TVP Kultura Sobota, 03.10.2020 07:00 ANDRZEJ ZAUCHA I ANAWA Koncert, 25 min, Polska, 1978 Wykonawcy: Andrzej Zaucha, Zespół Anawa W swojej karierze piosenkarskiej Andrzej Zaucha miał szczególny epizod. W końcu lat 70. występował z krakowskim zespołem Anawa, znanym głównie z występów z Markiem Grechutą. Unikalną rejestrację ich wspolnego występu odszukaną w archiwach telewizyjnych prezentujemy w TVP Kultura. 07:35 RECITAL NA DWA GŁOSY - ELŻBIETA MIELCZAREK I MAREK GRECHUTA Koncert, 32 min, Polska, 1983 Wykonawcy: Elżbieta Mielczarek, Marek Grechuta, Julita Łubińska, Monika Korzeniowska, Jan Skrzek, Piotr Ruciński, Piotr Majewski Recital piosenkarski Elżbiety Mielczarek i Marka Grechuty. 08:45 OD UCHA DO UCHA - BAŚNIE I BAJKI POLSKIE - KRAWIEC NITECZKA Film animowany, 13 min, Polska, 2005 Reżyseria: Andrzej Gosieniecki Scenariusz: Hieronim Neuman Muzyka: Marcin Pospieszalski Wykonawcy: Krzysztof Kołbasiuk, Jacek Bończyk, Maciej Damięcki, Agnieszka Fajlhauer, Jarosław Boberek, Izabela Dąbrowska W miasteczku Trajdarajda mieszka Krawiec Niteczka. Pewnego dnia dowiaduje się od Cyganki, że zostanie królem. Wyrusza więc na spotkanie swojego losu. Po drodze spotyka Stracha na Wróble i odtąd wędrują już razem. W końcu przybywają do miasta, nad którym ciągle pada deszcz. Królewna obiecuje swoją rękę i królestwo temu, komu uda się zaradzić nieszczęściu. Krawiec Niteczka widzi, że nad miastem ciągle pada z powodu wysokiej zamkowej wieży, której iglica rozdarła chmurę i trzyma ją na uwięzi. Każe przynieść wszystkie drabiny, bierze igłę i nici, wspina się pod niebo i zaszywa dziurę w chmurze. Odtąd znowu nad miastem świeci słońce, a w nagrodę Krawiec Niteczka poślubia królewnę i zostaje królem. 08:55 OD UCHA DO UCHA - BAŚNIE I BAJKI POLSKIE - SZEWCZYK DRATEWKA Film animowany, 12 min, Polska, 2001 Autor: Aniela Lubieniecka Reżyseria: Artur Wrotniewski Scenariusz: Aniela Lubieniecka Muzyka: Jerzy Zieleniak Pewien chłopiec, który wyuczył się już szewskiego fachu, postanowił powędrować w świat, by rozpocząć samodzielne życie. W czasie swojej wędrówki pomógł mrówkom, pszczołom i kaczkom. Od wszystkich dostał drobiazgi, dzięki którym mógł poprosić o pomoc, gdyby jej potrzebował. Wreszcie dotarł do miasta, gdzie znajdował się zamek, w którym zła czarownica więziła królewnę. 09:10 OD UCHA DO UCHA - BAŚNIE I BAJKI POLSKIE - APOLEJKA I JEJ OSIOŁEK Film animowany, 12 min, Polska, 2015 Reżyseria: Joanna Jasińska - Koronkiewicz Scenariusz: Joanna Jasińska - Koronkiewicz Zdjęcia: Andrzej Szych, Grzegorz Leszczyński Muzyka: Michał Makulski Wykonawcy: Marcin Sosiński, Grzegorz Nawrocki Aktorzy: Joanna Pach - Żbikowska, Agnieszka Kunikowska, Cezary Kwieciński, Janusz Wituch Opowieść o tym, jak wdzięk, skromność, bezpretensjonalność i afirmacja życia prowadzą do szczęścia. Dawno, dawno temu, a może nie tak dawno, za górami, za lasami, a może gdzieś niedaleko Królewna Apolejka mieszka w wysokiej wieży. Do jej komnaty prowadzi sto siedemdziesiąt sześć stopni krętych schodów i dlatego Apolejka bardzo nie lubi schodzić do ogrodu. Często ogląda świat z okna swojej wieży. Aż pewnego razu słyszy, że ktoś gwiżdże. Widzi Kominiarczyka, który pije wodę ze studni. Zanim zdecyduje się zbiec do ogrodu, wygląda raz jeszcze przez okno i wtedy ku swojemu zdziwieniu, zamiast Kominiarczyka widzi Osiołka, a po chwili znowu Kominiarczyka, który jedząc jabłko wraca do miasta. Apolejka znowu zostaje sama i z nudów zajmuje się pisaniem swojego imienia na papierowych samolotach, które wypuszcza z wieży. Nagle słyszy, że ktoś śpiewa o niej piosenkę, widzi Królewicza i postanawia szybko zbiec do ogrodu. Niestety, przy studzience stoi Królewicz Osiołek, a na jabłonce pozostało tylko jedno zaczarowane jabłko. Apolejka postanawia działać, jednak jabłko wymyka się jej z rąk i wpada do wozu pełnego czerwonych jabłek, z którymi Straganiarka jedzie na targ. Apolejka i Osiołek podążają za jabłkiem. Apolejka musi oddać wszystko, co ma, w zamian za jabłka, a Królewicz Osiołek musi je wszystkie zjeść, aby trafić na to zaczarowane. 09:35 OD UCHA DO UCHA - PANNA Z MOKRĄ GŁOWĄ - ODC. 5 - PODRÓŻ DO KRAINY MARZEŃ Serial dla młodych widzów, 28 min, Polska, 1994 Reżyseria: Kazimierz Tarnas Scenariusz: Kazimierz Tarnas, Tomasz Piotrowski Zdjęcia: Grzegorz Kędzierski Aktorzy: Paulina Tworzyańska, Anna Nehrebecka, Iga Cembrzyńska, Antoni Frycz, Beata Tyszkiewicz, Marian Opania, Rafał Wieczyński, Anna Dymna i inni W Warszawie spotyka Irenkę przykra niespodzianka. Hrabina Opolska wyjechała do Zakopanego, nikt nie wie, kiedy można spodziewać się jej powrotu. Dziewczynka znów wyrusza w podróż. Niestety, w Zakopanem nie zastaje hrabiny, która właśnie wyjechała gdzies pod Kraków. Właścicielka pensjonatu, przejęta kłopotami dziewczyny, zatrzymuje ją u siebie do powrotu pani Opolskiej. W gościnie u pani Mileckiej Irenka czuje sie świetnie, wypoczywa, wędruje po górach. Podczas jednego ze spacerów schodzi ze szlaku, zabłąkaną odnajdują ratownicy TOPR - u. Niefortunną przygodę przypłaca zapaleniem płuc. Niebawem do pensjonatu przybywa hrabina Opolska, ze wzruszeniem słucha opowieści o losach dziewczynki. 10:10 OD UCHA DO UCHA - PANNA Z MOKRĄ GŁOWĄ - ODC. 6 - OD PIERWSZEGO SPOJRZENIA Serial dla młodych widzów, 28 min, Polska, 1994 Reżyseria: Kazimierz Tarnas Scenariusz: Kazimierz Tarnas, Tomasz Piotrowski Zdjęcia: Grzegorz Kędzierski Aktorzy: Paulina Tworzyańska, Anna Nehrebecka, Marek Kondrat, Anna Milewska, Iga Cembrzyńska, Hanna Stankówna, Antoni Frycz, Beata Tyszkiewicz, Marian Opania, Rafał Wieczyński, Anna Dymna i inni Po wypadku w górach Irenka wraca do zdrowia. W pensjonacie pojawia się przystojny syn pani Mileckiej, Zbyszek. Niestety, mimo westchnień dziewczynki zakochany w kim innym chłopak nie zwraca na nią najmniejszej uwagi. Ich rozstanie ma przebieg nad wyraz burzliwy. Irenka wraca z hrabiną Opolską do Warszawy, rozpoczyna naukę na pensji. Nadchodzą wakacje, dziewczynka jest szczęśliwa, że wreszcie będzie mogła spotkać się z rodziną w Kuropatkach. Ciotka Opolska wiezie ją jednak gdzie indziej. W odzyskanym dworku Borowskich czeka już cała rodzina i najwierniejsi przyjaciele. 10:45 SERIALOWA NOSTALGIA - DROGA - ODC. 3/6 - OSTATNICH GRYZĄ PSY Serial obyczajowy, 57 min, Polska, 1973 Reżyseria: Sylwester Chęciński Scenariusz: Andrzej Mularczyk Zdjęcia: Andrzej Ramlau, Jacek Stachlewski Muzyka: Jerzy Derfel Aktorzy: Wiesław Golas, Zofia Walkiewicz, Mirosława Dubrawska, Maciej Damięcki, Zygmunt Malawski, Mieczysław Waśkowski, Bogusław Sochnacki, Bohdan Łazuka, Zdzisław Kuźniar Marian Szyguła obiecuje choremu przyjacielowi, że zaopiekuje się jego córką podczas egzaminów do zespołu pieśni i tańca "Mazowsze". Aleksandra Wróbel - która sama siebie nazywa Anitą - śpiewa marnie i nie zostaje przyjęta. Jest jednak atrakcyjną dziewczyną, więc od razu znajduje się "łowca talentów", który obiecuje wykreować ją na solistkę. W rzeczywistości Czarny chce uczynić z Oli Wróbel prostytutkę. Marianek robi wszystko, by wyrwać naiwną dziewczynę z jego szponów. 11:55 URODZENI ARTYŚCI - ALICJA I GRZEGORZ BRAL Reportaż, 25 min, Polska, 2020 Reżyseria: Grzegorz Jankowski Wykonawcy: Emilia Komarnicka - Klynstra (prowadząca), Redbad Klynstra - Komarnicki (prowadzący) Para popularnych aktorów Emilia Komarnicka - Klijnstra i Redbad Klijnstra - Komarnicki ponownie rusza w Polskę. Tym razem gospodarze programu odwiedzają ludzi, którzy w uprawianych dziedzinach wykazują się najwyższym profesjonalizmem i miłością do zawodu. Są wśród nich artyści w klasycznym rozumieniu tego słowa, ale również ludzie, którzy do rzemiosła, takiego jak na przykład szycie, projektowanie ogrodów czy konserwacja zabytków podchodzą jak do sztuki. Można więc powiedzieć, że wszyscy są artystami w swoich dziedzinach. Dodatkowo bohaterowie programu to niezwykłe tandemy rodzinne: ojcowie i dzieci, dziadkowie i wnuki czy też małżeństwa, które wiedzę i tajemnice danego fachu przekazują kolejnym pokoleniom. Bohaterami tego odcinka są artyści Teatru Kozła: aktorka i dramaturg Alicja Bral oraz jej mąż Grzegorz, reżyser. 12:35 PARTY PRZY ŚWIECACH Komedia obyczajowa, 54 min, Polska 1980 Reżyseria: Antoni Krauze Scenariusz: Jan Himilsbach Zdjęcia: Tomasz Tarasin Muzyka: Piotr Marczewski Aktorzy: Halina Wyrodek, Wiesław Wójcik, Tomasz Zaliwski, Ewa Ziętek, Marian Dziędziel, Barbara Rachwalska, Grażyna Korwin i Jan Himilsbach Niuniek i Aniołek są małżeństwem zgodnym, ale finansowo nie układa im się najlepiej. Po obejrzeniu zdjęcia kuzynów ze wsi, pozujących na tle okazałej willi i drogiego samochodu, postanawiają zrobić wszystko, by podczas zapowiedzianej wkrótce wizyty krewnych w mieście również zaimponować im swoim stanem posiadania i pozycją. Niezbyt legalnym sposobem zamieniają chwilowo swoje M - 2 na duże mieszkanie szefa Niuńka, dokonują ogromnych zakupów żywności i urządzają wystawne przyjęcie. W pewnym momencie gaśnie jednak światło i biesiadę trzeba kontynuować przy świecach. Latem Niuniek i Aniołek przyjeżdżają na wieś z rewizytą, mając nadzieję na równie wystawny rewanż ze strony gospodarzy. Na miejscu czeka ich niemiłe rozczarowanie. "Party przy świecach" jest adaptacją opowiadania Jana Himilsbacha, zarazem autora scenariusza. Jemu to film zawdzięcza doskonałe dialogi: żywe, naturalne, pełne prawdy o życiu i ludzkich charakterach, a przy tym szalenie zabawne. Reżyser Antoni Krauze to twórca wielu filmów telewizyjnych, m. in. "Monidła", "Mety", serialu "Zaklęty dwór", oraz filmów kinowych: "Palec Boży" (Srebrny Lampart na MFF w Locarno) i "Strach" (wyróżnienie na MFF w San Sebastian w 1975 r.). 13:40 WIELKI BUSTER (THE GREAT BUSTER) Film dokumentalny, 96 min, USA, 2018 Reżyseria: Peter Bogdanovich Dokument poświęcony Busterowi Keatonowi, jednemu z najbardziej wpływowych i sławnych amerykańskich filmowców i komików. Jego charakterystyczny styl i liczne dzieła filmowe z ery kina niemego już na początku XX wiek ugruntowały jego pozycję jako prawdziwego wizjonera. Film przedstawia kolejne kamienie milowe w karierze Keatona - od jego wodewilowych początków, przez wypracowanie specyficznego stylu pantomimy, aż po jego najbardziej tryumfalne lata, które poświęcił pracy jako reżyser, scenarzysta, aktor i producent. Ogromny wpływ artysty na kinematografię potwierdzają w wywiadach jego współpracownicy, przyjaciele i wielbiciele, m.in. Mel Brooks, Quentin Tarantino, Werner Herzog, Dick van Dyke i Johnny Knoxville. W dokumencie wykorzystano fragmenty filmów Keatona przechowywane przez bibliotekę Cohen Film Classics - na potrzeby produkcji zrekonstruowano je, co przyniosło niezwykłe efekty. Dokument wyreżyserował Peter Bogdanovich, filmowiec i filmoznawca, którego opracowania twórczości legendarnych reżyserów, Johna Forda i Orsona Wellesa, służą obecnie jako punkt odniesienia dla innych badaczy. (Canal +) 17:00 RETRO KINO - MŁODY SHERLOCK HOLMES (SHERLOCK, JR.) Komedia, film niemy, 44 min, USA, 1924 Reżyseria: Buster Keaton Aktorzy: Kathryn Mcguire, Erwin Connelly, Joe Keaton Dwaj mężczyźni rywalizują o względy dziewczyny (Kathryn McGuire). Czarny charakter (Ward Crane) kradnie jej ojcu zegarek. O ten występek oskarżony zostaje operator projektora (Buster Keaton). Zhańbiony bohater wraca do swojego zajęcia w kinie. Obsługując urządzenie, zapada w sen, w którym jego życie staje się filmem. Przenosi tam wszystkich swoich znajomych, a sam staje się Sherlockiem Holmesem Jr. poszukującym skradzionych pereł. 20:00 BILET DO KINA - AŻ DO PIEKŁA (HELL OR HIGH WATER) Dramat, kryminał, 97 min, USA 2016 Reżyseria: David Mackenzie Scenariusz: Taylor Sheridan Aktorzy: Chris Pine, Ben Foster, Jeff Bridges, Dale Hickey, Gregory Cruz Film stanowiący melanż thrillera, westernu, kryminału, a nawet dramatu psychologicznego. Całość dopełnia fantastyczna muzyka Nicka Cave'a i Warrena Ellisa, świetnie oddająca specyficzny klimat filmu. 4 nominacje do nagrody Oscara (w tym dla najlepszego filmu) oraz do Złotych Globów i nagrody BAFTA. Twórcy poruszają w swoim filmie problemy natury społecznej, dotykają trudnych tematów, jak niesprawiedliwość, bieda, rozpaczliwa walka o lepszą przyszłość. Akcja tej historii rozgrywa się współcześnie, a miejsce to pogranicze Nowego Meksyku i Teksasu. Bohaterami są dwaj bracia: rozwiedziony Toby, który chciałby stworzyć jak najlepsze życie dla swego syna oraz wybuchowy i nieobliczalny Tanner, mający już za sobą kryminalną przeszłość i wyrok. Bracia łączą siły w napadach na banki na teksaskiej prowincji. Mają powody, by ograbiać właśnie te banki. Jeden z oddziałów skonfiskował ich zadłużoną ziemię, od pokoleń należącą do rodziny. Zorganizowany przez nich kolejny napad kończy się wprawdzie sukcesem, ale sprawy szybko wymykają się spod kontroli. W pościg za rabusiami wyrusza bowiem Marcus (Jeff Bridges), który jest wyjątkowo zawzięty w pełnieniu funkcji strażnika Teksasu. Chce zabłysnąć jeszcze jedną udaną akcją przed odejściem na zasłużoną emeryturę. Towarzyszy mu jego latynoski partner, Bear, któremu stale dokucza, rzucając pod jego adresem niewybredne rasistowskie uwagi, choć tak naprwadę w jego wydaniu to raczej dobroduszne naigrywanie się. Policyjna obława trwa, ale Toby i Tanner nie zamierzają rezygnować ze złodziejskiego procederu. Przyświeca im tylko jeden cel: zdobyć jak największą forsę. Decydują się więc na kolejny wielki skok. Ostateczna konfrontacja braci z nieustępliwym stróżem prawa wydaje się jednak nieunikniona. 21:50 KONCERT JUBILEUSZOWY 10. EUROPEJSKIEGO STADIONU KULTURY - "50/70 MOJE NAJWAŻNIEJSZE" Koncert, 45 min, Polska, 2020 Scenariusz: Halina Przebinda Wykonawcy: Krzysztof Cugowski, Zespół Mistrzów Krzysztof Cugowski, lublinianin z urodzenia i wyboru, wybitny reprezentant polskiej sceny rockowej, zdobywca muzycznych szczytów, nagród i wyróżnień. Współzałożyciel zespołu Budka Suflera, z którym wielokrotnie królował na listach przebojów. Jego płyty w większości pokryły się złotem i platyną. Od "Snu o dolinie", "Cienia wielkiej góry" poprzez "Ciszę", "Ratujmy co się da", aż do "Takiego tanga" (1. miejsce na liście przebojów Programu 3 Polskiego Radia) i "Balu wszystkich świętych" (4. miejsce na liście przebojów programu 3 Polskiego Radia) - jego droga muzyczna była i nadal jest naznaczona rockowymi evergreenami. Występował na największych polskich festiwalach, między innymi wielokrotnie na Festiwalu w Sopocie czy na Festiwalu Woodstock. Jednym z wielu sukcesów Krzysztofa Cygowskiego jest płyta wydana z Budką Suflera "Nic nie boli, tak jak życie" zawierająca przebojowy singiel "Takie tango", której sprzedaż przekroczyła milion egzemplarzy. Dzięki sukcesom odniesionym w kraju, zespół w 1999 roku wystąpił w sali Carnegie Hall w Nowym Jorku. W 2014 roku artysta został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski nadanym za wybitne zasługi dla polskiej kultury i za osiągnięcia w pracy artystycznej i twórczej. Sześć lat później odebrał Złoty Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis. W 2015 roku wydał swoją czwartą solową "Przebudzenie", rozpoczął również koncertowanie ze swoimi synami Piotrem i Wojciechem w ramach projektu Cugowscy. W 2016 roku rodzinna współpraca zaowocowała przebojowym krążkiem "Zaklęty krąg", który zdobył status złotej płyty. Dwa lata później trio podsumowało wspólną drogę dwupłytowym albumem live pt. "Ostatni raz". W swojej karierze wielokrotnie spotkał się na scenie z zagranicznymi gwiazdami. Śpiewał z Garou, Gary Brookerem i Rayem Wilsonem. W Nowym Jorku, w słynnym Village Studio, nagrywał z Marcusem Millerem, Stevem Lukatherem i Sheilą E. W 2018 roku Krzysztof Cugowski stanął na scenie z nowym składem. W towarzyszącym mu od tamtej pory Zespole Mistrzów znaleźli się wybitni muzycy: Jacek Królik (gitara), Cezary Konrad (perkusja), Robert Kubiszyn (gitara basowa), Tomasz Kałwak (instrumenty klawiszowe). Efektem współpracy niezwykłych muzyków z legendarnym wokalistą jest już kilkadziesiąt koncertów w kraju i za granicą oraz dwupłytowy, jubileuszowy album "50/70 Moje Najważniejsze". Wydawnictwo ukazało się w maju 2020, w roku wyjątkowym dla Krzysztofa Cugowskiego, w którym świętuje 50 - lecie pracy artystycznej i 70. urodziny. W tej wyjątkowej, jubileuszowej edycji koncertu Europejski Stadion Kultury Krzysztof Cugowski wystąpi z towarzyszeniem Orkiestry Filharmonii Podkarpackiej w Rzeszowie oraz Zespołem Mistrzów. 00:55 URODZENI ARTYŚCI - ALICJA I GRZEGORZ BRAL Reportaż, 25 min, Polska, 2020 Reżyseria: Grzegorz Jankowski Wykonawcy: Emilia Komarnicka - Klynstra (prowadzący), Redbad Klynstra - Komarnicki (prowadzący) Para popularnych aktorów Emilia Komarnicka - Klijnstra i Redbad Klijnstra - Komarnicki ponownie rusza w Polskę. Tym razem gospodarze programu odwiedzają ludzi, którzy w uprawianych dziedzinach wykazują się najwyższym profesjonalizmem i miłością do zawodu. Są wśród nich artyści w klasycznym rozumieniu tego słowa, ale również ludzie, którzy do rzemiosła, takiego jak na przykład szycie, projektowanie ogrodów czy konserwacja zabytków podchodzą jak do sztuki. Można więc powiedzieć, że wszyscy są artystami w swoich dziedzinach. Dodatkowo bohaterowie programu to niezwykłe tandemy rodzinne: ojcowie i dzieci, dziadkowie i wnuki czy też małżeństwa, które wiedzę i tajemnice danego fachu przekazują kolejnym pokoleniom. Bohaterami tego odcinka są artyści Teatru Kozła: aktorka i dramaturg Alicja Bral oraz jej mąż Grzegorz, reżyser. 01:50 FANNY I ALEKSANDER (FANNY AND ALEXANDER) Dramat obyczajowy, 181 min, Szwecja 1982 Scenariusz i reżyseria: Ingmar Bergman Zdjęcia: Sven Nykvist Muzyka: Daniel Bell Występują: Pernilla Allwin, Bertil Guve, Gunn Wallgren, Allan Edwall, Borje Ahlstedt, Jarl Kulle, Ewa Frolling, Jan Malmsjo, Harriet Andersson, Erland Josephson i inni Realizując "Fanny i Aleksandra" Ingmar Bergman zapowiedział, że jest to jego ostatni film kinowy, choć jednocześnie przyznawał, że nigdy wcześniej nie cieszył się i nie pracował równie ciężko jak wówczas. Powróciwszy po kilku latach do kraju z dobrowolnego wygnania, reżyser miał pełną swobodę twórczą. "Fanny i Aleksander" był jednym z najdroższych filmów, jakie powstały w Szwecji. Realizacja zdjęć trwała aż siedem miesięcy, na planie zgromadzono niemal 100 aktorów i 1500 statystów. Film ten, podobnie jak "Sceny z życia małżeńskiego", nakręcono w dwóch wersjach: 5 - godzinnej dla telewizji i 3 - godzinnej dla kin. Powstało dzieło niezwykłe, zawierające wiele akcentów autobiograficznych oraz mniej lub bardziej bezpośrednich odniesień do wcześniejszych filmów Bergmana, saga rodzinna z początków wieku, ale także opowieść o dramacie dorastania i wielka pochwała radości życia. Po latach surowości stylu tego twórcy "Fanny i Aleksander" zaskakuje beztroską swobodą przywodzącą na myśl jego "Uśmiech nocy" lub "O tych paniach". Nietypowy jest także fakt, że - w przeciwieństwie do innych filmów tego reżysera, gdzie dzieci pojawiają się wyjątkowo rzadko, głównie jako milczący statyści - tutaj bohaterem jest 10 - letni Aleksander (jego siostra Fanny przez większą część filmu pozostaje w tle). Chłopiec żyje w bogatej, zżytej i szczęśliwej rodzinie i nawet przykre wydarzenia, których przychodzi mu doświadczyć, prawdopodobnie nie zaciążą boleśnie na jego dorosłym życiu, co jest tak charakterystyczne dla Bergmanowskich postaci. Film otrzymał wiele prestiżowych nagród, w tym Oscary '83 dla najlepszego filmu zagranicznego, za zdjęcia oraz kostiumy, a ponadto nominacje za reżyserię i scenariusz. Ponadto filmowi przyznano nagrodę FIPRESCI na festiwalu w Wenecji, Złoty Globus dla najlepszego filmu zagranicznego oraz nagrodę Brytyjskiego Stowarzyszenia Sztuki Filmowej i Telewizyjnej za najlepsze zdjęcia. "Fanny i Aleksander" to swoista kronika jednego roku z życia mieszczańskiej rodziny Ekdahlów. Jest Boże Narodzenie 1907 r. W domu seniorki rodu Heleny, byłej aktorki i współwłaścicielki teatru, która po śmierci męża przekazała zarządzanie teatrem najstarszemu synowi Oskarowi, trwają świąteczne przygotowania. Wśród zaproszonych z tej okazji gości są trzej dorośli synowie Heleny: oprócz Oskara, jego żony Emilie i dwójki ich dzieci - Fanny i Aleksandra, także Gustaw Adolf - restaurator i handlowiec z żoną Almą oraz Carl - profesor ze swą niemiecką żoną Lydią. Helena zaprosiła również Isaka Jacobiego - antykwariusza i bankiera, w przeszłości jej kochanka. Wkrótce po Bożym Narodzeniu Oskar umiera podczas próby w teatrze. Uroczystości pogrzebowe prowadzi biskup Edward Vergerus, który nawiązuje coraz bliższe stosunki z Emilie i mimo sprzeciwu rodziny żeni się z młodą wdową. Na jego życzenie Emilie przenosi się z dziećmi po ślubie do jego ponurego domu. W purytańskiej atmosferze dzieci są stale upominane i karcone. Szczególnie Aleksander jest obiektem okrutnego postępowania biskupa. W odwecie chłopiec wymyśla historyjkę o zadręczeniu na śmierć przez biskupa jego pierwszej żony i dzieci. Gdy Vergerus dowiaduje się o tym, poddaje Aleksandra chłoście i wraz z siostrą zamyka o chlebie i wodzie w pokoju na piętrze.