TVP Historia Środa, 25.11.2020 06:50 BYŁ TAKI DZIEŃ - 25 LISTOPADA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1795 - abdykował Stanisław August Poniatowski; 1867 - Nobel opatentował dynamit; 1970 - powstał film "Rynek" w realizacji Józefa Robakowskiego; 1981 - strajk w warszawskiej Wyższej Oficerskiej Szkole Pożarnictwa; 07:20 KOLUMBOWIE - ODC. 1/5 - ŚMIERĆ PO RAZ PIERWSZY Serial wojenny, 54 min, Polska 1970 Reżyseria: Janusz Morgenstern Scenariusz: Roman Bratny Zdjęcia: Tadeusz Wieżan Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Jan Englert, Władysław Kowalski, Jerzy Matałowski, Krzysztof Machowski, Marek Perepeczko, Antonina Gordon - Górecka, Ryszarda Hanin, Piotr Pawłowski, Ignacy Machowski, Karol Strasburger, Jerzy Trela, Alicja Jachiewicz, Halina Golanko, Janusz Zaorski, Wiktor Grotowicz i inni Filmowa adaptacja najlepszej, zdaniem wielu krytyków, powieści Romana Bratnego - "Kolumbowie - rocznik 20", a właściwie jej dwóch pierwszych tomów. Serial Janusza Morgensterna opowiada o polskim ruchu oporu przeciw hitlerowskim okupantom, o młodzieży lat wojny, jej codziennym życiu i walce. Głównymi bohaterami są dwudziestoletni chłopcy, wplątani nagle w dramatyczną historię narodu i zmuszeni do podejmowania trudnych, nierzadko tragicznych decyzji. Z właściwą ich wiekowi fantazją, poświęceniem, ale i ze świadomością ogromu ryzyka i odpowiedzialności, podejmują nierówną walkę z wrogiem. Początkowo jest ona spontaniczna. Z czasem przeradza się jednak w zorganizowaną i dokładnie planowaną działalność dywersyjną. Wielką zaletą filmu jest to, że reżyser nie ograniczył się do ukazania swoich bohaterów tylko w pracy konspiracyjnej. Sporo miejsca poświęcił też mniej heroicznemu obliczu okupacji. Sugestywnie ukazał osobiste dramaty i rozterki Zygmunta, Jerzego, Kolumba, Niteczki, opowiedział o ich miłościach skażonych mrocznym cieniem wszechobecnej śmierci; o drobnych i większych radościach jakby na przekór nieludzkiej rzeczywistości; o ich mężnej postawie, kiedy przyszło oddać życie na szańcach powstania. Dzięki znakomitym kreacjom Jana Englerta, Władysława Kowalskiego i Jerzego Matałowskiego ich bohaterowie podbili współczesną widownię. Potrafili przemówić do niej językiem lat siedemdziesiątych, w niczym nie zubożając swej historycznej i literackiej wiarygodności. Stanisław Dygat tak charakteryzował ten fenomen na łamach "Ekranu": "Byłem wtedy młodzieżą i spotykałem się z Kolumbami. Z tymi"prawdziwymi"z epopei Bratnego i z filmu Morgensterna też. Nie było wtedy Niemena ani Brigitte Bardot. Ani beatu, ani autostopu, ani podróży międzyplanetarnych. Nie było swobody poruszania ani swobody obyczajów, ani telewizji. Była godzina policyjna, łapanki i huk salw karabinowych. Ale Kolumbowie szli na śmierć dlatego, że tak bardzo kochali życie. Kochali je tak samo, jak kocha je młodzież dzisiejsza i starali się wykorzystać każdy urok, który mogło ofiarować. Pod tym względem nie różnili się od młodzieży dzisiejszej... Morgenstern odkrył w"Kolumbach"nowe i szerokie możliwości, jakie daje polskiemu filmowi tematyka okupacyjna. To nieprawda, że ludzie mają dosyć tej tematyki. Mają jej dosyć w wersji sfałszowanej". Innym odkryciem Morgensterna było ukazanie losów Kolumbów bez pseudopatriotycznego zadęcia i sztucznego patosu. Bez świadomości, że uczestniczą w wielkim dziejowym wydarzeniu i że po latach historia uczyni z nich bohaterów. Ten klimat filmu doskonale oddaje autentyczny, krążący po okupacyjnej Warszawie wierszyk: "Pod Rostowem od krwi ślisko / A my idziem na boisko". Cynizm? Nie, raczej postawa obronna, wisielczy humor jako odtrutka na czyhającą za każdym rogiem możliwość łapanki i nieustanne poczucie zagrożenia. Są wreszcie "Kolumbowie" dalekim echem szkoły polskiej - nurtu naszej kinematografii, który wygasł z górą dziesięć lat przed premierą dzieła Morgensterna. Stało się tak głównie za sprawą powieści Bratnego, która ujrzała światło dzienne w chwili, gdy "szkoła polska" przeżywała swe najlepsze lata. Adaptacja Janusza Morgensterna, zarówno w wersji kinowej, jak i telewizyjnej, odniosła sukces. Reżyserska wizja powieści Bratnego przypadła do gustu widowni i krytyce. Dowodem jest m. in. wielokrotne wznawianie filmu zwłaszcza na małym ekranie. W pierwszym odcinku reżyser zaznajamia widza z głównymi bohaterami. Zygmunt, Kolumb, Jerzy i Siwy tworzą grupkę dywersyjną pod dowództwem pierwszego z nich. Pewnego dnia młodzi konspiratorzy otrzymują rozkaz przerzucenia tajnej drukarni w bezpieczne miejsce. Podczas akcji dochodzi do potyczki z hitlerowcami. W jej wyniku ginie Siwy. 08:25 POLSKIE 100 LAT - SPORY O KSZTAŁT USTROJU II RP Film dokumentalny, 24 min, Polska, 2019 Reżyseria: Krzysztof Talczewski Scenariusz: Piotr Weychert, Mirosław Chojecki Muzyka: Michał Lorenc Wykonawcy: Kazimierz Kaczor, Tomasz Marzecki Jednym z elementów życia społecznego, których nie trzeba było budować w Polsce od podstaw, stanowił system partyjny. Na stosunki między poszczególnymi partiami wpływały nie tylko różnice ideowe i programowe, ale również odmienna ocena działalności na rzecz niepodległości Polski w czasie I wojny światowej. Odrębną pozycję zajmowali komuniści, którzy zwalczali demokrację i dążyli do wprowadzenia w Polsce systemu rządów totalitarnych na wzór bolszewicki. Jedną z najistotniejszych prac pierwszego Sejmu Rzeczypospolitej było uchwalenie jednogłośnie 17 marca 1921 roku Konstytucji, nazwanej później marcową. Konstytucja mówiła o Polsce jako państwie demokratycznym, w którym wprowadzono trójpodział władz. Władzę wykonawczą sprawował prezydent i rząd; władzę ustawodawczą parlament złożony z dwóch izb: Sejmu i Senatu, wybieranych co pięć lat według ordynacji pięcioprzymiotnikowej; władzę sądowniczą - niezawisłe sądy. W konstytucji zawarto obszerny katalog praw i wolności obywatelskich, między innymi wolności słowa, zgromadzeń i stowarzyszeń, gwarantowanych niezależnie od płci, pochodzenia społecznego, wyznania i narodowości, a także prawa socjalne pracowników. Prezydent, wybierany na siedmioletnią kadencję przez Zgromadzenie Narodowe, czyli połączone izby parlamentu, miał bardzo ograniczone kompetencje. Jesienią 1922 roku odbyły się wybory do I kadencji Sejmu i Senatu. Do pierwszego zadania Zgromadzenia Narodowego należał wybór prezydenta. Został nim Gabriel Narutowicz. Józef Piłsudski nie kandydował. Prawica narodowa i centrum rozpętały agresywną kampanię przeciw Narutowiczowi, który tydzień później został zamordowany. Kolejnym prezydentem został wybrany Stanisław Wojciechowski. On także nie dokończył swojej 7 - letniej kadencji i w czasie przewrotu majowego w 1926 roku podał się do dymisji. Utworzenie rządów opartych na stabilnej większości, przy rozdrobnieniu Sejmu, okazało się niemożliwe. Regułą stały się różne formy gabinetów mniejszościowych bądź pozaparlamentarnych, popieranych przez często odległe od siebie kluby polityczne. W rezultacie prestiż parlamentu, początkowo bardzo wysoki, szybko zaczął maleć. Rosła natomiast irytacja opinii publicznej, która postrzegała te rozgrywki jako stratę czasu, zajęcie jałowe, niepozwalające na konstruktywną pracę. 08:55 HISTORIA POLSKI - KULTURA DUCHOWA NARODU - FERDYNAND GOETEL Film dokumentalny, 43 min, Polska, 1997 Reżyseria: Marcin Więcław Scenariusz: Maciej Urbanowski Zdjęcia: Jacek Bonecki Wykonawcy: Ida Sadowska, Halina Winowska, Piotr Kuncewicz, Jerzy Pietrkiewicz, Wiesław Paweł Szymański, Jacek Trznadel, Rafał Habielski, Stefania Kossowska, Roman Goetel Aktorzy: Krzysztof Gosztyła Zaznał sławy i goryczy całkowitego zapomnienia. Literacką karierę zaczął od wydania w 1924 roku książki "Przez płonący Wschód", w której zawarł swoje pięcioletnie doświadczenia z niewoli w Turkiestanie. Kolejne publikacje - jak np. "Z dnia na dzień" - potwierdziły jego oryginalny talent literacki. Ferdynand Goetel zostaje prezesem Pen Clubu i Związku Zawodowego Literatów Polskich, a także członkiem Polskiej Akademii Literatury. Jego książki tłumaczone są na kilkanaście języków i przenoszone na ekran filmowy. W 1939 roku Ferdynand Goetel bulwersuje opinię publiczną książką "Pod znakiem faszyzmu". Po wybuchu wojny nadal wypełnia zadania prezesa Pen Clubu, organizuje pomoc dla pisarzy, wydaje podziemne pismo "Nurt". W kwietniu 1943 roku za wiedzą Komendy Głównej AK jedzie na zaproszenie Niemców do Katynia, gdzie odkryto groby zamordowanych tam polskich oficerów. Właśnie w związku z tym wyjazdem po wkroczeniu Rosjan do Polski komunistyczny wymiar sprawiedliwości rozsyła za Goetlem listy gończe. Pisarza oskarża się o kolaborację. Ten ukrywa się w jednym z krakowskich klasztorów, a następnie ucieka do Anglii. W Londynie współpracuje z "Wiadomościami", a także z paryską "Kulturą". Umiera w 1960 roku. Po ucieczce Goetla w PRL zapada o nim głuche milczenie. Nie tylko nie wznawia się jego książek, co oczywiste, ale jego nazwisko znika z podręczników i antologii. Rodzinę pisarza natomiast poddaje się inwigilacji. 09:45 DZIEŁA, ARCYDZIEŁA - ODC. 20 SYRIA I PALESTYNA Reportaż, 5 min, Polska, 2020 Autor: Maryla Guzy Reżyseria: Dariusz Fedorowicz W przebogatym zbiorze fotografii Karola Lanckorońskiego znajduje się ciekawy zestaw odbitek pochodzących z terenu Syrii i Palestyny, które Lanckoroński odwiedził w 1877 roku. Zebrane fotografie przedstawiają ruiny starożytnych świątyń, architekturę i krajobrazy. Wiele z nich jest autorstwa najznamienitszych fotografów tego okresu. 10:00 SENSACJE XX WIEKU - JAK ZABIĆ FIDELA? Kameralne i studyjne (widowisko), 23 min, Polska, 1998 Reżyseria: Tomasz Kostuch Scenariusz: Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Program opowiada o próbach zabicia kubańskiego przywódcy Fidela Castro podejmowanych przez CIA. Autor stara się odnaleźć związek pomiędzy wydarzeniami mającymi miejsce na Kubie po obaleniu dyktatury Batisty i przejęciu władzy przez Castro a zamachem na prezydenta Johna Kennedy'ego. 12:00 KRÓLOWA BONA - ODC. 10 Serial historyczny, 55 min, Polska, 1980 Reżyseria: Janusz Majewski Scenariusz: Halina Auderska Zdjęcia: Zygmunt Samosiuk Muzyka: Zdzisław Szostak Aktorzy: Aleksandra Śląska, Jerzy Zelnik, Anna Dymna, Zdzisław Wardejn, Lidia Korsakówna, Leonard Pietraszak, Jerzy Kamas, Piotr Fronczewski, Jerzy Trela, Bogusław Sochnacki, Marek Kondrat, Stanisław Ptak, Wieńczysław Gliński, Mariusz Benoit, Stefan Szmidt Długa i dramatyczna walka Zygmunta Augusta o uznanie jego małżeństwa z Barbarą Radziwiłłówną zostaje uwieńczona pełnym sukcesem. Przestraszeni groźbą abdykacji posłowie poddają się woli króla. 7 grudnia 1550 r. w katedrze wawelskiej odbywa się koronacja Barbary na królową Polski. Szczęście królewskiej pary nie trwa długo. Pół roku później Barbara umiera. Po raz drugi trzydziestoletni monarcha zostaje sam, skłócony z matką i nadal bezdzietny. Kierując się dobrem dynastii, Zygmunt August decyduje się na kolejne małżeństwo. Pragnąc rozbić koalicję cara Iwana z Ferdynandem Habsburgiem, planuje ślub z Katarzyną Austriaczką. 13:10 GIGANCI HISTORII - ODC. 15. TADEUSZ KOŚCIUSZKO - BOHATER DWOJGA NARODÓW Teleturniej, 45 min, Polska, 2020 Reżyseria: Tomasz Motyl Scenariusz: Edyta Gładys Wykonawcy: Maciej Kurzajewski (prowadzący) Bohater narodowy Polski i Ameryki. Naczelnik insurekcji, błyskotliwy inżynier, przyjaciel i towarzysz broni amerykańskich Ojców Założycieli. Jego barwnym życiorysem można by obdzielić kilkanaście osób. Tadeusz Kościuszko, bohater dwojga narodów. Taki, jakiego mało kto zna, chyba że jest "gigantem historii". 14:05 MISTRZ SCEN RODZAJOWYCH Film dokumentalny, 41 min, Polska, 2018 Reżyseria: Andrzej Ciecierski Scenariusz: Andrzej Ciecierski Zdjęcia: Andrzej Ciecierski Film przedstawia postać Stanisława Filiberta Fleury ' ego, który przeszedł do historii fotografii jako mistrz scen rodzajowych dokumentujących życie codzienne Wilna na przełomie XIX i XX wieku. Jego czarno - białe prace odznaczają się stopniowaniem planów, perspektywiczną głębią i dbałością o detal. Artysta dokumentował też architekturę rodzinnego Wilna i jego okolic. Wykonywał zlecenia dla Kongresu Archeologicznego w tym mieście oraz Akademii Umiejętności w Krakowie. Wydawał pocztówki i ilustrował książki (m.in. "Kalwaria pod Wilnem" Emmy Jeleńskiej i "Katedra Wileńska" Władysława Zahorskiego). Współpracował z gazetami i czasopismami, był prekursorem fotografii stereoskopowej. Kilkakrotnie otrzymywał nagrody państwowe. 15:00 SPÓR O HISTORIĘ - BIADA ZWYCIĘŻONYM Dysk./wywiad/debata, 29 min, Polska, 2019 Scenariusz: Elżbieta Szumiec - Zielińska Wykonawcy: Tomasz Muller (prowadzący) "Spór o historię" to program, w którym zaproszeni do studia historycy dyskutują o ważnych epizodach w historii Polski. Temat: gwałty sowieckich zdobywców. Na początku stycznia 1944 roku Armia Czerwona, ścigając Niemców, przekroczyła granicę Polski. Szybko okazało się, że żołnierze Stalina, zamiast obiecanego wyzwolenia rozpoczęli okupację. Nikt nie mógł być pewny swojego losu. Dotychczasowe niemieckie więzienia zapełniały się żołnierzami Podziemia. Na zajętych terenach instalowała się sowiecka władza. Trasa przemarszu czerwonoarmistów znaczona była gwałtami, egzekucjami i grabieżą. Wkrótce grabież przybrała zorganizowaną formę wywożenia wszystkiego, co można było zabrać. Na wschód ruszyły pociągi z łupami. Często sowieci niszczyli to, czego nie mogli zabrać. Zdobywcy triumfowali. Jak wyzwoliciele byli przyjmowani przez Polaków? Wiele osób wspomina o towarzyszącej im radości - zostali wyzwoleni z okupacji niemieckiej. Co wzbudzało niepokój? Inaczej przyjmowani na granicy, inaczej w centralnej Polsce. Czy ludzie zdawali sobie sprawę, co planuje Związek Sowiecki wobec Polski? Zderzenie dwóch cywilizacji. Wyzwoleni, ale czy oswobodzeni? Rabunek. Systemowy rabunek wszystkiego: wyposażenia fabryk, biur, pałaców, torów kolejowych, wagonów przez wyspecjalizowane jednostki sowieckie. Symbolem tego procederu jest kradzież zegarków i rowerów. Kilkakrotnie powtarzano fotografię żołnierza sowieckiego zawieszającego sztandar w Berlinie; jak się okazało miał na ręce kilka zegarków. Alkohol jako środek płatniczy. Gwałty na ludności podbitej. Skala. Czy jest możliwe oszacowanie? Systemowe, zbiorowe gwałcenie kobiet, zarówno Niemek jak i Polek - bezkarne i akceptowane przez sowieckich dowódców. Gwałty na kobietach w innych krajach przemarszu Armii Czerwonej. 15:40 SZWAJCARSKI BANK HITLERA (SWITZERLAND: HITLER`S BANKERS) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2016 Kiedy badamy gospodarcze aspekty II wojny światowej, bardzo szybko zdajemy sobie sprawę, że III Rzesza była kolosem na glinianych nogach. Seria bezprecedensowych odkryć pokazuje, w jaki sposób Niemcy były w stanie sfinansować swoje ogromne wydatki wojenne. Wojna mogłaby się zakończyć w 1943 roku, gdyby Szwajcaria nie wprowadziła do obiegu złota zrabowanego przez nazistów w całej Europie. 17:40 HISTORIA POLSKI - ...NIECH ŚWIAT PAMIĘTA O NAS... TRAGEDIA GÓRNOŚLĄZAKÓW 1945 Film dokumentalny, 51 min, Polska, 2004 Autor: Jerzy Sobociński, Stefan Skrzypczak Reżyseria: Jerzy Sobociński, Stefan Skrzypczak Scenariusz: Jerzy Sobociński, Stefan Skrzypczak Zdjęcia: Jerzy Sobociński Film opowiada o tragicznych losach kilkudziesięciu tysięcy Górnoślązaków, którzy zostali w 1945 roku wywiezieni w głąb ZSRR. Internowani pod pozorem prac porządkowych, zostali zmuszeni przez NKWD do niewolniczej pracy w radzieckich kopalniach i hutach. Do Polski powrócił tylko co piąty z nich. Pozostali nie przeżyli uwięzienia z powodu głodu i morderczych warunków pracy. Tragediom deportowanych mężczyzn towarzyszył dramat opuszczonych przez nich rodzin. Ich żony i małoletnie dzieci zostały pozbawione środków do życia i często przez kilka lat nie miały żadnych informacji o losie internowanych mężów i ojców. Po latach o tamtych wydarzeniach opowiadają ich bezpośredni uczestnicy oraz ich dzieci i wnuki. 18:55 KOLUMBOWIE - ODC. 2/5 - ŻEGNAJ BAŚKA Serial wojenny, 53 min, Polska 1970 Reżyseria: Janusz Morgenstern Scenariusz: Roman Bratny Zdjęcia: Tadeusz Wieżan Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Jan Englert, Władysław Kowalski, Jerzy Matałowski, Krzysztof Machowski, Marek Perepeczko, Antonina Gordon - Górecka, Ryszarda Hanin, Piotr Pawłowski, Ignacy Machowski, Jerzy Trela, Alicja Jachiewicz, Halina Golanko, Janusz Zaorski, Stefan Friedman, Wiktor Grotowicz i inni Grupa Zygmunta dostaje rozkaz likwidacji komendanta posterunku niemieckiej straży kolejowej, znanego z okrucieństwa bahnschutza Maltza. W czasie akcji Kolumb gubi dokumenty wraz z adresem mieszkania, w którym umówił się z Basią - swoją dziewczyną. Dokumenty dostają się w ręce hitlerowców. Pod wskazanym adresem gestapo urządza zasadzkę. Nieświadoma niczego Basia wpada w ręce niemieckich oprawców. 22:35 WROTA EUROPY Dramat, 73 min, Polska 1999 Reżyseria: Jerzy Wójcik Scenariusz: Jerzy Wójcik, Andrzej Mularczyk Zdjęcia: Witold Sobociński Muzyka: Zygmunt Konieczny Aktorzy: Alicja Bachleda - Curuś, Kinga Preis, Agnieszka Sitek, Agata Buzek, Piotr Szwedes, Andriej Jegorow, Piotr Adamczyk, Henryk Boukołowski, Katarzyna Groniec, Marianna Kawka. Teresa Wójcik i inni "Wrota Europy" powstały na motywach reportażu Melchiora Wańkowicza "Szpital w Cichiniczach". Twórcami filmu są artyści niezwykle zasłużeni dla polskiej kinematografii. Reżyser i współscenarzysta Jerzy Wójcik zasłynął już w latach 50. jako czołowy operator "szkoły polskiej". To również dzięki jego zdjęciom takie filmy jak "Kanał", "Eroica", "Popiół i diament", czy "Krzyż Walecznych" stały się klasykami. Kunszt operatorski i wszechstronność Wójcika widać też znakomicie w monumentalnych freskach historycznych ("Potop", "Faraon") i subtelnych dramatach psychologicznych ("Matka Joanna od Aniołów", "Anioł w szafie"). "Wrota Europy" to drugi po "Skardze" (1991) autorski film Wójcika. W pisaniu scenariusza pomagał mu wybitny specjalista w tej dziedzinie Andrzej Mularczyk ("Sami swoi", "Wyjście awaryjne", "Wielki podryw", seriale "Droga" i "Dom"). Na autora zdjęć wybrano równie utytułowanego Witolda Sobocińskiego ("Wszystko na sprzedaż", "Wesele", "Sanatorium pod Klepsydrą", "Ziemia obiecana", "Piraci" i "Frantic" Romana Polańskiego). Jakby tego nie było dość, muzykę napisał Zygmunt Konieczny ("Zmory", "Klucznik", "Ucieczka z kina Wolność", "Historia kina w Popielawach") - nestor polskich kompozytorów filmowych, autor sporej części repertuaru Ewy Demarczyk. W przeciwieństwie do realizatorów "Wrót Europy", w obsadzie dominują aktorzy bardzo młodzi, choć już uznani. Dotyczy to zwłaszcza odtwórczyń trzech głównych ról kobiecych. Zosię zagrała szesnastoletnia Alicja Bachleda - Curuś ("Pan Tadeusz"), Irę - Agnieszka Sitek (gwiazda serialu "Złotopolscy"), a Halę Kinga Preis, zwyciężczyni XX Przeglądu Piosenki Aktorskiej, znana także z kilku świetnych występów w Teatrze TV. W filmie Wójcika ich bohaterki są zaprzyjaźnionymi ze sobą młodziutkimi i naiwnymi siostrami miłosierdzia. W czasie zimy 1918 roku (właśnie wówczas toczy się akcja) dobrowolnie wyruszają do położonego niemal na linii frontu szpitala polowego. Swój wybór traktują nie tylko jako spełnienie patriotycznego obowiązku, lecz także jako romantyczną przygodę. Siedemnastoletnia Zosia ma jeszcze dodatkową motywację. Liczy, że w sąsiedztwie frontu spotka swego brata Pawła. Kiedy dziewczęta przez skutą lodem rzekę docierają do lecznicy, szybko przekonują się o bardzo trudnych warunkach, w których przyjdzie im pracować. Już pierwszego dnia zostają wysłane do pobliskiego miasteczka po brakujące środki opatrunkowe. Korzystając z sytuacji, Zosia gorączkowo szuka śladów bytności Pawła. Niestety, wskutek wzmagającego się z każdą minutą artyleryjskiego ostrzału siostry muszą wracać do szpitala. Rozpoczynają się paniczne przygotowania do ewakuacji. W saniach nie starcza miejsca dla wszystkich chorych, lecz mimo to naczelny lekarz postanawia ostatnią podwodą odesłać najmłodszy personel, czyli Zosię, Halę i Irenę. Te jednak podejmują brzemienną w skutki decyzję - zostaną na miejscu. Jeszcze nie wiedzą, że wraz z nadejściembolszewików staną w obliczu być może najcięższej próby w całym swoim życiu. 00:05 SENSACJE XX WIEKU - JAK ZABIĆ FIDELA? Kameralne i studyjne (widowisko), 23 min, Polska, 1998 Reżyseria: Tomasz Kostuch Scenariusz: Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Program opowiada o próbach zabicia kubańskiego przywódcy Fidela Castro podejmowanych przez CIA. Autor stara się odnaleźć związek pomiędzy wydarzeniami mającymi miejsce na Kubie po obaleniu dyktatury Batisty i przejęciu władzy przez Castro a zamachem na prezydenta Johna Kennedy'ego. 00:35 SENSACJE XX WIEKU - ZABÓJSTWO ROBERTA KENNEDY'EGO Kameralne i studyjne (widowisko), 20 min, Polska, 1992 Scenariusz: Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Odcinek poświęcony zabójstwu Roberta Kennedy'ego. Robert Francis Kennedy został postrzelony 5 czerwca 1968 roku w Los Angeles, wkrótce po wygłoszeniu mowy celebrującej jego zwycięstwo w stanowej turze wyborów prezydenckich w Kalifornii. W wyniku odniesionych obrażeń zmarł następnego dnia. Został pochowany na Narodowym Cmentarzu w Arlington. Zamachowiec, Palestyńczyk Sirhan Sirhan, pochodził z Jerozolimy. 01:05 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - CHOĆBY NA SMOKACH WOJSKA LATAJĄCE Magazyn, 22 min, Polska, 2019 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki Choćby na smokach wojska latające! Zawsze jak na skrzydłach lecimy w objęcia Beskidu Niskiego. Dawno powiem pochłonęła nas historia konfederatów barskich. Tu bowiem wystarczy tylko lekko przymknąć oczy, by zobaczyć szlachtę konno i zbrojno zmierzającą tłumnie pod sztandary z hasłami Wiara i Wolność. Bardzo polski w naturze, oddolny ruch, wbrew słabemu, omotanemu przez carycę królowi, sprzedajnej części elit, wbrew nieuchronnym wyrokom historii. Pamiątek po konfederacji barskiej jest bardzo mało - dziś kilka z nich pokażemy. 02:20 CI CHOLERNI POLACY. LOTNICTWO POLSKIE 1939 - 1945 - ODC. 6 RENDEZ - VOUS Z ADOLFIAKAMI Film dokumentalny, 12 min, Polska, 2020 Scenariusz: Grzegorz Styła, Marek Szczepanek Wykonawcy: Krzysztof Mroczkowski (prowadzący) Cykl programów przygotowanych wspólnie z Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie, prezentujący dokonania polskich lotników w czasie II Wojny Światowej. Historia Polskich Sił Powietrznych na Zachodzie pisana jest najczęściej językiem historycznych statystyk, danych osobowych, dat zestrzeleń, typów maszyn. Planowany cykl "Ci cholerni Polacy" nie będzie historią poszczególnych Dywizjonów, ale opowieścią o lotnikach, uzupełnioną o dane bitewne czy też techniczne i materiały wspomnieniowe, dotąd niepublikowane, pochodzące ze zbiorów Fundacji Charytatywnej Stowarzyszenia Lotników Polskich w Londynie. Obecnie w zbiorach Muzeum Lotnictwa Polskiego. Planowany cykl opowie o lotnikach, którzy walczyli w szeregach Polish Air Force w latach 1939 1941, czyli od chwili ewakuacji, po zakończeniu działań we wrześniu 1939 roku, po koniec Bitwy o Anglię.