TVP Kultura Poniedziałek, 26.10.2020 09:55 REŻYSERZY S.II - FEDERICO FELLINI (THE DIRECTORS - FEDERICO FELLINI) Film dokumentalny, 45 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Lyndy Saville Cykl dokumentalny poświęcony najważniejszym reżyserom kina. W tym odcinku przyglądamy się sylwetce Federica Felliniego, twórcy m.in. "Osiem i pół", "Słodkiego życia" czy "La strady". 11:00 MODRZEJEWSKA - CZERNIOWCE ODC. 3/7 Serial biograficzny, 78 min, 7 odc. , Polska 1989 Reżyseria: Jan Łomnicki Zdjęcia: Edward Kłosiński Muzyka: Piotr Hertel Występują: Krystyna Janda, Marek Bargiełowski, Jan Englert, Barbara Horawianka, Olgierg Łukaszewicz, Zdzisław Wardejn, Karol Strasburger, Leon Niemczyk i inni Gustaw Zimajer coraz częściej traktuje Helenę jak towar, który można korzystnie sprzedać. Próby stręczenia jej bogatemu prowincjuszowi doprowadzają do ostrego konfliktu między nimi. Modrzejewska debiutuje na scenie w języku niemieckim, otwiera się przed nią szansa prawdziwej kariery. Wykazuje ogromny hart ducha, walcząc o wielkie role, stopniowo tworzy własną teorię gry aktorskiej. Zimajer czuje się zagrożony, staje się jej największym wrogiem. Śmierć drugiego dziecka sprawia, że Helena postanawia odejść od Gustawa. 12:25 PATHE KONTRA GAUMONT (CHARLES PATHE & LEON GAUMONT, DEUX PRETENDANTS POUR UN EMPIRE) Film dokumentalny, 51 min, Francja, 2016 Reżyseria: Gaelle Royer, Emmanuelle Nobecourt Podczas gdy bracia Lumiere i Georges Melies stworzyli świat kina, dwóch innych ludzi - Charles Pathe i Leon Gaumont stworzyli branżę kina taką, jaką znamy dziś. Ci dwaj dowcipni przedsiębiorcy zmienili kino z rozrywki na targach, w masowe medium. Dokument przedstawia historię ich przyjaźni i narodziny branży filmowej. 13:30 DZIKA MUZYKA - WALOSZKI Z GÓRNICZEGO ŚWIATA Magazyn, 24 min, Polska, 2016 Reżyseria: Zuzanna Solakiewicz, Zvika Gregory Portnoy Wykonawcy: Katarzyna Dudziak (prowadzący) Poszukiwania muzyki tradycyjnej na Górnym Śląsku to zarówno spotkania z orkiestrami górniczymi, które przez ostatnich dwieście lat przyciągały lokalnych muzykantów i tym samym wchłaniały wiejską muzykę, jak i przyglądanie się próbom rekonstrukcji tego repertuaru z bardzo licznych zapisów, które się tu zachowały. W okresie romantyzmu, w obawie przed germanizacją, ratowano i spisywano to, co było dostępne, zwłaszcza pieśni. Dziś wszyscy chętni do odtwarzania tradycyjnej muzyki śląskiej, mają z czego czerpać inspiracje. 14:00 NIEDZIELA Z... POLSKĄ OPERĄ KRÓLEWSKĄ Dysk./wywiad/debata, 40 min, Polska, 2020 Scenariusz: Katarzyna Jurkowska Wykonawcy: Katarzyna Sanocka (prowadząca) W kolejnym wydaniu programu "Niedziela z..." widzowie spotkają się z Polską Operą Królewską. Rozpoczęła działalność 1 sierpnia 2017 roku. Każdego roku realizuje blisko 120 wydarzeń artystycznych, w tym około 6 - 7 premier dzieł operowych pochodzących z różnych epok od baroku po współczesność, które publiczność może oglądać na scenie Teatru Królewskiego w Starej Oranżerii w Łazienkach Królewskich. W bogatym i różnorodnym repertuarze Opery znajdują się również koncerty symfoniczne i oratoryjne, koncerty kameralne, recitale oraz opery w wersji koncertowej. 15:00 PORTRET OSOBISTY Film dokumentalny, 41 min, Polska, 2017 Reżyseria: Piotr Małecki Zdjęcia: Piotr Małecki Dokument przedstawia pracę czterech fotografów - Jacka Poremby, Filipa Ćwika, Magdy Hueckel i Andrzeja Świetlika. W filmie artyści opowiadają o swojej pasji, zdradzają tajniki pracy z bohaterem na planie zdjęciowym. 15:50 CAŁA ZIMA BEZ OGNIA (TOUT UN HIVER SANS FEU) Dramat psychologiczny, 87 min, Szwajcaria/Belgia/Polska 2004 Reżyseria: Greg Zgliński Scenariusz: Pierre - Pascal Rossi Zdjęcia: Witold Płóciennik Muzyka: Jacek Grudzień, Mariusz Ziemba Aktorzy: Aurelien Recoing, Marie Matheron, Gabriela Muskała, Blerim Gjoci, Nathalie Boulin, Antonio Buil, Michel Voita i inni Jean i Laura Rochardowie mieszkają na wsi w górach. Oboje przeżyli niedawno wielką tragedię: w pożarze stajni zginęła ich pięcioletnia córeczka Marie. Rozpacz i poczucie winy sprawiają, że oboje coraz bardziej oddalają się od siebie: on szuka zapomnienia w ciężkiej pracy w fabryce, a wieczorami dogląda jeszcze krów na farmie, ona pogrąża się w głębokiej depresji, aż wreszcie trafia do kliniki psychiatrycznej. Tam odwiedza ją siostra, Valerie, która nigdy nie potrafiła zaakceptować małżeństwa Laury i polubić swego szwagra: jako osoba samotna pragnie teraz odzyskać siostrę. Nakłania ją, by ostatecznie rozstała się z mężem i zamieszkała z nią w mieście. Przyjąwszy Laurę pod swój dach, utrudnia kontakty małżonków, podburza siostrę przeciwko mężowi, zrzucając na niego całą winę za to, co się stało. Tymczasem Jean nawiązuje w pracy znajomość z pochodzącą z Kosowa Labinotą, młodą kobietą, która przybyła do Szwajcarii wraz z bratem, Kastriotem. On pracuje jako robotnik, ona jest zatrudniona w fabrycznej stołówce. W Kosowie pozostał jej mąż, ale od sześciu lat nie daje znaku życia. Labinota czeka jednak wytrwale, wierząc, że mąż wreszcie do niej dotrze. Równie samotny jak ona i nieszczęśliwy Jean parokrotnie broni imigrantkę przed obcesowymi zalotami niektórych robotników, później odprowadza ją do domu. Labinota patrzy na niego coraz życzliwszym wzrokiem. Na sylwestra Kastriot zaprasza Jeana do swego domu. Mężczyzna dobrze się bawi w towarzystwie Labinoty, jej brata oraz kosowskich przyjaciół i chociaż na chwilę udaje mu się zapomnieć o własnych problemach. Pewnego dnia Laura zauważa Jeana w towarzystwie Labinoty na ulicy. Oboje są roześmiani, rozluźnieni. Kobieta po raz pierwszy uświadamia sobie, że straciwszy córkę, może teraz stracić również męża. 19:45 KTÓRĘDY PO SZTUKĘ - OLGA BOZNAŃSKA Magazyn, 6 min, Polska, 2020 Reżyseria: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Scenariusz: Anna Zakrzewska, Tomasz Filiks Zdjęcia: Magda Seweryn, Kamil Hasiuk Wykonawcy: Renata Higersberger Olga Boznańska jest powszechnie znana przede wszystkim za sprawą swoich ikonicznych portretów, w których udawało się jej przedstawić nie tylko wizerunek portretowanego, ale również jego wnętrze. W największym z namalowanych swoich płócien, "W oranżerii", artystka portretuje kobietę z końca XIX wieku. Ta młoda osoba w wieku Boznańskiej, gdy malowała jej obraz, jest symbolem braku możliwości decydowania o swoim losie. Narzucone społeczne wymogi osadzają ją w środowisku zbliżonym do cieplarni. O Oldze Boznańskiej, jednej z pierwszych artystek, które mogły utrzymać się ze swojej sztuki, opowie Renata Higersberger. 21:30 KRONOS - UZNANIE Dysk./wywiad/debata, 30 min, Polska, 2020 Wykonawcy: Piotr Nowak (prowadzący) W kolejnym odcinku programu Kronos"profesor Piotr Nowak wraz z zaproszonymi do studia gośćmi poddaje analizie pojęcie uznania. Co to znaczy uznanie? Pojęcie ma wiele znaczeń. Może oznaczać aprobatę, docenienie jakiejś osoby lub jej działań. Oznacza również szacunek, podziw, poważanie. 22:15 SCENA MUZYCZNA - KWAŚNY DESZCZ Koncert, 50 min, Polska, 2020 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Wykonawcy: Kwaśny Deszcz W kolejnym odcinku "Sceny muzycznej" wystąpi Kwaśny Deszcz. Zespół jest jednym z laureatów konkursu Jazz Juniors 2019, muzycy zdobyli 3. miejsce oraz nagrodę specjalną TVP, której częścią jest koncert w TVP Kultura. Kwaśny Deszcz to trio, w skład którego wchodzą przedstawiciele młodej, niezależnej sceny jazzowej. Zespół tworzą muzycy z Poznania: Kacper Krupa (saksofon tenorowy), Piotr Cienkowski (kontrabas) oraz Stanisław Aleksandrowicz (perkusja). Grają muzykę przeciwstawiającą się mainstreamowi, kreując własne charakterystyczne brzmienie. 23:15 ŻELAZNA KLASYKA - OSIEM I PÓŁ (FEDERICO FELLINI. OTTO E MEZZO) Studium psychologiczne, 133 min, Włochy 1963 Reżyseria: Federico Fellini Scenariusz: Tullio Pinelli, Brunello Rondi Zdjęcia: Gianni Di Venanzo Muzyka: Nino Rota Aktorzy: Marcello Mastroiani, Claudia Cardinale, Anouk Aimee, Sandra Milo, Falk Rosella, Steele Barbara, Lebeau Madeleine Nagrodzone Oscarem dla najlepszego filmu obcojęzycznego i Grand Prix na MFF w Moskwie w 1963 r. arcydzieło Felliniego, uważane za jedno z najważniejszych w historii kina. "Osiem i pół" wymyka się tradycyjnym kryteriom oceny. Jego niesłychanie bogata i skomplikowana forma dopuszcza dziesiątki różnych interpretacji. Rozgrywając akcję na kilku planach, przenikających się nieustannie i warunkujących się wzajemnie (akcja "realna", projekty scenariuszowe głównego bohatera - reżysera Guida, jego sny, wspomnienia i marzenia), Fellini snuje rozważania na temat psychologii tworzenia, bada psychikę artysty. Reżyser, proszony o interpretację swego dzieła, mówił: "Osiem i pół" jest czymś, co waha się między seansem u psychoanalityka i badaniem nieuporządkowanej samowiedzy. To film melancholijny, prawie żałobny, choć także komiczny. Pisano, że "Osiem i pół" to film autobiograficzny. Zawsze robię filmy autobiograficzne, a jednocześnie mogę zapewnić, że jest to dzieło całkowicie zmyślone, że ze wszystkich, które zrobiłem, ten film ma najmniejszy związek z faktami realnymi, z moim życiem osobistym, zawarłem w nim bowiem wiele spraw zasłyszanych, wyimaginowanych. Może jest to po prostu opowiadanie o filmie, którego nie zrealizowałem". Skąd wziął się dziwny tytuł"Osiem i pół"? Jest to po prostu numer kolejny dzieła. Wcześniej Fellini zrealizował sześć samodzielnych filmów fabularnych ("Wałkonie","Biały szejk","La strada","Niebieski ptak", "Noce Cabirii","Słodkie życie"), jeden film wspólnie z Alberto Lattuadą ("Światła variete") i dwie nowele w składankach"Miłość w mieście"oraz"Boccaccio 70"- trzy ostatnie liczone za pół filmu. Bohater"Osiem i pół"- Guido, 45 - letni reżyser filmowy, przebywa w modnym uzdrowisku usiłując napisać tam scenariusz swego kolejnego filmu. Przygotowania do realizacji trwają już w najlepsze, buduje się dekoracje, producent przedstawia kandydatów do głównych ról, a scenariusza nadal nie ma. Guido zupełnie nie ma pomysłów. Próbuje przeanalizować dotychczasowe życie, szuka źródeł swego zagubienia we wspomnieniach z dzieciństwa, w dawnych przeżyciach. Przywodzi na myśl kobiety, które kochał. Do uzdrowiska zjeżdża kolejna ekipa produkcyjna, Carla - kochanka Guida, jego żona Luisa. Dni mijają na nudnych rozrywkach, na snuciu planów z góry skazanych na zapomnienie. W pewnej chwili Guido dostrzega nową szansę dla siebie w pojawieniu się w jego życiu młodziutkiej aktorki Claudii, która wydaje mu się"dziewczyną ze snów". Tłumi jednak rodzące się uczucie przerażony dzielącą ich różnicą lat. Tymczasem nieuchronnie nadchodzi dzień rozpoczęcia zdjęć. Po premierze filmu krytycy pisali:"Po raz pierwszy udało się filmowcowi zanalizować w sposób subiektywny istotę procesu twórczego, wspólnego dla wszystkich tworców: to odstraszające poczucie niebezpieczeństwa i uczuciowej samotności artysty w świecie stale usiłującym narzucić mu własny obraz rzeczywistości. Sukcesem Felliniego jest niezrównana zręczność, z jaką wcielił się w swego bohatera i ukazał wpływy Kościoła, polityki, kobiet, lektur na swoją twórczość. A także wpływ poprzednich siedmiu i pół filmów". Światowy triumf"Ośmiu i pół"ostatecznie przypieczętował zwycięstwo filmu autorskiego, które przez następne lata respektowali nawet potężni producenci. Arcydzieło Felliniego, w nie mniejszym stopniu niż"Obywatel Kane", stało się wzorem dla filmowców 02:15 MARIA ANTONINA (MARIE ANTOINETTE) Film biograficzny, 117 min, Francja/USA, 2006 Reżyseria: Sofia Coppola Aktorzy: Asia Argento, Kirsten Dunst, Judy Davis Obraz barwnego życia francuskiej królowej Marii Antoniny, żony króla Ludwika XVI, która żyła w burzliwym wieku XVIII. Maria Antonina (Kirsten Dunst) jest najmłodszą córką cesarzowej Marii Teresy Habsburg (Marianne Faithfull). W wieku 14 lat zostaje wydana za mąż za rok od niej starszego delfina Francji Ludwika XVI (Jason Schwartzman). Małżeństwo ma wymiar polityczny i ma cementować przyjaźń francusko - austriacką. Od momentu ślubu rodzina królewska, matka panny młodej i lud Francji czeka na potomka. Tymczasem młodzi nadal nie skonsumowali swojego związku. Wyrwana ze swojego dotychczasowego życia, młodziutka Maria Antonina musi dostosować się do dworskiego życia pełnego konwenansów. Nieznająca się na polityce, przytłoczona nową rolą, Maria oddaje się przyjemnościom. Podczas gdy francuski lud staje się coraz biedniejszy, królowa żyje bardzo rozrzutnie. Zaopatruje się w nowe stroje i klejnoty, uwielbia karmić się ciastkami oraz oddaje się hazardowi. Nie zdaje sobie sprawy z intryg politycznych, które ją otaczają, ani z sytuacji społecznej, w której znajduje się jej kraj. Próżna, a także podejrzewana o liczne romanse zostaje znienawidzona przez Francuzów... "Maria Antonina" to trzeci pełnometrażowy film Sofii Coppoli. 04:25 TAMTE LATA, TAMTE DNI - JERZY KISIELEWSKI Dysk./wywiad/debata, 25 min, Polska, 2020 Reżyseria: Joanna Makowska Wykonawcy: Marta Perchuć-Burzyńska (prowadząca) Bohaterem odcinka jest dziennikarz radiowy i telewizyjny, Jerzy Kisielewski, syn znanego pisarza i felietonisty, Stefana Kisielewskiego, oraz brat tragicznie zmarłego pianisty, Wacława Kisielewskiego. Jerzy Kisielewski opowiada o dzieciństwie i dorastaniu w artystycznej rodzinie, pełnej mocnych osobowości.