TVP Kultura Niedziela, 29.11.2020 07:00 LITURGIA PRAWOSŁAWNA W CERKWI ŚW. JANA CHRZCICIELA W HAJNÓWCE Sprawozdanie, 80 min, Polska, 2020 Autor: Katarzyna Popławska Cerkiew prawosławna św. Jana Chrzciciela w Hajnówce leży na skraju Puszczy Białowieskiej. Jest to jedna z trzech cerkwi prawosławnych w Hajnówce, która w swej architekturze i ikonografii jest pięknym przykładem sztuki współczesnej, nawiązującej do tradycji Liturgia święta będzie celebrowana przez miejscowe duchowieństwo, a tego dnia w kalendarzu prawosławnym będzie wspominany św. apostoł i ewangelista Mateusz. Wierni będą mogli przeżywać ten dzień, wysłuchując nabożeństwa, fragmentów Pisma Świętego oraz kazania. 09:35 OD UCHA DO UCHA - CAŁE KRÓLESTWO KRÓLA Teatr, 60 min, Polska, 2019 Autor: Heinz Janisch Przekład: Maria Borzęcka Reżyseria: Marcin Jarnuszkiewicz Aktorzy: Magdalen Dehr, Julianna Dorosz, Sylwia Koronczewska - Cyris, Marek A. Cyris, Krzysztof Dutkiewicz, Marcin Ryl - Krystianowski Rejestracja spektaklu Teatru Animacji w Poznaniu. Bohaterem opowieści jest Król, który prowadzi niespieszne rozmowy, przygląda się swojemu królestwu, uczestniczy w zdarzeniach drobnych i ważnych. Spotkania z naturą uczą go pokory, uważności, dystansu do siebie, ale i czerpania radości, przyjemności ze spraw najprostszych. I chociaż momentami Król czuje się dumnym władcą, równym słońcu, niebu i morzu, to z nauki o mądrym współistnieniu wszystkich istot i spraw we wszechświecie potrafi wyprowadzić dobre wnioski o potrzebie harmonii i rytmu w jego królestwie. Sceniczną adaptację poetyckiego, filozoficznego tekstu Heinza Janischa "Król i morze" przeniósł na język obrazów i zdarzeń Marcin Jarnuszkiewicz. To jedno z ostatnich dzieł reżysera, który zmarł we wrześniu 2016. Zostawił po sobie niezwykły spektakl, w którym może się przejrzeć każdy: dziecko i dorosły, bo przecież każdy z nas może i powinien nauczyć się uważnego patrzenia na swoje królestwo. 10:45 SERIALOWA NOSTALGIA - CZARNA ŻMIJA - SEZON 4, ODC. 3 (BLACK ADDER) Serial komediowy, 29 min, Wielka Brytania, 1989 Reżyseria: Richard Boden Scenariusz: Richard Curtis, Ben Elton Aktorzy: Rowan Atkinson, Tony Robinson, Hugh Laurie, Stephen Fry Edmund Czarna Żmija jest kapitanem wojsk brytyjskich podczas I Wojny Światowej. Tkwiący w okopach Czarna Żmija znalazł sposób na wyjazd ze swymi ludźmi do Londynu. Ma to być nagroda za zorganizowanie teatru frontowego i przedstawienia dla żołnierzy. 11:20 SERIALOWA NOSTALGIA - CZARNA ŻMIJA - SEZON 4, ODC. 4 (BLACK ADDER) Serial komediowy, 28 min, Wielka Brytania, 1989 Reżyseria: Richard Boden Scenariusz: Richard Curtis, Ben Elton Aktorzy: Rowan Atkinson, Tony Robinson, Hugh Laurie, Stephen Fry Edmund Czarna Żmija jest kapitanem wojsk brytyjskich podczas I Wojny Światowej. Na froncie trwa nabór do lotniczej formacji "dwudziestominutowców", której załoga ma za zadanie walczyć w powietrzu przez 20 minut. Czarna Żmija zapisuje się na szkolenie i rychło w czas odkrywa, że ci piloci po prostu po 20 minutach lotu giną. Kiedy już wylatuje w swój lot bojowy, spada wraz z samolotem po niemieckiej stronie frontu. 12:00 DORADCY KRÓLA HYDROPSA Film animowany, 20 min, Polska, 2016 Reżyseria: Natalia Brożyńska Scenariusz: Natalia Brożyńska, Mateusz Moczulski Zdjęcia: Hubert Napierała Muzyka: Tomasz Jerzy Tumidajewicz Film animowany Natalii Brożyńskiej, autorki "Drżących trąb". Film opowiada historię króla Akwacji Hydropsa oraz jego doradców, którzy otrzymali od władcy zadanie stworzenia następcy tronu. Rywalizacja i intrygi dotyczące cech, jakie miał mieć zaszczepione królewicz, doprowadziły do wszczepienia matrycy "zamiłowania" do rzeczy małych. Tak zrodziła się obsesja zmniejszania się. (filmpolski.pl) 12:55 BILET DO KINA - DO ZAKOCHANIA JEDEN KROK (FINDING YOUR FEET) Komedia romantyczna, 106 min, Wielka Brytania 2017 Reżyseria: Richard Loncraine Scenariusz: Nick Moorcroft, Meg Leonard Aktorzy: Imelda Staunton, Timothy Spall, Celia Imrie, Joanna Lumley, David Hayman, John Sessions, Josie Lawrence Kiedy Sandra Abbott odkrywa, że jej mąż Mike, z którym przeżyła 35 lat, zdradza ją z jej najlepszą przyjaciółką Pamelą, po prostu odchodzi z domu. Szuka ukojenia i zapomnienia chroniąc się u swojej starszej siostry Bif, mieszkającej w Londynie. Do tej pory nie utrzymywały ze sobą bliższych kontaktów, zresztą zawsze bardzo się różniły chrakterami, temperamentem, preferowały inny styl życia. Bif to kobieta wyzwolona, nie uznaje stałych zwiazków, często zmienia partnerów, interesują ją tylko dobra zabawa. Spokojna i zrównoważona Sandra, do tej pory nie tolerowała takich zachowań. Ale właśnie teraz okazuje się, że zmiana była jej potrzebna, by poznać prawdziwy smak życia i zakosztować nowych wrażeń. Podąża więc za swoją siostrą i jej przyjaciółmi, całkowicie daje się wciągnąć w wir ich szalonych uciech. Sandra szybko przekonuje się, że trzeci wiek, emerytura i rozwód nie stanowią żadnej przeszkody do zmiany dotychczasowego życia, do rozpoczęcia wszystkiego od nowa. 14:55 CLAUDIO MONTEVERDI - NIESZPORY MARYI PANNY (CLAUDIO MONTEVERDI - VESPRO DELLA BEATA VERGINE) Koncert, 103 min, Francja, 2014 Reżyseria: Stephan Aube Wykonawcy: Silvia Frigato, Emanuela Galli, Raffaele Pe, Krystian Adam, Nicholas Mulroy, Gareth Treseder, Alexander Ashworth, Robert Davies, Monteverdi Choir Wyjątkowy koncert zarejestrowany w Pałacu Wersalskim. Pod muzycznym okiem sir Johna Eliota Gardinera powstało znakomite widowisko w pełni oddające charakter muzyki Claudio Monteverdiego. Jego "Nieszpory Maryjne" to rewolucyjna kompozycja, która na stałe zapisała się w historii muzyki. Opublikowane w 1610 roku, łączą sacrum z profanum i stanowią niewątpliwie dzieło wizjonerskie. Na próżno w całym baroku szukać dzieła równie subtelnego, mistycznego, zmysłowego i pełnego splendoru. 17:15 NIEDZIELA Z... - TWÓRCZOŚCIĄ ANDRZEJA ZAUCHY Dysk./wywiad/debata, 40 min, Polska, 2020 Scenariusz: Natalia Banaczek Wykonawcy: Katarzyna Sanocka (prowadząca) W jego krwi płynął swing. Określany jako najlepszy polski czarny głos, wszechstronny wokalista, saksofonista, perkusista, a także aktor. Jako samouk zadziwiał swoimi możliwościami wokalnymi i szerokim repertuarem. Oprócz wielkiego talentu, był także wspaniałym człowiekiem, uwielbianym w środowisku artystycznym, życzliwym, ciepłym, skromnym, dowcipnym zawsze z uśmiechem, którym zarażał wszystkich. Kolejny odcinek programu "Niedziela z..." poświęcony jest twórczości Andrzeja Zauchy. 18:10 NIEDZIELA Z... - TWÓRCZOŚCIĄ ANDRZEJA ZAUCHY - PAN NA KSIĘŻYCU Film dokumentalny, 61 min, Polska, 1993 Reżyseria: Jan Sosiński Scenariusz: Jan Sosiński, Krzysztof Czechowicz Zdjęcia: Jacek Siwecki Film dokumentalny przybliżający sylwetkę Andrzeja Zauchy, tragicznie zmarłego wokalisty jazzowego i piosenkarza. O życiu i twórczości artysty opowiadają jego znajomi i przyjaciele, a ich wspomnienia ilustrowane są fragmentami utworów muzycznych, materiałów filmowych i spektakli teatralnych. 19:20 NIEDZIELA Z... - TWÓRCZOŚCIĄ ANDRZEJA ZAUCHY - ANDRZEJ ZAUCHA I ANAWA Koncert, 25 min, Polska, 1978 Wykonawcy: Andrzej Zaucha, zespół Anawa W swojej karierze piosenkarskiej Andrzej Zaucha miał szczególny epizod. W końcu lat 70. występował z krakowskim zespołem Anawa, znanym głównie z występów z Markiem Grechutą. Unikalną rejestrację ich wspolnego występu odszukaną w archiwach telewizyjnych prezentujemy w TVP Kultura. 20:00 EL DORADO (EL DORADO) Western, 121 min, USA 1967 Reżyseria: Howard Hawks Scenariusz na podstawie powieści Harry'ego Browna: Leigh Brackett Występują: John Wayne, Robert Mitchum, James Caan, Charlene Holt, Michele Carey, Arthur Hunnicutt, R. G. Armstrong, Edward Asner i inni Nakręcona w plenerach Arizony ekranizacja powieści Harry'ego Browna z 1960 roku z udziałem takich gwiazd ekranu, jak John Wayne ("Dyliżans", "Rio Bravo", "Fort Apaczów", "Nosiła żółtą wstążkę", "Rzeka Czerwona", "Prawdziwe męstwo" - Oscar za główną rolę), Robert Mitchum ("Krzyżowy ogień", "Rzeka bez powrotu", "Noc myśliwego", "Przylądek strachu") oraz James Caan ("Deszczowi ludzie", Ojciec chrzestny","Elita zabójców","Misery"). Podobnie jak inne"kowbojskie"filmy Howarda Hawksa -"Rio Bravo"czy"Rio Lobo" - także i ten ukazuje dramatyczny proces starzenia się zarówno bohaterów Dzikiego Zachodu jak i westernu jako gatunku filmowego. Doświadczony rewolwerowiec Cole Thornton (Wayne) zostaje wynajęty przez bogatego posiadacza ziemskiego Barta Jasona do wykonania pewnego zlecenia. Zgodnie z instrukcją Thornton udaje się do miasteczka El Dorado na granicy z Meksykiem. Na miejscu rezygnuje jednak z wykonania zlecenia. Dowiaduje się bowiem, że miałby siłą usunąć rodzinę MacDonaldów z ich farmy, którą Jason chce przejąć ze względu na znajdujące się tam źródła wody. Dodatkowym argumentem jest fakt, że podejmując walkę z MacDonaldami Thornton musiałby się przeciwstawić swemu dawnemu przyjacielowi, J. P. Harrahowi, który jest obecnie szeryfem w El Dorado. Wracając z posiadłości Jasona, Cole Thornton niechcący rani najmłodszego z czterech synów Kevina MacDonalda, Luke'a, doprowadzając w efekcie do jego śmierci. Ojciec chłopaka przyjmuje jego wyjaśnienia i przeprosiny, ale zrozpaczona siostra Luke'a, Joey, usiłuje w odwecie zabić rewolwerowca. Wystrzelona przez nią kula zatrzymuje się w ciele Thorntona, w pobliżu kręgosłupa. Miejscowy doktor nie podejmuje się wyjęcia jej i odsyła kowboja do innego lekarza. Cole, odczuwając dotkliwy ból i nawracający paraliż ręki, rusza w drogę. Niebawem zawiera znajomość z młodym włóczęgą o przezwisku Mississipi i dowiaduje się, że Jason wynajął nowego rewolwerowca na jego miejsce, młodego i bezwzględnego Nelse'a McLeoda oraz jego bandę. McLeod próbuje skaptować Thorntona do pomocy, przekonując go, że rozprawa z farmerami będzie dziecinną igraszką, a nieszczęśliwie zakochany i pijany z udręki szeryf nie przeszkodzi im w wykonaniu dobrze płatnego zadania. Cole Thornton i Mississipi rzeczywiście wracają do El Dorado. Z pomocą szeryfa Harraha, którego udaje im się nakłonić, by odstawił alkohol, szykują się do ostatecznej rozprawy z Jasonem i wynajętymi przez niego bandytami. 00:55 TERAZ ANIMACJE! - ANI SŁOWA (SOY UNA TUMBA) Film animowany, 12 min, Hiszpania, 2018 Reżyseria: Khris Cembe Scenariusz: Khris Cembe Wykonawcy: Alex Ferreiro, Federico Perez Krótki film animowany. Każdej nocy chłopiec patrzy, jak jego ojciec rozładowuje ładunek tytoniu z przemytu. Ale tej nocy to nie tytoń. (opis dystrybutora) 01:10 TERAZ ANIMACJE! - MARCHEWKOWE POLE Film animowany, 15 min, Polska, 2016 Reżyseria: Kacper Zamarło Scenariusz: Kacper Zamarło Muzyka: Mikołaj Stroiński Film animowany. Schyłek mroźnej zimy. Jałowa, szara prowincja. Siedmioletni chłopiec, pozostawiony bez należytej opieki, poszukuje towarzysza do zabawy. Pogardzany i wyśmiewany przez rówieśników, postanawia ulepić śnieżnego bałwana. Chłopiec otacza go opieką, bałwan staje się protezą upragnionego przyjaciela. Jednak wkrótce sprawy przybierają niebezpieczny obrót. Animowana opowieść o empatii, tłumieniu emocji i dojrzewaniu, łącząca tradycyjne i cyfrowe techniki animacji. (źródło: polishshorts.pl) 01:35 KINO NOCNE - PAPUSZA Film biograficzny, dramat, 125 min, Polska, 2013 Scenariusz i reżyseria: Krzysztof Krauze, Joanna Kos - Krauze Zdjęcia: Krzysztof Ptak, Wojciech Staroń Muzyka: Jan Kanty Pawluśkiewicz Aktorzy: Sebastian Wesołowski, Leokadia Brzezińska, Paloma Mirga, Andrzej Walden, Antoni Pawlicki, Artur Steranko, Jowita Budnik, Zbigniew Waleryś "Niezwykła historia wyjątkowej kobiety, która miała odwagę być sobą" - reklamowali "Papuszę" na plakacie filmowym producenci. Podstawą scenariusza filmu stała się rzeczywista historia przejmujących losów tytułowej bohaterki, poetki cygańskiej, piszącej w języku romskim. Była pierwszą romską autorką, która sama spisała swoje wiersze oraz pierwszą, której twórczość tłumaczono na język polski i wydano w oficjalnym obiegu. Do opublikowania jej wierszy doszło dzięki zaangażowaniu Jerzego Ficowskiego, który odkrył talent Papuszy, oraz dzięki staraniom Juliana Tuwima. Wydany w 1956 r. tomik "Pieśni Papuszy" przyniósł poetce rozgłos. Fabuła "Papuszy" charakteryzuje się wielowarstwową strukturą, nie ma prostej, linearnej akcji, jest wielkim splotem życiowych doświadczeń, różnych spostrzeżeń, emocji i zachowań. Branżowa prasa zwracała uwagę na stronę wizualną i muzyczną filmu: na wspaniałe zdjęcia, świetne aktorstwo oraz utwory Pawluśkiewicza, genialnie podkreślające nastrój i wydźwięk opowieści. Film przedstawia wydarzenia rozgrywające się w ciągu kilkudziesięciu lat, ukazując kolejne etapy życia i twórczości romskiej poetki. Nigdy nie uczęszczała do szkoły, sama zadbała o to, by nauczyć się czytać i pisać. Odważyła się sprzeciwić tradycyjnej roli cygańskiej kobiety. I chociaż była samodzielna i wyzwolona, nie kwestionowała patriarchalnej władzy swego starszego o ponad dwadzieścia lat i niekochanego męża, harfiarza Dionizego Wajsa. W filmie jest on jedną z głównych postaci, podobnie jak znany tłumacz i pisarz Jerzy Ficowski, ukrywający się w taborze Wajsa przed bezpieką. Nagrody: 2013 Karlove Vary (MFF) Wyróżnienie Specjalne Jury; Gdynia - nagroda za drugoplanową rolę męską dla Zbigniewa Walerysia, Nagroda za charakteryzację, nagroda za muzykę dla Jana Kantego Pawluśkiewicza, Valladolid (MFF) - nagroda za reżyserię i za najlepszą rolę męską; 2014 MFF w Pune - nagroda dla najlepszego filmu; nagroda za reżyserię; Polska Nagroda Filmowa Orzeł w kategoriach: najlepsze zdjęcia dla Krzysztofa Ptaka i Wojciecha Staronia, najlepsza scenografia dla Anny Wunderlich, najlepsze kostiumy dla Barbary Sikorskiej - Bouffał, najlepsza muzyka dla J. K. Pawluśkiewicza. 03:55 MIASTO DUCHÓW. RAKKA (CITY OF GHOSTS (RAQQA)) Film dokumentalny, 90 min, USA, 2017 Reżyseria: Matthew Heineman Zdjęcia: Matthew Heineman "Miasto duchów" dokumentuje historię dziennikarzy i aktywistów należących do ugrupowania RSS (Raqqa Is Being Slaughtered Silently). Od kiedy w 2014 r. syryjskie miasto Rakka zostało opanowane przez ISIS, lokalni reporterzy ryzykując życie, informują społeczność międzynarodową o zbrodniach dokonywanych przez bojowników tak zwanego Państwa Islamskiego. To opowieść o zapomnianym syryjskim mieście na brzegu Eufratu, które obecnie jest stolicą tak zwanego Państwa Islamskiego. Rakka stała się miastem duchów. To zwyczajne prowincjonalne miasto. Jego mieszkańcy słynęli ze wspaniałomyślności i ofiarności. Wesela trwały przez kilka dni. Jeśli w jednym domu zapanowało szczęście, radość ogarniała sąsiednie ulice. Ludzie żyli spokojnie i beztrosko. Nagle wszystko się zmieniło. Po czterdziestu latach reżimu Asada zapragnęli swobody. W próżni, która powstałą po rewolucji, Rakkę najechała nowa grupa. Jej członkowie trzymali czarne flagi i nazywali siebie Państwem Islamskim. Państwo Islamskie natychmiast odcięło Rakkę od świata. Jedyne informacje wychodzące z miasta stanowiły oficjalną propagandę ISIS. Wysyłanie informacji z Rakki jest praktycznie niemożliwe. Rakkę naprawdę mordują po cichu, z dala od mediów. Ta kampania stanowi reakcję na blokadę informacji. Według zasad Państwa Islamskiego, pole walki wymaga zamachowców samobójców. Większość z nich to dzieci, które mają dużo entuzjazmu i nie boją się śmierci. Bojownicy ISIS krążą po mieście, wypatrując dzieci. Dają im zabawki. Oferują pieniądze, słodycze, telefony komórkowe - rzeczy, których nie mają one w domu. Dzieci przyłączają się do nich, bo nie mają innego wyboru. Przez ponad pięć lat nikt nie chciał wiedzieć, co się dzieje w Syrii. Teraz cały świat jest świadkiem tej tragedii. Film powstał przy wsparciu Sundance Institute Documentary Film Program i miał swoja światową premierę w 2017 r. na Festiwalu Filmowym Sundance.