TVP3 Niedziela, 15.11.2020 06:00 KUSTOSZKA SOMOSIERRY Reportaż, 22 min, Polska, 2018 Scenariusz: Wojciech Piotrowski, Piotr Garbarczyk Reportaż przedstawia historię starań o upamiętnienie bitwy pod Somosierrą. Rozpocznie się od odwiedzin Grobu Nieznanego Żołnierza w Warszawie, gdzie wśród wielu miejsc chwały polskiego oręża jest też tablica poświęcona szarży szwoleżerów. Przeniesiemy się następnie do Somosierry, gdzie poznamy osoby, dzięki którym Hiszpanie dowiedzieli się o bitwie: ojca Jos Medinę, wójta Francisco Sanz Gutierreza oraz samą kustoszkę Somosierry, Elżbietę Tyjan. 09:00 DZIKI ISTAMBUŁ (WILD ISTANBUL / WILDES ISTANBUL) Film dokumentalny, 51 min, Austria, 2017 Reżyseria: Judith Doppler, Kurt Mayer Zdjęcia: Attilla Boa, Tomas Hulik Muzyka: Titus Vadon Film dokumentalny, w którym poznamy dziki świat Stambułu. Ta ogromna metropolia powstała na dwóch kontynentach: azjatyckim i europejskim. Podróżni i imigranci przybywają tu z całego świata. Przystosowują się i starają przetrwać w swoistej przestrzeni między Wschodem i Zachodem. Na Bosforze godziny szczytu występują codziennie, przez okrągły rok. To ważny etap w dalekich podróżach i najbardziej zatłoczony szlak wodny na świecie. Największa metropolia Europy leży nad Bosforem - wąskim gardłem między Morzem Czarnym i Marmara. Codziennie 150 tankowców i kontenerowców walczy o miejsce na szlaku wodnym wzdłuż 30 - kilometrowego krajobrazu miejskiego. Włoski awanturnik Giacomo Casanova mówił o Stambule: Nie ma na świecie czegoś, co można by porównać do czaru tego miasta. Stambuł to koniec Jedwabnego Szlaku, dawnej drogi handlowej z Chin. Tędy docierały na Zachód morele, tulipany i porcelana. Handel przyczynił się do powstawania nowych idei i ogromnego bogactwa. Splendor dawnych imperiów widać na każdym kroku. Morze Marmara jest ciepłe i silnie zasolone. Jeden prąd kieruje słone wody na północ przez cieśninę Bosforu do Morza Czarnego. Drugi prąd z Morza Czarnego wprowadza wysłodzoną wodę do słonej. W rezultacie tworzy się dwukierunkowa trasa dla ryb. Dwa razy do roku Bosfor jest sceną wspaniałego spektaklu przyrody: wiosną pół miliona bocianów zatrzymuje się tu w drodze do europejskich gniazd, a jesienią wracają, pielgrzymując do swojej Mekki. Bez wątpienia dzicy mieszkańcy Stambułu potrafią się przystosować do nowego otoczenia. W Stambule wciąż jest miejsce dla każdego: dla rodzimych mieszkańców, imigrantów i tygla, który tworzą. 15:50 NABOŻEŃSTWO EWANGELICKIE W GLIWICACH Sprawozdanie, 50 min, Polska, 2020 Autor: Małgorzata Foerster - Biesiada Nabożeństwo ewangelickie przybliży wszystkim tradycję religijną Kościoła ewangelickiego w Polsce. Ukaże specyfikę nabożeństwa luterańskiego oraz pozwoli uczestniczyć w niedzielnym wydarzeniu modlitewnym. Przyjrzymy się temu, jak księża i wyznawcy Kościoła Ewangelicko - Augsburskiego radzą sobie w czasie pandemii z różnymi ograniczeniami. Dzięki transmisji nabożeństwa wierni Kościoła Ewangelicko - Augsburskiego będą mieli możliwość uczestnictwa w modlitwie z domu. Parafia ewangelicka w Gliwicach co tydzień gromadzi wielu ewangelików, chcących spotkać się z Bogiem i Jego Słowem. 00:05 KUSTOSZKA SOMOSIERRY Reportaż, 22 min, Polska, 2018 Scenariusz: Wojciech Piotrowski, Piotr Garbarczyk Reportaż przedstawia historię starań o upamiętnienie bitwy pod Somosierrą. Rozpocznie się od odwiedzin Grobu Nieznanego Żołnierza w Warszawie, gdzie wśród wielu miejsc chwały polskiego oręża jest też tablica poświęcona szarży szwoleżerów. Przeniesiemy się następnie do Somosierry, gdzie poznamy osoby, dzięki którym Hiszpanie dowiedzieli się o bitwie: ojca Jos Medinę, wójta Francisco Sanz Gutierreza oraz samą kustoszkę Somosierry, Elżbietę Tyjan. 01:00 DZIKI ISTAMBUŁ (WILD ISTANBUL / WILDES ISTANBUL) Film dokumentalny, 51 min, Austria, 2017 Reżyseria: Judith Doppler, Kurt Mayer Zdjęcia: Attilla Boa, Tomas Hulik Muzyka: Titus Vadon Film dokumentalny, w którym poznamy dziki świat Stambułu. Ta ogromna metropolia powstała na dwóch kontynentach: azjatyckim i europejskim. Podróżni i imigranci przybywają tu z całego świata. Przystosowują się i starają przetrwać w swoistej przestrzeni między Wschodem i Zachodem. Na Bosforze godziny szczytu występują codziennie, przez okrągły rok. To ważny etap w dalekich podróżach i najbardziej zatłoczony szlak wodny na świecie. Największa metropolia Europy leży nad Bosforem - wąskim gardłem między Morzem Czarnym i Marmara. Codziennie 150 tankowców i kontenerowców walczy o miejsce na szlaku wodnym wzdłuż 30 - kilometrowego krajobrazu miejskiego. Włoski awanturnik Giacomo Casanova mówił o Stambule: Nie ma na świecie czegoś, co można by porównać do czaru tego miasta. Stambuł to koniec Jedwabnego Szlaku, dawnej drogi handlowej z Chin. Tędy docierały na Zachód morele, tulipany i porcelana. Handel przyczynił się do powstawania nowych idei i ogromnego bogactwa. Splendor dawnych imperiów widać na każdym kroku. Morze Marmara jest ciepłe i silnie zasolone. Jeden prąd kieruje słone wody na północ przez cieśninę Bosforu do Morza Czarnego. Drugi prąd z Morza Czarnego wprowadza wysłodzoną wodę do słonej. W rezultacie tworzy się dwukierunkowa trasa dla ryb. Dwa razy do roku Bosfor jest sceną wspaniałego spektaklu przyrody: wiosną pół miliona bocianów zatrzymuje się tu w drodze do europejskich gniazd, a jesienią wracają, pielgrzymując do swojej Mekki. Bez wątpienia dzicy mieszkańcy Stambułu potrafią się przystosować do nowego otoczenia. W Stambule wciąż jest miejsce dla każdego: dla rodzimych mieszkańców, imigrantów i tygla, który tworzą. 02:40 1200 MUZEÓW ODC. 27 - PANORAMA RACŁAWICKA Reportaż, 23 min, Polska, 2016 Panorama Racławicka to jedyne zachowane do dziś dzieło tego rodzaju stworzone przez polskich artystów, swego rodzaju relikt dziewiętnastowiecznej kultury masowej. Wielkie malowidło (15x114m), dzięki zespoleniu szczególnych zabiegów malarskich (specjalna perspektywa) i technicznych (oświetlenie, sztuczny teren, zaciemnione, kręte podejście) stwarza iluzję trójwymiarowej przestrzeni i pozwala widzowi przenieść się w inną rzeczywistość i inny czas. Panoramę Racławicką zamówiła u Jana Styki rada miasta Lwowa w 1893 roku z okazji 100 - lecia insurekcji kościuszkowskiej. Styka zaprosił do współpracy Wojciecha Kossaka, Ludwiga Bollera i innych malarzy. Olbrzymie malowidło powstało w ciągu zaledwie 9 miesięcy. W latach 1894 - 1944 Panorama była wystawiana we Lwowie w specjalnie dla niej zbudowanej rotundzie na terenie Parku Stryjskiego. Podczas okupacji przechowana była w lwowskim klasztorze bernardynów, a po wojnie znalazła się we Wrocławiu, gdzie prezentowana jest zwiedzającym od 1985 roku. Razem z prowadzącym program zaglądamy w miejsca niedostępne dla innych zwiedzających - do muzealnych magazynów i pracowni. Przedstawiamy pracę konserwatorów Panoramy Racławickiej, którzy muszą się zmierzyć ze specyficznymi problemami. Udamy się też do Niezwojowic, miejscowości położonej 5 km od Racławic. Znajduje się tam obrotowa makieta o powierzchni 40 m kwadratowych przedstawiająca teren, na którym rozegrała się bitwa oraz jej najważniejsze epizody. Na makiecie zostało rozmieszczonych około 300 figurek żołnierzy polskich i rosyjskich wykonanych z drewna lipowego przez miejscowych artystów. Pomysłodawcą i twórcą projektu makiety jest Janusz Król, potomek jednego z kosynierów, kolekcjoner historycznych pamiątek, działacz Racławickiego Towarzystwa Kulturalnego. "Teatrum Bitwy pod Racławicami" to jeden z przejawów żywego do dziś w Racławicach zainteresowania wydarzeniami z przeszłości oraz kultu Naczelnika i bohaterskich chłopów, którzy odegrali znaczącą rolę w bitwie sprzed ponad 220 lat. Kolejne rocznice Bitwy pod Racławicami są świętem okolicznych wsi i zawsze odbywają się z tłumnych udziałem miejscowej ludności. Z inicjatywy Racławickiego Towarzystwa Kulturalnego powstała grupa rekonstrukcyjna odtwarzająca fragmenty bitwy. 03:10 MODA NA JĘZYK POLSKI - ODC. 9 - JĘZYK PANDEMII Magazyn, 17 min, Polska, 2020 Pandemia, koronawirus, koronakryzys, kwarantanna, tarcza antykryzysowa, zdalność, odmrażanie kraju, choroby współistniejące, wypłaszczanie krzywej, nowa normalność - w kolejnym odcinku o języku pandemii.