TVP Historia Wtorek, 27.10.2020 06:50 BYŁ TAKI DZIEŃ - 27 PAŹDZIERNIKA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1904 - ruszyła pierwsza linia nowojorskiego metra; 1938 - ogłoszono wynalezienie nylonu; 1956 - w PRL rozpoczęto likwidację sklepów dla uprzywilejowanych zwanych "sklepami za żółtymi firankami"; 1991 - pierwsze po wojnie całkowicie wolne wybory parlamentarne; 07:20 STULECIE WINNYCH S.II - ODC. 21 (S. II, ODC. 8) Serial wojenny, historyczny, 44 min, Polska, 2020 Reżyseria: Michał Rogalski, Piotr Trzaskalski, Piotr Śliskowski Scenariusz: Ilona Łepkowska Muzyka: Wojciech Lemański, Paweł Lucewicz Aktorzy: Kinga Preis, Jan Wieczorkowski, Weronika Humaj, Karolina Bacia, Stefan Pawłowski, Aleksandra Pisula, Tomasz Włosok, Piotr Rogucki, Patryk Szwichtenberg, Lesław Żurek, Katarzyna Kwiatkowska, Arkadiusz Janiczek, Lidia Sadowa, Mariusz Bonaszewski, Jakub Guszkowski Wiosną 1945 roku Paweł pojawia się w Brwinowie z misją do wykonania. W willi Iwaszkiewiczów władza komunistyczna lokuje nowych lokatorów. Jarosław próbuje pracować, ale wrzaski pijanych radzieckich towarzyszy sprawiają, że między enkawudzistami i pisarzem dochodzi do awantury. Z armią wyzwolicieli do Brwinowa dociera również Jasiek. Pod koniec wojny pałac Wieruszów jest pełen rannych. Wśród nich jest Ryszard, kompan Jaśka z wojennej tułaczki. W szpitalu poznaje Manię. W ruinach Warszawy powoli budzi się życie. Warszawiacy wracają do swoich domów, szukają bliskich. Michał dostaje list z Czerwonego Krzyża z informacją, że jego żona przeżyła wojnę. 08:35 HISTORIA POLSKI - ŻOŁNIERZE BEZ IMPERIUM Film dokumentalny, 51 min, TVP 1993 Scenariusz i reżyseria: Marek Widarski Zdjęcia: Grzegorz Borowski Udział biorą: gen. Wiktor Dubynin - dowódca Północnej Grupy Wojsk, gen. Anatolij Łopata - zastępca dowódcy, gen. Władimir Bułhakow - dowódca 6. Gwardyjskiej Dywizji Zmechanizowanej z Borne - Sulinowo/Twer i inni Ostatni okres istnienia Północnej Grupy Armii Radzieckiej na terenie Polski. Historyczne wydarzenie pokazano w filmie poprzez losy ludzi, ich przeżycia oraz refleksje, do jakich dochodzą w czasie zamętu, wywołanego "zawaleniem się" świata, który ich ukształtował i któremu służyli. Film jest próbą udokumentowania zmian zachodzących w ich świadomości i różnych odpowiedzi, jakich udzielają na zasadnicze pytania, w chwili gdy poszukują swej nowej tożsamości, swojego miejsca w społeczeństwie Rosji i miejsca swojego kraju w Europie i w świecie 09:35 DZIEŁA, ARCYDZIEŁA - ODC. 5 PAMIĘTNIK LENARTOWICZA Reportaż, 5 min, Polska, 2020 Autor: Maryla Guzy Reżyseria: Dariusz Fedorowicz Polska Akademia Umiejętności w Krakowie sprawuję opiekę nad prywatnym albumem znakomitego poety Teofila Lenartowicza zatytułowanego "Umarli żywi". Zawartość albumu jest niezwykle cenna, gdyż znajdują się w nim listy, poezja, pamiątki i działa samego Lenartowicza oraz jego przyjaciół, np. Kamila Cypriana Norwida lub Adama Mickiewicza. 09:45 SENSACJE XX WIEKU - SYNDYKAT ZABÓJCÓW Kameralne i studyjne (widowisko), 45 min, Polska, 2004 Autor: Bogusław Wołoszański Reżyseria: Adek Drabiński Zdjęcia: Waldemar Szmidt Aktorzy: Andrzej Zieliński, Sławomir Orzechowski, Andrzej Szopa, Magdalena Wójcik Ręce dyktatora sięgały daleko. Nawet na drugą półkulę. W 1940 roku z rozkazu Kremla zginął przebywający na emigracji w Meksyku Lew Trocki, człowiek numer dwa - tuż po Leninie w hierarchii władzy wczesnych lat bolszewickiej Rosji. Zabójca zatłukł skłóconego ze Stalinem bohatera rewolucji toporkiem do kruszenia lodu. Stalin zmarł w roku 1953, nie bez dyskretnej pomocy najbliższych współpracowników. Wprawdzie żaden z akolitów nie ośmielił się podnieść świętokradczej ręki na generalissimusa, ale też nikt nie wyciągnął pomocnej dłoni, gdy pozbawiony opieki medyków wódz przez wiele godzin konał w swej podmoskiewskiej daczy. Walkę o schedę po Chorążym Pokoju wygrał Nikita Chruszczow. Wkrótce ujawnił wybranym i wypróbowanym towarzyszom zbrodnie byłego przywódcy, potępił też surowo metody stosowane przez siepaczy z NKWD. Nie bez racji; korzystanie ze sprzętu użytku domowego do wykonywania wyroków na przestępcach politycznych jest nienowoczesne, często nieskuteczne (Trocki nie zginął na miejscu) i zdecydowanie nieprofesjonalne. Wrogowie Kraju Rad mieli być odtąd likwidowani metodami naukowymi. Niestety, naukowo opracowany zamach na Gieorgija Okołowicza, przewodniczącego jednej z emigracyjnych organizacji rosyjskich w Niemczech, nie udał się, bowiem niedoszły zabójca "wybrał wolność", oraz pokazał dziennikarzom swą broń - ukryty w papierośnicy minipistolet strzelający zatrutymi pociskami. Mniej szczęścia od Okołowicza miał Lew Rebet, jeden z prominentnych działaczy ukraińskiej organizacji nacjonalistycznej rezydującej w Monachium. Morderca użył z powodzeniem nowego wynalazku specjalistów z KGB - niemal niewykrywalnego gazu trującego zatrzymującego akcję serca ofiary. Udoskonalony, dwustrzałowy model miotacza gazowego posłużył w październiku 1959 roku do zabójstwa Stepana Bandery, przywódcy OUN - Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów. Realizatorzy widowiska przedstawiają też inne akcje agentów Biura Zadań Specjalnych. Celem tej placówki, działającej w strukturze radzieckiej służby bezpieczeństwa, była fizyczna likwidacja niewygodnych dla Kremla liderów emigracyjnych ugrupowań antysowieckich, dysydentów, zbiegów i innych "zdrajców ojczyzny". 10:45 GIGANCI HISTORII - ODC. 11 SARMATYZM. KULTURA POLSKIEJ SZLACHTY XVI I XVII WIEKU Teleturniej, 43 min, Polska, 2020 Reżyseria: Tomasz Motyl Scenariusz: Edyta Gładys Wykonawcy: Przemysław Babiarz (prowadzący) Co miał wspólnego polski szlachcic z legendarnym starożytnym ludem? Do czego używał nadziaka? Sarmatyzm - kultura polskiej szlachty XVI i XVII wieku to temat tego odcinka Gigantów Historii. 11:55 WOJOWNICY CZASU - VIVAT VASA, CZYLI SZWEDZI POD GNIEWEM 1626 Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2019 Reżyseria: Grzegorz Gajewski Scenariusz: Grzegorz Gajewski Zdjęcia: Krzysztof Krzyżanowski, Grzegorz Gajewski Muzyka: Krzysztof Ridan Historia i tradycje polskich zwycięstw i polskich formacji wojskowych na przestrzeni tysiąclecia odżywają dziś dzięki entuzjastom - rekonstruktorom, kolekcjonerom i poszukiwaczom. Cykl pokaże historie ludzi i przedmiotów, egzemplarzy starej broni, historie zapomnianych bitew, które teraz zyskują nowe życie. Każdy odcinek opowie historię broni lub bitwy i człowieka bądź grupy ludzi, którzy pasjonując się historią, odtwarzają ją możliwie wiernie i widowiskowo. Każda z opowiadanych historii dzięki obecności wątku historycznego zawierającego komentarz oraz ikonografię, będzie mieć, prócz wartości sentymentalnej i patriotycznej, także walor edukacyjny. 12:35 WOJENNE DZIEWCZYNY - ODC. 39 (SERIA III ODC. 13) Serial wojenny, 43 min, Polska, 2019 Reżyseria: Michał Rogalski Scenariusz: Wojciech Lepianka Aktorzy: Vanessa Aleksander, Marta Mazurek, Aleksandra Pisula, Michał Czernecki, Danuta Stenka, Paweł Małaszyński, Marcin Korcz, Peter Wolf, Mathias Gall, Mickey Hardt, Robert Gonera, Katrin Buhring, Magdalena Czerwińska W dowództwie Leokadia przekonuje Marysię o konieczności zmiany miejsca pobytu. Całe miasto jest wylepione listami gończymi, z jej nazwiskiem i podobizną. Na poligonie Niemcy planują jutrzejszy test wystrzelenia pocisku. Wolfgang wraca do Warszawy z Leonem. Nadmienia, że wie o jego wypadach na Kozią. Chce tam z nim pojechać. Leon z Wolfgangiem udają się do burdelu. Po drodze Wolfgang zdradza, że Szczęsny będzie od rana na poligonie. Leon idzie z Ewą do pokoju, przekazuje jej mikrofilmy z dokumentacją. Zaskakuje go obecność Witka na Koziej. W dniu testu Witek organizuje zasadzkę. Są z nim Ewka, Olek, Mundek i Kobra. Na leśnej drodze blisko poligonu likwidują esesmana z kierowcą. Jednak w furgonetce nie ma Szczęsnego. Udają się w stronę poligonu. Na poligonie Niemcy zajmują miejsca, do obserwacji próby. Leon dowiaduje się od Erwina, że po teście Szczęsny będzie tutaj zlikwidowany. Po komendzie "odpalanie" Leon pociąga Szczęsnego w kierunku motocykla. Uciekają w stronę lasu. Pocisk eksploduje tuż po starcie. Niemcy padają na ziemię. Wolfgang organizuje pościg. Leon ratuje życie Szczęsnego, sam ginie. W jadłodajni małżonkowie Szczęśni siedzą przy stole. Jest z nimi Irka i Witek z narzeczoną. W siedzibie abwery Schneider wręcza Wolfgangowi rozkaz wyjazdu na front wschodni. 13:20 CI CHOLERNI POLACY. LOTNICTWO POLSKIE 1939 - 1945 - ODC. 2 WIELKA WĘDRÓWKA Film dokumentalny, 13 min, Polska, 2020 Scenariusz: Marek Szczepanek Wykonawcy: Krzysztof Mroczkowski (prowadzący) Cykl programów, przygotowanych wspólnie z Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie, prezentujący dokonania polskich lotników w czasie II Wojny Światowej. Historia Polskich Sił Powietrznych na Zachodzie pisana jest najczęściej językiem historycznych statystyk, danych osobowych, dat zestrzeleń, typów maszyn. Planowany cykl "Ci cholerni Polacy" nie będzie historią poszczególnych dywizjonów, ale opowieścią o lotnikach, uzupełnioną o dane bitewne, czy też techniczne i materiały wspomnieniowe, dotąd niepublikowane, pochodzące ze zbiorów Fundacji Charytatywnej Stowarzyszenia Lotników Polskich w Londynie. Obecnie w zbiorach Muzeum Lotnictwa Polskiego. Cykl opowie o lotnikach, którzy walczyli w szeregach Polish Air Force w latach 1939 - 1941, czyli od chwili ewakuacji, po zakończeniu działań we wrześniu 1939 roku, po koniec Bitwy o Anglię. 13:40 EKSPERTYZA - ODC. 9 TECZKA TW "BOLKA" Reportaż, 24 min, Polska, 2020 Reżyseria: Tomasz Kamiński, Piotr Litka Scenariusz: Piotr Litka Wykonawcy: dr Tomasz Kupiec W lutym 2016 roku do warszawskiej willi należącej do generała Kiszczaka weszli prokuratorzy pionu śledczego IPN, by dokonać jej przeszukania. Odkryli tam m.in. przechowywaną teczkę tajnego współpracownika o pseudonimie Bolek. Wkrótce zlecono krakowskim biegłym jej ekspertyzę. Czy teczka zawierała oryginalne dokumenty? Czy były tam też podróbki? Czy donosy były pisane ręką jednego człowieka? Kogo? 14:15 HISTORIA W POSTACIACH ZAPISANA - AGATHA CHRISTIE - NIEZWYKŁA KRÓLOWA ZBRODNI (AGATHA CHRISTIE: L'ETRANGE REINE DU CRIME) Film dokumentalny, 102 min, Francja, 2017 Reżyseria: Laure Delalex Wykonawcy: Marek Ciuniel Bohaterami francuskiej serii "Historia w postaciach zapisana" są najczęściej monarchowie i władczynie. Tym razem jednak cały odcinek został poświęcony królowej zbrodni, czyli znanej pisarce, podpisującej się pseudonimem Agatha Christie. Jej niezwykle bujna wyobraźnia, podsycana już od wczesnej młodości przez rodziców, znalazła ujście w twórczości literackiej. Agatha Christie jest autorką wielu powieści kryminalnych, tłumaczonych na różne języki i wydawanych w milionach egzemplarzy na całym świecie. Kim była ta niezwykła pisarka? Jak wyglądało jej życie osobiste? Jakie miała podejście do siebie samej i do swojej twórczości? Odpowiedź na te pytania znajdziemy w filmie, prezentującym osobowość tej enigmatycznej mistrzyni tajemnic. "Historia w postaciach zapisana" (tytuł francuski: Secrets d'Histoire) to cykl filmów historycznych realizowanych i emitowanych przez francuską telewizję publiczną. Seria oparta na archiwaliach, fragmentach biograficznych filmów fabularnych i wypowiedziach ekspertów, przybliża losy najbardziej charakterystycznych postaci historii europejskiej. Gospodarzem programu jest Stephane Bern, znany yzmatyczny francuski prezenter. 16:05 KUCHNIA JAGIELLONÓW - KUCHNIA JAGIELLONÓW - OD SMOLEŃSKA PO MADRYT Magazyn, 25 min, Polska, 2020 Reżyseria: Jerzy Grabowski Scenariusz: Łukasz Modelski Wykonawcy: Łukasz Modelski (prowadzący) W tym odcinku przedstawiamy potrawy z dwóch krańców Europy. Pierwszą potrawą jest rosolnik, czyli rosyjska odmiana zupy ogórkowej, a drugą prosta frittata z ziołami. 16:40 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - NASZE MIEJSCE NA ZIEMI Magazyn, 22 min, Polska, 2019 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki 1/ Nasze miejsce na Ziemi Tego zakątka na zapleczu dworca kolejowego Warszawa - Praga nie opisuje żaden przewodnik. Turyści nie mają najmniejszych powodów by tu zaglądać, a jednak są ludzie, którzy mówią o nim ciepło nasze miejsce na Ziemi. Każdy przedmiot, który się tu znajduje, ma swoją historię. Fundacja Kolejowe Przysposobienie Wojskowe zainteresowała się tym miejscem o 140 - letniej tradycji. Znalazły się tu nie tylko eksponaty z przeszłości, ale i repliki, np. replika tzw. tanku Piłsudskiego, czyli improwizowanego samochodu pancernego z okresu polsko - ukraińskich walk we Lwowie. Fundacja na zapleczu dworca stara się stworzyć zespół muzeów wojskowo - kolejowych, gdzie takie eksponaty znalazłyby swój dom. W pobliskim budynku członkowie Motoklubu Weteran już urządzili małą wystawę zabytkowych motocykli. To jedna wielka społeczność, którą łączy wspólna pasja miłość do historii. 2/ Bitwa pod Stokiem. Następnie przeniesiemy się w czasie w majową porę roku 1863. Car zadeklarował amnestię tym wszystkim powstańcom, którzy złożą broń. Oddział płk. Ignacego Mystkowskiego, który w Puszczy Kurpiowskiej urósł owej wiosny do 700 ludzi, postanowił odpowiedzieć na tę propozycję w bardzo dobitny sposób. My zaczynamy dziś zmagania z kolejną powstańczą zagadką; marzy nam się dokładne zlokalizowanie miejsca bitwy pod Stokiem. 17:15 HISTORIA POLSKI - LWÓW POD OKUPACJĄ Film dokumentalny, 53 min, Polska, 2017 Reżyseria: Andrzej Gajewski Scenariusz: Andrzej Gajewski W przededniu drugiej wojny światowej Lwów był bardzo zasobnym, wielokulturowym, polskim miastem. Promieniował na cały świat słynną szkołą matematyczno - filozoficzną. We Lwowie żyli w przyjaźni Polacy, Żydzi i Ukraińcy. W roku 1939 r. w tę szczęśliwą rodzinę uderzyła hekatomba II wojny światowej. Mocą paktu Ribbentrop - Mołotow Rosjanie zajęli ponad połowę Polski. 22 września rozpoczęła się sowiecka okupacja Lwowa. Wraz z oddziałami liniowymi wkroczyli funkcjonariusze NKWD. Pierwszą ofiarą padli oficerowie, którzy na mocy rozejmu mieli opuścić miasto i przedostać się do Rumunii. Po latach wiemy, że padli ofiarą Zbrodni Katyńskiej. A żołnierzy w większości wywieziono na Syberię. Jak wspomina Janusz Majewski: Do cywilizowanego europejskiego miasta wkroczyła azjatycka dzicz. Prof. Wacław Szybalski zapamiętał Kałmuków, którzy trzymali noże w zębach. Znacząca grupa polskich literatów przebywających wówczas we Lwowie od razu opowiedziała się za okupantem. Skupieni wokół Czerwonego Sztandaru i Nowych Widnokręgów literaci datę 17 września, IV rozbioru Polski, uzali za Dzień Wyzwolenia. Lwów stanowił swoisty poligon doświadczalny, który po 1945 r. posłużył do wprowadzania komunizmu w krajach Europy Środkowej i Wschodniej. 18:15 TU WSZYSTKO JEST POLSKĄ - ODC. 8 UTRZYMAĆ CZY ODBIĆ? Dysk./wywiad/debata, 20 min, Polska, 2020 Wykonawcy: Piotr Legutko (prowadzący) Przez pryzmat Wawelu pokazujemy ciągłość naszej historii i znaczenie, jakie to miejsce odegrało w dziejach narodu i państwa polskiego. Wawel jako symbol niepodległości i trwania polskości mimo naszej trudnej historii. Wawel był zajmowany parokrotnie przez obce wojska, nie zdobywany, ale zajmowany, a ostatecznie zdobywali, odbijali go Polacy. Na ten temat rozmawia Piotr Legutko ze swoimi gośćmi. 18:55 STULECIE WINNYCH S.II - ODC. 22 (S. II, ODC. 9) Serial obyczajowy, historyczny, 46 min, Polska, 2020 Reżyseria: Michał Rogalski, Piotr Trzaskalski, Piotr Śliskowski Scenariusz: Katarzyna Terechowicz Muzyka: Wojciech Lemański, Paweł Lucewicz Aktorzy: Kinga Preis, Jan Wieczorkowski, Weronika Humaj, Karolina Bacia, Katarzyna Kwiatkowska, Arkadiusz Janiczek, Patryk Szwichtenberg, Lesław Żurek, Stefan Pawłowski, Mateusz Janicki, Piotr Rogucki, Sandra Drzymalska, Rema Kos, Ekaterina Krakovnaia, Veronika Voytsekhovska Brwinów, 1950. Rozpoczyna się nowy rok szkolny. Ania naraża się dyrektorce, która w rezultacie zarzuca jej, że psuje młodzież i nie wychowuje zgodnie z linią partii. Mania wciąż zwodzi Ryszarda, a ten pomału traci nadzieję, że ukochana przestanie czekać na powrót Pawła. Bronia widzi, że Ryszard bardzo kocha jej wnuczkę. Radzi Mani, żeby się dłużej nie zastanawiała. W Brwinowie pojawia się Łucja, aby odzyskać rodzinny majątek. Jej powrót martwi Winnych. Jak zareaguje na to Jasiek? W Warszawie trwa budowa osiedla MDM, na której Michał Śniegocki jest głównym inżynierem. Kierownik wypomina mu, że nie jest w partii i z tego powodu może stracić pracę. Pewnego dnia na placu budowy pojawia się asystentka architekta. Jej rude włosy uświadamiają Michałowi, że wciąż myśli o Ani. Śniegocki utrzymuje bliski kontakt z Ignacym. Wspomina mu o swojej zagubionej, wojennej miłości. Ksiądz zaprasza go do Brwinowa. 20:00 TAJEMNICE III RZESZY (SEZON II) - ODC. 2/5 PACJENT HITLER (ODC. 2/5 PATIENT HITLER) Film dokumentalny, 49 min, Niemcy, 2013 Reżyseria: Friedrich Schrerer, Steffi Schlobel, Thomas Staehler Scenariusz: Guido Knopp Na co chorował Hitler i jak jego dolegliwości wpływały na dowodzenie niemiecką armią? Jaki wpływ miał na Hitlera jego osobisty lekarz? Medyczne akta Hitlera w większości zaginęły, ale z tego co odnaleziono wyłania się intrygujący obraz stanu zdrowia fuhrera. Pod koniec wojny uzależniony od silnych leków i narkotyków stał się słaby fizycznie i psychicznie roztrzęsiony. 21:05 UKRAIŃSKA MODLITWA Film dokumentalny, 50 min, Polska, 2019 Reżyseria: Barbara Włodarczyk Dokument, którego celem jest pokazanie ukraińskiej codzienności religijnej oraz udzielenie odpowiedzi na pytanie, kiedy będzie można mówić o wyzwoleniu się Ukrainy spod wpływów rosyjskiej Cerkwi? I to dużych wpływów, bo słowa z ambony często przebijają nawet kremlowskie media. 22:35 KATYŃ. OSTATNI ŚWIADEK (LAST WITNESS, THE) Dramat wojenny, 89 min, Wielka Brytania/Polska, 2018 Reżyseria: Piotr Szkopiak Aktorzy: Alex Pettyfer, Robert Więckiewicz, Talulah Riley, Piotr Stramowski Powojenny Bristol. Dziennikarz Stephen Underwood (Alex Pettyfer) marzy o sławie i temacie, który wreszcie rozkręci jego karierę. Ta szansa rodzi się, gdy Stephen przypadkowo wpada na trop sprawy samobójstwa polskiego żołnierza przebywającego w lokalnym obozie dla uchodźców. Kierowany dziennikarskim instynktem, Stephen dociera do informacji o tym, co tak naprawdę wydarzyło się w Katyniu. Ujawnienie tych faktów wpłynie na losy całej powojennej Europy. 00:20 SENSACJE XX WIEKU - SYNDYKAT ZABÓJCÓW Kameralne i studyjne (widowisko), 45 min, Polska, 2004 Autor: Bogusław Wołoszański Reżyseria: Adek Drabiński Zdjęcia: Waldemar Szmidt Aktorzy: Andrzej Zieliński, Sławomir Orzechowski, Andrzej Szopa, Magdalena Wójcik Ręce dyktatora sięgały daleko. Nawet na drugą półkulę. W 1940 roku z rozkazu Kremla zginął przebywający na emigracji w Meksyku Lew Trocki, człowiek numer dwa - tuż po Leninie w hierarchii władzy wczesnych lat bolszewickiej Rosji. Zabójca zatłukł skłóconego ze Stalinem bohatera rewolucji toporkiem do kruszenia lodu. Stalin zmarł w roku 1953, nie bez dyskretnej pomocy najbliższych współpracowników. Wprawdzie żaden z akolitów nie ośmielił się podnieść świętokradczej ręki na generalissimusa, ale też nikt nie wyciągnął pomocnej dłoni, gdy pozbawiony opieki medyków wódz przez wiele godzin konał w swej podmoskiewskiej daczy. Walkę o schedę po Chorążym Pokoju wygrał Nikita Chruszczow. Wkrótce ujawnił wybranym i wypróbowanym towarzyszom zbrodnie byłego przywódcy, potępił też surowo metody stosowane przez siepaczy z NKWD. Nie bez racji; korzystanie ze sprzętu użytku domowego do wykonywania wyroków na przestępcach politycznych jest nienowoczesne, często nieskuteczne (Trocki nie zginął na miejscu) i zdecydowanie nieprofesjonalne. Wrogowie Kraju Rad mieli być odtąd likwidowani metodami naukowymi. Niestety, naukowo opracowany zamach na Gieorgija Okołowicza, przewodniczącego jednej z emigracyjnych organizacji rosyjskich w Niemczech, nie udał się, bowiem niedoszły zabójca "wybrał wolność", oraz pokazał dziennikarzom swą broń - ukryty w papierośnicy minipistolet strzelający zatrutymi pociskami. Mniej szczęścia od Okołowicza miał Lew Rebet, jeden z prominentnych działaczy ukraińskiej organizacji nacjonalistycznej rezydującej w Monachium. Morderca użył z powodzeniem nowego wynalazku specjalistów z KGB - niemal niewykrywalnego gazu trującego zatrzymującego akcję serca ofiary. Udoskonalony, dwustrzałowy model miotacza gazowego posłużył w październiku 1959 roku do zabójstwa Stepana Bandery, przywódcy OUN - Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów. Realizatorzy widowiska przedstawiają też inne akcje agentów Biura Zadań Specjalnych. Celem tej placówki, działającej w strukturze radzieckiej służby bezpieczeństwa, była fizyczna likwidacja niewygodnych dla Kremla liderów emigracyjnych ugrupowań antysowieckich, dysydentów, zbiegów i innych "zdrajców ojczyzny". 01:15 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - NASZE MIEJSCE NA ZIEMI Magazyn, 22 min, Polska, 2019 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki 1/ Nasze miejsce na Ziemi Tego zakątka na zapleczu dworca kolejowego Warszawa - Praga nie opisuje żaden przewodnik. Turyści nie mają najmniejszych powodów by tu zaglądać, a jednak są ludzie, którzy mówią o nim ciepło nasze miejsce na Ziemi. Każdy przedmiot, który się tu znajduje, ma swoją historię. Fundacja Kolejowe Przysposobienie Wojskowe zainteresowała się tym miejscem o 140 - letniej tradycji. Znalazły się tu nie tylko eksponaty z przeszłości, ale i repliki, np. replika tzw. tanku Piłsudskiego, czyli improwizowanego samochodu pancernego z okresu polsko - ukraińskich walk we Lwowie. Fundacja na zapleczu dworca stara się stworzyć zespół muzeów wojskowo - kolejowych, gdzie takie eksponaty znalazłyby swój dom. W pobliskim budynku członkowie Motoklubu Weteran już urządzili małą wystawę zabytkowych motocykli. To jedna wielka społeczność, którą łączy wspólna pasja miłość do historii. 2/ Bitwa pod Stokiem. Następnie przeniesiemy się w czasie w majową porę roku 1863. Car zadeklarował amnestię tym wszystkim powstańcom, którzy złożą broń. Oddział płk. Ignacego Mystkowskiego, który w Puszczy Kurpiowskiej urósł owej wiosny do 700 ludzi, postanowił odpowiedzieć na tę propozycję w bardzo dobitny sposób. My zaczynamy dziś zmagania z kolejną powstańczą zagadką; marzy nam się dokładne zlokalizowanie miejsca bitwy pod Stokiem. 01:45 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - POJEDYNEK GIGANTÓW Magazyn, 19 min, Polska, 1996 Scenariusz: Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Cykliczna audycja popularyzująca wiedzę o historii II wojny światowej. Odcinek poświęcony roli gospodarki w działaniach militarnych. Obraz tworzą czarno - białe archiwalne materiały filmowe.