TVP Kultura Sobota, 29.08.2020 10:35 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 86 PODZIEMNE MIASTO OSÓWKA Magazyn, 23 min, Polska, 2018 Reżyseria: Rafał Samborski Scenariusz: Agata Winnicka Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Podziemny Kompleks Osówka, powstały w ramach projektu Riese to jedna z największych zagadek wojennych III Rzeszy. Na terenie gminy Głuszyca, 15 km od Wałbrzycha, materializował się szalony wojenny plan, którego pozostałości wciąż kryją się w górskich zboczach. W listopadzie 1943 roku rozpoczęto tu budowę tajemniczych naziemnych budowli oraz połączonych z nimi systemów podziemnych sztolni i bunkrów. Tak rodził się Riese - tajny projekt budowlany nazistowskich Niemiec, którego cel do dziś pozostaje tajemnicą. Podziemna część Osówki obejmuje liczący blisko 1800 metrów system korytarzy, hal i bunkrów. Chodniki podobnie jak w pozostałych częściach kompleksu przecinają się pod kątem prostym, tworząc układ szachownicy. Bez względu na porę roku utrzymuje się tu stała temperatura 8 stopni Celsjusza. Wędrując po kompleksie Osówki, nie można oprzeć się wrażeniu, że czas zatrzymał się tu przed ponad 70 laty. Choć odkrycia badaczy i eksploratorów odsłoniły kolejne szyby i sztolnie, cel ich budowy wciąż pozostaje zagadką. Motywuje ona nie tylko do dalszego zgłębiania tajemnic podziemi, ale również do refleksji nad tragicznym losem tych, którzy tutaj pracowali. 13:10 DOKUMENT TYGODNIA - SZTUKA I DZIECKO (CHILDREN IN ART) Film dokumentalny, 51 min, Francja, 2016 Reżyseria: Jérôme - Cécil Auffret Dokument opowiada o tym, jak figura dziecka była prezentowana w malarstwie na przestrzeni wieków. 16:10 KOŁO PIÓRA Magazyn, 10 min, Polska, 2020 Reżyseria: Joanna Makowska Scenariusz: Marcin Kube Wykonawcy: Mariusz Cieślik (prowadzący) W każdym programie Mariusz Cieślik poleca 5 książek wartych przeczytania. Tym razem omawiane książki to: "Łódź" - reportaż Wojciecha Góreckiego i Bartosza Józefiaka, "Cyberpunk. Odrodzenie" Andrzeja Ziemiańskiego, "Żółty dom" - debiut Sarah M. Broom, nagrodzony National Book Award, "San Francisco. Dziki brzeg wolności" Magdy Działoszyńskiej - Kossow, "Trylogia ukraińska" Józefa Łobodowskiego. Mariusz Cieślik rozmawia także z organizatorami Big Book Festival: Anną Król, Pauliną Wilk i Radkiem Łukasiewiczem. 16:25 RETRO KINO - WAKACJE PANA HULOT (VACANCES DE MONSIEUR HULOT) Komedia, 84 min, Francja, 1953 Reżyseria: Jacques Tati Scenariusz: Jacques Tati, Henri Marquet Zdjęcia: Jaques Mercanton Muzyka: Alain Romans Aktorzy: Jacques Tati, Nathalie Pascaud, Michele Rolla, Valentine Cemax, Louis Perrault Pan Hulot wybiera się na wakacje do cichego, nadmorskiego kurortu. Wraz z jego przybyciem kończy się spokój hotelowych gości - bo chociaż bohater nie ma złych intencji - każdy jego ruch wywołuje katastrofę... To drugi film długometrażowy Jacquesa Tatiego. Błyskotliwy, iskrzący się od wywrotowych pomysłów i zaskakujących wypadków obraz zdobył nagrodę krytyki na Festiwalu w Cannes w 1953 roku, a także paletę nagród na festiwalach w Nowym Jorku, na Kubie czy w Edynburgu. 19:35 Z PRZYTUPEM - OBEREK Kameralne i studyjne (widowisko), 15 min, Polska, 2019 Reżyseria: Grzegorz Jankowski Scenariusz: Grzegorz Jankowski Wykonawcy: Piotr Piszczatowski (prowadzący) Oberek był m.in. jedną z ulubionych form kompozycji Grażyny Bacewicz. Jako taniec nazywany jest również "obertasem". Zatańczą go dla nas Grzegorz Ajdacki i Natalia Ajdacka, a zagra Janusz Prusinowski Kompania. Cykl 10 odcinków poświęconych polskim tańcom tradycyjnym. Zobaczymy potańcówki, na których do tańca przygrywają muzykanci z różnych części Polski. Prowadzący program Piotr Piszczatowski oraz zaproszeni goście nauczą widzów podstawowych kroków tradycyjnych polskich tańców, takich jak kujawiak, śląski trojak, polka galopka z Suwalskiego, wielkopolski wiwat, kurpiowski powolniak, oberek, mazurek (w wersji z Radomskiego) oraz krakowiak i polka w lewo z Rzeszowskiego. 20:00 BILET NA WEEKEND - WSTĘP DO FILMU - TAKSÓWKARZ I KRÓL KOMEDII Dysk./wywiad/debata, 5 min, Polska, 2020 Weekend z Robertem de Niro i Martinem Scorsese. Łukasz Jasina rozmawia z krytykiem filmowym Łukaszem Adamskim o filmach "Taksówkarz" i "Król komedii". 20:05 BILET NA WEEKEND - TAKSÓWKARZ (TAXI DRIVER) Dramat, 109 min, USA 1976 Reżyseria: Martin Scorsese Scenariusz: Paul Schrader Zdjęcia: Michael Chapman Muzyka: Bernard Herrmann Występują: Robert De Niro, Cybill Shepherd, Jodie Foster, Peter Boyle, Leonard Harris, Harvey Keitel, Martin Scorsese, Steven Prince, Diahnne Abbot, Frank Adu, Gino Ardito i inni Złota Palma na festiwalu w Cannes w 1976 roku. Zdobywcę nagrody, jeszcze mało znanego wówczas Martina Scorsese, canneńscy krytycy zauważyli już dwa lata wcześniej. Bardzo wysoko ocenili prezentowany na pokazach towarzyszących festiwalowi jego film "Ulice nędzy". Główną rolę zagrał w nim wschodzący gwiazdor hollywoodzkiego kina, Robert De Niro, któremu również wróżono wielką karierę. Zanim zachwycił w "Taksówkarzu" w 1974 roku, stworzył oscarową kreację w "Ojcu chrzestnym II". "Taksówkarz" Martina Scorsese to swoista nowojorska kronika, pełna wnikliwych obserwacji obyczajowych, sytuacji i ludzi składających się na nocne życie miasta i tworzących jego specyficzny klimat. Film ukazuje stopniową degradację psychiczną tytułowego bohatera, egzystującego w świecie bez jakichkolwiek wartości, które mogłyby stać się jego życiową podporą. Samotny bohater decyduje się na własną rękę walczyć ze złem i naprawiać świat. Skupuje broń i zakłada w swoim mieszkaniu podręczny arsenał. Na przemoc i gwałt postanawia odpowiadać tym samym. Bohaterem jest były komandos, Travis Bickle (Robert De Niro), który wraca po demobilizacji z Wietnamu. Niezrównoważony psychicznie mężczyzna przyjmuje posadę taksówkarza na nocną zmianę. Pragnie uciec przed dręczącą go bezsennością wywołaną koszmarnymi wspomnieniami z wojny. Ale nocne życie Nowego Jorku tylko pogłębia frustracje i nienawiść bohatera do otaczającego go świata. Travis nie potrafi nawiązać przyjacielskich kontaktów z kolegami z pracy, nadal wiedzie żywot samotnika. Wolny czas spędza na oglądaniu filmów pornograficznych i pisaniu pamiętników. Pewnego dnia jego uwagę zwraca Betsy (Cybill Shepherd), która pracuje w biurze prowadzącym kampanię wyborczą. Udaje mu się z nią umówić na randkę. Szczera rozmowa podczas lunchu bardzo zbliża do siebie tak różne osoby. Ale już następne spotkanie kończy ich znajomość. Travis zabiera Betsy na seans pornograficzny, czym zraża do siebie dziewczynę, która ucieka przed nim. Rozterki sercowe pogłębiają frustracje bohatera. Skumulowaną w sobie nienawiść do świata wyładowuje zabijając złodzieja w supermarkecie. Travis poznaje nieletnią prostytutkę Iris (rola ta utorowała 14-letniej Jodie Foster drogę do wielkiej kariery), z którą już wcześniej się zetknął jako nocny taksówkarz. Próbuje nakłonić nastolatkę, która uciekła z domu, do powrotu do rodziców i kontynuowania nauki w szkole. Potem wraca do Iris jeszcze raz, by wymierzyć sprawiedliwość sutenerowi i innym ludziom odpowiedzialnym za jej tragedię. Jest przekonany, że został powołany do ważnej misji. Postanawia więc nie tylko oczyścić Nowy Jork z szumowin, ale planuje również zamach na kandydata na burmistrza. 22:05 THE DOORS. FESTIWAL NA WYSPIE WIGHT (THE DOORS LIVE AT THE ISLE OF WIGHT) Koncert, 66 min, Wielka Brytania, 1970 Reżyseria: Murray Lerner Koncert The Doors na festiwalu na wyspie Wight z 1970 roku. W edycji festiwalu z 1970 roku wzięły udział wielkie gwiazdy (Jimi Hendrix, The Who, Miles Davis, Joni Mitchell). The Doors weszli na scenę około drugiej w nocy, czekały na nich setki tysięcy fanów. Był to jeden z ostatnich koncertów Jima Morrisona. Po festiwalu zespół zagrał z nim jeszcze tylko dwa razy. 23:25 MOCNE KINO - OPĘTANIE (POSSESSION) Horror psychologiczny, 118 min, Francja/Niemcy, 1981 Reżyseria: Andrzej Żuławski Scenariusz: Andrzej Żuławski, Frederic Tuten Zdjęcia: Bruno Nuytten Aktorzy: Isabelle Adjani, Sam Neill, Margit Carstensen, Heinz Bennent Młoda kobieta Anna opuszcza swoją rodzinę bez określonego powodu. Zdeterminowany mąż Mark pragnie odkryć prawdę i zaczyna śledzić swoją żonę. Na początku podejrzewa, że jest to inny mężczyzna. Jednak okazuje się, że Anna porzuca obu mężczyzn - męża i kochanka Heinricha, dla istoty o nadprzyrodzonych siłach, z którą spotyka się w pustym apartamencie. Nagrody: 1981 - Cannes - Złota Palma w kategorii najlepsza aktorka (Isabelle Adjani) oraz nominacja do nagrody głównej w kategorii najlepszy film 1982 - Cezar - wygrana w kategorii najlepsza aktorka 01:35 KINO NOCNE - PORWANIE MICHELA HOUELLEBECQA (L'ENLEVEMENT DE MICHEL HOUELLEBECQ) Komediodramat, 92 min, Francja, 2014 Reżyseria: Guillaume Nicloux Scenariusz: Guillaume Nicloux Zdjęcia: Christophe Offenstein Aktorzy: Michel Houellebecq, Mathieu Nicourt, Maxime Lefranois, Franoise Lebrun, Luc Schwarz Jest rok 2011, trwa promocja książki "Mapa i terytorium". Niestety, jej autor Michel Houellebecq, zamiast pojawić się na jednym ze spotkań z czytelnikami, znika. Nie odbiera telefonów, nie ma go w domu, nikt, łącznie z jego agentem, nie wie, co się z nim stało. Pojawiają się plotki o jego śmierci, utracie pamięci, a nawet o porwaniu przez Al - kaidę, rozwścieczoną przez jego powieści. Co wydarzyło się naprawdę? Kto chciał się zemścić na pisarzu? W roli tytułowej występuje Michel Houellebecq, który zagrał siebie samego. [opis dystrybutora] 03:15 LATO MIŁOŚCI (SUMMER OF LOVE) Film dokumentalny, 44 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: Lyndy Saville Lato 1967 roku przeszło do historii jako "Summer of Love". Karnawał hipisów dał początek dużym zmianom w społeczeństwie. FIlm dokumentalny "The Summer of Love" powstał, żeby uczcić 50. rocznicę tych wydarzeń. Prezentowane są w nim kulisy głębokich przemian, licznych manifestów i występów artystycznych. 04:05 KOMORNIK Dramat obyczajowy, 93 min, Polska 2005 Reżyseria: Feliks Falk Scenariusz: Grzegorz Łoszewski Zdjęcia: Bartosz Prokopowicz Muzyka: Bartłomiej Gliniak Aktorzy: Andrzej Chyra, Małgorzata Kożuchowska, Kinga Preis, Grzegorz Wojdon, Jan Frycz, Sławomir Orzechowski, Marian Dziędziel, Marian Opania, Mieczysław Grąbka i inni Grand Prix Złote Lwy na FPFF w Gdyni w 2005 r. dla najlepszego filmu, ponadto nagrody za scenariusz, zdjęcia, pierwszoplanową rolę męską dla Andrzeja Chyry i drugoplanową rolę kobiecą dla Kingi Preis, 6 Orłów - Polskich Nagród Filmowych za 2006 r. , ponadto nagrody za scenariusz i najlepszą rolę męską na MFF w Moskwie w 2006 r. i nagroda za scenariusz na MFF w Teheranie w 2007 r. - to tylko najważniejsze laury, jakie przypadły dziełu Feliksa Falka. Reżyser przystępował do pracy nad "Komornikiem" po 9 - letniej nieobecności w polskim kinie. Jak twierdził, nie znalazł wcześniej scenariusza, który by go naprawdę zainteresował. Tekst Grzegorza Łoszewskiego od razu zwrócił jego uwagę. Falk nadał swemu filmowi cechy biblijnej przypowieści o nawróconym grzeszniku. W ciągu 48 godzin bohater doprowadza swoimi działaniami do śmierci młodego człowieka i pod wpływem tej tragedii przeżywa moralny wstrząs. Młody komornik sądowy Lucjan Bohme działa w Wałbrzychu i okolicach. Miejscowe zakłady przemysłowe poupadały, panuje duże bezrobocie, wielu ludzi żyje w biedzie. W takim miejscu działalność komornicza nabiera wyjątkowo dramatycznego wymiaru, budzi szczególny sprzeciw. Zwłaszcza że Bohme wykonuje swoje obowiązki z niezwykłą konsekwencją i skutecznością, bezwzględnie egzekwując należności. Niewiele sobie robi z tego, że gdziekolwiek pojawia się z aplikantem Jaśkiem, budzi przerażenie lub agresję. Chociaż sam pochodzi z ubogiej rodziny, nie ma nawet odrobiny litości dla dłużników. Jest jednakowo zacięty wobec bogatego producenta okien, Wiśniaka, który sprytnie przepisał większość majątku na żonę, jak i wobec staruszki, której rekwiruje stary zegar, jedyną pamiątkę po zmarłym synu. Nie omieszka nawet zająć sprzętu ratującego życie na jedynym w mieście oddziale intensywnej terapii w zadłużonym szpitalu. Dokonuje też spektakularnej akcji wykopania z grobu staruszki, żeby udowodnić, że jej wnuk, dobrze zapowiadający się piłkarz Marczak, lokalny idol z szansami na awans do I ligi, bezprawnie zaciągnął na nazwisko zmarłej babci kredyt w wysokości 8 tys. zł. Jeśli chłopak pójdzie siedzieć, przekreśli to jego dalszą karierę i zniweczy nadzieje kibiców. Pewnego dnia Lucjan spotyka przed gmachem sądu swoją dawną miłość, Gosię, kiedyś szkolną piękność, dziś zmęczoną życiem, zaharowaną pielęgniarkę, matkę ciężko chorej córeczki i żonę alkoholika. Ich rozmowa w kawiarni uświadamia obojgu, jak bardzo się od siebie oddalili, żyjąc teraz w zupełnie innych światach. Przypadek sprawia, że niebawem Lucjan przybywa na kolejną egzekucję komorniczą właśnie do jej domu. Bezkompromisowość i żelazna konsekwencja nieprzekupnego Lucjana w egzekwowaniu prawa sprawiają, że może się pochwalić najwyższym w regionie wskaźnikiem ściągalności, co przynosi mu znaczne profity. Bohme jeździ więc luksusowym samochodem, nosi eleganckie garnitury i romansuje z żoną jednego z prawników zatrudnionych w miejscowym sądzie, piękną Anną Zenke, również prawniczką. Na założenie własnej rodziny nie ma czasu, tak bardzo pochłania go kariera. Nie ma też przyjaciół, a znajomi wywodzą się wyłącznie z tego samego kręgu zawodowego. I właśnie znajomi prawnicy i komornicy zaczynają się niepokoić rygoryzmem Lucjana, który coraz bardziej wybija się na ich tle, co pozwala przypuszczać, że ich większa łagodność wobec dłużników może mieć niebezpieczne, korupcyjne podłoże. W trosce o swoje dobre imię i własne interesy Wiśniak nieoczekiwanie zmienia front. Początkowo butny, teraz grzecznie prosi komornika o spotkanie. Proponuje mu 200 tys. zł łapówki w zamian za ustawienie licytacji tak, aby przez podstawionego człowieka mógł tanio odzyskać zarekwirowane maszyny do produkcji okien. Bohme wyraża zgodę, ale tylko po to, by zabezpieczywszy pieniądze jako dowód przestępstwa, złożyć doniesienie o próbie przekupstwa. Ale nieoczekiwanie młody Marczak popełnia samobójstwo w gmachu sądu. Jego śmierć po raz pierwszy w życiu wstrząsa bezdusznym dotąd komornikiem. W ramach zadośćuczynienia za swoje grzechy postanawia rozdać otrzymane pieniądze ludziom, którym wyrządził krzywdę, m. in. Gosi. Następnego dnia zostaje jednak zatrzymany pod zarzutem przyjęcia korzyści majątkowej.