TVP Kultura Wtorek, 25.08.2020 09:25 MUR Dramat, Polska 2014 Scenariusz i reżyseria: Dariusz Glazer Zdjęcia: Wojciech Staroń Aktorzy: Tomasz Schuchardt - Turek, Ewa Telega, Piotr Machalica, Ewa Kolasińska, Rafał Maćkowiak, Magdalena Kuta, Bogdan Bialik, Anna Jarosik-Trawińska, Aleksandra Konieczna, Marta Nieradkiewicz, Krzysztof Olszewski, Ewa Kasprzyk, Henryk Kozłowski, Marta Honzatka, Dariusz Toczek Pełnometrażowy debiut fabularny Dariusza Glazera (rocznik 1974), absolwenta katowickiej szkoły filmowej. Reżyser pokazuje Polskę podzieloną na biedną i bogatą, na tych, którzy osiągnęli finansowy sukces i tych, którzy żyją na granicy ubóstwa. Miejscem akcji filmu jest duże miasto, na styku dwóch całkowicie różnych światów: zamkniętego osiedla apartamentowców i obskurnych bloków pamiętających czasy głębokiej komuny. Klamrą spinającą te dwa odległe światy jest postać głównego bohatera, pochodzącego z gorszej części miasta. Mariusz mieszka w ciasnym lokum w starej kamienicy z cierpiącą na depresję matką, która po śmierci męża wycofała się z życia i od dwóch lat praktycznie nie wychodzi z domu. Rodzina utrzymuje się z renty po ojcu. Mariusz powinien kończyć technikum, ale nie chodzi do szkoły. Zarabia na swoje potrzeby wykańczaniem mieszkań na nowych osiedlach, handluje też narkotykami. Nie utożsamia się z matką i swoim środowiskiem, jego ciągnie do "lepszego" świata i konsekwentnie dąży do celu. W końcu podejmuje ten pierwszy krok. Opuszcza matkę i przekracza tytułowy mur, wynajmując mieszkanie na nowym osiedlu. Sam siebie oszukuje, wierząc, że już samo zamieszkanie w apartamentowcu z lśniącą klatką schodową i nowoczesną windą od razu postawi go wyżej w społecznej hierarchii. Początkowo udaje mu się stać się kimś innym, przynajmniej pozornie należy do elity z apartamentowca. Ma nawet dziewczynę stąd, córkę architekta, który projektował to osiedle. Agata zajmuje luksusowe mieszkanie z kilkuletnim synkiem, którego wychowuje samotnie. Romans nie trwa jednak długo. Mariusz szybko przekonuje się, że nie tak łatwo uciec od dotychczasowego życia i stać innym człowiekiem. Nie da się pogodzić tych dwóch różnych światów. Decyduje się wrócić do dawnego życia, zwłaszcza że jego matka nagle trafia po udarze do szpitala. Znalazła ją po dwóch dniach sąsiadka. Po powrocie do domu matka wymaga stałej opieki, jest przykuta do łóżka. Mariusz uświadamia sobie, że najpierw musi poukładać wszystkie swoje sprawy. Przyjdzie mu wybierać między uczuciem do bogatej dziewczyny a schorowaną matką. 11:00 NOCE I DNIE - ODC. 10/12 - RODZIMY SIĘ I UMIERAMY A ŻYCIA WCIĄŻ WYSTARCZA. Serial obyczajowy, 55 min, Polska 1977 Scenariusz i reżyseria: Jerzy Antczak Zdjęcia: Stanisław Loth Muzyka: Waldemar Kazanecki Aktorzy: Jadwiga Barańska, Jerzy Binczycki, Andrzej Seweryn, Olgierd Łukaszewicz, Janina Traczykówna, Beata Tyszkiewicz, Andrzej Szczepkowski, Jerzy Kamas, Mieczysław Milecki i inni Niechcicowie sprzedają Anzelmowi Ostrzeńskiemu plac w Kalińcu zakupiony za pieniądze otrzymane w spadku. Wkrótce wychodzi na jaw, że Anzelm ich oszukał. W Serbinowie umiera zaprzyjaźniony z Niechcicami proboszcz, a w Kalińcu - Juliusz Ostrzeński. Wszystkich zasmuca też wiadomość o sprzedaży Serbinowa. Bogumił musi opuścić stare kąty. Kupuje mały majątek Pamiętów, który trzeba urządzać na nowo. I znów nadchodzi bulwersująca wiadomość - nowy właściciel Serbinowa, Owrucki, został zamordowany w pociągu. 12:10 NOCE I DNIE - ODC. 11/12 - U SCHYŁKU DNIA Serial obyczajowy, 52 min, Polska 1977 Scenariusz i reżyseria: Jerzy Antczak Zdjęcia: Stanisław Loth Muzyka: Waldemar Kazanecki Aktorzy: Jadwiga Barańska, Jerzy Binczycki, Stanisława Celińska, Ilona Kuśmierska, Barbara Rachwalska, Beata Tyszkiewicz, Janina Traczykówna, Andrzej Szczepkowski i inni Niechcicowie urządzili się jakoś na nowym miejscu, wszystko znów wydaje się ustabilizowane i zwyczajne. Niestety, wciąż nie mijają kłopoty z Tomaszkiem. Emilka przeżywa swój pierwszy zawód miłosny. Barbara z niepokojem obserwuje męża, który jest ustawicznie znużony, całkowicie pozbawiony dawnej energii. Któregoś dnia Bogumił wraca z pola z wysoką gorączką. Jest nie tylko chory, ale także zmęczony szamotaniną i walką trwającą całe życie. Odchodzi na zawsze, prosząc dzieci o zachowanie uczciwej postawy w życiu. Dla Barbary śmierć męża oznacza ruinę całego jej świata. Agnieszka wraca do Warszawy, aktywnie uczestniczy w ruchu niepodległościowym. Emilka wychodzi za mąż. Obie córki żyją swoimi sprawami. Barbara sprzedaje Pamiętów i przenosi się do Kalińca. 13:05 FIGURY NIEMOŻLIWE I INNE HISTORIE II Film animowany, 14 min, Polska, 2016 Reżyseria: Marta Pajek Scenariusz: Marta Pajek Bohaterką drugiej części tryptyku jest kobieta, która w codziennej bieganinie potyka się i przewraca. Kiedy wstaje, odkrywa że dom w którym mieszka, ma nieoczekiwane właściwości - zbudowany jest z paradoksów, wypełniony iluzjami i pokryty wzorami. (filmpolski.pl) 13:55 DEKALOG PEWNEJ AKTORKI CZYLI STASIA CELIŃSKA Film dokumentalny, 44 min, Polska, 2001 Scenariusz: Marta Węgiel Zdjęcia: Roman Piotrowski Muzyka: Jerzy Satanowski Wykonawcy: Stanisława Celińska, Andrzej Seweryn, Andrzej Wajda, Krzysztof Warlikowski Realizacja: Marta Węgiel Muzyka: Jerzy Satanowski Zdjęcia: Roman Piotrowski Portret aktorki, laureatki Wielkiego Splendora w 2001 roku, wyłaniający się z jej bardzo szczerych zwierzeń oraz opowieści przyjaciół i rodziny. W rozmowie prowadzonej w domowym zaciszu Stanisława Celińska formułuje dziesięć prywatnych przykazań, najważniejszych życiowych zasad, którym stara się być wierna. Dla podkreślenia wagi dekalogu zasady te prezentowane są na czarno - białych planszach, przypominających te, jakie pojawiały się niegdyś w niemych filmach. Wzruszająca, zadziwiająca otwartością autorefleksja, nawiązująca do najbardziej intymnych przeżyć, uzupełniona jest fragmentami filmów i spektakli teatralnych z udziałem aktorki oraz jej licznymi piosenkami. Całości dopełnia znakomita muzyka Jerzego Satanowskiego skomponowana specjalnie do tego filmu. Artystka bardzo szczerze mówi o swoim życiu prywatnym i karierze. O dokonywanych wyborach, błędach, trudnych chwilach, bolesnych doświadczeniach, o cenie, jaką musiała zapłacić za niektóre decyzje. Dziesięć osobistych przykazań określa jej najważniejsze wartości - jako kobiety, aktorki, matki. Wyraża je w krókich hasłach, takich jak: czekać, być spokojnym, kochać, pamiętać o tym, że robiło się błędy, pracować, wierzyć w opatrzność i Boga. Następnie rozwija te myśli, odwołując się do zdarzeń z własnych przeżyć. Opowiada m.in. o dzieciństwie, które było biedne i raczej pozbawione ciepłych uczuć; o najważniejszych miłościach jej życia, m.in. do Andrzeja Seweryna, o nieudanym małżeństwie; o tym, jak zaczęła pić i jak popadła w nałóg, jakie były przyczyny i skutki nadużywania alkoholu i jak udało jej się wyjść z uzależnienia. Wiele miejsca poświęca także opowieściom o dzieciach, o wielkiej i mądrej miłości, którą starała się je obdarzyć, o szacunku, z jakim zawsze je traktowała, oraz o przyjaźni, która ich łączy. Mówi również o pracy, o aktorstwie bez którego nie potrafiłaby żyć. O Stanisławie Celińskiej - kobiecie i aktorce - pięknie mówią Andrzej Wajda, Andrzej Seweryn, Erwin Axer, Jerzy Satanowski. Nieb zabraknie także wypowiedzi syna i córki artystki. Ilustracją są fragmenty filmów i spektakli teatralnych: "Krajobraz po bitwie", "Noce i dni", "Podejdzie taki pod sam dom i...", "Bachantki" oraz piosenki w wykonaniu artystki: "Ptakom podobni", "Uśmiechnij się", a także "Modlitwy" Bułata Okudżawy. 14:55 KTO ZABIŁ? (QUAI DES ORFEVRES/ JENNY LAMOUR) Thriller, film muzyczny, 102 min, Francja, 1947 Reżyseria: Henri - Georges Clouzot Scenariusz: Henri - Georges Clouzot Zdjęcia: Armand Thirard Muzyka: Francis Lopez Aktorzy: Robert Dalban, Pierre Larquey, Simone Renant, Louis Jouvet, Bernard Blier, Suzy Delair Śpiewaczka Dora zgadza się na rendez - vous z pewnym impresario. Jej mąż Maurice wdziera się do jego mieszkania i znajduje go martwego. Obawia się, że zamordowała go Dora. Sprawę przejmuje komisarz Antoine i wkrótce aresztuje Maurice`a, nie będąc jednak przekonanym o jego winie. W trakcie przesłuchań oskarżony przyznaje się, bo chce odsunąć podejrzenia od ukochanej żony. Dalsze dochodzenie obciąża jednak jego małżonkę. W końcu policjant wpada na trop włamywacza, który to zabił impresario. 16:55 KAPITAN Z "ORIONA" Dramat obyczajowy, 90 min, Polska, 1977 Reżyseria: Zbigniew Kuźmiński Scenariusz: Kazimierz Radowicz Zdjęcia: Zbigniew Pietrzkiewicz Występują: Wiesław Zanowicz (kapitan), Wojciech Kostecki (pierwszy oficer "Szturman"), Stanisław Michalski (Nowaczyk, chief na "Orionie"), Jerzy Rogalski (praktykant), Lech Grzmociński (bosman), Stanisław Iżyłowski, Florian Staniewski, Józef Osławski (rybak), Marek Nowakowski (radiooperator), Józef Fryźlewicz (dyrektor przedsiębiorstwa), Zbigniew Gawroński, Tadeusz Gwiazdowski (krawiec), Juliusz Lisowski (szyper), Adam Trela, załoga statku S/T "Tyśmienica" Prymus szkoły morskiej o niedużym stażu zostaje mianowany kapitanem statku rybackiego. Doświadczona załoga "Oriona" ostentacyjnie demonstruje swoją niechęć do nowego przełożonego. Konflikt potęguje "pech" kapitana - statek nie łowi ryb nawet na najlepszych łowiskach. Dopiero wykrycie przez dowódcę przyczyny, polegającej na awarii jednego z urządzeń, rehabilituje go w oczach załogi. 18:30 TEATR NA TEN CZAS - ANDRZEJ MASTALERZ Felieton, 4 min, Polska, 2020 "Teatr na ten czas" to cykl, w którym aktorzy, reżyserzy, krytycy i ludzie związani ze sceną opowiadają o przełomowych spektaklach, kreacjach aktorskich, pomysłach reżyserskich. Gościem odcinka będzie aktor Andrzej Mastalerz, który opowie o spektaklu "Moskwa Pietuszki" z udziałem Mariana Opani. 18:45 SERIALOWA NOSTALGIA - GRUBY - ODC. 5/7 ZASADZKA Serial przygodowy, 27 min, Polska, 1972 Reżyseria: Wojciech Fiwek Scenariusz: Aleksander Minkowski, Wojciech Fiwek Zdjęcia: Janusz Czecz Muzyka: Piotr Marczewski Aktorzy: Mariusz Kozłowski, Arkadiusz Bielawski, Bogdan Kowalczyk, Adolf Chronicki, Andrzej Bielski, Stanisław Milski, Halina Dobrucka, Stefan Kąkol, Tadeusz Kozłowski, Zdzislaw Kuźniar, Katarzyna Łaniewska, Danuta Szumowicz, Marek Bielski, Marek Dudek, Małgorzata Durka Wiele osób podejrzewa, że pan woźny po prostu zgubił klucz do drzwi prowadzących do podziemi. Chłopcy są jednak święcie przekonani, że ktoś go ukradł, by potajemnie dostać się do lochu. Maciek radzi urządzić zasadzkę na złodzieja. Ale rabuś, kimkolwiek jest, okazuje się bardzo sprytny i umyka z pułapki. 19:20 SERIALOWA NOSTALGIA - GRUBY - ODC. 6/7 NA TROPIE Serial przygodowy, 28 min, Polska, 1972 Reżyseria: Wojciech Fiwek Scenariusz: Aleksander Minkowski, Wojciech Fiwek Zdjęcia: Janusz Czecz Muzyka: Piotr Marczewski Aktorzy: Mariusz Kozłowski, Arkadiusz Bielawski, Bogdan Kowalczyk, Stanisław Milski, Andrzej Bielski, Adolf Chronicki, Halina Dobrucka, Henryk Hunko, Tadeusz Kozłowski, Zdzisław Kuźniar, Cezary Marcinkowski, Tadeusz Morawski, Tadeusz Schmidt, Tadeusz Skorulski, Marek Bielski W miasteczku grasują nie tylko bandy szabrowników, lecz również niedobitki niemieckiej armii - dezerterzy, paru esesmanów, którzy nie zdołali uciec przed nadciągającym frontem, kilku folksdojczów. Mieli siedzibę w ruinach cegielni, stamtąd robili zbrojne wypady. Wieczorami mieszkańców miasteczka dobiegają odgłosy ostatnich walk z bandami hitlerowskimi. Chłopcy obawiają się, że któryś z "wilkołaków" wymknął się obławie i schronił w podziemiach dawnego klasztoru. Namawiają woźnego szkolnego na wspólną wyprawę do lochów, tropem osobnika, który już raz kiedyś zapuścił się w podziemne korytarze. 20:00 STULECIE WINNYCH S.I - ODC. 12 Serial obyczajowy, historyczny, 43 min, Polska, 2019 Reżyseria: Piotr Trzaskalski Scenariusz: Katarzyna Terechowicz, Magdalena Holland - Łazarkiewicz Muzyka: Wojciech Lemański Aktorzy: Kinga Preis, Jan Wieczorkowski, Roman Gancarczyk, Weronika Humaj, Karolina Bacia, Katarzyna Kwiatkowska, Arkadiusz Janiczek, Barbara Wypych, Rafał Królikowski, Andrzej Mastalerz, Anna Grycewicz, Sandra Drzymalska, Patryk Szwichtenberg, Tomasz Włosok, Kacper Dziubałko Zbliża się lato 1939 roku. Komunikaty radiowe nie pozostawiają złudzeń - Hitler grozi Europie wojną. - Dlaczego zawsze muszą być wojny? - pyta Anię córka Iwaszkiewiczów. Bo taka jest ludzka natura odpowiada nauczycielka. Z obawy o swoją przyszłość brwinowscy Żydzi emigrują do Ameryki, Guido zabiera Andzię z dziećmi do Włoch. O wyjeździe myślą też Wieruszowie. Inni mają nadzieję na normalność. Ania poznaje Kazimierza Tarasiewicza, literata z Krakowa. Młodzi zaczynają nieśmiało planować wspólną przyszłość. Mania i Paweł spodziewają się dziecka. Aniu, Paweł oszalał, jestem taka szczęśliwa, zwierza się siostrze Mania. Bronia zauważa zażyłość Jaśka i Łucji. Wyznaje prawdę o Łucji Stanisławowi - Oni nie mogą być razem. To córka Władzi. Tymczasem Łucja jest przekonana, że przybrana rodzina chce ją porzucić. Wyjeżdżają w tajemnicy, chcą mnie zostawić - zwierza się Jaśkowi. W szale rozpaczy dziewczyna niszczy zawartość szykowanych do podróży kufrów, niszczy srebrną papierośnicę. Wieruszowie oskarżają Jaśka o kradzież rodzinnej pamiątki. Chłopak zostaje aresztowany. 23:35 PORTRETY - FRANK LLOYD WRIGHT I ARCHITEKTURA ORGANICZNA (FRANK LLOYD WRIGHT: THE MAN WHO BUILT AMERICA) Film dokumentalny, 59 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: Ian Michael Jones Architekt Jonathan Adams przemierza Stany Zjednoczone Ameryki, odkrywając prace Franka Lloyda Wrighta, jednego z największych architektów Ameryki. W filmie oprócz jego twórczości, poznajemy także niezwykłą historię prywatnego życia wybitnego projektanta. 00:45 WOZZECK, REŻ. WILLIAM KENTRIDGE (2017) (SALZBURG FESTIVAL 2017: WOZZECK) Dramat, film muzyczny, opera, 101 min, Niemcy, 2017 Reżyseria: William Kentridge Wykonawcy: Vladimir Jurowski, Matthias Goerne, Asmik Grigorian, John Daszak, Mauro Peter, Gerhard Siegel, Jens Larsen "Wozzeck" to trzyaktowa opera z librettem i muzyką Albana Berga. Libretto zostało opracowane przez kompozytora na podstawie dramatu Georga Buchnera, który nie zdołał go ukończyć. Fabuła dramatu została oparta na faktach z kroniki kryminalnej. Pogrążony w szaleństwie Wozzeck zabija swoją ukochaną, a później unicestwia siebie samego. Reżyserii sztuki przedstawiającej studium degeneracji prostego wojskowego podjął się William Kentridge, który już wcześniej mierzył się z innym dziełem Berga - "Lulu". Interpretacja Kentridge'a jest niezwykle elegancka i pełna energii. 02:30 TEATR NA TEN CZAS - ANDRZEJ MASTALERZ Felieton, 4 min, Polska, 2020 "Teatr na ten czas" to cykl, w którym aktorzy, reżyserzy, krytycy i ludzie związani ze sceną opowiadają o przełomowych spektaklach, kreacjach aktorskich, pomysłach reżyserskich. Gościem odcinka będzie aktor Andrzej Mastalerz, który opowie o spektaklu "Moskwa Pietuszki" z udziałem Mariana Opani. 02:40 KINO NOCNE - KOLA (KOLYA) Dramat, 106 min, Czechy, 1996 Reżyseria: Jan Sverak Scenariusz: Zdenek Sverak Zdjęcia: Vladimir Smutny Aktorzy: Zdenek Sverak, Andrei Chalimon, Libuse Safrankova, Odrej Vetchy, Stella Zazvorkova Starzejący się muzyk zawiera fikcyjne małżeństwo z młodą Rosjanką. Jemu potrzebne są pieniądze, a jej czeskie obywatelstwo. Wkrótce wyjeżdża do Niemiec, zostawiając u krewnej pięcioletniego Kolę. Kiedy ta umiera, opiekunem chłopca zostaje fikcyjny mąż. To obce dziecko zmienia życie zatwardziałego kawalera, jakim był Frantisek Louka. Nagrody: 1997 - Oskar - wygrana w kategorii najlepszy film nieanglojęzyczny 1997 - Złoty Glob - wygrana w kategorii najlepszy film zagraniczny 04:35 WIECZNY OGIEŃ Film animowany, 12 min, Polska, 2018 Reżyseria: Piotr Janowczyk Scenariusz: Krzysztof Chimkowski Wykonawcy: Miłosław Reczek, Jacek Rozenek, Olga Omeljaniec Krótkometrażowa artystyczna animacja będąca ożywieniem malowideł Stefana Norblina ozdabiających pałac maharadży w Jodhpurze w Indiach, przedstawiających jedną z indyjskich legend. Jej celem jest rozpowszechnienie wiedzy na temat Stefana Norblina i jego dzieł oraz zwrócenie uwagi na tematykę dziedzictwa kulturowego znajdującego się poza granicami Rzeczpospolitej. Jednakże oprócz walorów edukacyjnych film ten jest ciekawym doznaniem wizualnym.