TVP Kultura Piątek, 18.09.2020 08:30 KRONOS - JUDASZ Dysk./wywiad/debata, 30 min, Polska, 2020 Wykonawcy: Piotr Nowak (prowadzący) W kolejnym odcinku programu profesor Piotr Nowak wraz z zaproszonymi do studia gośćmi dyskutuje na temat Judasza. Jaka jest prawda o Judaszu? Kim jest ta mroczna postać? Dlaczego jeszcze dziś tak silnie oddziałuje na wyobraźnię artystów, pisarzy, filozofów? 09:15 CUDZE SZCZĘŚCIE Film obyczajowy, 88 min, Polska/Niemcy 1997 Reżyseria: Mirosław Bork Scenariusz: Mirosław Bork, Hans - Werner Honert Zdjęcia: Grzegorz Kędzierski Muzyka: Marek Kuczyński Aktorzy: Danuta Stenka, Susanne Luning, Maciej Robakiewicz, Oliver Stritzel, Jan Machulski, Piotr Fronczewski, Paweł Krucz, Grzegorz Ruda, Piotr Dejmek, Dorota Kolak, Zofia Merle, Małgorzata Rożniatowska, Ewa Telega - Domalik, Marcin Troński, Halina Winiarska, Grażyna Wolszczak i inni "Historia przedstawiona w "Cudzym szczęściu" jest prawdziwym dramatem dla jego niemieckich i polskich bohaterów. Dopiero na takiej podstawie można podjąć próbę powiedzenia czegoś więcej: jak widzimy świat, co czujemy w sytuacjach ekstremalnych, jak odnosimy się do naszych sąsiadów w godzinie najwyższej próby."Cudze szczęście" to opowieść o prawdziwych miłościach i zranionych sercach - mam nadzieję, że wystarczająco odległa od klisz i stereotypów w ukazywaniu wzajemnych, polsko - niemieckich uprzedzeń. We wszystkim, co robię, staram się uciekać od dydaktyzmu i braku emocji. Kiedy usłyszałem tę historię, choć w żadnym razie nie lekceważyłem jej psychologicznego wymiaru, byłem absolutnie przekonany, że stanowi ona znakomity materiał na fascynujący dramat ludzkich postaw, z silnie zaakcentowanym tłem obyczajowym" - mówił w jednym z wywiadów reżyser Mirosław Bork. Akcja filmu toczy się współcześnie. Mieszkający w Gdańsku Anna i Paweł Kowalscy świętują właśnie ósme urodziny swego syna Tomka. Dostawszy w prezencie upragniony rower chłopiec wyrusza do miasta na przejażdżkę i ulega poważnemu wypadkowi. Jego życie jest zagrożone. Pomóc może tylko błyskawiczna transfuzja krwi. Paweł nie waha się ani chwili, chce oddać krew synowi. Niestety, dwukrotne badania mówią jednoznacznie - Tomek nie jest jego dzieckiem. Zaszokowany mężczyzna zaczyna podejrzewać żonę o zdradę. Anna zaklina się, że nie miała żadnych pozamałżeńskich stosunków seksualnych. Chcąc przekonać męża, sama poddaje się badaniom. Ich wynik potwierdza jej najgorsze przypuszczenia. Również ona nie jest matką Tomka. Gdzie więc znajduje się prawdziwe dziecko Kowalskich? Anna rozpoczyna prywatne śledztwo. Odkrywa, że ich syn przebywa prawdopodobnie w Dreźnie, wychowywany przez niemieckie małżeństwo Horsta i Marię Schneiderów. Pod koniec lat osiemdziesiątych przebywali oni w Gdańsku i wówczas urodził się im wcześniak. Dokładnie w tym samym dniu, co Kowalskim. Personel szpitala musiał więc przez pomyłkę zamienić dzieci. Zdobywszy adres Schneiderów, Anna wyrusza do Drezna. Niemcy przyjmują jednak jej rewelacje nieufnie, wręcz wrogo. Maria oskarża męża o romans z Polką. Anna zostaje narażona na nieprzyjemności, z groźbą aresztowania włącznie. Zrezygnowana wraca do kraju. Oboje z Pawłem postanawiają zapomnieć o całym incydencie i żyć jak dawniej. Tymczasem małżeństwo Schneiderów przechodzi kryzys. W celu wyjaśnienia wszelkich wątpliwości Maria i Horst decydują się na badania. Diagnoza nie pozostawia wątpliwości - mały Oskar nie jest ich synem. Schneiderowie postanawiają odwiedzić Kowalskich i ostatecznie rozwiązać wspólny, jakże delikatny problem. Na wieść o tym Paweł i Anna razem z dzieckiem uciekają do domku dziadków nad jeziorem. Nagroda UNDA na MFF Telewizyjnych w Monte Carlo (1999), nagroda za muzykę dla Marka Kuczyńskiego na FPFF w Gdańsku - Gdyni (1998), nominacja do "Orła" dla Danuty Stenki za najlepszą rolę kobiecą (1998). 11:00 DOM - ODC. 14/25 - TA MAŁA WIOLONCZELISTKA Serial obyczajowy, 86 min, Polska, 1996 Reżyseria: Jan Łomnicki Scenariusz: Jerzy Janicki, Andrzej Mularczyk Zdjęcia: Bogusław Lambach Muzyka: Waldemar Kazanecki Aktorzy: Halina Rowicka, Tomasz Borkowy, Tomasz Mędrzak, Anna Romantowska, Ewa Serwa, Joanna Szczepkowska, Jolanta Żółkowska, Jan Englert, Zygmunt Malanowicz, Gustaw Lutkiewicz, Jerzy Michotek Wiosna 1969 roku. Na poligonie wojskowym odbywają się ćwiczenia dla żołnierzy - studentów. Jest wśród nich Mietek, który z trudem znosi chamstwo i szykany przełożonych. Niebawem do jednostki przyjeżdża Gosia i załatwia mu przepustkę. Młodzi mają dla siebie tylko parę godzin. Spędzają je, oddając się miłości w starej opuszczonej dzwonnicy. Tymczasem Basia prosi Andrzeja, by wykorzystał dawną znajomość z pułkownikiem Poznańskim i wstawił się za wyrzuconym z pracy Łukaszem Zbrożnym. Niestety, Poznański jako Żyd z pochodzenia utracił wpływy i musi uciekać z Polski. Na Dworcu Gdańskim Andrzej, Ewa i Leszek żegnają odjeżdżających Poznańskich. Gdy pociąg już rusza, na peron wbiega zdyszana Basia. Jest w zaawansowanej ciąży. Bliska omdlenia osuwa się na ławkę. Zatroskany Andrzej odwozi ją do domu, co wywołuje wybuch zazdrości Ewy. Po powrocie do mieszkania zaczyna pakować walizki. Widząc to, Leszek grozi, że jeśli Ewa wyjedzie, jej mąż dowie się o ich spędzonej razem nocy. 12:35 ZAWODOWCY Film obyczajowy, 43 min, Polska, 1975 Reżyseria: Feridun Erol Scenariusz: Feridun Erol, Jonasz Kofta Zdjęcia: Stefan Pindelski Muzyka: Piotr Figiel Aktorzy: Bolesław Płotnicki, Witold Dębicki, Maria Kowalik, Józef Łodyński, Wirgiliusz Gryń, Barbara Rachwalska, Czesław Przybyła, Stafan Paska, Jerzy Hutek, Andrzej Jurczak Brygada budowlana zaprzyjaźnia się z młodym artystą malarzem. Majster Drabik, który ceni przede wszystkim fachowość, zawodowstwo, przekonuje się, że można być dobrym fachowcem również w sztuce. 13:30 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 49 DOLINKI KRAKOWSKIE Magazyn, 22 min, Polska, 2017 Reżyseria: Rafał Samborski Scenariusz: Agata Winnicka Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Kolejnym miejscem, które odwiedzi Tomasz Bednarek, będzie Park Krajobrazowy Dolinki Krakowskie. Kilometry malowniczych tras rowerowych, szlaki turystyczne pośród lasów i białych wapiennych skał oraz liczne drogi wspinaczkowe są rajem dla miłośników spędzania czasu na łonie natury. Najpopularniejszą i najdłuższą jest Dolina Będkowska - jej uroki podziwiać można na rowerze, pieszo lub zdobywając jedną z wielu dróg wspinaczkowych na okolicznych ostańcach. Wśród formacji skalnych wyróżnia się Sokolica - dochodząca do 80 metrów wysokości, najwyższa poza Tatrami skała wspinaczkowa w Polsce. Pasjonatów historii i warownych twierdz zachwyci górujący nad okolicą zamek Tenczyn. Z kolei ci, którzy poszukują wyciszenia, znajdą go na stokach jednej z dolinek Eliaszówki, gdzie wznosi się zabytkowy klasztor karmelitów bosych. W jego barokowym kościele podziwiać można obraz Matki Boskiej Szkaplerznej. Kompleks klasztorny jest otwarty dla wiernych i stanowi jeden z większych ośrodków pielgrzymkowych na terenie Małopolski. 13:55 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 157 KAZIMIERZ DOLNY Magazyn, 22 min, Polska, 2019 Reżyseria: Ewa Grodzka Scenariusz: Tomasz Malkowski Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Tym razem odwiedzimy Kazimierz Dolny - miasteczko uważane za jedno z najpiękniejszych w Polsce. Ma unikalne położenie nad malowniczym przełomem Wisły, a jego zabytkowa zabudowa wśród lessowych wzgórz od dawna inspiruje malarzy i poetów oraz przyciąga miliony turystów. Kazimierz Dolny to unikat w skali Polski, stanowi najlepiej zachowane do naszych czasów miasteczko handlowe położone na dawnym szlaku wiślanym. Do dziś można tu napotkać liczne oznaki dawnego bogactwa; Przypominają o tym nieczynne już spichlerze oraz renesansowe kamienice należące niegdyś do tutejszego patrycjatu. Zabytkowe centrum miasta z zabudową skupioną wokół rynku zostało wpisane w 1994 roku na listę Pomników Historii RP. Kazimierz to również miejsce o niespotykanych nigdzie indziej w Polsce walorach przyrodniczych. Wystarczy tylko wyjść kilkaset metrów poza centrum i już można zagłębić się w tajemnicze wąwozy lessowe, wyglądające niczym z filmów fantasy. O tym, jak kiedyś wyglądały wioski rybackie nad Wisłą, najlepiej przekonać się w Mięćmierzu - dawnej wsi, która obecnie stanowi zachodni kraniec Kazimierza Dolnego. Można tu znaleźć wiekowe chaty przeniesione z różnych miejsc Lubelszczyzny. Promem warto też wybrać się do pobliskiego Janowca; to obecnie wieś, lecz niegdyś miasto prywatne. Pamiątką po minionej świetności jest górujący nad okolicą zamek. 14:45 KRATKA Tragikomedia, 49 min, Polska 1996 Reżyseria: Paweł Łoziński Scenariusz: Paweł Łoziński, Piotr Czekanowski Zdjęcia: Jacek Bławut Muzyka: Janusz Grudziński Aktorzy: Jerzy Kamas, Michał Michalak, Jadwiga Bukowska, Jolanta Czaplińska, Jerzy Dominik, Lech Dyblik, Tomasz Grochoczyński i inni "Kratka" powstała jako jeden z filmów, zrealizowanych przez debiutujących reżyserów pod opieką Krzysztofa Kieślowskiego. Twórca "Dekalogu" jest zresztą autorem pomysłu, który legł u podstaw scenariusza. Reżyser "Kratki" - Paweł Łoziński (asystent Kieślowskiego podczas kręcenia "Trzech kolorów") skonstruował fabułę według starogreckiej zasady trzech jedności: czasu, miejsca i akcji. Bohaterami swego filmu uczynił zaś przedstawicieli dwu pokoleń: dziecko i starzejącego się mężczyznę. Pozornie dzieli ich wszystko. Jest jednak coś, co sprawia, że ich losy się krzyżują. Tym czymś jest kratka ściekowa w pobliżu wielkomiejskiego hotelu, pod którą leży banknot pięćsetfrankowy. Obaj bohaterowie próbują go zdobyć. Początkowo przeganiają się wzajemnie, ale zastawienie studzienki przez furgonetkę sprawia, że muszą połączyć wysiłki. Pawłowi Łozińskiemu udało się w "Kratce" stworzyć dwa wyraziste typy psychologiczne. Dziesięcioletni Sebastian to chłopiec z rozbitej rodziny, wychowany przez telewizję, ociekające krwią kino akcji i równie brutalne gry komputerowe. Wierzy, że wszelkie problemy można rozwiązać w stylu herosów z ekranu. Pała żądzą zdobycia pieniędzy, marzy też o zabiciu kochanka matki. W rzeczywistości jednak jest całkowicie bezbronny wobec świata dorosłych. Zraniony do żywego, uczy się wszakże bardzo szybko, w jaki sposób zadawać ból innym. Emeryt Eugeniusz jest równie samotny jak Sebastian. Nękany przez dojmującą biedę i poczucie zbędności ma wiele znamion postaci tragicznej. Łoziński, pokazując ich groteskowe wysiłki w celu wydostania upragnionego banknotu, nie szczędzi widzowi humorystycznych efektów. Sięgając jednak w motywacje i życiorysy swych bohaterów sprawia, że śmiech znika z ust. 18:00 ROK 2020 - ODC. 14 Film dokumentalny, 22 min, Polska, 2020 Reżyseria: Kasior Krzysztof Scenariusz: Zasępa Grzegorz W tym odcinku nowej serii programu "Rok 2020" pojedziemy na spotkanie z reżyserem filmów animowanych Mariuszem Wilczyńskim oraz z wybitnym muzykiem Stanisławem Soyką. Mariusz Wilczyński opowie o swoim najnowszym filmie, a także o tym, jak zaczął swoją przygodę z animacją. W tym odcinku wracamy również do aktorki Teresy Lipowskiej, która po przerwie wróciła na plan serialu "M jak miłość". 18:50 JIMI HENDRIX NA FESTIWALU W WOODSTOCK (JIMI HENDRIX AT WOODSTOCK) Koncert, 56 min, USA, 1969 Reżyseria: Chris Hegedus, Erez Laufer Wykonawcy: Jimi Hendrix Koncert Jimiego Hendrixa podczas festiwalu Woodstock to jeden z najlepszych zarejestrowanych występów w historii muzyki. Hendrix to absolutny mistrz gry na gitarze, który wstrząsnął dotychczasowym porządkiem i zmienił podejście do muzyki. "Jimi Hendrix na festiwalu w Woodstock" (Jimi Hendrix at Woodstock) to zrekonstruowany cyfrowo obraz niesamowitego widowiska, które zawiera takie szlagiery jak "Fire", "Purple Haze" czy "Voodoo Child". 20:10 WIECZÓR KINOMANA - FRANTZ (FRANTZ) Dramat historyczny, 109 min, Niemcy/Francja, 2016 Reżyseria: Francois Ozon Scenariusz: Francois Ozon Zdjęcia: Pascal Marti Muzyka: Philippe Rombi Aktorzy: Pierre Niney, Paula Beer, Ernst Stötzner, Marie Gruber, Johann Von Bülow, Cyrielle Clair, Anton Von Lucke Niewielkie niemieckie miasto, lata 20. , tuż po wojnie. Młoda Niemka, Anna, odwiedza miejsce spoczynku poległego na froncie narzeczonego. Ku swemu zdumieniu, dziewczyna spotyka nad grobem Frantza tajemniczego mężczyznę obcego pochodzenia. Mężczyzna, Adrien, okazuje się przybyszem z Francji. Przedstawia się jako przyjaciel zmarłego. Z biegiem czasu między Francuzem a Niemką zaczyna się rodzić osobliwa więź. Tylko czy Adrien rzeczywiście jest tym, za kogo się podaje? 22:30 45 MIĘDZYNARODOWY FESTIWAL MUZYKI WSPÓŁCZESNEJ WARSZAWSKA JESIEŃ 2002. ZIEMIA ULRO CZ. II DALEKA. LA LOINTAINE - OPERA KAMERALNA Koncert, 52 min, Polska, 2002 Autor: Oskar Miłosz Reżyseria: Piotr Łazarkiewicz, Dariusz Pawelec Wykonawcy: Anna Karasińska, Piotr Rafałko, Artur Ruciński, Przemysław Fiugajski Aktorzy: Maria Peszek, Agata Piotrowska-Mastalerz, Jarosław Boberek, Dariusz Toczek Trylogia operowa "Ziemia Ulro" powstała na zamówienie festiwalu "Warszawska Jesień". Komisja Programowa festiwalu zasugerowała nie tylko wspólną dla wszystkich trzech oper ideę nadrzędną, określiła też ich ogólne ramy obsadowe, czasowe, formalne i gatunkowe. Opera "Ziemia Ulro" zawiera trzy niezależne dzieła, które mogą być prezentowane albo jako całość, albo jako samodzielne utwory. Każda z części "Ziemi Ulro" jest muzyczno-teatralnym komentarzem dokonań trzech natchnionych mistyków-wizjonerów, prekursorów odradzającej się duchowości: Emanuela Swedenborga, Williama Blake'a i Oskara Władysława Miłosza. Wystawiane w 2001 roku na festiwalu dzieło Martijna Paddinga stanowiące I część tryptyku osnute jest wokół twórczości Swedenborga. Dwie pozostałe części to: "Daleka" Osvaldasa Balakauskasa do poematów Oskara Miłosza i "Grains" Barbary Zawadzkiej nawiązujące do dzieła Williama Blake'a. Na festiwalu w roku 2002 miała swoją światową premierę "Daleka". Tytuł "Ziemia Ulro" nieprzypadkowo współbrzmi z tytułem sławnej książki Czesława Miłosza. Chociaż libretta poszczególnych oper wchodzących w skład trylogii odnoszą się do oryginalnych tekstów każdego z wymienionych wizjonerów, a nie do treści dzieła Czesława Miłosza, to właśnie jego traktat dał impuls całemu tryptykowi. Spektakl "Daleka" odbył się 22 września w Teatrze Małym i został powtórzony dzień później. Tekst spektaklu stanowią wiersze Oskara Miłosza, spokrewnionego z Czesławem Miłoszem litewskiego dyplomaty i poety tworzącego w języku francuskim, którego Armand Godoy nazwał w swojej monografii "poetą miłości". Ten właśnie aspekt jego poezji, a zwłaszcza motyw miłości idealnej, a więc "dalekiej", zadecydował o doborze wierszy i stał się głównym motorem akcji rozpisanej na trzy postaci: La Lointaine - Daleką, Le Poete - Poetę i Le Temoin - Świadka. Warstwę muzyczną tworzy 9 instrumentów oraz partie zarejestrowane na taśmach. 23:35 GOMORRA S.II - ODC. 15 (GOMORRA S. 1 - 3) Serial kryminalny, 51 min, Włochy/Niemcy, 2014 Reżyseria: Roberto Saviano Jeden z przywódców kamorry trafia do więzienia. Rozpoczyna się walka o przejęcie władzy w mafii. 00:40 TERAZ ANIMACJE! - ŁUSKA Film animowany, 4 min, Polska, 2016 Reżyseria: Alicja Kot Scenariusz: Alicja Kot Krótki film animowany. Film animowany w tradycyjnej technice rysunkowej. W humorystyczny sposób opowiada historię człowieka, mieszkającego w ponurym, deszczowym mieście rządzonym przez koty, którym nie może zdradzić swojej prawdziwej tożsamości. (opis producenta) 00:45 TERAZ ANIMACJE! - NOCNY PORTIER Film animowany, 6 min, Polska, 2018 Reżyseria: Alicja Kot Scenariusz: Alicja Kot Krótki film animowany. Nocny portier nieco niepewnie podchodzi do swojej pracy. Jakie niebezpieczeństwa czyhają na niego w ciemnościach i chaszczach otaczających stróżówkę; gotowe zaatakować podczas nocnego obchodu? Kiedy bohater zasypia, odsłania się przed nami. Dowiadujemy się, o jakiej marzy relacji ze swoimi tajemniczymi podopiecznymi. (opis producenta) 00:50 TERAZ ANIMACJE! - ZESZYT Film animowany, 6 min, Polska, 2018 Reżyseria: Aleksandra Rylewicz Scenariusz: Aleksandra Rylewicz Krótki film animowany. Przed łóżkiem pogrążonego w głębokim śnie chłopca, leży zeszyt, który po chwili się otwiera i wprowadza nas w inny świat. Nagle znajdujemy się w szkole, gdzie: udręczeni nauczyciele działają jak automaty, tak naprawdę nie nawiązując kontaktu ze swoimi podopiecznymi. Uczniowie traktują zakazy i nakazy szkolne jak przeszkody, które należy omijać bądź ignorować. Interesy uczniów i nauczycieli są rozbieżne, łączy ich tylko jedno: czekają na ostatni dzwonek, który ich uwolni. (opis producenta) 00:55 TERAZ ANIMACJE! - SPACER Z PSEM (DAME MIT HUND / WALK THE DOG) Film animowany, 2 min, Niemcy, 2014 Reżyseria: Sonja Rohleder Krótki film animowany. Kobieta spaceruje z psem po parku, gdy nagle wpada na znajomego, którego wolałaby nie spotkać. Pozornie prosta fabuła staje się wyzwaniem dla widza, który tworzy narrację filmu we własnym umyśle. Animacja jest żartobliwą grą z widzem. (źródło: cinemaforum.pl) 03:15 BARDZO POSZUKIWANY CZŁOWIEK (MOST WANTED MAN, A) Thriller szpiegowski, 116 min, USA/Niemcy/Wielka Brytania, 2014 Reżyseria: Anton Corbijn Scenariusz: Andrew Bovell Zdjęcia: Benoit Delhomme Muzyka: Herbert Gronemeyer Aktorzy: Philip Seymour Hoffman, Rachel McAdams, Wilem Dafoe, Robin Wright, Grigorij Dobrygin, Nina Hoss Podstawą scenariusza tego sensacyjnego thrillera stał się bestseller pod tym samym tytułem, mistrza gatunku, brytyjskiego pisarza występującego pod pseudnonimem John le Carre. W filmie przedstawiono wydarzenia, które nie do końca przebiegają tak, jak się na pierwszy rzut oka wydaje. Do Hamburga przedostaje się nielegalnie uchodźca polityczny Issa Karpow, młody Czeczen. Jest bliski śmierci, przebywał w rosyjskich więzieniach, gdzie był torturowany. Wycieńczonego Karpowa ratuje od niechybnej śmierci Leila, u której ten znajduje schronienie. Pojawienie się na terenie Niemiec Issy natychmiast budzi zainteresowanie i niepokój nowej jednostki kontrwywiadu niemieckiego, kierowanej przez weterana zimnej wojny, Gunthera Bachmanna, a także wywiadu brytyjskiego. Podczas prób ustalenia tożsamości tajemniczego przybysza, pojawiają się nurtujące pytania. Czy Issa Karpow jest ofiarą opresyjnego systemu czy może groźnym terrorystą, który szykuje śmiertelny atak. Rozpoczyna się dramatyczny wyścig z czasem, którego stawką może być międzynarodowe bezpieczeństwo.