TVP3 Sobota, 12.09.2020 06:50 DZIEŁA, ARCYDZIEŁA - ODC. 3 CEJLON W FOTOTECE LANCKOROŃSKICH Reportaż, 5 min, Polska, 2020 Autor: Maryla Guzy Reżyseria: Dariusz Fedorowicz "Odkrywamy arcydzieła" to projekt, którego głównym celem jest wydobycie z ukrycia wybitnych arcydzieł - zbiorów Polskiej Akademii Umiejętności oraz Archiwum PAN i PAU. W zasobach fototeki Lanckorońskich znajduje się ciekawy zbiór fotografii, będący zapisem podróży Karola Lanckorońskiego na Cejlon. Znajdują się tu m.in. sygnowane dzieła brytyjskich fotografów, prezentujące zabytki, typy ludowe, obiekty architektoniczne. 08:15 DZIEŁA, ARCYDZIEŁA - ODC. 2 WŁADYSŁAW KOTWICZ Reportaż, 5 min, Polska, 2020 Autor: Maryla Guzy Reżyseria: Dariusz Fedorowicz "Odkrywamy arcydzieła" to projekt, którego głównym celem jest wydobycie z ukrycia wybitnych arcydzieł - zbiorów Polskiej Akademii Umiejętności oraz Archiwum PAN i PAU. Nietuzinkowy zbiór zdjęć, dokumentów i grafik zgromadzony został w 1912 roku podczas wyprawy naukowej Władysława Kotwicza do Mongolii. Ten dokumentalny zapis historii i kultury mongolskiej podziwiają przyjeżdżający do Krakowa naukowcy z całego świata. 08:30 LAS BLIŻEJ NAS - ODC. 27 Magazyn, 20 min, Polska, 2019 Scenariusz: Krystyna Kurek Wykonawcy: Tomasz Zielonka (prowadzący) Kolejny sezon cyklu rozpoczniemy odcinkiem opowiadającym o działaniach Lasów Państwowych mających na celu zatrzymanie wody. Tam gdzie się to udaje, m.in. wzrasta bioróżnorodność i zwiększa się populacja zwierząt. Niezwykłym sprzymierzeńcem leśników okazują się w tej materii bobry. Opowiadamy od tym, co robią w lesie bobry i co robi człowiek. Wyjaśnimy, na czym polega symbioza. Zaprezentujemy wyniki działalności człowieka sprzed lat oraz aktualnie prowadzone prace. To wszystko w malowniczej scenerii oczek wodnych i stawów w polskich lasach. 09:00 ŚWIAT BAKTERII (BACTERIAL WORLD - MICROBES THAT RULE OUR WORLD / CES MICROBES QUI NOUS GOUVERNENT) Film dokumentalny, 53 min, Francja, 2016 Reżyseria: Stephane Begoin Film dokumentalny przybliżający obraz świata bakterii. Drobnoustroje bardzo długo kojarzono z chorobami, plagami i epidemiami. Dopiero od niedawna badacze zaczęli podkreślać, jak ważną rolę te mikroskopijne organizmy odgrywają w budowaniu wszystkich form życia - od roślinnych po zwierzęce, a także nasze, ludzkie. Bakterie w naszych organizmach wspierają procesy oddychania, trawienia, wzrostu; mogą wpływać na nasze zachowanie, a czasem nawet zmieniać losy gatunku. Znajdują się one na powierzchni oceanu i w otchłani, w glebie i roślinach, nie mówiąc już o jelitach owadów i dużych ssaków, w tym ludzi. Są obecne w każdym zakątku naszej planety. Czy mamy świadomość, że wśród miliardów bakterii, które istnieją na ziemi, mniej niż 1% z nich jest patogennych? Ostatnie odkrycia pokazują, że bakterie są nie tylko związane z początkami życia na ziemi, ale że stały się niezbędne dla kontynuacji tego życia. Dzisiejsi naukowcy twierdzą, że bakterie są częściowo odpowiedzialne za proces ewolucji. Oddychanie, jedzenie i trawienie i rozwój nie jest możliwy bez nich. Ochrona to osobny ważny temat z ich udziałem. We wszystkich tych podstawowych funkcjach ludzkich i ziemskich organizmy żyją w ścisłej symbiozie z bakteriami. W filmie przygotowanym we współpracy z najznakomitszymi uczelniami i naukowcami, w atrakcyjny sposób pokazano świat bakterii oraz nową wizję współzależności człowieka z bakteriami. Studia nad bakteriami zmieniają naszą wiedzę o funkcjonowaniu istot żywych. Mogą też zrewolucjonizować medycynę. Bakterie mnożą się, kolonizując całą planetę. Żyją wszędzie, nawet na przedmiotach codziennego użytku. Są absolutnie wszechobecne. Tworzą własny świat, a my dopiero od niedawna odkrywamy jego złożoność. Badania nad drobnoustrojami wprowadzają naukę na nowe tory. Jeśli zdołamy zrozumieć mechanizmy zachodzące między bakteriami i narządami, może kiedyś będziemy mogli nimi sterować. Czy terapie bakteryjne to przyszłość nauki? Zanim dojdziemy do tego etapu, naukowcy muszą przeprowadzić setki tysięcy badań, analizując każdy element procesów zachodzących między naszym organizmem a jego mikrobiomem. Jesteśmy na początku długiej drogi. Nowy świat złożony z miliardów mikroskopijnych organizmów żyjących i funkcjonujących bez naszej wiedzy wciąż czeka na odkrycie. Postawiliśmy już pierwszy krok: zrozumieliśmy, że nie stanowimy odrębnych bytów, ale złożone ekosystemy. Przez dziesięciolecia traktowaliśmy bakterie jak najgorszego wroga. Jutro być może dostrzeżemy w nich lek na nasze choroby. 13:15 TOMEK NA GRANICACH... RZECZYPOSPOLITEJ Reportaż, 23 min, Polska, 2020 Program "Tomek na granicach II Rzeczypospolitej" to reporterska opowieść o tym, co dzisiaj pozostało z dziedzictwa i kultury II Rzeczypospolitej. Nie tylko tego materialnego, ale przede wszystkim mentalnego. Kraju wyrosłego na pograniczu Zachodu i Wschodu, gdzie od wieków ścierały się wpływy wielkich mocarstw, etniczne namiętności, trwały religijne waśnie. Kraju, który z trudem próbował łączyć ten kipiący kocioł w jeden polityczny i cywilizacyjny organizm. 16:20 MODA NA JĘZYK POLSKI - ODC. 1 Magazyn, 21 min, Polska, 2019 W programie "Moda na język polski" będziemy rozmawiać o polszczyźnie, ale i o zmianach, jakie zachodzą w naszym języku. Sprawdzimy, jak mówią dzisiaj młodzi Polacy, politycy, mieszkańcy wsi, ale i obcokrajowcy, którzy mieszkają w Polsce. 01:30 DZIEŁA, ARCYDZIEŁA - ODC. 3 CEJLON W FOTOTECE LANCKOROŃSKICH Reportaż, 5 min, Polska, 2020 Autor: Maryla Guzy Reżyseria: Dariusz Fedorowicz "Odkrywamy arcydzieła" to projekt, którego głównym celem jest wydobycie z ukrycia wybitnych arcydzieł - zbiorów Polskiej Akademii Umiejętności oraz Archiwum PAN i PAU. W zasobach fototeki Lanckorońskich znajduje się ciekawy zbiór fotografii, będący zapisem podróży Karola Lanckorońskiego na Cejlon. Znajdują się tu m.in. sygnowane dzieła brytyjskich fotografów, prezentujące zabytki, typy ludowe, obiekty architektoniczne. 01:45 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - NIC NIE BĘDZIE ZAPOMNIANE Magazyn, 22 min, Polska, 2020 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki 1. Nic nie będzie zapomniane. Drugiej Rzeczypospolitej zabrakło czasu dla pełnego rozliczenia się z wojną polsko - bolszewicką. Przyszła kolejna - nowe łzy i nowe mogiły. Potem na pół wieku komuny tę kartę z podręcznika historii wyrwano dla kilku pokoleń młodych Polaków, ale długi honorowe, zaciągnięte przez nas u bohaterów roku 1920 nie ulegają przedawnieniu. Niewiele jest też w naszych dziejach tak masowych, heroicznych dokonań jak ich czyn. Dziś wyjątkowo nie będzie poszukiwań. Spotykamy się na cmentarzu poległych w boju pod Ossowem w 1920 roku, na którym wraz z miejscową młodzieżą chcemy posprzątać. To nowy rodzaj lokalnego patriotyzmu, który ze wszech miar popieramy. 2. Znamy odpowiedź. Wracamy do losów lotniczej gapy, która przez wiele lat wisiała nad łóżkiem jednego z naszych widzów. Gdy wreszcie zechciał zadać pytanie, czyj mundur zdobiła, trafił do nas. Czasem na odpowiedź czekamy bardzo długo. Tym razem uzyskaliśmy ją błyskawicznie, dzięki kontaktowi mailowemu z jednym z widzów, który zajmuje się badaniem oznak spadochroniarskich. Gapa należała do por. pilota Władysława Prochazki, co ogłoszono w wojskowym dzienniku personalnym 50/1926. Prochazka walczył w wojnie polsko - bolszewickiej w dywizjonie artylerii konnej. Jego związek z lotnictwem rozpoczął się nieco później. Był dowódcą 113. eskadry myśliwskiej 1. Pułku Lotniczego w Warszawie. Po roku 1935 został kapitanem. W czasie II wojny światowej pełnił rolę szefa wywiadu lotniczego ZWZ. Zginął w tragicznych okolicznościach w maju 1945 roku. 04:05 TOMEK NA GRANICACH... RZECZYPOSPOLITEJ Reportaż, 23 min, Polska, 2020 Program "Tomek na granicach II Rzeczypospolitej" to reporterska opowieść o tym, co dzisiaj pozostało z dziedzictwa i kultury II Rzeczypospolitej. Nie tylko tego materialnego, ale przede wszystkim mentalnego. Kraju wyrosłego na pograniczu Zachodu i Wschodu, gdzie od wieków ścierały się wpływy wielkich mocarstw, etniczne namiętności, trwały religijne waśnie. Kraju, który z trudem próbował łączyć ten kipiący kocioł w jeden polityczny i cywilizacyjny organizm. 05:00 ŚWIAT BAKTERII (BACTERIAL WORLD - MICROBES THAT RULE OUR WORLD / CES MICROBES QUI NOUS GOUVERNENT) Film dokumentalny, 53 min, Francja, 2016 Reżyseria: Stephane Begoin Film dokumentalny przybliżający obraz świata bakterii. Drobnoustroje bardzo długo kojarzono z chorobami, plagami i epidemiami. Dopiero od niedawna badacze zaczęli podkreślać, jak ważną rolę te mikroskopijne organizmy odgrywają w budowaniu wszystkich form życia - od roślinnych po zwierzęce, a także nasze, ludzkie. Bakterie w naszych organizmach wspierają procesy oddychania, trawienia, wzrostu; mogą wpływać na nasze zachowanie, a czasem nawet zmieniać losy gatunku. Znajdują się one na powierzchni oceanu i w otchłani, w glebie i roślinach, nie mówiąc już o jelitach owadów i dużych ssaków, w tym ludzi. Są obecne w każdym zakątku naszej planety. Czy mamy świadomość, że wśród miliardów bakterii, które istnieją na ziemi, mniej niż 1% z nich jest patogennych? Ostatnie odkrycia pokazują, że bakterie są nie tylko związane z początkami życia na ziemi, ale że stały się niezbędne dla kontynuacji tego życia. Dzisiejsi naukowcy twierdzą, że bakterie są częściowo odpowiedzialne za proces ewolucji. Oddychanie, jedzenie i trawienie i rozwój nie jest możliwy bez nich. Ochrona to osobny ważny temat z ich udziałem. We wszystkich tych podstawowych funkcjach ludzkich i ziemskich organizmy żyją w ścisłej symbiozie z bakteriami. W filmie przygotowanym we współpracy z najznakomitszymi uczelniami i naukowcami, w atrakcyjny sposób pokazano świat bakterii oraz nową wizję współzależności człowieka z bakteriami. Studia nad bakteriami zmieniają naszą wiedzę o funkcjonowaniu istot żywych. Mogą też zrewolucjonizować medycynę. Bakterie mnożą się, kolonizując całą planetę. Żyją wszędzie, nawet na przedmiotach codziennego użytku. Są absolutnie wszechobecne. Tworzą własny świat, a my dopiero od niedawna odkrywamy jego złożoność. Badania nad drobnoustrojami wprowadzają naukę na nowe tory. Jeśli zdołamy zrozumieć mechanizmy zachodzące między bakteriami i narządami, może kiedyś będziemy mogli nimi sterować. Czy terapie bakteryjne to przyszłość nauki? Zanim dojdziemy do tego etapu, naukowcy muszą przeprowadzić setki tysięcy badań, analizując każdy element procesów zachodzących między naszym organizmem a jego mikrobiomem. Jesteśmy na początku długiej drogi. Nowy świat złożony z miliardów mikroskopijnych organizmów żyjących i funkcjonujących bez naszej wiedzy wciąż czeka na odkrycie. Postawiliśmy już pierwszy krok: zrozumieliśmy, że nie stanowimy odrębnych bytów, ale złożone ekosystemy. Przez dziesięciolecia traktowaliśmy bakterie jak najgorszego wroga. Jutro być może dostrzeżemy w nich lek na nasze choroby.