TVP Kultura Czwartek, 29.10.2020 08:25 TAMTE LATA, TAMTE DNI - JERZY KISIELEWSKI Dysk./wywiad/debata, 25 min, Polska, 2020 Reżyseria: Joanna Makowska Wykonawcy: Marta Perchuć-Burzyńska (prowadząca) Bohaterem odcinka jest dziennikarz radiowy i telewizyjny, Jerzy Kisielewski, syn znanego pisarza i felietonisty, Stefana Kisielewskiego, oraz brat tragicznie zmarłego pianisty, Wacława Kisielewskiego. Jerzy Kisielewski opowiada o dzieciństwie i dorastaniu w artystycznej rodzinie, pełnej mocnych osobowości. 09:00 HOKEJ Film dokumentalny, 11 min, Polska, 1976 Reżyseria: Bogdan Dziworski Scenariusz: Bogdan Dziworski Zdjęcia: Ryszard Lenczewski Mistrzostwa Świata w hokeju na lodzie w Katowicach - zawodnicy dają z siebie wszystko - podziwiamy szybkość, technikę, wolę walki. Niepokoją jednocześnie objawy zbrutalizowania sportowej rywalizacji. Jednoczesna obserwacja dzieci ze szkółki hokejowej nadaje filmowi dodatkową wymowę. 09:25 DIABŁY, DIABŁY Film psychologiczny, 81 min, Polska 1991 Reżyseria: Dorota Kędzierzawska Scenariusz: Dorota Kędzierzawska Zdjęcia: Zdzisław Najda Aktorzy: Danuta Szaflarska, Monika Niemczyk, Jerzy Łapiński, Krzysztof Plewka, Paweł Chwedoruk, Grzegorz Karabin, Maria Szoma, Wiesław Szoma, Justyna Ciemny Spokój małego, sennego miasteczka, zamieszkanego przez ludzi, których życie wypełniają rodzina, dom, praca, szkoła, kościół, zakłóca przyjazd cygańskiego taboru. Cyganie niepokoją, ale też budzą ciekawość. System wartości i przyzwyczajenia mieszkańców miasteczka są zupełnie inne od życia cygańskiego - pełnego radości, spontanicznego, otwartego i tejemniczego zarazem. Szczególne wrażenie przybysze wywierają na Małej, trzynastoletniej bohaterce filmu. Wkrótce bardzo mocno się do nich przywiąże, a szczególne miejsce w jej duszy zajmie cygański chłopiec. Miejscowa społeczność podchodzi jednak nieufnie do wszystkiego co inne i obce. Dlatego też Cyganie muszą zostać wypędzeni. 11:00 MODRZEJEWSKA - GWIAZDA ODC. 6/7 Serial biograficzny, 81 min, Polska, 1990 Autor: Anna Bojarska Reżyseria: Jan Łomnicki Zdjęcia: Edward Kłosiński Muzyka: Piotr Hertel Aktorzy: Krystyna Janda, Barbara Horowianka, Marek Bargiełowski, Jan Englert, Hanna Skarżanka, Danuta Wodyńska Dalszy pobyt Modrzejewskiej w Warszawie to pasmo nieustannych sukcesów, zawodowych i towarzyskich - Helena gra kolejne wielkie role, poznaje Marię Kalergis, sławną z urody i inteligencji protektorkę ludzi sztuki i literatury. Modrzejewska stara się stworzyć polski teatr narodowy, toczy samotną walkę o wprowadzenie na scenę dramatów Słowackiego. W jej warszawskim salonie pojawiają się Sienkiewicz, Gierymski i inni wybitni ludzie epoki, w większości - zakochani w pięknej pani domu. Helena jest szczęśliwa również z tego powodu, że wreszcie zdołała odzyskać syna. Tymczasem do Polski docierają wieści o wybuchu wojny francusko - pruskiej. Załamuje się wspaniała kariera gwiazdy, Helena jest chora na tyfus. 12:30 HEDY LAMARR GWIAZDA NIEBANALNA (HEDY LAMARR, L’INVENTION D’UNE STAR) Film dokumentalny, 51 min, Francja, 2018 Reżyseria: Claudia Collao Dokumentalny portret Hedy Lamarr, amerykańskiej aktorki i wynalazczyni wi - fi. 15:50 WYROK NA FRANCISZKA KŁOSA Dramat, 96 min, Polska 2000 Autor: Stanisław Rembek Reżyseria: Andrzej Wajda Scenariusz: Andrzej Wajda, Zygmunt Malanowicz Zdjęcia: Bartosz Prokopowicz Muzyka: Stanisław Radwan Aktorzy: Mirosław Baka, Grażyna Błęcka - Kolska, Maja Komorowska, Krzysztof Globisz, Artur Żmijewski, Andrzej Chyra, Iwona Bielska, Anna Majcher, Edward Żentara, Katarzyna Bosacka, Damian Walczak, Bartosz Obuchowicz, Grzegorz Małecki, Marta Bitner, Mieczysław Grąbka, Stanisław Jaskułka i inni "Nade wszystko zafascynowała mnie jej odmienność w stosunku do literatury, zajmującej się tematem wojny i okupacji. Literatury pełnej heroizmu, ostatecznych wyborów w imię służby ojczyźnie, męczeństwa i walki narodu z najeźdźcą. Literatury przepojonej szlachetnym patosem, najpełniej służącej temu szczytnemu powołaniu, wyrażonemu niegdyś przez Sienkiewicza słowami -"Ku pokrzepieniu serc". I do tej kolekcji tak jednorodnej, jakby przypadkiem dekomponując spoistość literackiej wizji, brutalnie wtargnął"Wyrok na Franciszka Kłosa". /... / Nieoczekiwanego bohatera stworzył Stanisław Rembek w tej powieści. Był to pierwszy antybohater w polskiej literaturze powojennej. Ciągle brzmi on jak memento dla przyszłości. Nic więc dziwnego, że orędownikom bogoojczyźnianych cnót, jak również rzecznikom nowego totalitarnego ładu i porządku książka ta wydała się herezją niemożliwą do strawienia" - pisał w szkicu "O"Wyroku na Franciszka Kłosa"Marek Nowakowski. Przez całe dziesięciolecia Rembek był pisarzem niewygodnym i niemal zupełnie przemilczanym. Trudno się zresztą dziwić. Jego dwie przedwojenne powieści:"Nagan"(1927) i"W polu"(1937) dotyczą wojny polsko - bolszewickiej,"Ballada o wzgardliwym wisielcu"burzy narodowe mity o powstaniu styczniowym, "Wyrok... "to wstrząsające i przenikliwe studium kolaboracji. Po wojnie tylko dwie ostatnie z tych książek doczekały się wydań, lecz przyjęto je raczej zdawkowo. "Wyrok na Franciszka Kłosa"od dawna interesował filmowców. Chcieli go przenosić na ekran Niemcy. Chciał polski reżyser Stanisław Lenartowicz. Oba projekty upadły. Na pierwszy nie zgodził się Rembek. Na drugi - peerelowska cenzura. Lata dziewięćdziesiąte wydobyły autora"Nagana"z zapomnienia."Odkrywaniu"jego twórczości towarzyszą artykuły prasowe, wystawy, publikacje książkowe i...filmy. Pierwszy zrealizował w 1992 roku Juliusz Machulski. Był to"Szwadron"powstały na podstawie"Ballady o wzgardliwym wisielcu", stosunkowo najmniej drażliwej książki Rembeka. Po ośmiu latach od tamtej premiery po prozę autora"W polu"sięgnął Andrzej Wajda. Jego nakręcony dla telewizji"Wyrok na Franciszka Kłosa"to poruszająca historia małomiasteczkowego granatowego policjanta, świetnie zagranego przez Mirosława Bakę. Świat wartości Franciszka Kłosa jest prosty. Trzeba jak najlepiej wykonywać swoją pracę, by mieć środki na utrzymanie rodziny. Zawód policjanta zaś polega na wypełnianiu rozkazów przełożonych. Przełożonymi są Niemcy - hitlerowcy. Należy zatem ścigać polskich konspiratorów, prześladować Żydów, a kiedy nie ma wyjścia - strzelać i zabijać. Wydaje się, że imponderabilia takie, jak patriotyzm czy wierność religii katolickiej nie mają dla Kłosa znaczenia. Czy rzeczywiście? Pomimo prostoty swego rozumowania, bohater czuje rosnący niepokój sumienia. Stara się topić go w alkoholu. Wódka jednak przestaje wystarczać, gdy Kłos otrzymuje list od podziemnego sądu, wydającego nań wyrok śmierci za zdradę. Niepokój zmienia się w paniczny strach.Po uliczkach rodzinnego miasteczka Kłos chodzi teraz z rozpiętą kaburą, oglądając się na wszystkie strony. Pije coraz więcej, coraz gorliwiej służy też Niemcom, dla których stanowi zastanawiający i zarazem groteskowy fenomen. Tymczasem zaczynają ginąć znajomi Kłosa, podobnie jak on skazani przez podziemie na śmierć. Coraz bardziej zagubiony i przerażony policjant próbuje rozpaczliwie szukać wyjścia ze swojego opłakanego położenia. Jest jednak na to zbyt słaby. Porzuciwszy ostatnią deskę ratunku, zatraca się całkowicie w mrocznych odmętach zła. 17:55 TERESA GIERZYŃSKA - PORTRET Reportaż, 20 min, Polska, 2020 Reżyseria: Anna Zakrzewska, Tomek Filiks Scenariusz: Tomek Filiks, Anna Zakrzewska Rzeźbiarka, fotograficzka, graficzka. W latach 1964 - 65 odbyła podróż edukacyjną z zakresu sztuki do Kanady, następnie w latach 1965 - 71 studiowała na Wydziale Rzeźby Akademii Sztuki Pięknych w Warszawie w pracowni prof. Tadeusza Łodziany oraz w pracowni Projektowania Brył i Płaszczyzn prof. Oskara Hansena. Od lat 60. zajmuje się szeroko rozumianą fotografią, pioniersko wykorzystuje techniki powielania i przetwarzania takie jak pyłorys czy ksero. W swojej twórczości wykorzystuje archiwum rodzinne, znalezione zdjęcia, pocztówki, fotografie prasowe. (...) Jej prace znajdują się w zbiorach Muzeum Sztuki w Łodzi, Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Museo Internationalde Electrografia w Cuenca, Centre Pompidou w Paryżu oraz w kolekcjach prywatnych w kraju i zagranicą. Artystka mieszka i pracuje w Warszawie. (źródło opisu: www.artmuseum.pl) 18:55 NĘDZNICY ODC. 1 (THE MISERABLES) Serial historyczny, 44 min, Wielka Brytania, 2018 Autor: Victor Hugo Reżyseria: Tom Shankland Scenariusz: Andrew Davies Aktorzy: Dominic West, David Oyelowo "Nędznicy" (Les Misrables) to sześcioodcinkowy serial oparty na francuskiej powieści historycznej Victora Hugo z 1862 roku o tym samym tytule. W rolach głównych występują Dominic West, Lily Collins i David Oyelowo. 21:30 CZWARTKOWY KLUB FILMOWY - OTO JEST GŁOWA ZDRAJCY (A MAN FOR ALL SEASONS) Dramat, 115 min, USA, 1966 Reżyseria: Fred Zinnemann Scenariusz: Robert Bolt Zdjęcia: Ted Moore Muzyka: Georges Delerue Aktorzy: Robert Shaw, Orson Welles, Susannah York Sztuka Roberta Bolta na kanwie której powstał film święciła w latach 60. triumfy na scenach Anglii i Broadwayu. W 1966 roku tę głośną inscenizację przeniósł na duży ekran Fred Zinnemann. Dramat historyczny wskrzeszający epokę Henryka VIII i religijne spory wzbudził ogromne zainteresowanie zarówno krytyki w jaki i widzów. Dzieło urodzonego w Austrii reżysera Akademia Filmowa uhonorowała aż sześcioma Oscarami. Kostiumowy dramat poświęcony ostatniemu okresowi życia sir Thomasa Morusa, wybitnego humanisty i polityka który zadziwił Anglię oszałamiajacą karierą. Jednak u schyłku żywota kanclerz królewski popada w niełaskę króla, przeciwstawiając się dyktatowi despotycznego władcy. Anglia oczekuje następcy tronu. Tymczasem Henryk VIII, który zamierza poślubić Annę Boleyn nie może uzyskać zgody papieża na rozwód z pierwszą żoną Katarzyną Aragońską. Kardynał Wosley chce wywrzeć presję na papieża. Jego zamiarom sprzeciwia się sir Thomas Morus. 23:55 SCENA MUZYCZNA - KWAŚNY DESZCZ Koncert, 50 min, Polska, 2020 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Wykonawcy: Kwaśny Deszcz W kolejnym odcinku "Sceny muzycznej" wystąpi Kwaśny Deszcz. Zespół jest jednym z laureatów konkursu Jazz Juniors 2019, muzycy zdobyli 3. miejsce oraz nagrodę specjalną TVP, której częścią jest koncert w TVP Kultura. Kwaśny Deszcz to trio, w skład którego wchodzą przedstawiciele młodej, niezależnej sceny jazzowej. Zespół tworzą muzycy z Poznania: Kacper Krupa (saksofon tenorowy), Piotr Cienkowski (kontrabas) oraz Stanisław Aleksandrowicz (perkusja). Grają muzykę przeciwstawiającą się mainstreamowi, kreując własne charakterystyczne brzmienie. 01:30 NA WSCHÓD OD HOLLYWOOD - TO TYLKO KONIEC ŚWIATA (JUSTE LA FIN DU MONDE) Dramat, 94 min, Kanada/Francja 2017 Scenariusz i reżyseria: Xavier Dolan Aktorzy: Gaspard Ulliel, Vincent Cassel, Nathalie Baye, Lea Seydoux, Marion Cottilard, Antoine Desrochers, William Boyce Blanchette Przeniesiona na ekran sztuka pod tym samym tytułem z 1990 roku, autorstwa francuskiego dramatopisarza Jeana - Luca Lagarce. W 2016 roku film zdobył Grand Prix na festiwalu w Cannes, a rok później został nagrodzony prestiżowym Cezarem w trzech kategoriach: najlepszy reżyser, najlepszy aktor i najlepszy montaż. Protagonistą tego dramatu jest 34 - letni pisarz Louis, który wraca do rodzinnej wioski, mając do przekazaniua bliskim tragiczną wiadomość, że jest śmiertelnie chory. Wyjechał przed laty po śmierci ojca, wtedy zapragnął żyć po swojemu, z dala od dotychczasowych problemów i codziennych spraw. Chciał poznać nowych ludzi, zobaczyć wielki świat, zakosztować innych wrażeń. Nie było go w domu 12 lat, nie pisał, nie próbował się kontaktować, jego młodsza siostra Suzanne prawie go nie pamięta, nie był na ślubie swego brata Antoine'a, nie poznał jego żony Catherine, nie zna też ich dzieci. Matka Martine pisała do syna, ale on zmienił miejsce zamieszkania, nie podając nowego adresu. Spotkanie po latach z rodziną okazuje się bardzo trudne, wyzwalają się tłumione emocje, rośnie napięcie. Ożywają dawne żale, wzajemne pretensje, piętrzą się niewyjaśnione sprawy z przeszłości. Antoine nie ukrywa swej niechęci do Louisa. Czy w tej sytuacji rozmowa w przyjaznej, rodzinnej atmosferze w ogóle jest możliwa? Czy Louis zdoła wyznać rodzinie prawdę o swoim życiu i śmiertelnej chorobie? Czy wreszcie da się naprawić wyrządzone kiedyś zło, przebaczyć i odbudować zerwane rodzinne więzi? 03:15 KINO NOCNE - TANIEC RZECZYWISTOŚCI (LA DANZA DE LA REALIDAD) Dramat biograficzny, fantasy, 127 min, Francja, 2013 Reżyseria: Alejandro Jodorowsky Scenariusz: Alejandro Jodorowsky Zdjęcia: Jean - Marie Dreujou Muzyka: Adn Jodorowsky Aktorzy: Adn Jodorowsky, Alejandro Jodorowsky, Jeremias Herskovits, Brontis Jodorowsky, Axel Jodorowsky Wielki powrót do kina Alejandro Jodorowsky'ego: reżysera, scenarzysty komiksowego, duchowego guru, terapeuty i Szalonego Kapelusznika. Taniec rzeczywistości jest autobiograficzną opowieścią o dorastaniu w Chile, ale trudno odróżnić tu fakty od konfabulacji. Jest to również psychodrama, w której syn reżysera, wcielający się w rolę swojego dziadka, szuka źródeł rodzinnych traum i próbuje je zneutralizować. To także popis wyobraźni Jodorowsky'ego, która z surrealistyczną dezynwolturą miesza musical, horror, melodramat i bajkę. Na wpół mityczną krainę dzieciństwa zamieszkują barwne i karykaturalne postacie: śpiewające kadłubki, nadzy mistycy, smutne karlice, fajtłapowaci rewolucjoniści i jeszcze mniej rozgarnięci tyrani. Kolejne fantastyczne epizody, następujące po sobie z ekstatyczną szybkością i bez żadnego narracyjnego rygoru, to przypowieści, dzięki którym młody bohater uczy się, jak pokonać wewnętrzny mrok, i nawiązuje kontakt ze swoim dorosłym ja. (Piotr Mirski, źródło: nowehoryzonty.pl)