TVP Kultura Poniedziałek, 05.10.2020 09:55 REŻYSERZY S.II - FRED ZINNEMANN (THE DIRECTORS - FRED ZINNEMANN) Film dokumentalny, 44 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Lyndy Saville Cykl dokumentalny poświęcony najważniejszym reżyserom kina. W tym odcinku przyglądamy się sylwetce Freda Zinnemanna, twórcy m.in. "Stąd do wieczności", "Oto jest głowa zdrajcy" czy "W samo południe". 11:00 DOM - ODC. 25/25 - DZIŚ KAŻDY MA DWADZIEŚCIA LAT Serial obyczajowy, 88 min, Polska 2000 Reżyseria: Jan Łomnicki, Marcin Łomnicki Scenariusz: Jerzy Janicki, Andrzej Mularczyk Muzyka: Piotr Hertel Aktorzy: Tomasz Borkowy, Halina Rowicka, Waldemar Barwiński, Monika Kwiatkowska, Igor Śmiałowski, Anna Romantowska, Jerzy Bończak, Piotr Fronczewski, Hanna Lachman, Marek Bukowski, Bożena Dykiel, Jan Englert, Zbigniew Buczkowski i inni Krzysio zostawia rodzinę, by poświęcić się opiece nad Jolą, która dopiero co dokonała aborcji. Prokop oświadcza się Lodzi. Klara wraca do Polski z zamiarem pozostania tu na stałe, lecz nie uzyskuje wymaganej zgody i zostaje deportowana do ZSRR. Ojciec Joli proponuje Krzysiowi pracę w ekipie rajdowej FSO pod warunkiem, że chłopak zostawi w spokoju jego córkę. Majka rodzi syna, a Prokop i Lodzia stają na ślubnym kobiercu. Rozpoczynają się strajki na Wybrzeżu. Wrotek niemal natychmiast jedzie z kamerą, by filmować zajścia. Samopoczucie Ewy systematycznie się pogarsza. Krzyś zawozi ją do uzdrowiciela Harrisa skradzionym samochodem. Zatrzymuje go milicja, lecz dzięki interwencji ojca Joli chłopak wychodzi z aresztu. Lermaszewscy wyprowadzają się z domu przy Złotej. Śmierć Ewy zbiega się w czasie z podpisaniem porozumień sierpniowych. Nad trumną zmarłej spotykają się wszyscy mieszkańcy kamienicy. 12:40 CZY MOŻNA SIĘ PRZYSIĄŚĆ Film obyczajowy, 36 min, Polska, 1999 Reżyseria: Tomasz Tryzna Scenariusz: Tomasz Tryzna Zdjęcia: Wojciech Todorow Aktorzy: Stanisław Tym "Jest to opowieść o spotkaniu nieba filantropii z piekłem statystyki" - tak o swoim debiucie fabularnym mówi reżyser i scenarzysta, Tomek Tryzna. Autor sfilmowanej przez Andrzeja Wajdę, przetłumaczonej na kilkanaście języków powieści "Panna Nikt", kinem interesował się od wczesnej młodości. W wieku szesnastu lat zaczął realizować amatorskie filmy, za które zdobywał nagrody na różnych przeglądach. Był niepokornym indywidualistą, co nie ułatwiało mu życia w liceum. Z trudem ukończył szkołę średnią. Choć zawsze marzył o robieniu filmów, przez długie lata utrzymywał się głównie z pisania scenariuszy. Jest autorem m.in. "Murmuranda" w reżyserii Andrzeja Barszczyńskiego, "Sześciu milionów sekund" Leszka Staronia, "Opowieści Harleya" Wiesława Helaka. W latach 90. zrealizował według własnych scenariuszy m.in. "Kaskaderskie ABC" i eksperymentalny cykl telewizyjny "Trrr - obrazki do nakręcenia". Jednak popularność zyskał dzięki książce "Panna Nikt". Pomimo sukcesu literackiego wyznaje: "reżyseria jest dla mnie najważniejsza. Uważam, że kino jest najpiękniejszą ze sztuk. Książkę napisałem tylko dlatego, że nie mogłem zrobić filmu". Po 35 latach spełniło się marzenie Tomka Tryzny, pod koniec 1998 roku rozpoczął pracę nad krótkometrażowym filmem fabularnym "Czy można się przysiąść?". Do stworzenia tego obrazu zainspirował go sen. Pomyślał, że głód może być pretekstem do powiedzenia wielu istotnych rzeczy o świecie i człowieku. Fabuła filmu opowiada o Gościu (w tej roli Stanisław Tym) posilającym się w restauracji. W pewnym momencie przysiada się do niego Staruszek. Gość częstuje go golonką. Po chwili do stołu podchodzą jeszcze dwie głodne osoby - Chuda i Malutki. Staruszek wylizuje talerz. Chuda kradnie chleb, a Malutki rzuca się na kość i chowa ją za pazuchą. Kelner (gra go Ryszard Kotys) chce przepędzić hołotę, ale Gość go powstrzymuje. Prosi nawet o kartę dań i brakujące nakrycia. Pytany o sens zaczynającej się w ten sposób przypowieści reżyser unika jednoznacznych odpowiedzi. Interpretację pozostawia widzom. Mówi jedynie, że to historia o cierpieniu, fałszywej nadziei... Obsadzonemu w głównej roli Stanisławowi Tymowi towarzyszy 40 tzw. naturszczyków w rolach epizodycznych i 300 statystów. 13:30 DZIKA MUZYKA - WIERCHOWE NUTY Magazyn, 25 min, Polska, 2016 Reżyseria: Zuzanna Solakiewicz, Zvika Gregory Portnoy Wykonawcy: Szymon Bafia (prowadzący) Na muzycznej mapie Polski Podhale jest regionem szczególnym. Często ogólne hasło muzyka ludowa kojarzy się z góralszczyzną, ta zaś z muzyką spod Tatr. To dlatego, że tradycyjna muzyka jest tam wciąż żywa. Muzyka po dziadkach jest otaczana szacunkiem, a liczne muzykanckie rody - często w piątym już pokoleniu - praktykują stary, nie podszlifowany do gustów turystów sposób śpiewu i gry na instrumentach. Okazuje się, że nawet na długiej i dalekiej emigracji górale z Podhala zachowują swoją muzykę jako najcenniejszy skarb. 14:00 NIEDZIELA Z... JADWIGĄ RAPPE Dysk./wywiad/debata, 40 min, Polska, 2020 Scenariusz: Katarzyna Jurkowska Wykonawcy: Artur Orzech (prowadzący) W kolejnym wydaniu programu "Niedziela z..." spotykamy się z Jadwigą Rappe, jedną z najwybitniejszych śpiewaczek polskich. Artystka koncertowała w prestiżowych salach koncertowych oraz teatrach operowych całego świata. Jadwiga Rappe jest często zapraszana do udziału w jury konkursów wokalnych w kraju i za granicą, prowadzi kursy mistrzowskie. Jest również profesorem Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina. 14:50 OPOWIEŚCI OFFENBACHA (TALES OF OFFENBACH) Film dokumentalny, 57 min, Wielka Brytania/Francja, 2019 Reżyseria: Reiner E. Moritz Jacques Offenbach (1819 - 1880), twórca operetki francuskiej. W związku z inscenizacjami swych utworów odbywał podróże po Europie i Ameryce Północnej. Jego operetki (ok. 90) wystawiane po raz pierwszy na ogół w Paryżu, cechuje lekkość, wdzięk i zręczna instrumentacja, libretta są często dowcipną satyrą na życie francuskiej arystokracji II Cesarstwa; największą popularność zyskały: "Orfeusz w piekle" (1858) i "Piękna Helena" (1864), będące parodiami mitów greckich; ponadto "Życie paryskie" (1866), "Wielka księżna Gerolstein" (1867), "La Prichole" (1868), "Madame Favart" (1878). Z kilku oper Offenbacha trwałą pozycję zdobyły "Opowieści Hoffmanna" do libretta J. Barbiera i M. Carrgo według opowiadań fantastycznych E. T. A. Hoffmanna. 16:05 JUTRO BĘDZIE NIEBO Film obyczajowy, 74 min, Polska 2001 Scenariusz i reżyseria: Jarosław Marszewski Zdjęcia: Wojciech Todorow Muzyka: Jerzy Mazzoll Aktorzy: Krzysztof Pieczyński, Aleksandra Hamkało, Henryk Talar, Ryszard Ronczewski, Janusz Chabior, Rostislav Kuba Jednym z głównych impulsów stworzenia scenariusza byli aktorzy - "to jest napisane specjalne dla nich, dla obdarzonych naturalnymi, wielkimi talentami Krzysztofa Pieczyńskiego i Oli Hamkało", przyznał reżyser. Pierwszy fabularny film Jarosława Marszewskiego zdobył już kilka nagród - w 2001 r. na FPFF w Gdyni Krzysztof Pieczyński otrzymał nagrodę za pierwszoplanową rolę męską, w Koszalinie na KSF "Młodzi i Film" obraz wyróżniono nagrodą dziennikarzy, w bieżącym roku młody reżyser dostał nagrodę za debiut na MFF w Setubal w Portugalii. Wrocławianin Jarosław Marszewski studiował w słynnej praskiej Akademii Filmowej FAMU i w szkole katowickiej, reżyserował filmy krótkometrażowe, reklamy, teledyski, dokumenty i widowiska telewizyjne, asystował przy filmach m. in. Wiesława Saniewskiego i Marka Piestraka. "Jutro będzie niebo" sam reżyser określił jako "metafizyczne road movie". Kręcony w pięknych plenerach Kotliny Kłodzkiej, w okolicach Sobótki i Dzierżoniowa, szybko (w dwa tygodnie) i tanio (budżet ok. 1, 5 mln zł), rodzimy "film drogi" rzeczywiście nawiązuje do tego gatunku, chociaż chodzi tu raczej o "wędrówkę duszy od samotności ku wolności". Jak zauważył Krzysztof Pieczyński, film przypomina klimatem czeskie kino lub dobre polskie filmy z lat 60. To bardzo intymna, subtelna i kameralna opowieść o 40 - letnim "chłopaku", który poznał 12 - letnią "kobietę". On to drobny przemytnik z polsko - czesko - niemieckiego pogranicza. Kiedyś miał żonę, córkę, własny sklep i mieszkanie, ale firma splajtowała, stracił dom i rodzinę, zadłużył się i wciąż nie jest w stanie spłacić starych długów. Ona, uciekinierka z pozbawionego miłości domu, wskazuje zagubionemu w życiu mężczyźnie inną drogę. Niezwykłą dziewczynkę, która "ma moc przekonywania wszystkich do wszystkiego", zagrała 12 - letnia Ola Hamkało, odtwórczyni głównej roli w filmie Marka Piestraka "Odlotowe wakacje". Dziewczynka wędruje środkiem szosy, krętej i prawie pustej. Szuka psa. Mężczyzna wiozący skrzynki wódki tanio zakupionej po czeskiej stronie spieszy się, by jak najszybciej towar sprzedać z zyskiem w Niemczech i jeszcze dziś oddać kolejną ratę długu sprzed lat. Chwila nieuwagi - i potrącony pies zostaje martwy na środku drogi. Dziewczynka spokojnie, lecz stanowczo domaga się, żeby psa godnie pochować w miejscu przez nią wskazanym. Przemierzają szmat drogi, mężczyzna stopniowo traci cierpliwość. Zostawia małą na przystanku PKS, załatwia własne sprawy. Otrzymane od niemieckiego handlowca banknoty ukrywa w fotelu kierowcy. Wraca po dziwną pasażerkę, znów szukają miejsca pochówku, które - jak twierdzi dziewczynka - zadowoli jej psa. Właściwie, prostuje właścicielka, pies tylko "trochę był mój, trochę bardziej swój, a najbardziej niczyj". Między mężczyzną i dzieckiem zawiązuje się szczególna więź. Oboje należą do gatunku "najbardziej niczyich", ale dziewczynka wydaje się dużo bardziej zaradna życiowo. To ona ratuje z opresji kierowcę, gdy policjant z patrolu zadaje zbyt dużo trudnych pytań, ona wciąż sprytnie wymyka się obławie, mimo trwającej akcji poszukiwania "uprowadzonej". Wreszcie, po pogrzebaniu psa, podróżnicy się rozstają. Wkrótce mężczyzna odkrywa, że zniknęły pieniądze ze schowka. Rozpoczyna poszukiwanie uciekinierki, nie przeczuwając, jakie niespodzianki jeszcze mu zgotuje. 18:55 HOWARDS END - ODC. 1 (EP. 1) Serial obyczajowy, 52 min, Wielka Brytania/USA, 2017 Reżyseria: Hettie Macdonald Aktorzy: Matthew Macfadyen, Hayley Atwell, Philippa Coulthard "Howards End" to miniserial oparty na powieści autorstwa E. M. Forstera. Fabuła skupia się na dwóch siostrach: Margaret Schlegel to inteligentna, idealistyczna, młoda kobieta, która spotyka się z Henrym Wilcoxem, starszym, bogatym biznesmenem. Kiedy jego żona umiera, mężczyzna niespodziewanie staje się właścicielem tytułowego Howards End. Tymczasem młodsza siostra Margaret, Helen Schlegel, zajmuje się sprawą Leonarda Basta, młodego urzędnika bankowego. odc. 1. Londyn, rok 1905. Margaret Schlegel opiekuje się swoim rodzeństwem, Helen i Tibbym. Schlegelowie są zamożni, rozmiłowani w muzyce i literaturze. Podróżują po Europie. W czasie jednej z podróży poznają rodzinę Wilcoxów. Głowa rodziny, Henry Wilcox jest biznesmenem. Jego żona, Ruth, zaprzyjaźnia się z Margaret. 20:00 PANORAMA KINA POLSKIEGO - REZERWAT Film obyczajowy, 100 min, Polska, 2007 Reżyseria: Łukasz Palkowski Scenariusz: Łukasz Palkowski, Marcin Kwaśny Zdjęcia: Paweł Sobczyk Muzyka: Sebastian Krajewski Aktorzy: Marcin Wilczyński, Sonia Bohosiewicz, Grześ Palkowski, Artur Dziurman, Tomasz Karolak Słodko - gorzka opowieść o mieszkańcach stołecznej Pragi. Ta historia została pokazana z punktu wiedzenia lokatorów pewnej kamienicy. Fotograf Marcin Wilczyński (Marcin Kwaśny), po rozstaniu z dziewczyną, musi szukać nowego lokum. Wkrótce wprowadza się do starej, zniszczonej kamienicy na Pradze, gdzie wynajmuje mieszkanie. Właściciel budynku (Krzysztof Janczar) zleca mu wykonanie serii zdjęć ilustrujących fatalny stan posesji. Fotografując sąsiadów i miejsca wokół kamienicy, Marcin przekonuje się, jak bardzo inny jest świat, do którego trafił zrządzeniem losu. Wszystko zaczyna go tu fascynować i ciekawić. W bliższym poznaniu sąsiadów, zrozumieniu ich mentalności i nawiązaniu z nimi przyjaźni, pomoże mu nastoletni rudzielec Grzesiek, który na razie go prześladuje i uprzykrza mu życie. Uciekając przed rozgniewanym Marcinem, chłopak wpada pod samochód i trafia do szpitala. Tu Marcin spotyka matkę nastolatka i poznaje o nim smutną prawdę. Do kamienicy wprowadza się także fryzjerka Hanka B. (Sonia Bohosiewicz), którą fotograf jest zauroczony. Przez to naraża się jednak mieszkającemu u niej porywczemu kryminaliście Ryśkowi (Tomasz Karolak). Ostatecznie dzięki Marcinowi Hanka pozna swoją wartość i poczuje się naprawdę piękną kobietą. To tylko początek całej serii wydarzeń, które kompletnie odmienią dotychczasowe życie Marcina. 21:55 KRONOS - KŁAMSTWO Dysk./wywiad/debata, 30 min, Polska, 2020 Wykonawcy: Piotr Nowak (prowadzący) W kolejnym odcinku programu "Kronos" profesor Piotr Nowak wraz z zaproszonymi do studia gośćmi poddaje analizie pojęcie kłamstwa. Obok naturalnego zamiłowania do blagi, do kłamstwa popycha nas mieszanina strachu przed światem oraz wyższości wobec tych, którymi się otaczamy. Czy kłamstwo bywa usprawiedliwione? Czy też zawsze jest bezzasadne? Co z kłamstwem chroniącym coś szczególnie cennego? Czy każde kłamstwo jest równie złe? A jeśli nie każde, czy kłamstwo może zrodzić dobro? 22:35 SCENA MUZYCZNA - SEBASTIAN WYPYCH Koncert, 50 min, Polska, 2020 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Wykonawcy: Sebastian Wypych W kolejnym odcinku "Sceny muzycznej" wystąpi Sebastian Wypych. Kontrabasista zaprezentuje materiał z premierowej płyty "Polska Enter". Sebastian Wypych pracę nad tym albumem rozpoczął od podróży po Polsce, podczas której spotykał się ze śpiewakami ludowymi i nagrywał ich pieśni a capella. Następnie dokomponował partie kontrabasu i elektroniki. 23:40 DROGA DO SZCZĘŚCIA (REVOLUTIONARY ROAD) Film obyczajowy, melodramat, 114 min, Wielka Brytania/USA 2008 Reżyseria: Sam Mendes Scenariusz: Justin Haythe Aktorzy: Kate Winslet, Leonardo diCaprio, Christopher Fitzgerald Dobrze przyjęty przez krytykę i publiczność film był nominowany do Oscara za najlepsze kostiumy, scenografię oraz za rolę drugoplanową Michaela Shannona. Złoty Glob dla najlepszej aktorki zdobyła Kate Winslet. Scenariusz filmu powstał na podstawie wydanej w 1961 roku pierwszej powieści amerykańskiego pisarza Richarda Yatesa, zatytułowanej "Revolutionary Road", która rok później znalazła się na prestiżowej liście finalistów National Book Award. Jest rok 1948. Na przyjęciu Frank Wheeler poznaje April. On jest robotnikiem portowym i marzy, by dostać posadę kasjera. Ona chce zostać aktorką. Ta znajomość przeradza się w trwały romans i zakochana para wstępuje w związek małżeński. Państwo Wheelerowie przeprowadzają się do domu gdzieś na przedmieściach, w stanie Connecticut. Wkrótce April zachodzi w ciążę. Małżonkowie zaprzyjaźniają się z pośredniczką nieruchomości Helen Givings i jej mężem Howardem, a także z sąsiadką Milly Campbell i jej mężem Shepem. Dla przyjaciół Wheelerowie to idealna para, ale tak naprawdę ich związek zaczyna przeżywać poważny kryzys. Składa się na to wiele czynników. April jest rozczarowana, że nie udało się jej zostać aktorką, a Frank stale narzeka na nudną pracę. W swoje 30. urodziny mężczyzna zaprasza sekretarkę z pracy na drinka do baru. Ten niewinny wypad w miasto kończy się w hotelowym pokoju. Kryzys małżeński pogłębia się. Znudzeni życiem i sobą Wheelerowie w końcu postanawiają wyjechać do Paryża, by w tym pięknym mieście nad Sekwaną naprawić swoje relacje, zacząć wszystko od nowa, zapomnieć o przykrych sprawach i szarej codzienności. Opowiadają o swoich planach znajomym, ale nikt nie podziela ich entuzjazmu. Jedyną osobą, która rozumie i akceptuje ich wybór, jest chory syn Helen, John, który przebywał w zakładzie psychiatrycznym. Mimo wielu przeciwności małżonkowie podejmują jednak decyzję o wyjeździe i zaczynają się przygotowywać do przeprowadzki. I właśnie wtedy Frank dostaje lepszą posadę, a April odkrywa, że spodziewa się kolejnego dziecka. 02:05 WYPADEK (ACCIDENT) Dramat kryminalny, thriller, 101 min, Wielka Brytania, 1967 Reżyseria: Joseph Losey Scenariusz: Harold Pinter Zdjęcia: Gerry Fisher Muzyka: John Dankworth Aktorzy: Dirk Bogarde, Stanley Baker, Jacqueline Sassard, Michael York, Vivien Merchant William, student uniwersytetu, ginie w wypadku samochodowym tuż przed domem swojego profesora, Stephena. Narzeczonej Williama Annie, studentce z Austrii, udaje się przeżyć wypadek. Stephen udziela jej pomocy, podejrzewając jednocześnie, że to ona spowodowała kraksę, prowadząc auto. Jednak Stephen nie zdradza się ze swoimi podejrzeniami przed policją. Zaprezentowane zostają sceny z niedalekiej przeszłości i staje się jasne, że pod konwencjonalną maską główni bohaterowie ukrywają swoje pasje, pierwotne instynkty, antagonizmy oraz rozpacz, które zostaną uwolnione poprzez oczyszczającą obecność Anny.