TVP Historia Piątek, 13.11.2020 Zmiany z dnia 13.11.2020 w stosunku do raportu z dnia 28.10.2020 (dodano pozycję programową) 14:25 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - PEREŁKI ANTYLI (FLAVORS) Film dokumentalny, 51 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos W tym odcinku odwiedzimy wyspy będące częścią Małych Antyli. Barbados, Saint Vincent i Grenadyny należą do tak zwanych "Wysp Nawietrznych". Zamieszkuje je ludność pochodzenia indiańskiego i afrykańskiego. Dawne tereny Imperium Brytyjskiego wymykają się dziś wszelkim stereotypom. Barbados leży we wschodniej części archipelagu, między Martyniką a wybrzeżem Wenezueli. W przeciwieństwie do swoich wulkanicznych sąsiadek, jest wyspą koralową. Rdzenne terytorium Arawaków było kolonizowane przez Portugalczyków, a od 1625 roku - przez Anglików. Obecnie Barbados jest niezależnym państwem, należącym do brytyjskiej Wspólnoty Narodów. To jedno z najmniejszych państw świata. Jego powierzchnia wynosi zaledwie 430 kilometrów kwadratowych. Wyspa Saint Vincent wraz z częścią archipelagu Grenadyn tworzy jedno państwo należące do Wspólnoty Narodów i niepodległe od 1979 roku. Jego stolicą jest Kingstown. Pięć tysięcy lat przed naszą erą na tych terenach żyli Indianie Sibonejowie. W III wieku naszej ery osiedli tu Arawakowie, a w XIV wieku - wojowniczy lud Karaibów. W latach 1763 - 1783 Wielka Brytania i Francja walczyły o kontrolę nad wyspą Saint Vincent, mimo że traktat z 1763 roku uznał ją za "neutralną". Brytyjczycy kilkakrotnie próbowali ją okupować, jednak Karaibowie skutecznie bronili swojego terytorium. Przyczynili się nawet do porażki Anglików, którzy ostatecznie musieli uznać ich prawo do funkcjonowania jako "niepodległy naród". (dodano pozycję programową) 19:30 ENIGMA. MAMY NOWINY Film dokumentalny, 23 min, Polska, 2019 Reżyseria: Norbert Rudaś Scenariusz: Norbert Rudaś Temat Enigmy wciąż wzbudza wiele emocji, gdyż - jak piszą znawcy - złamanie niemieckich szyfrów skróciło II wojnę światową o kilka lat. Film dokumentalny prezentujący nowe fakty dotyczące złamania Enigmy w oparciu o akta wywiadu udostępnione w archiwum francuskiego ministerstwa obrony. Wśród setek dokumentów odsłaniających kulisy polsko - brytyjsko - francuskiej współpracy odnaleziono skróconą kopię zaginionego raportu z konferencji w Pyrach, w trakcie której Polacy przekazali aliantom wiedzę i urządzenia służące dekryptażowi Enigmy. (dodano pozycję programową) 20:00 EKSPERTYZA - ODC. 12 PROFIL SERYJNEGO ZABÓJCY Reportaż, 24 min, Polska, 2020 Reżyseria: Tomasz Kamiński, Piotr Litka Scenariusz: Piotr Litka Wykonawcy: Dr Tomasz Kupiec Kim był Karol Kot? Niespełna kilkunastoletni seryjny zabójca z Krakowa, który działał w latach 60. XX wieku? Czy pozbawionym emocji cynicznym graczem? A może człowiekiem głęboko nieszczęśliwym i złamanym psychicznie? Mówią o nim pół wieku później m.in. psychologowie z krakowskiego Instytutu Ekspertyz Sądowych oraz dziennikarz, który napisał o nim książkę. (dodano pozycję programową) 20:35 TEATR HISTORII - CZYŚCIEC Dysk./wywiad/debata, 13 min, Polska, 2020 Scenariusz: Paweł Krzemiński W cyklu "Teatr Historii", łączącym publicystykę ze sztuką spod znaku Melpomeny i Klio, tym razem we wprowadzeniu do spektaklu "Czyściec" z 1998 roku według scenariusza Janusza Kijowskiego i w jego reżyserii, gościem rozmowy prowadzonej przez dr. Mikołaja Mirowskiego (Muzeum Historii Polski) będzie dr Łukasz Jasina (historyk, filmoznawca). "Czyściec" to przede wszystkim sztuka rozliczeniowa wobec dziedzictwa PRL. Poprzez losy dwóch głównych postaci śledzimy wszystkie ważne wydarzenia czasów Polski Ludowej, akcja rozciąga się od końcówki lat 30. do strajków sierpniowych i rozmów w stoczni, przy czym głównie uwypuklone są: okres stalinowski, marzec '68 i grudzień '70. Szczegóły biograficzne bohaterów przeplatają się z wielką historią, jest też miejsce na relację kata i jego ofiary. Reżyser spektaklu i autor scenariusza, Janusz Kijowski, kieruje uwagę widza w stronę odniesień do kina moralnego niepokoju, głównego nurtu w polskim kinie lat '80 - czasów, gdy powstawały jego najlepsze, zaangażowane filmy o tematyce społeczno - politycznej. Historię opowiadaną w spektaklu uwiarygadniają różne detale wielkiej historii, z ekranu telewizora przemawiają m.in. Józef Beck, Władysław Gomułka, Edward Gierek, kard. Stefan Wyszyński. Forma spektaklu jest eksperymentalna: bohaterowie jakby zawieszeni ponad czasem, sceneria zaś lekko surrealistyczna, ukazująca PRL niczym senny koszmar, jednak nie brak tu także konkretów, jak choćby tzw. polskich miesięcy. "Czyściec" był jedną z pierwszych sztuk rozliczeniowych po roku 1989. Obecnie jest ciekawym pretekstem do zastanowienia się, jak wygląda w polskim teatrze nurt dotyczący rozliczeń z PRL - em; spektakl warto zestawić z innymi podobnymi tytułami jak np. "Generał" czy "Norymberga".