusz : Zdenek Sverak Występują: Ondrej Vetchy, Krystof Hadek, Tara Fitzgerald, Oldrich Kaiser, Hans-Jorg Assmann, Charles Dance, David Novotny, Linda Rybova, Jaromir Dulava i inni "Ciemnoniebieski świat" to jedna z najdroższych produkcji czeskiej kinematografii. Jego twórca Jan Sverak (rocznik 1965) to dziś w tym kraju ścisła reżyserska czołówka. Zdobywca Oscara za film "Kola" jest znany polskim widzom także jako autor filmów: "Szkoła podstawowa" czy "Jazda". Scenariusz napisał jego ojciec, znany czeski aktor i scenarzysta Zdenek Sverak, z którym Jan współpracował przy niemal wszystkich swoich dziełach. Akcja filmu rozpoczyna się w 1950 r., w okresie największego nasilenia zimnej wojny. W obozie pracy Mirov na terenie Czechosłowacji przebywa czterdziestoparoletni Franta Slama osadzony tam jako rzekomy "wróg ludu". Komunistyczne władze kraju uznały, że Franta, który w czasie wojny służył jako pilot w jednostce RAF-u w Wielkiej Brytanii i przesiąkł tam niebezpiecznymi ideami wolności i demokracji, stanowi teraz zagrożenie dla porządku państwa. Gdy Franta zapada na zapalenie płuc, trafia do więziennego szpitala, gdzie zaprzyjaźnia się z innym pacjentem, Houfem. Razem obmyślają plan ucieczki z obozu. Snując refleksje nad swoim dotychczasowym życiem, Franta cofa się pamięcią do roku 1938. Czechosłowacja zostaje wówczas włączona do III Rzeszy. Kontrolę nad czeską armią przejmują Niemcy. Część niepogodzonych z losem żołnierzy ucieka do Anglii, by tam prowadzić dalej walkę z okupantem. Wśród uciekinierów są dwaj przyjaciele, wytrawni piloci: młodziutki Karel Vojtisek i właśnie Franta, który zostawił w kraju swoją ukochaną Hanickę. Obaj wstępują na służbę do angielskich sił powietrznych i przechodzą intensywne trzymiesięczne szkolenie bojowe i językowe. W końcu stają się pełnoprawnymi żołnierzami. W czasie jednego z pierwszych lotów samolot Karela zostaje poważnie uszkodzony. Pilot ląduje przymusowo i szuka schronienia na nieodległej farmie należącej do młodej, ładnej Susan Whitmore. Kobieta, początkowo wystraszona i nieufna, pozwala mu wreszcie zostać pod swoim dachem. Wyjaśnia też, że jej mąż, który służył w marynarce, zaginął podczas działań wojennych. Karel i Susan spędzają razem miłosną noc. Chłopak zakochuje się w Angielce, którą postanawia przedstawić swemu przyjacielowi i mentorowi. Niestety, Susan wybiera starszego Frantę. Nawiązuje z nim potajemny romans, który Karel niebawem odkrywa. Zdesperowany, po pijanemu atakuje przyjaciela. W czasie następnej powietrznej misji obaj piloci przeżywają dramatyczne chwile: w ogniu walki Franta omyłkowo stwierdza, że Karel ostrzelał jego samolot. Dopiero później odkrywa, że w rzeczywistości chłopak uratował mu życie. Ale urażony pilot nie chce jego przeprosin i zrywa wszelkie kontakty. Trzy miesiące później dochodzi do tragedii. 18:45 SERIALOWA NOSTALGIA - GRUBY - ODC. 1/7 ZDRAJCZYK Serial przygodowy, 28 min, Polska, 1972 Reżyseria: Wojciech Fiwek Scenariusz: Aleksander Minkowski, Wojciech Fiwek Zdjęcia: Janusz Czecz Muzyka: Piotr Marczewski Aktorzy: Mariusz Kozłowski, Arkadiusz Bielawski, Bogdan Kowalczyk, Pawel Baldy, Andrzej Bielski, Henryk Hunko, Katarzyna Łaniewska, Ryszard Michalak, Kazimierz Ostrowicz, Tadeusz Schmidt, Andrzej Skupień, Marek Dudek Serial zrealizowany na podstawie powieści Aleksandra Minkowskiego pt. "Gruby", wyróżniony nagrodą Ministra Oświaty i Wychowania w kategorii filmów dla dzieci starszych na III Ogólnopolskim Festiwalu Filmów dla Dzieci i Młodzieży w Poznaniu. Bohaterami filmowej opowieści są uczniowie siódmej klasy, rozpoczynający właśnie naukę w nowo otwartej szkole w małym miasteczku na ziemiach odzyskanych, tuż po zakończeniu wojny. Niełatwy proces asymilacji osadników, przybywających w 1946 r. na Dolny Śląsk, echa wojenne: akcje dywersyjne Wehrwolfu, działania szabrowników - stanowią tło dla rozgrywających się na pierwszym planie przygód. Do urokliwego zakątka (w filmie to miasteczko "gra" Miroszów koło Wałbrzycha) przybywa rodzina Łazanków. Maciek z miejsca otrzymuje od kolegów przezwisko Gruby, stając się obiektem dość niewybrednych żartów ze strony rówieśników. Stopniowo zdobywa jednak ich sympatię i szacunek, a szczególnie zaprzyjaźnia się z Piotrkiem i Kowalem. Trzej chłopcy oraz ich powiernik, stary woźny szkolny Józef, wplątują się w niezwykłą i dość tajemniczą historię. 19:20 SERIALOWA NOSTALGIA - GRUBY - ODC. 2/7 SZKOŁA Serial przygodowy, 27 min, Polska, 1972 Reżyseria: Wojciech Fiwek Scenariusz: Aleksander Minkowski, Wojciech Fiwek Zdjęcia: Janusz Czecz Muzyka: Piotr Marczewski Aktorzy: Mariusz Kozłowski, Arkadiusz Bielawski, Bogdan Kowalczyk, Pawel Baldy, Andrzej Bielski, Stanisław Milski, Adolf Chronicki, Henryk Hunko, Stanisław Kozyrski, Zdzisław Kuźniar, Katarzyna Łaniewska, Tadeusz Morawski, Jerzy Nowak, Kazimierz Ostrowicz, Tadeusz Schmidt Maciek nie lubi swojej nowej szkoły, koledzy z klasy wyśmiewają się z jego tuszy, przezywają i szykanują grubasa. Chłopak postanawia choć trochę poskromić swój niebywały apetyt i systematycznie gimnastykować się, by nie kompromitować się przed kolegami podczas lekcji. Jest szczęśliwy, gdy wreszcie udaje mu się spotkać bratnią duszę. 20:00 KULTURALNE 007 - ZABÓJCZY WIDOK (A VIEW TO A KILL) Film sensacyjny, 125 min, Wielka Brytania/USA 1985 Reżyseria: John Glen Scenariusz: Richard Maibaum, Michael G. Wilson Aktorzy: Roger Moore, Christopher Walken, Tanya Roberts, Grace Jones, Patrick MacNee, Patrick Bauchau, David Yip, Fiona Fullerton i inni Piętnasty film z ekranowego cyklu o przygodach brytyjskiego agenta 007 Jamesa Bonda, a także siódmy i zarazem ostatni, w którym postać tę odtwarza Roger Moore. Jak zwykle, opinie na temat kolejnego "Bonda" były podzielone. Przeciwnicy zarzucali "Zabójczemu widokowi" wtórność wielu wątków, brak wyrazistego "czarnego charakteru". Fani tej sensacyjno - przygodowej serii przyjęli ją jednak z uznaniem, emocjonując się zwłaszcza otwierającą film sekwencją narciarskiego pościgu za Bondem w śniegach Alp (udających wschodnie krańce Syberii) czy scenami rozgrywającymi się na szczycie jednego z pylonów słynnego mostu Golden Gate. W obsadzie, obok Rogera Moore'a, znaleźli się: ufarbowany na złoty blond Christopher Walken ("Psy wojny", "Łowca jeleni"), Patrick MacNee, pamiętny z popularnego serialu "Rewolwer i melonik" oraz czarnoskóra piosenkarka Grace Jones. W kolejną "dziewczynę Bonda" wcieliła się Tanya Roberts, która jednak nie podbiła serc publiczności, ani też krytyków. Realizacja filmu pochłonęła ok. 30 mln dolarów, a zdjęcia kręcono w Paryżu, w Chantilly - jednym z najpiękniejszych zamków nad Loarą oraz w San Francisco. Tytułową piosenkę wykonuje zespół Duran Duran. James Bond udaje się na Syberię, gdzie przechwytuje mikroprocesor wykradziony przez agenta 003 z radzieckiego centrum naukowego. Radzieckie służby graniczne zabijają wprawdzie 003, ale Bond wymyka się pościgowi. W Londynie okazuje się, że przywieziona przez niego "kostka" jest dokładną kopią opracowanego przez Brytyjczyków mikroprocesora najnowszej generacji nieczułego na działanie promieniowania radioaktywnego. Wszystko wskazuje na to, że ktoś wykradł brytyjską dokumentację i udostępnił ją Rosjanom. Podejrzenie pada na Maxa Zorina, przemysłowca, który zbił fortunę na wydobyciu ropy naftowej, a obecnie chce zawładnąć światowym rynkiem elektronicznym. Zorin znany jest także jako właściciel wielkich stajni. Jego konie od pewnego czasu wygrywają wszystkie zawody, choć wcześniej wykazywały kiepską formę. Prywatny detektyw wynajęty przez federacje jeździecką do wyjaśnienia tego fenomenu, ginie z rąk tajemniczego mordercy. Okazuje się nim czarnoskóra May Day, kochanka Zorina, będąca - podobnie jak on sam - produktem genetycznych eksperymentów nazistowskiego lekarza. Jego "dzieła" wyróżniają się niezwykłą inteligencją, ale i psychopatyczną naturą. Bond, podając się za ekscentrycznego bogacza, udaje się w towarzystwie swego kolegi po fachu, Tibbetta, do posiadłości Zorina, gdzie właśnie odbywa się eleganckie przyjęcie połączone z wyścigami konnymi i aukcją wierzchowców. Agenci odkrywają w podziemiach tajne laboratorium, gdzie koniom wszczepia się pod skórę mikroprocesory stymulujące ich zachowanie na torze. Tibbett przypłaca to odkrycie śmiercią, Bond jak zwykle wychodzi cało z opresji. Z pomocą uroczej Stacey Sutton, poznanej na przyjęciu u Zorina, agent 007 odkrywa, jaki jest rzeczywisty cel działań Zorina, byłego agenta KGB: chce on wywołać trzęsienie ziemi i gigantyczną powódź, która zaleje kalifornijską Krzemową Dolinę. Z chwilą, gdy z mapy zniknie centrum amerykańskiego przemysłu elektronicznego, Zorin stanie się światowym potentatem w tej dziedzinie. 22:15 FABRYKA HITÓW - JESTEM MOJĄ MUZYKĄ (SOUNDBREAKING: I AM MY MUSIC) Film dokumentalny, 49 min, Wielka Brytania, 2015 Reżyseria: Jeff Dupre, Maro Chermayeff Ostatni odcinek serii wprowadza nas w tajniki różnych technologii nagrywania. Techniczne aspekty produkcji utworów często stanowią o sukcesie danej piosenki. Ich znaczenie jest przedstawione na podstawie dokonań Boba Dylana, The Grateful Dead, Milesa Davisa, Marvina Gaye'a i Franka Sinatry. 23:20 GOMORRA S.I - ODC. 11 (GOMORRA S. 1 - 3) Serial kryminalny, 49 min, Włochy/Niemcy, 2014 Reżyseria: Roberto Saviano Gennaro zwołuje naradę klanu, na której wydaje rozkaz, by pozbyć się Contego, ale nie wszyscy popierają jego decyzję. Zechinetta opuszcza zebranie. Za nim podąża starszyzna. Genny wpadł w pułapkę Cira i rozkazuje najwierniejszym chłopakom, by zabili Zecchinettę. Rozpoczyna się walka w klanie. Genny odwiedza ojca w więzieniu, lecz ten sprawia wrażenie, jakby stracił kontakt z otoczeniem. Za namową matki Genny zwołuje kolejne zebranie. Tym razem przekazuje rzekomą informację od ojca. Don Pietro wydał rozkaz, by przywrócić pokój w rodzinie i stanąć wspólnie przeciwko Contemu. Tymczasem stara gwardia nie wierzy w jego słowa. Imma otrzymuje komórkę z nagraniem, które ujawnia zdradę Cira. Postanawia się z nim spotkać i podyktować mu warunki ugody. Wkrótce jednak ginie z rąk Cira. Ciro spotyka się z Contem, który proponuje mu sojusz. 04:20 DAFT PUNK BEZ MASEK (DAFT PUNK UNCHAINED) Film dokumentalny, 59 min, Wielka Brytania, 2015 Reżyseria: Herve Martin Delpierre Scenariusz: Herve Martin Delpierre, Marina Rozenman "Daft Punk Unchained" to pierwszy film dokumentalny o tajemniczym duecie muzycznym, historia bezkompromisowych artystów. Film prezentuje kluczowe momenty w ich karierze, od szkolnego zespołu w Paryżu do niepowtarzalnego koncertu na festiwalu Coachella w 2006 roku oraz spektakularnego tryumfu na gali Grammy Awards 2014. Dokument zawiera archiwalne wywiady radiowe, nieznane wcześniej nagrania i wypowiedzi wielu artystów, m.in.: Pharella Williamsa, Nile'a Rodgersa, Kanye Westa, Giorgio Morodera czy Petera Lindbergha.