TVP Kultura Piątek, 16.10.2020 08:25 KRONOS - SUMIENIE Dysk./wywiad/debata, 29 min, Polska, 2020 Wykonawcy: Piotr Nowak (prowadzący) W kolejnym odcinku profesor Piotr Nowak wraz z zaproszonymi do studia gośćmi poddaje analizie pojęcie sumienia. Powszechnie uważa się Sokratesa nie tylko za twórcę filozofii, ale także za wynalazcę sumienia. Miałoby ono być arbitrem, którego wszędzie ze sobą zabieramy - do sypialni, na napad czy na najbardziej beztroskie wakacje. Czym jest sokratejski daimonion i czy może uchodzić za archetyp dzisiejszego sumienia? Dlaczego zamiast mówić nam o tym, co czynić przystoi, sokratejski dajmonion przestrzega nas przed tym jedynie, czego czynić nie wolno? 09:05 UCIECZKA Z KINA "WOLNOŚĆ" Film obyczajowy, 86 min, Polska 1990 Scenariusz i reżyseria: Wojciech Marczewski Zdjęcia: Jerzy Zieliński Muzyka: Zygmunt Konieczny Aktorzy: Janusz Gajos, Zbigniew Zamachowski, Teresa Marczewska, Piotr Fronczewski, Michał Bajor, Władysław Kowalski, Jan Peszek, Jerzy Bińczycki Janusz Gajos stoi oniemiały w ciemnej sali kinowej. Przed oczami ma widok niezwykły. Na ekranie zbuntowani aktorzy nie chcą dalej grać swych fałszywych, ogłupiających ról. Próbują im w tym przeszkodzić histeryczne, pełne paniki reprymendy dobiegające z widowni. To przedstawiciele oficjalnej komisji starają się zagłuszyć swój strach i bezradność. Jeszcze chwila i Janusz Gajos wybuchnie śmiechem. "Poruszająca scena, przywodząca na myśl"Mistrza i Małgorzatę"Bułhakowa" - orzekli krytycy. W filmie Marczewskiego jest jeszcze wiele sekwencji równie wymownych i dramatycznych. Wspólnie tworzą dzieło, które stało się wydarzeniem artystycznym na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdańsku - Gdyni w 1990 r. Uhonorowano je wówczas Grand Prix i nagrodą dziennikarzy. Wyróżnienie za najlepszą główną rolę męską otrzymał Janusz Gajos. "Ucieczkę..." nagradzano jeszcze kilkakrotnie, także zagranicą, np. na Festiwalu Filmów Fantastycznych w Avoriaz. Wcześniej najważniejsze trofea zdobywały tam m.in. "Carrie" Briana de Palmy, "Pojedynek na szosie" Stevena Spielberga i "Terminator" Jamesa Camerona. Pierwiastek fantastyczny odgrywa w filmie Marczewskiego rolę niepoślednią, choć nie w sposób właściwy produkcjom science - fiction. Służy bowiem ukazaniu przemiany duchowej cenzora - niegdyś poety i krytyka literackiego, obecnie (tak go określił reżyser) człowieka "spsiałego", pozornie groźnego, lecz w rzeczywistości zastraszonego i samotnego. Oba światy: realny i fantasmagoryczny przenikają się. Cenzor przekracza granicę ekranu, wchodzi do wnętrza filmu, powodowany miłością do jednej z jego bohaterek - Małgorzaty. Jednak i tam spotyka go rozczarowanie. Wraca do rzeczywistości, lecz nie będzie już tym samym człowiekiem. Niegdyś poeta, potem cenzor, teraz - kto? Jeden z krytyków pisał: "W tym filmie każdy chce wyjść z ram własnego życia. Buntuje się cenzor. Buntują się postacie filmowe. Wszyscy szukają wolności, której nie ma. Jej przebłysk jest może tylko w idei ucieczki. Wystarczy nocą wejść na dach własnej kamienicy, aby przekonać się, ilu ludzi znajduje się w stanie ucieczki."Aż tak wielu?"- dziwi się cenzor, obserwując dachy pełne ludzi. Sam jest jednym z lunatyków." 10:40 KLUCZ DO WOJTYŁY WEDŁUG ŁUCZEWSKIEGO - KREMÓWKA I SOFOKLES Wykład/prelekcja/prezentacja, 6 min, Polska, 2020 Scenariusz: Michał Łuczewski Wykonawcy: Michał Łuczewski (prowadzący) W tym odcinku cyklu z okazji 100. rocznicy urodzin Karola Wojtyły, Michał Łuczewski wraca do jednego z najbardziej zapamiętanych spotkań polskiego papieża z wiernymi. Symbolem tego spotkania stały się "wadowickie kremówki". 16 czerwca 1999 roku, w Wadowicach Jan Paweł II powracał do wspomnień z dzieciństwa i młodości, które były początkiem drogi, wiodącej aż do Watykanu. Łuczewski podkreśla, że rodzinne miasto było zawsze szczególne ważne dla późniejszego papieża. Przypomina też, że podczas spotkania w Wadowicach Jan Paweł II cytował fragment "Antygony" Sofoklesa. Łuczewski odnosi fragmenty antycznego dramatu do trudnych, bolesnych wydarzeń z życia Jana Pawła II. 11:00 SIEDLISKO - ODC. 5/9 Serial obyczajowy, 51 min, Polska 1998 Reżyseria: Janusz Majewski Scenariusz: Wanda Majerówna, Zofia Nasierowska Aktorzy: Anna Dymna, Leonard Pietraszak, Renata Dancewicz, Agnieszka Wagner, Paweł Deląg, Piotr Machalica, Danuta Szaflarska, Wanda Majerówna, Zofia Merle, Piotr Gąsowski, Stanisława Celińska, Leszek Zduń, Michał Pawlicki, Marian Opania, Krzysztof Kowalewski, Magdalena Cielecka, Jerzy Zelnik, Jerzy Kamas, Igor Przegrodzki, Lech Ordon, Stanisław Brejdygant, Olgierd Łukaszewicz, Grażyna Marzec, Stanisław Brudny i inni Trwa rozbudowa domu. Marianna jedzie do Ełku i z tamtejszej poczty dzwoni do Witolda, prosząc o przesłanie zaliczki. Wkrótce do Panistrugi przyjeżdżają Zarzyccy z prezentami. Piękno okolicy robi na nich wielkie wrażenie. Podczas poświęcenia kapliczki, ufundowanej przez Kalinowskich, przed figurką zbiera się grupa ludzi ze wsi. Korzystając z okazji, Marianna zaprasza na obiad Gustawa Wolfa, który opowiada jej historię majątku ciotki Róży. W Kalinowskich z wolna dojrzewa myśl o Bożym Narodzeniu spędzonym w Panistrudze wspólnie z rodziną. Marzenia rychło przerywa tzw. proza życia. Tym razem Marianna musi jechać do chorej stryjenki. 12:00 SIEDLISKO - ODC. 6/9 Serial obyczajowy, 50 min, Polska 1998 Reżyseria: Janusz Majewski Scenariusz: Wanda Majerówna, Zofia Nasierowska Występują: Anna Dymna, Leonard Pietraszak, Renata Dancewicz, Agnieszka Wagner, Paweł Deląg, Piotr Machalica, Łukasz Mechanicki, Danuta Szaflarska, Wanda Majerówna, Zofia Merle, Piotr Gąsowski, Stanisława Celińska, Leszek Zduń, Michał Pawlicki, Marian Opania, Krzysztof Kowalewski, Magdalena Cielecka, Jerzy Zelnik, Jerzy Kamas, Igor Przegrodzki, Lech Ordon, Stanisław Brejdygant, Olgierd Łukaszewicz, Grażyna Marzec, Stanisław Brudny i inni Piotr Zarzecki przylatuje do Kalinowskich awionetką i przywozi im Jaśka - w Warszawie Iza skręciła nogę i nie mogła się nim zajmować. Następnego dnia dzwoni Jacek z hiobową wieścią - właściciel wyrzuca ich z mieszkania. Krzysztof i Marianna decydują się na przeprowadzkę do Panistrugi i oddanie swojego warszawskiego mieszkania Jackowi i Izie. Jadą do Warszawy. Krzysztof wpada na UW, by porozumieć się z dziekanem co do zmiany trybu swoich zajęć i spotyka tu Basię. Marianna zaś idzie do galerii, której właścicielka kupuje od niej obrazy. Spotyka swojego znajomego, Witolda Jaszczuka, od niedawna kochanka pani Zuzy. Po załatwieniu drobnych sprawunków organizują przeprowadzkę najważniejszych rzeczy, zwłaszcza książek, do Panistrugi. Tuż po powrocie gospodarzy przyjeżdża weterynarz, żeby zaszczepić psa. Szczepienie ma niecodzienny przebieg. 13:00 ABSOLUTORIUM Film dokumentalny, 18 min, Polska, 1971 Reżyseria: Marcel Łoziński Scenariusz: Marcel Łoziński Zdjęcia: Jan Mogilnicki Dokumentalna etiuda studencka Marcela Łozińskiego z 1971 roku. Film zrealizowano pod opieką artystyczną Kazimierza Karabasza i Adolfa Forberta. Łoziński filmuje grupę znajomych z liceum, która spotkała się po dziesięciu latach od matury. Trzydziestolatkowie dyskutują, piją, palą. W tym wczesnym filmie widać już cechy znane szerokiej widowni z dalszych, dojrzałych prac reżysera: talent do wyłapywania urywków dialogów, spojrzeń i sylwetek, które niby nic nie wnosząc tworzą w zestawieniu pełny obraz filmowanego zjawiska. Film zdobył nagrodę Wydziału Kultury PRN na Festiwalu Etiud PWSFTviT w 1972 roku. 13:30 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 37 WAŁCZ Magazyn, 22 min, Polska, 2017 Reżyseria: Jacek Sołtysiak Scenariusz: Tomasz Malkowski Zdjęcia: Jarosław Wątor, Jacek Banach, Tomasz Jędrzejczak Wykonawcy: Tomasz Bednarek (prowadzący) Tomasz Bednarek odwiedza Wałcz - miasto położone pomiędzy dwoma malowniczymi jeziorami. Wyjątkowe walory przyrodnicze przyciągają nie tylko turystów, ale i wioślarzy oraz wędkarzy. Sportowców można tu spotkać na każdym kroku, trenują w Ośrodku Przygotowań Olimpijskich, a najsłynniejszych uhonorowano w Alei Gwiazd Sportu. Wałcz zachwyca pięknym rynkiem, dobrze zachowanymi zabytkami architektonicznymi oraz pozostałościami dawnych fortyfikacji. Warto też odwiedzić pobliskie, maleńkie miasto Tuczno, gdzie zachował się w dobrym stanie zamek jedyny na całej Ziemi Wałeckiej. Wałcz i okolice to raj dla sportowców i wszystkich szukających dobrego miejsca do aktywnego wypoczynku. Miasto przyciąga jak magnes pasjonatów historii i poszukiwaczy przygód, bo naprawdę nie brak tu atrakcji. 13:55 SOLO NA UGORZE Film animowany, 6 min, Polska, 1981 Autor: Jerzy Kalina Reżyseria: Jerzy Kalina Zdjęcia: Jan Tkaczyk Muzyka: Bohdan Mazurek Film animowany kombinowany. Przewrotna opowieść o rolniku, którego żmudnej orce towarzyszy patetyczna pieśń z czasów stalinowskich. 14:00 OBRABIARKA Film animowany, 2 min, Polska, 1982 Reżyseria: Jerzy Kalina Scenariusz: Jerzy Kalina Zdjęcia: Jan Tkaczyk Transpozycja klasycznego motywu filmu dokumentalnego: robotnik przy maszynie. Człowiek automatycznie wykonuje swe czynności, później stopniowo przyśpiesza, sylwetka jego rozdwaja się, miga, aby w końcu zniknąć zupełnie. W hali pozostają same pracujące obrabiarki. 14:30 PERSONEL Dramat obyczajowy, 67 min, Polska 1975 Scenariusz i reżyseria: Krzysztof Kieślowski Zdjęcia: Witold Stok Aktorzy: Juliusz Machulski, Irena Lorentowicz, Włodzimierz Boruński, Michał Tarkowski, Andrzej Siedlecki, Tomasz Lengren, Tomasz Zygadło, Janusz Skalski, Krystyna Wachełko, Ludwik Mika, Wilhelm Klonowski, Jan Torończak, Jan Zieliński, Edward Ciosek, Henryk Sawicki Świat ludzi anonimowych w swej pracy - krawców teatralnych, malarzy, modelarzy. Wykonują zadania bardzo ważne dla funkcjonowania teatru, ale pozostają w cieniu gwiazd sceny. Nie brak wśród nich bogatych i wyrazistych osobowości, identyfikujących się ze swoją pracą, pełnych poświęcenia. Jednak specyfika teatru jako miejsca prac rodzi szczególne napięcia i konflikty środowiskowe. Tak naprawdę to nie tylko ludzie zasiadający na widowni niewiele wiedzą o pracy szarych pracowników technicznych, często nie doceniają jej także artyści. Ale problem poruszony przez Kieślowskiego jest bardziej skomplikowany, niż mogłoby się to wydawać po obejrzeniu początkowych scen filmu. Wszelkie przywileje, jakimi cieszą się w teatrze "prawdziwi artyści", są już tylko marnym odbiciem dawnego kultu aktora. Pozostali, szarzy pracownicy świątyni sztuki, zdają sobie sprawę, że ci wywyższający się wcale nie są w dużo lepszej od nich sytuacji - zarabiają niewiele więcej, są niepewni swej pozycji, ról, jakie otrzymają w kolejnym spektaklu, nurtują ich podobne problemy codziennego życia. Bohater filmu, Romek Januchta, jest uczniem technikum teatralnego. Rozpoczyna pierwszą pracę w pracowni krawieckiej w teatrze. Jest przeświadczony, że uszycie kostiumu to nie "odwalenie" roboty, jak sądzi wielu jego starszych kolegów, ale udział w powstawaniu spektaklu, w tworzeniu sztuki. Szybko jednak przekonuje się, że miejsce, w którym przyszło mu pracować, ma niewiele wspólnego z jego wyobrażeniami o teatrze jako miejscu prawie magicznym. Jego starszy kolega, krojczy Sowa, nieukrywający swych poglądów na temat kondycji teatru, popada w ostry konflikt z rozhisteryzowanym aktorem, panem Andrzejem. Teatralne organizacje społeczno - polityczne chcą wykorzystać Romka przeciwko Sowie. Film otrzymał Wielką Nagrodę miasta Mannheim podczas Międzynarodowego Tygodnia Filmowego w Mannheim w październiku 1975, a także wiele nagród na festiwalach krajowych - m.in. Grand Prix IV Koszalińskich Spotkań Filmowych "Młodzi i Film" w 1976 roku, Nagrodę Główną w dziedzinie filmów telewizyjnych na III Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdańsku w 1976 roku. Na tym samym festiwalu "Personel" uhonorowany został także nagrodą dziennikarzy. 15:50 PRZED SKLEPEM JUBILERA (DER LADEN DES GOLDSCHMIEDS (THE JEWELLER 'S SHOP)) Dramat obyczajowy, religijny, 89 min, Włochy/Kanada/Niemcy/Niderlandy (Holandia), 1988 Reżyseria: Michael Anderson Aktorzy: Ben Cross, Olivia Hussey, Daniel Olbrychski, Burt Lancaster, Andrea Occhipinti Ekranizacja sztuki Karola Wojtyły. Życie dwóch par małżeńskich stanowi inspirację do rozważań o małżeństwie, moralności katolickiej i europejskiej kulturze. Pierwsza para jest szczęśliwa, ale los nie pozwala jej być razem, Andrzej ginie na wojnie. Drudzy żyją w nieudanym związku, stają się sobie zupełnie obcy. Pierwsza część filmu toczy się przed II Wojną Światową w Krakowie. Druga w Toronto. W Kanadzie poznają się dzieci obu par: Monika i Krzysztof. Młodzi przyjeżdżają do Polski w 1962 roku i podobnie jak ich rodzice, idą do sklepu jubilera, by wybrać ślubne obrączki. Jubiler jest wyobrażeniem Boga, który obdarza łaską miłości. 17:30 KLUCZ DO WOJTYŁY WEDŁUG ŁUCZEWSKIEGO - "CO JASNEJ BRONISZ CZĘSTOCHOWY I W OSTREJ ŚWIECISZ BRAMIE" Kameralne i studyjne (widowisko), 6 min, Polska, 2020 Scenariusz: Michał Łuczewski Wykonawcy: Michał Łuczewski (prowadzący) W ósmym odcinku "Klucza do Wojtyły..." Michał Łuczewski mówi o szczególnym przywiązaniu Karola Wojtyły do Matki Boskiej. Młody Wojtyła bardzo wcześnie stracił matkę. Potem, podczas pielgrzymki do Kalwarii Zebrzydowskiej, ojciec powierzył go szczególnej opiece Maryi. Temu zawierzeniu Wojtyła pozostał wierny przez całe życie. Jako biskup krakowski, a potem papież, swoją dewizą uczynił cytat z "Traktatu o prawdziwym nabożeństwie do Najświętszej Maryi Panny" św. Ludwika de Montfort, "TOTUS TUUS". 19:00 HIOB - POLSKA OPERA KRÓLEWSKA Koncert, 90 min, Polska, 2020 Wykonawcy: Tadeusz Karolak, Zespół Wokalny Pok, Aneta Łukaszewicz, Orkiestra Pok, Adam Kruszewski, Jakub Borowczyk Transmisja ze Świątyni Opatrzności Bożej. Prawykonanie koncertowej wersji opery "Hiob" Krzesimira Dębskiego z librettem Karola Wojtyły. Utwór zamówiony przez Polską Operę Królewską. W ramach obchodów setnej rocznicy urodzin papieża Polaka i w osiemdziesięciolecie powstania tego niezwykle dojrzałego i bogatego w symbole dramatu, Polska Opera Królewska zaprasza na współczesną muzyczną interpretację "Hioba". Kompozytor opery Krzesimir Dębski opisuje ją jako dzieło "o losie człowieka, który wpadł w nieszczęścia, a potem wydobywa się z tego upadku". W głównych partiach usłyszymy Adama Kruszewskiego, Jakuba Borowczyka i Anetę Łukaszewicz. Zespół Wokalny Polskiej Opery Królewskiej i Orkiestra Polskiej Opery Królewskiej wystąpią pod dyrekcją Tadeusza Karolaka. 20:40 WIECZÓR KINOMANA - WSTĘP DO FILMU - PRZYPADEK DLA POCZĄTKUJĄCEGO KATA Dysk./wywiad/debata, 5 min, Polska, 2020 Łukasz Jasina rozmawia z krytykiem filmowym Łukaszem Adamskim o filmie "Przypadek dla początkującego kata". 20:50 WIECZÓR KINOMANA - PRZYPADEK DLA POCZĄTKUJĄCEGO KATA (PRIPAD PRO ZACINAJICIHO KATA) Dramat obyczajowy, surrealistyczny, 102 min, Czechosłowacja, 1970 Reżyseria: Pavel Juracek Scenariusz: Pavel Juracek Zdjęcia: Jan Kalis Muzyka: Lubos Fiser Aktorzy: Pavel Landovsky, Pavel Bosek, Slavka Budinova, Radovan Lukavsky, Natasa Gollova, Eduard Dubsky Ukończony już w okresie "normalizacji" film Pavla Jurka jest zapewne najciekawszą metaforą tego, co działo się w Czechosłowacji po inwazji wojsk Układu Warszawskiego w sierpniu 1968 r. Film natychmiast skierowano na półki, zaś reżysera dyscyplinarnie pozbawiono pracy. Lemuel Guliwer ma wypadek samochodowy i w dalszą drogę rusza pieszo. Znajduje martwego zająca ubranego jak człowiek i zabiera mu zegarek z kieszeni kamizelki. Na wpół zburzony dom, do którego wchodzi, budzi wspomnienie dzieciństwa i tragicznie zmarłej ukochanej. Guliwer znajduje się w Balnibarbi - kraju, którego praw i zwyczajów nie rozumie. 01:05 TERAZ ANIMACJE! - BIEL (WHITE) Film animowany, 4 min, Francja, 2015 Reżyseria: Elodie Poncon Scenariusz: Elodie Poncon Krótki film animowany będący metaforyczną opowieścią o przemijaniu. W świecie bieli każdy dzień jest podobny do poprzedniego. Aż pewnego razu jedna z istot przestaje poprawnie funkcjonować... 01:10 TERAZ ANIMACJE! - LOCUS Film animowany, 10 min, Polska, 2016 Reżyseria: Anita Kwiatkowska - Naqvi Scenariusz: Anita Kwiatkowska - Naqvi Zdjęcia: Piotr Matysiak "Locus" to podróż po świecie pamięci: rytmiczne dudnienie pociągu, za oknami uciekający krajobraz i głowa pełna myśli. Samotna kobieta w przedziale zatapia się coraz bardziej we wspomnieniach. Wraca do rodziny, ale myślami znów jest w drodze. Czasoprzestrzeń zakręca, powroty i wyjazdy zlewają się w jedną, zagmatwaną życiową podróż. (filmpolski.pl) 01:20 TERAZ ANIMACJE! - PRZESTRZEŃ NEGATYWNA (NEGATIVE SPACE) Film animowany, 5 min, Francja, 2017 Reżyseria: Max Porter, Ru Kuwahata Scenariusz: Max Porter, Ru Kuwahata Krótki film animowany. Słodko - gorzka historia relacji między ojcem a jego synem, Samem. Dla ojca, który wiecznie jest w podróży służbowej, uczenie syna skutecznego pakowania walizki stanowi okazję do budowania więzi. Film był nominowany do Oscara w kategorii Najlepszy krótkometrażowy film animowany. (źródło: kinopalacowe.pl) 04:05 KAPELMISTRZE - DZIKA MUZYKA Film dokumentalny, 41 min, Polska, 2016 Reżyseria: Tomasz Knittel Scenariusz: Tomasz Knittel Wykonawcy: Kapela ze Wsi Warszawa, Prusinowski Kompania, Kapela Brodów, Kapela Maliszów, Tęgie Chłopy, Infidelis, Sutari, Adam Strug, Chłopcy Kontra Basia, Zawołany Skład Weselny Dokumentalny film "KapelMistrze" ma na celu rzetelną dokumentację zjawisk polskiej muzyki tradycyjnej, dlatego do udziału w projekcie zaproszono 10 najbardziej docenionych i utytułowanych zespołów pokazujących bogactwo i różnorodność tego nurtu: Kapela ze Wsi Warszawa, Kapela Brodów, Adam Strug, Tęgie Chłopy, Kompania Prusinowski, Kapela Maliszów, Chłopcy Kontra Basia, Sutari, Zawołany Skład Weselny, Infidelis. Chcemy przybliżyć muzykę ludową w formie ciekawej i inspirującej dla młodego widza: atrakcyjnych i przystępnych w odbiorze teledysków. Klipy filmowe będą realizowane na ulicach Warszawy, zderzając polską wieś z wielkomiejskim krajobrazem stolicy. 04:55 NOC WALPURGI Dramat, 61 min, Polska, 2015 Reżyseria: Marcin Bortkiewicz Scenariusz: Marcin Bortkiewicz, Magdalena Gauer Zdjęcia: Andrzej Wojciechowski Muzyka: Marek Czerniewicz Aktorzy: Małgorzata Zajączkowska, Philippe Tłokiński, Monika Mariotti, Mieczysław Gajda Swobodna adaptacja monodramu "Diva" Magdaleny Gauer, która jest też współautorką scenariusza filmu. Akcja czarno - białego obrazu rozgrywa się w teatralnej garderobie artystki, w noc Walpurgi obchodzonej z 30 kwietnia na 1 maja. W dawnych wierzeniach germańskich to czas kontaktu z demonami i duchami. W tę noc 1969 roku w szwajcarskiej operze, tuż po zakończeniu przedstawienia "Turandot" Giacomo Pucciniego dochodzi do spotkania starzejącej się divy operowej z młodym dziennikarzem. Zaplanowany wywiad z światowej sławy artystką nie przebiega jednak zgodnie z planem, niespodziewanie wymyka się wszelkim regułom, przeradzając się w emocjonalny pojedynek, w swoistą rozgrywkę przesyconą erotyzmem. To będzie długa noc, pełna skrajnych emocji. Diva z nieodłącznym papierosem w ręku przez cały czas kusi i prowokuje, przyciąga i odpycha, a młodzieniec bierze udział w tej grze, próbując dotrzymać jej kroku. Ekscytująca, szalona, perwersyjna artystka konsekwentnie zmienia nastroje. Nora Sedler, Żydówka z getta obciążona bagażem traumatycznych doświadczeń, jakby swoim zachowaniem chciała maskować prawdę o sobie. Na jej zranioną psychikę musiała mieć wpływ obozowa przeszłość oraz Holocaust, który Nora pewnie najchętniej wymazałaby z pamięci.