TVP Historia Poniedziałek, 14.09.2020 06:50 BYŁ TAKI DZIEŃ - 14 WRZEŚNIA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1812 - pożar Moskwy; 1870 - wysłano pierwszą pocztówkę; 1953 - początek procesu biskupa Czesława Kaczmarka; 2000 - zmarł Jerzy Giedroyc; 07:10 SREBRNY LEW - WĘDRÓWKI PO BYSTRZYCY KŁODZKIEJ Film dokumentalny, 37 min, Polska, 2011 Reżyseria: Marcin Bradke, Maciej Kieres Scenariusz: Marcin Bradke Inscenizowana historia Bystrzycy z udziałem grup rekonstrukcji historycznej. O mieście i atrakcjach okolicy opowiada dr Piotr Oszczanowski, historyk sztuki. Jest to opowieść o historii, architekturze, o rozwoju kurortów i uzdrowisk (Długopole Zdrój) oraz turystyki. 08:20 TWARZE SOLIDARNOŚCI - STANISŁAW KIERMES, BERNARD NIEMIEC Dysk./wywiad/debata, 14 min, Polska, 2020 Scenariusz: Tadeusz Płużański Cykliczny program historyczny, poświęcony przypadającej w tym roku 40. rocznicy powstania wielkiego, niemal 10 - milionowego ruchu społecznego: NSZZ Solidarność. Chcemy przybliżyć przede wszystkim tematykę strajków lipca/sierpnia 1980 roku, które doprowadziły do podpisania umów między protestującymi a komunistyczną władzą. Prócz znanych bohaterów tamtych wydarzeń, takich jak Andrzej Gwiazda czy Andrzej Rozpłochowski, przedstawiamy zapomnianych współtwórców naszej wolności - tytułowe Twarze Solidarności. Stanisław Kiermes, Bernard Niemiec - Kopalnia Halemba w Rudzie Śląskiej. 09:35 SENSACJE XX WIEKU - ZAGINIONE ARCHIWA, CZ. 1 Kameralne i studyjne (widowisko), 24 min, Polska, 2001 Reżyseria: Wojciech Pacyna Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Jan Tarczyński Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Pierwsza część odcinka poświęconego roli polskiego wywiadu w okresie II wojny światowej. 31 sierpnia 1939 roku pracownicy Ministerstwa Spraw Zagranicznych, archiwów wojskowych i wywiadu rozpoczęli gorączkowe palenie akt. Niestety, nie udało się zniszczyć lub zabezpieczyć wszystkich akt; niektóre bardzo ważne dokumenty trafiły w ręce Abwehry. Wiadomo, że na ich podstawie tylko w 1939 roku aresztowano 15 osób zwerbowanych przez wywiad polski, z których 10 skazano na śmierć. Śmierć poniosło także wielu oficerów II Oddziału, szczególnie zajadle tropionych przez Abwehrę. 10:10 SENSACJE XX WIEKU - ZAGINIONE ARCHIWA, CZ. 2 Kameralne i studyjne (widowisko), 24 min, Polska, 2001 Reżyseria: Wojciech Pacyna Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Jan Tarczyński Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Druga część odcinka poświęconego roli polskiego wywiadu w okresie II wojny światowej. 31 sierpnia 1939 pracownicy Ministerstwa Spraw Zagranicznych, archiwów wojskowych i wywiadu rozpoczęli gorączkowe palenie akt. Niestety nie udało się zniszczyć lub zabezpieczyć wszystkich akt; niektóre z bardzo ważnych dokumentów trafiły w ręce Abwehry. Wiadomo, że na ich podstawie tylko w 1939 roku aresztowano 15 osób zwerbowanych przez wywiad polski, z których 10 skazano na śmierć. Śmierć poniosło także wielu oficerów II Oddziału, szczególnie zajadle tropionych przez Abwehrę. 10:40 PLANETY - WEWNĘTRZNE ŚWIATY. ODC. 1/5 (THE PLANETS) Film dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2019 Ta niezwykle ambitna seria pokazuje najważniejsze momenty z historii Układu Słonecznego. Dzięki wykorzystaniu efektów specjalnych przybliża ekscytującą historię wszystkich ośmiu planet. Przenosi widzów na powierzchnię tych, często bardzo dynamicznie zmieniających się, światów, a dzięki temu mogą uczestniczyć w dramatycznych zjawiskach, które je ukształtowały. 11:40 ARCHIWUM ZIMNEJ WOJNY - ŚMIECHEM W KOMUNĘ! Magazyn, 29 min, Polska, 2019 Reżyseria: Jan Sosiński Scenariusz: Andrzej Mietkowski, Jan Sosiński Muzyka: Piotr Dziki Chancewicz Wykonawcy: Andrzej Mietkowski (prowadzący) Niewyobrażalne dziś absurdy PRL zachęcały do podgryzania komuny drwiną. Szpile, żarty, skecze, prześmiewcze monologi wygłaszane pod salwy śmiechu trafiały boleśnie. Ironiści z darem obserwacji potrząsali posadami reżimu, naruszali bratnie sojusze, wyśmiewali dogmaty komunistycznej ideologii W Archiwum Zimnej Wojny weteran Radia Wolna Europa Janusz Marchwiński przypomina, jak legendy polskiej przedwojennej radiofonii na falach RWE wyszydzały dogmaty PRL, a także Leszek Długosz, poeta krakowski związany z Piwnicą pod Baranami, oraz Janusz Weiss z niezapomnianego tria Salon Niezależnych. Przypominamy kultowe nagrania Jacka Fedorowicza, Wiesława Dymnego, Jacka Kleyffa, Michała Tarkowskiego i innych. 12:20 WOJENNE DZIEWCZYNY S.I - ODC. 8 Serial wojenny, 45 min, Polska, 2016 Reżyseria: Michał Rogalski Scenariusz: Marek Kreutz Zdjęcia: Marian Prokop Muzyka: Bartosz Chajdecki Aktorzy: Vanessa Aleksander, Marta Mazurek, Aleksandra Pisula, Michał Czernecki, Danuta Stenka, Paweł Ławrynowicz, Krzysztof Franieczek, Kamil Szeptycki odc. 8 Witka niepokoi brak wieści od siostry. Do spółdzielni, w której od niedawna pracuje Ewka, wpadają gestapowcy. Alfons w pośpiechu przekazuje Ewce broń, którą ona ukrywa pod spódnicą. Knyst wzywa Irkę. Okazuje się, że przechwycił jej raport. Kiedy wychodzi na jaw, że kurier nie ma żadnych meldunków z Tomaszowa, Ewka i Witek jadą sprawdzić sytuację. Zawiadowca stacji wyznaje, że oddał list Knystowi. Marysia wsiada do czarnego samochodu, w którym czeka Kleim. Wypytuje on o jej kontakty z Dietrichem. Nakazuje, by zdawała mu relacje ze wszystkich spotkań Dietricha. Marysię bacznie obserwuje Jurek. W Tomaszowie Witek i Ewa spotykają się z Knystem. Porucznik informuje, że ich znajome wyjechały. Bierze Witolda na rozmowę do gabinetu. Ewa zostaje na zewnątrz z ludźmi Knysta (Grywałd i Smutny). To od nich dowiaduje się, że Irka i Brodzka zostały uwięzione. Dochodzi do strzelaniny, w wyniku której Knyst zostaje zastrzelony przez mieszkańca okolicznej wioski. Witek wraca z dziewczynami do domu. 13:20 NA ODSIECZ WIEDNIOWI Dokument fabularyzowany, 89 min, Polska 1983 Scenariusz i reżyseria: Lucyna Smolińska, Mieczysław Sroka Zdjęcia: Włodzimierz Precht Muzyka: Andrzej Fronczak Aktorzy: Jerzy Binczycki, Anna Dymna, Jerzy Kamas, Emil Karewicz, Gustaw Lutkiewicz, Józef Para, Franciszek Pieczka, Karol Strasburger, Jerzy Trela, Leonard Andrzejewski, Marek Bargiełowski, Henryk Bista, Henryk Machalica, Ignacy Machowski, Gabriel Nehrebecki, Leon Niemczyk, Kazimierz Wichniarz, Janusz Zakrzeński i inni Autorzy, Lucyna Smolińska i Mieczysław Sroka, przypominają w bardzo interesującym fabularyzowanym dokumencie wydarzenia poprzedzające zwycięsto króla Jana III Sobieskiego i wojsk sprzymierzonych nad armią turecką Kara Mustafy oraz przebieg samej bitwy pod Wiedniem. Łączą inscenizacje filmowe, w których z pomocą aktorów odtwarzają m. in. sceny obrad sejmu, przybycia nuncjusza papieskiego do rezydencji królewskiej w Wilanowie, audiencji u królowej poselstwa tureckiego, narady starszyzny tureckiej pod Biłgorajem, koncentracji armii państw sprzymierzonych, przybycia do Warszawy posła cesarskiego, narady w Wilanowie z udziałem Jana III Sobieskiego oraz przedstawicieli duchowieństwa, wyjazdu pary królewskiej, mszy na Jasnej Górze, koncentracji wojsk koronnych pod Krakowem, narady na Zamku Wawelskim, spotkania z wojskami księcia Karola Lotaryńskiego, narady dowódców wojsk sprzymierzonych, przemówienie naczelnego wodza Jana III Sobieskiego i wreszcie przybycia posłańca królewskiego na Wawel do królowej Marysieńki z wieścią o zwycięstwie. W fabularyzowanej warstwie dokumentu wykorzystują fragmenty filmów Jerzego Hoffmana "Potop" i "Pan Wołodyjowski" oraz Wojciecha Solarza "Ojciec królowej". W warstwie dokumentującej to jedno z najważniejszych wydarzeń naszej historii autorzy filmu prezentują niezwykle bogatą ikonografię, na którą składają się dokumenty historyczne, obrazy, portrety, ryciny, dokumenty przypominające historię podbojów tureckich od XIV wieku i sytuację w Europie po wojnie trzydziestoletniej, malarstwo batalistyczne przedstawiające bitwy z Turkami, mapy trickowe ukazujące ruchy wojsk sprzymierzonych i tureckich i ostateczny atak, a także liczne przedmioty, jak broń, chorągwie, namiot wezyra, łupy wojenne. 15:00 JAK POWSTAWAŁY KONTYNENTY - AFRYKA. ODC. 1/4 (RISE OF THE CONTINENTS) Film dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2013 250 milionów lat temu Ziemia wyglądała jak obiekt z innego układu słonecznego. Kontynenty, które znamy dzisiaj, były skoncentrowane w jednym obszarze lądowym - Pangei - otoczonym ogromnym oceanem. Ale około 200 milionów lat temu ten superkontynent zaczął się rozpadać: powstawały nowe baseny oceaniczne, góry wzbiły się w niebo i przez miliony lat powstało siedem nowych mas lądowych, z których każda jest wyjątkowa. To nasze kontynenty. Odc. 1. Afryka to miejsce narodzin człowieka. Od dwustu tysięcy lat jest domem naszego gatunku. Można pomyśleć, że znajduje się tu od zawsze, ale to nieprawda. Naukowcy odkrywają zdumiewającą historię tego kontynentu. Kto wie, gdzie szukać, znajdzie tu wiele wskazówek co do burzliwej przeszłości tego lądu. Oderwana od dawnego superkontynentu Pangei, doświadczyła działania ogromnych sił geologicznych, które zmieniły ją nie do poznania. W ten sposób ukształtowały się wszystkie atrybuty współczesnej Afryki - jej świat zwierząt, jej bieda i bogactwo, a nawet starożytne cywilizacje. Obecnie Afryka stoi na progu jeszcze większych zmian, gdyż siły, które ją stworzyły, mogą ją wkrótce zniszczyć. Historia Afryki, jaką znamy, zaczyna się w jednym z jej najpiękniejszych miejsc w Wodospadach Wiktorii. Sto osiemdziesiąt milionów lat temu w tym miejscu było piekło na Ziemi. Na powierzchnię wydostało się nawet milion kilometrów sześciennych lawy. Lawa unicestwiła życie na dużej powierzchni. Jednak nie mówimy o zniszczeniu, a o narodzinach Afryki, bo wcześniej nie było Afryki i innych kontynentów. Na Ziemi istniał jeden superkontynent Pangea. W wysokich górach i na rozległych pustyniach panowały ekstremalne warunki. Erupcje w okolicy dzisiejszych Wodospadów Wiktorii oznaczały koniec superkontynentu. Wtedy narodziła się Afryka. Natomiast życie dało jej coś, co znajdowało się głęboko we wnętrzu. Pod superkontynentem powstawały pióropusze płaszcza, które wypychały materiał skalny, co w konsekwencji prowadziło do rozrywania kontynentu. Z czasem od superkontynentu odrywały się kolejne fragmenty. Erupcje na obszarze Wodospadów Wiktorii doprowadziły do ukształtowania się Indii i Antarktyki. Kolejny pióropusz płaszcza oderwał Amerykę Północną, a potem Południową. Wówczas powstała Afryka, jaką znamy dzisiaj. To oddzielenie doprowadziło do dramatycznych zmian klimatu, krajobrazu, jak również fauny. Zwierzęta musiały się przystosować do odmiennych warunków. Najznaczniejsze miały miejsce wzdłuż nowo powstałych wybrzeży. Powstały sto osiemdziesiąt milionów lat temu i obecnie tętnią życiem. 17:20 TWARZE SOLIDARNOŚCI - TOMASZ MOSZCZAK Dysk./wywiad/debata, 15 min, Polska, 2020 Scenariusz: Tadeusz Płużański Cykliczny program historyczny, poświęcony przypadającej w tym roku 40. rocznicy powstania wielkiego, niemal 10 - milionowego ruchu społecznego NSZZ Solidarność. Chcemy przybliżyć przede wszystkim tematykę strajków lipca/sierpnia 1980 roku, które doprowadziły do podpisania umów między protestującymi a komunistyczną władzą. Prócz znanych bohaterów tamtych wydarzeń, takich jak Andrzej Gwiazda czy Andrzej Rozpłochowski, przedstawiamy zapomnianych współtwórców naszej wolności - tytułowe Twarze Solidarności. Tomasz Moszczak - strajk Stocznia Gdańska. 17:40 HISTORIA POLSKI - DZIŚ UZNANY ZA NAJWYBITNIEJSZEGO Film dokumentalny, 46 min, Polska, 2006 Reżyseria: Ignacy Szczepański Scenariusz: Ignacy Szczepański Wykonawcy: Michał Giedroyć, Tomas Venclova, Jacek Krawczyk Film dokumentalny zrealizowany z okazji ogłoszenia roku 2006 Rokiem Jerzego Giedroycia. W 2006 roku przypadała 100. rocznica urodzin Redaktora i 60. utworzenia Instytutu Literackiego. W filmie tym autor przedstawia Redaktora rodzinnie, jak nigdy dotąd nie był przedstawiany. Przewodnikiem filmu jest Henryk, najmłodszy brat Redaktora. Autor skupia się głównie na ziemi przodków Giedroycia, w filmie pokazane są miejsca dzieciństwa: Mińsk Litewski, gdzie się urodził, Giedroycie, Widziniszki, zamek Baltadvaris koło Widziniszek, jedna z najstarszych rezydencji rodziny Giedroyciów, Smilowicze, gdzie folwarczek miał dziadek. Poznajemy także rodziców Redaktora oraz jego braci - Zygmunta i Henryka. Omówiony jest też wątek Instytutu Literackiego oraz Kultury. W filmie występują: Michał Giedroyc, Tomas Venclova, Jacek Krawczyk - bibliotekarz Instytutu. 18:35 POLSKA I ŚWIAT Z HISTORIĄ W TLE - WIRTUALNE DYWIZJONY Reportaż, 13 min, Polska, 2012 Reżyseria: Grzegorz Gajewski Scenariusz: Grzegorz Gajewski Zdjęcia: Maksymilian Pawlikowski Rozwój technologii informatycznych zmieniający nieustannie oblicze naszej rzeczywistości dotyka głównie sfery naukowej i społecznej, ale także rozrywki. Nic dziwnego więc, że to technologia wlaśnie poprzez rozwój gier komputerowych dostarcza już od kilku lat doskonałego narzędzia amatorom gier komputerowych i historii 19:10 STULECIE WINNYCH S.I - ODC. 3 Serial historyczny, obyczajowy, 45 min, Polska, 2019 Reżyseria: Piotr Trzaskalski Scenariusz: Ilona Łepkowska Aktorzy: Adam Ferency, Arkadiusz Janiczek, Karolina Bacia, Katarzyna Kwiatkowska, Kinga Preis, Olaf Lubaszenko, Jan Wieczorkowski, Roman Gancarczyk, Barbara Wypych, Witold Dębicki, Iwona Bielska, Katarzyna Wajda, Dariusz Majchrzak, Bartek Szczerbiak, Antoni Tyszkiewicz Wiosna 1917 roku. Wojna nadal zbiera krwawe żniwo. Bomby i wybuchy zastąpili szabrujący niemieccy żołnierze. Za jedzenie są w stanie nawet zabić. Bronia angażuje się w pracę w pobliskim szpitalu. Razem z doktorem Brzozowskim mają pełne ręce roboty. Każdego dnia przybywa rannych. Rodzina Winnych stara się powoli przestawiać życie na normalne tory. Andzia pragnie zwrócić na siebie uwagę Stanisława. Zasięga nawet porad zielarki, ale Stanisław nie potrafi się w tę relację zaangażować. Bliźniaczki kończą 3 lata. Na urodzinach dochodzi do rozmowy między Stanisławem i Florianem. Florian oświadcza stryjowi, że jego ojciec już z wojny nie wróci, Stanisław zdradza bratankowi swój sekret o śmierci Antoniego. Stanisław prosi bratanka, by na razie nie zdradzać ich tajemnic Bronisławie. Sam próbuje handlować z niemieckimi dezerterami. Gdy oferuje bimber za jedzenie, zostaje ciężko pobity. Do domu wraca bez butów. Matka oddaje mu buty Antoniego, jednocześnie prosi, by zajrzał do domu Władzi. Synowej trzeba naprawić łóżko. Pierwsze odwiedziny w domu bratowej sprawiają, że tych dwoje, samotnych ludzi odkrywa wzajemną namiętność. Bronia i Andzia znajdują w modlitewniku Antoniego tajemniczą mapkę. Szkic prowadzi do pobliskiego krzyża. Przy nim kobiety znajdują zakopaną w ziemi puszkę, a w niej złote pieniążki ukryte przez Antoniego. Teraz można za nie kupić jedzenie, którego brak stawał się coraz dotkliwszy. Bronia zauważa zmianę w zachowaniu syna. Stanisław po kilku wizytach u bratowej zakochuje się w niej. Uczucie utrzymują w tajemnicy, oficjalnie nikt nie uznał Romana za zmarłego. Jednak Florian odkrywa romans matki ze stryjem. Odkrycie jest dla niego wstrząsem. Przychodzą dobre wieści od Kajetana. Udało mu się uciec z rosyjskiej armii i dostać do Legionów Piłsudskiego. Władzia odkrywa, że jest w ciąży. Nie zaprzestaje kontaktów z bratem męża, ale nie zdradza mu prawdy. Stanisław wyznaje Władzi miłość i obiecuje małżeństwo. Bratowa odrzuca to uczucie, wyrzuca kochanka z domu i zakazuje dalszych spotkań. Stanisław jest zrozpaczony, nadal przychodzi pod dom Władzi, ale nie zostaje do niego wpuszczony. Florian, do tej pory stroniący od wódki coraz częściej chodzi pijany. Między nim a Stanisławem dochodzi do awantury. Władzia bandażami ściska powiększający się brzuch, a przed rodziną udaje chorą. Nadchodzi Wigilia 1917 roku. Bronia zaprasza całą rodzinę na uroczystą wieczerzę. Władzia wymawia się gorączką. Młodszy syn, Ignacy, odkrywa prawdziwy powód choroby matki. Przez lekko uchylone drzwi dostrzega jej wielki, ciążowy brzuch. Kiedy rodzina Winnych biesiaduje przy wigilijnym stole, Władzia w pustym domu rodzi dziecko. Gdy Ignacy wcześniej wraca z Wigilii widzi przed domem ognisko. Z ukrycia dostrzega, że Władka wrzuca do ognia krwawe zawiniątko. Jest pewny, że matka zamordowała niemowlę. 20:15 PRZEBACZYĆ, LECZ NIE ZAPOMNIEĆ (FORGIVE DON’T FORGET) Film dokumentalny, 67 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Brad Bennett Scenariusz: Austin Journey Podczas kapitulacji Japonii pod koniec II wojny światowej amerykańscy oficerowie skonfiskowali i wywieźli do Stanów Zjednoczonych wiele japońskich mieczy. Dziadek Paula Ufemy, autora filmu, przywiózł taki miecz do USA. Pozostawał on w rodzinie Paula przez siedemdziesiąt lat. Film jest opowieścią o tym, jak Paul szuka prawowitego właściciela miecza oraz wybiera się w podróż do Japonii, by go zwrócić. 22:00 SPÓR O HISTORIĘ - SOJUSZNICY Dysk./wywiad/debata, 31 min, Polska, 2020 Scenariusz: Elżbieta Szumiec - Zielińska Wykonawcy: Tomasz Muller (prowadzący) Zarówno Niemcy, jak i Rosja uważały ustalenia kończącego w 1919 roku Wielką Wojnę traktatu wersalskiego za niesprawiedliwe i skazujące na międzynarodową polityczna izolację. Niemcy mieli ponieść konsekwencje wywołania największego do tej pory konfliktu wojennego i wypłacić reparacje wojenne. Rosja zaś pogrążona była w rewolucyjnym chaosie i wojnie domowej, którą ostatecznie wygrali bolszewicy. Ten stan zbliżył Berlin i Moskwę, mimo że kontakty między nimi zostały zerwane w lipcu 1918 roku, po zamordowaniu ambasadora Niemiec w Rosji. Ale już cztery lata później, w Rapallo, Niemcy i Rosjanie zawarli porozumienie. Do umowy dołączono tajny aneks o współpracy wojskowej. Tym samym tzw. "ład wersalski", z którego oba państwa były niezadowolone, został zagrożony. Dojście Hitlera do władzy w 1933 roku rozluźniło relacje łączące Berlin i Moskwę, ale ich nie przekreśliło. Wiosną 1939 nastąpił zwrot w stosunkach niemiecko - sowieckich. Stalin, wygłaszając swoją "kasztanową mowę", stwierdził, że Związek Sowiecki może porozumieć się z każdym państwem, bez względu na jego ustrój. W Berlinie odebrano to jako sygnał do podjęcia rozmów. 19 sierpnia podpisano układ handlowy, zaś 23 sierpnia w Moskwie zawarty został pakt o nieagresji, zwany paktem Ribbentrop - Mołotow. W tajnej części układu podzielono Polskę między oba kraje. 1 września 1039 roku Niemcy zaatakowały Polskę, 17 września agresji dokonał Związek Sowiecki. Lata współpracy obu państw osiągnęły apogeum. Oba kraje połączyła granica przyjaźni. Tematy: Geneza polityki Niemiec wobec Rosji po I wojnie światowej. Lata 1919 - 1920 [polityka wobec Polski]. Jak doszło do podpisania niemiecko - sowieckiego układu w Rapallo? Kto inicjował porozumienie? Jakie znaczenie miał on dla Rosji sowieckiej, a jakie dla Niemiec? Jak układ został odebrany w Polsce, państwie, które dopiero co odzyskało niepodległość? Na jakich polach Niemcy i Rosjanie prowadzili tajną współpracę? Czy wywiady współpracowały? Jak kształtowała się współpraca gospodarcza? Co łączyło Stalina i Hitlera? Przyjaźń, rywalizacja, nienawiść i intrygi? Sojusz zbrodniarzy? Jakimi motywami kierowali się przywódcy hitlerowskiej Trzeciej Rzeszy i radzieckiej Rosji, zawierając 23 sierpnia 1939 roku Pakt Ribbentrop Mołotow? Jakie było miejsce Polski w stosunkach międzynarodowych na początku lat trzydziestych i pod ich koniec (od konferencji monachijskiej 29 - 30 września 1938 roku do wybuchu wojny)? Czy byliśmy tylko biernym obiektem wydarzeń, czy też nasze decyzje miały wpływ na to, co dzieje się w Europie? Rola Józefa Piłsudskiego. Piłsudski i Beck uważali porozumienie z Niemcami za największe osiągnięcie polskiej dyplomacji od chwili podpisania traktatu wersalskiego. Jaka była cena porozumienia z Niemcami? Co zostało zaniedbane? O polityce Związku Radzieckiego Beck mówił: "my, Polacy nie mamy zaufania do Rosji ani do celów jej polityki. Na podstawie doświadczenia widzimy dwa imperializmy, carski i komuny. Większość pytanych generałów widziała większe zagrożenie w Trzeciej Rzeszy. Jak polskie czynniki polityczne i wojskowe zapatrywały się na zagrożenie sowieckie po układzie sowiecko - niemieckim z 23 sierpnia 1939 roku? Czy zdawano sobie sprawę z istnienia tajnego protokołu do układu z 23 sierpnia? Dlaczego Niemcy dokonały 22 czerwca 1941 roku napaści na Związek Radziecki? Jak była reakcja Stalina? Gość: prof. Grzegorz Łukomski Uniwersytet im. Adama Mickiewicza 22:45 NIEZNANE TAŚMY FILMOWE. SINGAPUR - 1/2 (SINGAPORE ON FILM) Film dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2018 Seria pokazuje najstarsze nagrania filmowe z Singapuru, datowane na rok 1900. Wśród filmów znajdziemy: Coolie Boys i Ananas nakręcone ponad 100 lat temu przez Pathe Brothers. Niektóre pozycje z tego niezwykłego archiwum nigdy wcześniej nie były pokazywane. Zostały one zrekonstruowane i zdigitalizowane przez British Film Institute. Zdjęcia ukazują Singapur jako wielokulturowy tygiel. Zdecydowana większość mieszkańców prowadziła w nim niezwykle ciężkie życie: dokerzy, rikszarze, policjanci Sikhowie i dzieci - robotnicy. Filmy te rzucają także nowe światło na życie elit. Archiwum ożywa, dzięki nowoczesnej grafice i sugestywnej, specjalnie skomponowanej, partyturze. 00:35 SENSACJE XX WIEKU - ZAGINIONE ARCHIWA, CZ. 1 Kameralne i studyjne (widowisko), 24 min, Polska, 2001 Reżyseria: Wojciech Pacyna Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Jan Tarczyński Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Pierwsza część odcinka poświęconego roli polskiego wywiadu w okresie II wojny światowej. 31 sierpnia 1939 roku pracownicy Ministerstwa Spraw Zagranicznych, archiwów wojskowych i wywiadu rozpoczęli gorączkowe palenie akt. Niestety, nie udało się zniszczyć lub zabezpieczyć wszystkich akt; niektóre bardzo ważne dokumenty trafiły w ręce Abwehry. Wiadomo, że na ich podstawie tylko w 1939 roku aresztowano 15 osób zwerbowanych przez wywiad polski, z których 10 skazano na śmierć. Śmierć poniosło także wielu oficerów II Oddziału, szczególnie zajadle tropionych przez Abwehrę. 01:05 SENSACJE XX WIEKU - ZAGINIONE ARCHIWA, CZ. 2 Kameralne i studyjne (widowisko), 24 min, Polska, 2001 Reżyseria: Wojciech Pacyna Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Jan Tarczyński Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Druga część odcinka poświęconego roli polskiego wywiadu w okresie II wojny światowej. 31 sierpnia 1939 pracownicy Ministerstwa Spraw Zagranicznych, archiwów wojskowych i wywiadu rozpoczęli gorączkowe palenie akt. Niestety nie udało się zniszczyć lub zabezpieczyć wszystkich akt; niektóre z bardzo ważnych dokumentów trafiły w ręce Abwehry. Wiadomo, że na ich podstawie tylko w 1939 roku aresztowano 15 osób zwerbowanych przez wywiad polski, z których 10 skazano na śmierć. Śmierć poniosło także wielu oficerów II Oddziału, szczególnie zajadle tropionych przez Abwehrę. 02:05 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - KURSK CZ. 1 Magazyn, 23 min, Polska, 1994 Scenariusz: Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Zbigniew Maziarz Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Cykliczna audycja popularyzująca wiedzę o historii II wojny światowej. Pierwsza część odcinka poświęconego bitwie o Kursk. 02:30 POWSTANIE WARSZAWSKIE DZIEŃ PO DNIU - ODC. 45 Reportaż, 6 min, Polska, 2017 Scenariusz: Bartłomiej Grudnik Bohater odcinka: Wacław Gluth - Nowowiejski.