TVP Kultura Czwartek, 22.10.2020 08:25 TAMTE LATA, TAMTE DNI - CEZARY HARASIMOWICZ Dysk./wywiad/debata, 25 min, Polska, 2020 Reżyseria: Joanna Makowska Wykonawcy: Marta Perchuć-Burzyńska (prowadząca) Marta Perchuć - Burzyńska rozmawia z wybitnymi artystami o dzieciństwie, domu rodzinnym i najważniejszych doświadczeniach, które w istotny sposób wpłynęły na ich życie i drogę twórczą. Rozmowy realizowane są w miejscach, które dla bohaterów programu mają największe znaczenie sentymentalne. Tym razem lata dzieciństwa i młodości oraz trudne losy swojej rodziny wspomina wybitny polski scenarzysta, Cezary Harasimowicz. 09:15 CEREMONIA POGRZEBOWA Film obyczajowy, 90 min, Polska 1984 Scenariusz i reżyseria: Jacek Bromski Zdjęcia: Jerzy Gorstecki Muzyka: Henri Seroka Aktorzy: Anna Romantowska, Jadwiga Jankowska - Cieślak, Bogusław Linda, Piotr Machalica, Małgorzata Pieczyńska, Barbara Ludwiżanka, Emil Karewicz, Olga Bielska, Józef Pieracki oraz Julia Kolberger i Paweł Gruza Jacek Bromski debiutował telewizyjną krótkometrażowką "Zwierzenia prezentera kategorii S". Jego kolejny film także zrealizowany został dla telewizji - była to "Alicja", którą nakręcił wspólnie z Jerzym Gruzą. W roku 1988 powstał film "Zabij mnie glino", który jak dotąd przyniósł mu największą popularność. Kryzys moralny inteligenckiej rodziny. Jej członków poznajemy na pogrzebie profesora etyki - głowy rodu. O zmarłym wspomina się w filmie dosyć często. Jego silna osobowość odcisnęła piętno na psychice wszystkich członków rodziny, przez co nieżyjący ojciec, teść, dziadek staje się niemym bohaterem wszystkich oglądanych na ekranie konfliktów i dramatów. Dwie odmienne postawy reprezentują synowie profesora. Stefan jest wyzbytym wrażliwości, zimnym realistą, natomiast Jan jest osobą sentymentalną, zakompleksioną, pozostającą pod głębokim wpływem żony. Spotkanie obu braci zaowocuje nieoczekiwanym romansem Jana z narzeczoną Stefana, jego próbą odejścia od żony i innymi rodzinnymi komplikacjami. Wydarzenia te uzmysławiają im, że ludzie pozornie sobie bliscy żyją zupełnie obok siebie, nie znają się i nie potrafią się zrozumieć. Film został nagrodzony "Brązowymi Lwami" za najlepszy debiut telewizyjny na X Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdańsku 1985 roku. 11:00 MODRZEJEWSKA - POCZĄTEK ODC. 1/7 Serial biograficzny, 77 min, Polska 1987 Reżyseria: Jan Łomnicki Scenariusz: Anna Bojarska, Jan Łomnicki Zdjęcia: Edward Kłosiński Muzyka: Piotr Hertel Występują: Krystyna Janda, Bożena Adamek, Marek Bargiełowski, Jan Englert, Barbara Horawianka, Danuta Wodyńska, Hanna Skarżanka i inni Serial poświęcony największej polskiej aktorce o światowej sławie, która podbiła publiczność za oceanem przede wszystkim wielkimi kreacjami w tragediach Szekspirowskich, wzbudzał ogromne zainteresowanie już w fazie realizacji. Zastanawiano się, czy współczesna odtwórczyni tej roli, dynamiczna, pewna siebie, żywiołowa w swoim aktorstwie, zdoła przekazać całe bogactwo osobowości Heleny Modrzejewskiej (1840 - 1909), legendarnej gwiazdy, uznawanej za jedną z największych tragiczek w historii światowego teatru. Widzowie uznali jednak, że i tę rolę Krystyna Janda może zapisać na koncie swoich sukcesów zawodowych. Opowieść rozpoczyna się w połowie ubiegłego stulecia, w Krakowie. Czternastoletnia Helena Misel kończy szkołę "u sióstr". Atmosfera jej domu, bliskiego cyganerii artystycznej, żywo kontrastuje z mieszczańskim otoczeniem. Źródłem utrzymania całej rodziny jest kawiarnia prowadzona przez matkę. Jej sublokator i prawdopodobnie kochanek, Gustaw Zimajer, aktor żyjący w separacji z żoną, ma coraz większy wpływ na dorastającą dziewczynę. Przyjaciel i opiekun rodziny rozbudza jej ambicje, podtrzymuje fascynację teatrem. Helena podejmuje pierwsze próby pisania, zgłasza się też na przesłuchanie u znanej aktorki Hubertowej, która jednak uznaje ją za miernotę zupełnie pozbawioną talentu. Coraz silniejszy związek uczuciowy Heleny z Zimajerem przekształca się w romans. Gdy ciąża dziewczyny staje się widoczna, wybucha skandal. W 1861roku rodzina wyjeżdża do Bochni. 12:25 VIVA DADA (VIVA DADA) Film dokumentalny, 51 min, Francja, 2016 Reżyseria: Regine Abadia Dokument przybliża historię narodzin dadaizmu - awangardowego ruchu artystycznego, który cieszył się popularnością na początku XX wieku. Do największych jego twórców zaliczają się Marcel Duchamp, Tristan Tzara, Hans Arp, Man Ray i Francis Picabia. Dadaiści zerwali z tradycją, przełamywali zasady na rzecz wolności, absurdu, filozofii przypadku, negując dotychczas powszechnie przyjęte wartości estetyczne. 14:30 CASTING Film obyczajowy, 19 min, Polska, 2017 Reżyseria: Katarzyna Iskra Scenariusz: Katarzyna Iskra Zdjęcia: Sebastian Weber Aktorzy: Marta Mazurek, Katarzyna Herman, Julian Świeżewski Zosia i Kuba są młodymi rodzicami z małego miasta. Ona jest początkującą aktorką, ale głównie zajmuje się córeczką. Kiedy dostaje szansę, aby wystąpić w filmie ze swoją idolką Martą, decyduje się pojechać na casting z dzieckiem. Ten dzień okaże się przełomowym momentem w jej życiu. (filmpolski.pl) 14:55 TRZY MŁYNY - ODC. 2/3 - MŁYN NAD LUTYNIĄ Serial obyczajowy, psychologiczny, 50 min, Polska, 1985 Reżyseria: Jerzy Domaradzki Scenariusz: Jerzy Domaradzki, Bolesław Michałek Zdjęcia: Wit Dąbal Muzyka: Jerzy Satanowski Aktorzy: Edward Żentara, Franciszek Pieczka, Anna Milewska, Monika Kuklińska, Olaf Lubaszenko, Bogusław Augustyn Kameralny dramat psychologiczny - ekranizacja opowiadania Jarosława Iwaszkiewicza "Młyn nad Lutynią". Podobnie jak w dwóch pozostałych odcinkach miniserii "Trzy młyny", miejscem akcji jest młyn, a cała historia rozgrywa się w czasie okupacji. Młody bohater Jarogniew, osierocony przez rodziców, powraca do kraju z Francji, dokąd przed wojną wyemigrowała jego rodzina. Chłopiec niespełna piętnastoletni czuje się w domu dziadków obco. Imponuje mu potęga zwycięskich wojsk niemieckich, sam też po części czuje się Niemcem - jego matka, córka starego Durczaka, wyszła za mąż po romansie z niemieckim dziedzicem. Chłopak zapisuje się do Hitlerjugend, uczestniczy w pacyfikacji kościoła. Proboszcza ratuje od śmierci Durczak, dziadek Jarogniewa. Ksiądz Ryba ukrywa się u gajowego Grzesiaka. Mieszka tam także Bolka, siostrzenica właściciela, wielka miłość Jarogniewa. Dziewczyna jednak nie chce się już z nim przyjaźnić. Urażony w swych uczuciach Jaro wydaje kryjówkę księdza swoim hitlerowskim przełożonym. Niemcy aresztują kapłana, znęcają się nad Bolką. Durczak przyprowadza do młyna, gdzie mieszka z żoną i wnukiem, skatowaną dziewczynę, która opowiada o zbrodni Jarogniewa. Rankiem dziadek budzi chłopaka, każe mu założyć faszystowski mundur. Prowadzi Jarogniewa do lasu. 16:00 MŁYN I KRZYŻ (MILL AND THE CROSS, THE) Dramat, 91 min, Polska/Szwecja, 2010 Reżyseria: Lech Majewski Scenariusz: Michael Francis Gibson, Lech Majewski Zdjęcia: Adam Sikora, Lech Majewski Muzyka: Lech Majewski, Józef Skrzek Aktorzy: Rutger Hauer, Michael York, Charlotte Rampling, Joanna Litwin, Dorota Lis Inspiracją stała się książka amerykańskiego pisarza, historyka i krytyka sztuki, Michaela F. Gibsona "Młyn i Krzyż", będąca wnikliwą analizą obrazu "Droga krzyżowa", Pietera Bruegla. W zrealizowanym z ogromną dbałością o szczegóły filmie, reżyser ukazuje losy 12 postaci z namalowanego w 1564 roku słynnego obrazu. Niezwykłe, ekranowe dzieło Lecha Majewskiego powstawało trzy lata, większość zdjęć kręcono w plenerach Jury Krakowsko - Częstochowskiej. Sfilmowany materiał poddano precyzyjnej obróbce komputerowej, z wykorzystaniem najnowszych technologii. Rok 1564. Niderlandzki malarz Pieter Bruegel (w tej roli Rutger Hauer), na zamówienie antwerpskiego bankiera i kolekcjonera dzieł sztuki, Nicolaesa Jonghelincka, rozpoczyna prace nad obrazem, przedstawiającym procesję na Kalwarię. 18:05 MONIKA SOSNOWSKA - REPORTAŻ Z WYSTAWY Reportaż, 15 min, Polska, 2020 Reżyseria: Anna Zakrzewska, Tomek Filiks Scenariusz: Anna Zakrzewska, Tomek Filiks Wystawa Moniki Sosnowskiej to pierwsza tak duża monograficzna prezentacja dzieł artystki w Polsce, przygotowana specjalnie dla Zachęty. Składa się ze starszych prac wybranych z obszernego dorobku i z ostatnich dzieł o nowych tropach i inspiracjach. Wystawa obejmuje przestrzeń siedmiu głównych sal Zachęty, tak by można było prześledzić konceptualizację i przemiany twórczości powstającej w szerokim kontekście rzeźbiarskim, architektonicznym i technologicznym. U podstaw sztuki Sosnowskiej leży tradycja modernizmu, poddawana rewizji i konsekwentnie przetwarzana. (źródło opisu: www.zacheta.art.pl) 18:20 KTÓRĘDY PO SZTUKĘ - OLGA BOZNAŃSKA Magazyn, 6 min, Polska, 2020 Reżyseria: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Scenariusz: Anna Zakrzewska, Tomasz Filiks Zdjęcia: Magda Seweryn, Kamil Hasiuk Wykonawcy: Renata Higersberger Olga Boznańska jest powszechnie znana przede wszystkim za sprawą swoich ikonicznych portretów, w których udawało się jej przedstawić nie tylko wizerunek portretowanego, ale również jego wnętrze. W największym z namalowanych swoich płócien, "W oranżerii", artystka portretuje kobietę z końca XIX wieku. Ta młoda osoba w wieku Boznańskiej, gdy malowała jej obraz, jest symbolem braku możliwości decydowania o swoim losie. Narzucone społeczne wymogi osadzają ją w środowisku zbliżonym do cieplarni. O Oldze Boznańskiej, jednej z pierwszych artystek, które mogły utrzymać się ze swojej sztuki, opowie Renata Higersberger. 00:05 SCENA MUZYCZNA - CHOPIN BY LESZEK MOŻDŻER Koncert, 50 min, Polska, 2020 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Wykonawcy: Leszek Możdżer Kolejny odcinek Sceny muzycznej poświęcony będzie Fryderykowi Chopinowi. W październiku 2020 miała odbywać się XVIII edycja prestiżowego Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina w Warszawie. Z powodu pandemii COVID - 19 pianistyczne zmagania młodych muzyków z całego świata zostały przesunięte o rok. Widzów TVP Kultura, którzy z niecierpliwością oczekują na konkurs, zapraszamy na odcinek "Sceny muzycznej", w którym wystąpi wybitny pianista Leszek Możdżer. To właśnie jazzowe "Impresje" Możdżera są jednymi z najbardziej znanych współczesnych reinterpretacji dzieł Chopina. 01:35 NA WSCHÓD OD HOLLYWOOD - ŁAGODNA (KROTKAYA) Dramat, 137 min, Francja/Holandia/Niemcy/Rosja 2017 Scenariusz i reżyseria: Siergiej Łoźnica Zdjęcia: Oleg Mutu Aktorzy: Wasilina Makowcewa, Siergiej Kolesow, Lija Achiedżakowa, Siergiej Fiodorow, Valeriu Andriuta Akcja filmu została osadzona w realiach współczesnej Rosji. To obraz ponurej, przygnębiającej rzeczywistości, z jaką musi się zmierzyć bohaterka będąca w trudnej sytuacji. Potrzebuje wsparcia i szczególnego zrozumienia, a tymczasem jest zmuszona brnąć w gąszczu nieludzkich przepisów i stawiać czoło bezdusznym, skorumpowanym urzędnikom. Tytułowa Łagodna to żona skazańca przebywającego od dawna za kratkami. Pewnego razu bez żadnych dodatkowych wyjaśnień otrzymuje zwrot paczki, którą wysłała do męża. Nikt nie jest w stanie stwierdzić, dlaczego przesyłka została odrzucona przez więzienne władze. Wszyscy zasłaniają się tajemnicą państwową. Zaniepokojona losem bliskiej jej osoby postanawia pojechać do zakładu, by osobiście wyjaśnić sprawę. Na miejscu okazuje się, że nie może uzyskać żadnych informacji. Udręczona i zmęczona codziennym wystawaniem przed okienkiem w zakładzie karnym, kobieta jest gotowa zaufać każdemu, kto rzekomo może jej pomóc. 04:05 KINO NOCNE - BEZ WSTYDU Dramat, 80 min, Polska, 2012 Reżyseria: Filip Marczewski Scenariusz: Grzegorz Łoszewski Zdjęcia: Szymon Lenkowski Muzyka: Paweł Mykietyn Aktorzy: Mateusz Kościukiewicz, Agnieszka Grochowska, Anna Próchniak, Maciej Marczewski, Paweł Królikowski, Dariusz Majchrzak W swym debiucie fabularnym reżyser Filip Marczewski podejmuje trudny temat kazirodztwa. Jego "Bez wstydu" to rozgrywająca się w czasie kilkunastu upalnych dni lata opowieść o zakazanej miłości brata do siostry. W życiowy dramat jest uwikłany Tadek, który wychowuje się i mieszka u ciotki. Na krótko przed końcem roku szkolnego ucieka jednak od niej, by wrócić do swojej starszej o kilka lat siostry Anki, mieszkającej w rodzinnym miasteczku na Dolnym Śląsku. Chłopak ulega grzesznemu uczuciu, które może przynieść jedynie nieszczęście. Nie potrafi jednak wyrzec się tej miłości, owładnięty erotyczną fascynacją musi stawić czoło tradycyjnej obyczajowości, ale także własnej zgubnej namiętności. Po powrocie do rodzinnego miasteczka Tadek dowiaduje się, że Anka ma romans z żonatym mężczyzną. To nie podoba się bratu, zwłaszcza że sam zapałał namiętnością do pięknej siostry. Jego obsesyjna zazdrość prowadzi do zguby, zrobi wszystko, by zniszczyć związek Anki i jej partnera Andrzeja. Mimo sprzeciwu, nie daje za wygraną, walczy o prawo do miłości, jednocześnie chce być odpowiedzialny za siostrę, ale tylko pakuje się w coraz większe tarapaty. Zaślepiony miłością do Anki, nie zauważa, że sam ma wielbicielkę, która próbuje rozbudzić w nim uczucie. Wzdycha do niego śliczna romska dziewczyna, która wróży mu z ręki. Zakochana w nim Irmina również musi dokonać życiowego wyboru. Wedle tradycji zostaje bowiem zmuszona do poślubienia wybranego przez rodzinę Roma, do którego jednak nic nie czuje.