TVP Kultura Piątek, 13.11.2020 08:30 KRONOS - CZECHY Dysk./wywiad/debata, 29 min, Polska, 2020 Wykonawcy: Piotr Nowak (prowadzący) W kolejnym odcinku programu profesor Piotr Nowak wraz z zaproszonymi do studia gośćmi rozmawia na temat Czechów. Kim są Czesi? Dlaczego się z nich śmiejemy? Jakie są źródła ich kultury? Dlaczego ma to w ogóle nas obchodzić? I wreszcie co jest ich absolutem? Piwo, Pan Bóg, czy coś mocniejszego? 09:15 TRĘDOWATA Melodramat, 91 min, Polska 1976 Reżyseria: Jerzy Hoffman Scenariusz: Stanisław Dygat Zdjęcia: Stanisław Loth Muzyka: Wojciech Kilar, Piotr Marczewski Aktorzy: Elżbieta Starostecka, Leszek Teleszyński, Jadwiga Barańska, Czesław Wołłejko, Lucyna Brusikiewicz, Irena Malkiewicz, Anna Dymna, Gabriela Kownacka, Mariusz Dmochowski, Piotr Fronczewski, Zbigniew Józefowicz, Janusz Bylczyński, Barbara Drapińska, Aleksander Gąssowski, Wiesława Kwaśniewska Trzecia ekranizacja wydanej w 1908 r. powieści Heleny Mniszkówny (do 1939 r. książka była wznawiana przeszło 20 razy). Tytuł "Trędowata" stał się w powszechnej świadomości symbolem kiczu, hasłem wywołującym charakterystyczne reakcje - miażdżące opinie krytyków i aplauz tzw. szerokiej publiczności. Z takim przyjęciem spotkały się obie przedwojenne adaptacje filmowe - niema z 1920 r. , w reżyserii Edwarda Puchalskiego i Józefa Węgrzyna, z Jadwigą Smosarską i Bolesławem Mierzejewskim, oraz dźwiękowa z 1936 r. , w reżyserii Juliusza Gardana, z Elżbietą Barszczewską i Franciszkiem Brodniewiczem w rolach nieszczęśliwych kochanków. Po wojnie powieść Mniszkówny, długo niewydawana, staje się mitem, na czarnym rynku za odbitki maszynopisowe płacono horrendalne sumy. Gdy wreszcie książkę w 1973 r. wznowiono, zniknęła z księgarni błyskawicznie, a jej adaptacje sceniczne zaczęły ratować budżet teatrów, które zdecydowały się wprowadzić na afisz tytuł niezawodnie przyciągający masową publiczność. Wreszcie z fenomenem "Trędowatej" zmierzył się twórca "Potopu". Już w czasie realizacji Jerzy Hoffman podkreślał, że nie chce robić pastiszu ani parodii, tylko zwyczajny melodramat, film całkiem serio o nieszczęśliwej miłości. Wykreślił z tekstu wiele wątków ubocznych, zredukował do minimum egzotyczną otoczkę "z życia wyższych sfer". Zrealizował kulturalny film w stylu retro, z pięknymi zdjęciami Stanisława Lotha (wnętrza pałacu w Łańcucie, powozy, parki i ogrody, m.in. w Książu) i dobrą muzyką Wojciecha Kilara. W pierwszoplanowych rolach wystąpili Elżbieta Starostecka (piękna, wrażliwa Stefcia Rudecka), Leszek Teleszyński (zabójczo przystojny ordynat Waldemar Michorowski), Czesław Wołłejko (bardzo prawdziwy w roli starego ordynata), Jadwiga Barańska (trochę z przymrużeniem oka zagrana baronowa Elzonowska), Irena Malkiewicz (godna księżna Podhorecka; w "Trędowatej z 1936 r. debiutowała rolą Melanii). Ordynat Michorowski poznaje guwernantkę swej kuzynki Luci. Zakochuje się w pannie Stefanii Rudeckiej, zdobywa jej wzajemność. Ich miłość bulwersuje arystokratyczne środowisko. Szlachetnie urodzone damy i wykwintni panowie podczas balu jednoznacznie dają odczuć ubogiej dziewczynie, że wśród nich zawsze będzie trędowata, a jej małżeństwo z panem na Głębowiczach byłoby niewybaczalnym mezaliansem. Zrozpaczona Stefcia biegnie w strugach ulewnego deszczu przez park. Wkrótce spełni się to, co jej przeznaczone. 11:00 KANCLERZ - ODC. 3 Serial historyczny, 54 min, Polska, 1989 Reżyseria: Ryszard Ber Scenariusz: Zbigniew Safjan Zdjęcia: Jerzy Stawicki Muzyka: Zdzisław Szostak Aktorzy: Maria Gładkowska, Mirosława Marcheluk, Małgorzata Pieczyńska, Jerzy Grałek, Krzysztof Jasiński, Jerzy Kamas Rok 1578. Owdowiały Jan Zamoyski powtórnie wstępuje w związek małżeński z Krystyną z rodu Radziwiłłów (dla uświetnienia uroczystości zaślubin Jan Kochanowski napisał "Odprawę posłów greckich"). W marcu król nadaje Zamoyskiemu tytuł wielkiego kanclerza koronnego. Lata 1579 - 1580 przynoszą Batoremu sukcesy w wojnie wschodniej, aż następuje oblężenie Pskowa. Zamoyski dowodzi tu wojskami polskimi już jako hetman wielki koronny. Wreszcie dochodzi do zawarcia pokoju. Coraz częściej mówi się o Zamoyskim jako o następcy króla Stefana Batorego. 12:05 KANCLERZ - ODC. 4 Serial historyczny, 53 min, Polska, 1989 Reżyseria: Ryszard Ber Scenariusz: Zbigniew Safjan Zdjęcia: Jerzy Stawicki Muzyka: Zdzisław Szostak Aktorzy: Mirosława Marcheluk, Małgorzata Pieczyńska, Jerzy Grałek, Krzysztof Jasiński, Jerzy Rogalski, Zdzisław Wardejn Reinhold Heidenstein wspomina rok 1586. Umiera król Stefan Batory, zaledwie cztery lata po rozejmie z Moskwą i dwa lata po straceniu Samuela Zborowskiego, który był zagorzałym przeciwnikiem władcy. Ciągle powraca sprawa kandydatury hetmana do korony. Zamoyski, który ma wielu zwolenników, podejmuje ostatecznie decyzję negatywną - nie będzie królem Polski. 13:30 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE S.I - ODC. 41 FROMBORK Magazyn, 21 min, Polska, 2017 Reżyseria: Jacek Sołtysiak Scenariusz: Madgalena Felis Zdjęcia: Jarosław Wątor, Jacek Banach, Tomasz Jędrzejczak Wykonawcy: Tomasz Bednarek (prowadzący) Tomasz Bednarek odwiedza Frombork - klejnot Warmii, jedno z najpiękniejszych miast północnej Polski i obowiązkowy przystanek dla każdego, kto wybiera się nad Zalew Wiślany. To miasto jednego z najwybitniejszych uczonych nowożytnej Europy - Mikołaja Kopernika, który we Fromborku spędził 33 lata życia. To właśnie tu polski astronom "wstrzymał słońce, ruszył ziemię" i na zawsze zmienił wiedzę o wszechświecie. Gwiazdy mówią tu wyjątkowo mocnym głosem, ale i na ziemi nie brakuje miejsc, które zapierają dech w piersiach. Tutejsze Wzgórze Katedralne należy do zabytków najwyższej klasy. Wielokrotnie niszczone i przebudowywane zachowało swój średniowieczny charakter i gotycką dostojność. Bazylika katedralna to najstarsza budowla na fromborskim wzgórzu, ale też jedna z największych i najpiękniejszych budowli sakralnych w północno - wschodniej Europie. Frombork to miejsce niezwykłe - nauka i wielkie odkrycia wrosły tu w rytm codzienności, która z kolei toczy się pośród zdumiewającej architektury późnego gotyku i baroku. A to wszystko nad Zalewem Wiślanym. 13:55 PIENIĄDZ Film animowany, 9 min, Polska, 1967 Reżyseria: Bronisław Zeman Scenariusz: Bronisław Zeman, Kazimierz Faber Krótki film animowany o fetyszyzacji pieniądza. 14:05 BRUK Film animowany, 7 min, Polska, 1971 Reżyseria: Zdzisław Kudła Zdjęcia: Mieczysław Poznański Muzyka: Zenon Kowalowski Na tle kamiennego krajobrazu przesuwają się ludzkie postacie. 14:10 KWADRAT Film animowany, 3 min, Polska, 1972 Reżyseria: Zbigniew Rybczyński Zdjęcia: Zbigniew Rybczyński Taniec pikseli w wykonaniu Zbigniewa Rybczyńskiego, laureata Oscara za najlepszy krótkometrażowy film animowany. 14:20 W HOŁDZIE JANOWI PAWŁOWI II Reportaż, 15 min, Polska, 2020 Scenariusz: Mirosław Riedel Reportaż z Rzymu, z uroczystości związanych z rocznicą urodzin Jana Pawła II. Koncert W hołdzie Janowi Pawłowi II odbył się 22 października 2020 roku o godz. 17.30 na Papieskim Uniwersytecie Św. Tomasza z Akwinu (Angelicum) w Rzymie, wystąpił sekstet wokalny muzyki współczesnej proMODERN. W ramach koncertu, który odbył się w dniu liturgicznego wspomnienia św. Jana Pawła II, sekstet wokalny proModern zaprezentuje utwory muzyki sakralnej z repertuaru najznamienitszych polskich artystów m.in. Krzysztofa Pendereckiego, Henryka Mikołaja Góreckiego i Pawła Łukaszewskiego. Koncert wpisuje się w uroczystości setnej rocznicy urodzin Jana Pawła II, obchodzonych przez Papieski Uniwersytet Angelicum, którego wybitnym absolwentem był młody Karol Wojtyła. W hołdzie Wielkiemu Papieżowi, w stulecie jego urodzin 18 maja 2020 roku na Wydziale Filozofii Uniwersytetu Angelicum została powołana do życia instytucja naukowo - dydaktyczna Instytut Kultury Św. Jana Pawła II. Misją Instytutu jest refleksja nad najważniejszymi problemami współczesnego Kościoła i świata inspirowana życiem i myślą Papieża - Polaka. Wśród wykładowców i współpracowników Instytutu znaleźli się wybitni intelektualiści z całego świata, reprezentujący różne dyscypliny naukowe. 14:45 DYREKCJA Film dokumentalny, 41 min, Polska, 2018 Reżyseria: Olga Michalec - Chlebik Film opowiada o chełmskim osiedlu mieszkaniowym Dyrekcja, zbudowanym w latach 30. XX wieku. 15:40 MAŁA WIELKA MIŁOŚĆ Komedia romantyczna, 109 min, Polska 2008 Scenariusz i reżyseria: Łukasz Karwowski Zdjęcia: Arkadiusz Tomiak Muzyka: Piotr Komorowski Aktorzy: Agnieszka Grochowska, Joshua Leonard, Agnieszka Pilaszewska, Mikołaj Grabowski, Marcin Bosak, Łukasz Simlat, Anna Guzik, Maciej Kowalewski, Maciej Wierzbicki, Agnieszka Wielgosz, Marcin Perchuć, Reedbad Klijnstra Kinowy przebój Łukasza Karwowskiego cieszył się zainteresowaniem widzów, ale także uznaniem krytyki. W 2008 r. "Mała wielka miłość" zdobyła "Srebrny Bilet" - Nagrodę Stowarzyszenia Kina Polskie. Akcja tej urokliwej opowieści romantycznej rozgrywa w malowniczych plenerach Kalifornii i w Warszawie. 29 - letni Ian Everson jest wziętym prawnikiem, mieszka w Los Angeles w pięknym domu z ogromnym tarasem i widokiem na ocean. Na podjeździe cieszy oko właściciela sportowy kabriolet najwyższej klasy. Ian pędzi beztroski żywot uwodziciela, czerpie z życia garściami, unikając jak ognia problemów i obowiązków rodzinnych. Nad jego domem sprawuje pieczę gosposia z Meksyku, dobroduszna, choć niezbyt lotna Juanita, której daleko do idealnej gospodyni. Mimo to Ian ją zatrudnia, bo sprawnie wiąże krawaty i potrafi wprawić go w dobry humor. Na Iana nagle spada wiadomość z Polski od Joanny, która podczas wakacji pracowała jako kelnerka w jednym z barów w Los Angels. Okazuje się, że uwiedziona przez Iana dziewczyna spodziewa się dziecka, a na dodatek jest nieletnia. Wkrótce przyjedzie do Stanów, by rozmówić się z przyszłym ojcem. Everson wpada w panikę, a Steve pogrąża go jeszcze bardziej, przypominając, że w Kalifornii za seksualne kontakty z nieletnią grozi surowa kara. Topiąc problemy w alkoholu, Ian rozpaczliwie szuka wyjścia z beznadziejnej sytuacji. Kompan radzi przyjacielowi, żeby pojechał do Warszawy, gdzie mieszka Joanna, i tam wyjaśnił z nią całą sprawę. Szef George Patten, choć niechętnie, ale w końcu udziela mu urlopu okolicznościowego i Ian leci do Polski. Joanna i Amerykanin spędzają ze sobą kilka fantastycznych dni. A Ian przekonuje się, że zależy mu na dziewczynie coraz bardziej. Kiedy Joanna przypadkowo słyszy jego rozmowę z sekretarką, Chloe, domyśla się, że mają romans. Robi mu scenę zazdrości. W gniewie Ian wyciąga dokument o zrzeczeniu się przez Joannę wszelkich roszczeń wobec niego, a ona - niewiele myśląc - składa swój podpis. Po burzliwym rozstaniu Amerykanin wraca do Los Angeles. W firmie okazuje się, że sprawa intratnego kontraktu nie wypaliła. Wyszło też na jaw kłamstwo Iana, który wziął kilka dni wolnego na rzekome odwiedziny chorej babci. Za nielojalność i krętactwa szef udziela mu ostrej reprymendy i żąda raportu na piśmie. Ian odchodzi z pracy. Traci wszystko: dobrą posadę, kochankę. Tymczasem w Polsce Joanna ma wypadek. 20:10 WIECZÓR KINOMANA - STĄD DO WIECZNOŚCI (FROM HERE TO ETERNITY) Melodramat wojenny, 113 min, USA, 1953 Reżyseria: Fred Zinnemann Scenariusz: Daniel Taradash Zdjęcia: Burnett Guffey, Floyd Crosby Muzyka: George Duning Aktorzy: Burt Lancaster, Montgomery Clift, Deborah Kerr, Donna Reed, Frank Sinatra Rok 1941. Były bokser, Prewitt, przybywa do bazy wojskowej na Hawajach. Dowódca kompanii, Holmes, chce zwerbować go do finału rozgrywek bokserskich, ale Prewitt poprzysiągł, że już nigdy nie stanie na ringu. Holmes rozkazuje podwładnym, aby surową dyscypliną złamali opór szeregowca. Po stronie Prewitta są tylko Maggio i sierżant Warden. Osiem Oscarów w 1953 roku. Film nakręcony na podstawie wspaniałej powieści Jamesa Jonesa. Historia dzieje się tuż przed atakiem na Pearl Habour i przeplata się w niej kilka wątków, a bohaterami powieści są żołnierze zawodowi i kontraktowi. Jest tam romans młodego żołnierza z żoną komendanta, jest też historia zbuntowanego żołnierza, który naraża się okrutnemu przełożonemu. Nie warto przytaczać jednak całej historii, w końcu mamy film i książkę. [opis dystrybutora] 24:00 GOMORRA S.II - ODC. 23 (GOMORRA S. 1 - 3) Serial kryminalny, 44 min, Włochy/Niemcy, 2014 Reżyseria: Roberto Saviano Mulatto ginie zabity przez własnych ludzi. Zingarello chce wrócić do Pietra, ten obiecuje, że go przyjmie i przebaczy mu zdradę, jeśli w zamian Zingarello wystawi mu Cira di Marzia. Gennaro i Azzurra biorą ślub, ale z wesela się urywają. Na przyjęciu pojawia się policja i ojciec panny młodej zostaje aresztowany. 00:55 TERAZ ANIMACJE! - GOŚĆ Film animowany, 2 min, Polska, 2017 Reżyseria: Aleksander Józefczyk Scenariusz: Aleksander Józefczyk Krótki film animowany. Etiuda o malarzu, którego nieoczekiwanie odwiedza mieszkaniec malowanego obrazu. Tytułowy gość łamie granice świata realnego i wykreowanego, zmieniając perspektywę naszej percepcji. Samotny mężczyzna w pokoju próbuje namalować obraz, jednak ten sprawia mu coraz większy kłopot. Obcy z namalowanej rzeczywistości nie zgadza się na ingerencję w swój świat i odwiedza malarza. (opis producenta) 01:00 TERAZ ANIMACJE! - MASTERCLASS Film animowany, 6 min, Polska, 2018 Reżyseria: Ewa Drzewicka, Grażyna Trela, Dominika Fedko, Małgorzata Jachna, Małgorzata Jędrzejec, Aleksandra Rylewicz, Weronika Kuc Scenariusz: Grażyna Trela Krótki film animowany inspirowany twórczością Romana Polańskiego, opowiadający o formowaniu się Mistrza. Surrealistyczny obraz z elementami makabrycznego absurdu sytuacyjnego, metaforyczne zmaganie materii w procesie kształtowania człowieka i twórcy. Materia zsuwa się z okna kamienicy, jak bohater filmu "Lokator". Paradoksalnie jednak kolejne upadki kształtują ludzką postać, która w końcu wykonuje mistrzowski skok i pewnie ląduje na ziemi. W pełni już uformowana okazuje się Romanem Polańskim. (opis producenta) 01:05 TERAZ ANIMACJE! - DOKUMENT Film animowany, 6 min, Polska, 2015 Reżyseria: Marcin Podolec Scenariusz: Marcin Podolec Zdjęcia: Marcin Podolec Muzyka: Wiktoria Nowak Portret ojca, którego dzieci opuściły rodzinny dom. 01:10 TERAZ ANIMACJE! - SUPER RZECZ Film animowany, 5 min, Polska, 2016 Reżyseria: Piotr Kabat Scenariusz: Piotr Kabat Wykonawcy: Tomasz Knapik SUPER RZECZ to krótkometrażowy film animowany zainspirowany współczesną kulturową masową. Jest on swego rodzaju hołdem dla epickich filmów amerykańskich, telewizyjnych seriali i kreskówek z drugiej połowy XX wieku. Akcja dzieje się w notatniku artysty, gdzie zderzają się opozycyjne światy niechlujnych rysunków i bazgrołów, efektów specjalnych, hollywoodzkich filmów, plam malarskich oraz znanych korporacyjnych logotypów. Wszystko zebrane w całość dąży do nieuniknionej autodestrukcji, odsłaniając zupełnie nową i znacznie potężniejszą rzeczywistość. (opis producenta) 02:05 KINO NOCNE - DR STRANGELOVE, CZYLI JAK PRZESTAŁEM SIĘ MARTWIĆ I POKOCHAŁEM BOMBĘ (DR. STRANGELOVE OR: HOW I LEARNED TO STOP WORRYING AND LOVE THE BOMB) Satyra, 90 min, Wielka Brytania, 1964 Reżyseria: Stanley Kubrick Scenariusz: Stanley Kubrick, Terry Southern, Peter George Zdjęcia: Gilbert Taylor Taylor Muzyka: Laurie Johnson Aktorzy: Peter Sellers, George C. Scott, Sterling Hayden, Keenan Wynn, Slim Pickens, Peter Bull I Inni Film Stanleya Kubricka uchodzi za najbardziej radykalny i trafny film na temat zagrożenia atomowego. Obłąkany amerykański generał wysyła eskadrę samolotów z bombami atomowymi nad ZSRR. Katastrofa nuklearna nie dochodzi do skutku, kiedy prezydent Stanów Zjednoczonych przez telefon przeprasza pijanego kolegę z Rosji. W tym samym prawie czasie stary hitlerowski inżynier konstruuje, a potem uruchamia urządzenie do atomowego zniszczenia świata. Następuje zmierzch cywilizacji.