TVP Kultura Sobota, 12.12.2020 07:00 JEJ PORTRET - RECITAL IRENY SANTOR Artystyczne/estradowe (widowisko), 34 min, Polska, 1980 Reżyseria: Barbara Borys Damięcka Scenariusz: Barbara Borys Damięcka Wykonawcy: Irena Santor, Zbigniew Wodecki, Andrzej Sikorowski Recital piosenkarki Ireny Santor, zrealizowany z rozmachem scenograficznym i kostiumowym. Gośćmi artystki są: Zbigniew Wodecki i grupa Pod Budą. 07:45 "SANTOR CAFE - NIC OPRÓCZ MIŁOŚCI" Artystyczne/estradowe (widowisko), 24 min, Polska, 2000 Wykonawcy: Irena Santor Program prezentujący utwory z płyty Ireny Santor pt. "Santor Cafe", na której znalazły się polskie wersje światowych przebojów, m. in. Burta Bacharacha i Edith Piaff, głównie z tekstami Wojciecha Młynarskiego, a także nowa wersja szlagieru Czesława Niemena "Dziwny jest ten świat". Artystka zaśpiewała w niezwykle malowniczym wnętrzu restauracji "Stalowe Magnolie" w Krakowie. 08:45 OD UCHA DO UCHA - DALEKO NAM DO SUPERBOHATERÓW (ON N'EST PAS PRES D'ETRE DES SUPER HEROS / AND YET WE'RE NOT SUPER HEROES) Film animowany, 12 min, Belgia/Francja, 2019 Reżyseria: Lia Bertels Scenariusz: Lia Bertels Krótki dokument animowany. Kiedy jesteś dzieckiem, jest taki moment, w którym granica między fantazją a rzeczywistością zostaje przerwana. (opis dystrybutora) 08:55 OD UCHA DO UCHA - FESTIWALOWA GORĄCZKA (VENT DE FETE / A FESTIVE WIND) Film animowany, 9 min, Szwajcaria, 2016 Reżyseria: Marjolaine Perreten Scenariusz: Marjolaine Perreten Muzyka: Etienne Crausaz, Olivier Militon Krótki film animowany. W szwajcarskim miasteczku trwają przygotowania do wielkiego festiwalowego święta. Podekscytowani mieszkańcy czekają na przyjazd pierwszych muzyków. (wff.com) 09:05 OD UCHA DO UCHA - OPUS 1 (OPUS 1) Film animowany, 7 min, Francja, 2019 Reżyseria: Basile Cortale Wykonawcy: Julien David, Corinne Bernette Krótki film animowany. Zabawna historia rywalizacji dwóch wirtuozów. 09:15 OD UCHA DO UCHA - WYCIECZKA CHÓRU (CHOIR TOUR / KORA TURNEJA) Film animowany, 5 min, Łotwa, 2012 Reżyseria: Edmund Jansons Scenariusz: Edmund Jansons Światowej sławy chór chłopięcy przyjeżdża na koncert do Seulu. Grupa gubi swoją opiekunkę i tak zaczyna się surrealistyczna przygoda. (opis dystrybutora) 09:20 OD UCHA DO UCHA - HELIX (HELIX) Film animowany, 5 min, Węgry, 2018 Reżyseria: Karoly Kasa Papp Scenariusz: Karoly Kasa Papp Muzyka: Peter Tornyai Krótki film animowany. "Helix" to animacja poklatkowa o dynamice związków międzyludzkich inspirowana interaktywnymi przedmiotami medytacji Antala Kelle ' a. (źródło: http: //etiudaandanima.pl) 09:35 OD UCHA DO UCHA - PAN KLEKS W KOSMOSIE - CZĘŚĆ 1 PORWANIE AGNIESZKI Film dla młodych widzów, 79 min, Polska, 1988 Reżyseria: Krzysztof Gradowski Scenariusz: Krzysztof Gradowski Muzyka: Andrzej Korzyński Aktorzy: Piotr Fronczewski, Henryk Bista, Monika Sapilak, Piotr Ptaszyński, Jan Jankowski, Bohdan Smoleń, Maryla Rodowicz, Marcin Troński, Zbigniew Buczkowski, Emilian Kamiński, Nina Gocławska, Jan Mildner, Witold Dębicki, Jan Himilsbach, Leon Niemczyk Trzecia część filmowej trylogii - po "Akademii Pana Kleksa" i "Podróżach Pana Kleksa" - o przygodach jednego z najpopularniejszych bohaterów świata baśni Jana Brzechwy. Komputer podarowany dzieciom z domu dziecka przez byłego wychowanka opowiada o wydarzeniach, które będą miały miejsce za ćwierć wieku. Pan Kleks przebywa w ostatnim rezerwacie przyrody, wśród przedziwnych zwierzaków. Ma żal do dzieci, że o nim zapomniały. Wielki Elektronik przenosi na Mango ośmioletnią Agnieszkę, by uczynić z niej córkę gubernatora. 11:10 SERIALOWA NOSTALGIA - KAPITAN SOWA NA TROPIE - ODC. 6/8 - SZANTAŻYSTA Serial kryminalny, 25 min, Polska, 1965 Reżyseria: Stanisław Bareja Scenariusz: Alojzy Kaczanowski Zdjęcia: Franciszek Kądziołka Aktorzy: Wiesław Gołas, Leon Niemczyk, Aleksandra Krasoń, Renata Maklakiewicz, Halina Taborska, Anna Narowska Milicja prowadzi śledztwo w sprawie śmierci niejakiego Smolaka. Kapitan Sowa odkrywa, że zamordowany mężczyzna był szantażystą. W tej sytuacji pierwszymi podejrzanymi stają się osoby przez niego nagabywane. 11:40 SERIALOWA NOSTALGIA - KAPITAN SOWA NA TROPIE - ODC. 7/8 - ŚPIĄCY NIE KŁAMIE Serial kryminalny, 26 min, Polska, 1965 Reżyseria: Stanisław Bareja Aktorzy: Wiesław Gołas, Michał Szewczyk, Kalina Jędrusik, Bohdana Majda, Krzysztof Chamiec, Aleksander Fogiel, Bohdan Łazuka, Bogusław Sochnacki, Ludwik Benoit, Pola Raksa, Elżbieta Czyżewska, Krystyna Feldman, Zygmunt Zintel i inni Kapitan Sowa prowadzi sprawę zabójstwa emeryta. Śledztwo przedłuża się, wykrycie sprawcy staje się coraz bardziej problematyczne. Dopiero drugie morderstwo, popełnione na osobie, którą znała pierwsza ofiara, naprowadza oficera milicji na właściwy trop. 12:15 URODZENI ARTYŚCI - PATRYCJA KAROLAK I AGNIESZKA JANOWSKA - POGORZELSKA Reportaż, 25 min, Polska, 2020 Patrycja Karolak i Agnieszka Janowska - Pogorzelska są siostrami ciotecznymi. Razem prowadzą pracownię ceramiczną Moja Siostra Alchemicus, specjalizującą się w naczyniach artystycznych. 12:45 MIESZCZANIN SZLACHCICEM Teatr, 73 min, TVP 1969 Autor: Molier Przekład: Tadeusz Boy - Żeleński Reżyseria: Jerzy Gruza Scenografia: Otto Axer Opracowanie muzyczne: Stefan Zawarski Muzyka do pieśni: Andrzej Kurylewicz Występują: Bogumił Kobiela (Pan Jourdain), Barbara Krafftówna (Pani Jourdain), Jolanta Wołłejko - Czengery (Lucylla), Andrzej Zaorski (Kleont) Magdalena Zawadzka (Michasia), Edward Dziewoński (Covielle), Iga Cembrzyńska (Dorymena), Janusz Zakrzeński (Dorant), Andrzej Bogucki (Nauczyciel muzyki), Kazimierz Rudzki (Nauczyciel filozofii), Wiesław Gołas (Nauczyciel fechtunku), Bronisław Pawlik (Nauczyciel tańca), Bogdan Niewinowski (Krawiec), Eugeniusz Robaczewski (Czeladnik krawiecki) i inni Znakomita inscenizacja komedii, z legendarną rolą Bogumiła Kobieli. Molier (1622 - 73) napisał "Le Bourgeois gentilhomme" na zamówienie króla Ludwika XIV i wystawił komedię w Chambord w 1670 r. Zgodnie z żądaniem protektora, pomieścił w sztuce m.in. balet oraz "ucieszne ceremonie tureckie". W klasycznej inscenizacji telewizyjnej wypadły one rzeczywiście "uciesznie", dzięki ogromnej vis comica aktorów uczestniczących w tej paradzie przebierańców. Jerzy Gruza nie ukrywał, że zdecydował się na realizację "Mieszczanina szlachcicem" przede wszystkim ze względu na Bogumiła Kobielę. Pan Jourdain był ostatnią rolą tragicznie zmarłego w 1969 r. aktora. We wspomnieniu pośmiertnym reżyser zauważył: "Uczył nas bawić. Rozbijał konwencje rozrywki telewizyjnej. Drażnił kołtuna brakiem konwencji. Był szokiem dla wielu w sposobie bycia na scenie, zachowywania się czy grania, proponowania siebie. Był oczarowaniem dla milionów". W przypomnianym spektaklu utrwalone też zostały kreacje innych niezapomnianych aktorów - Andrzeja Boguckiego, Kazimierza Rudzkiego. Więc ja już 40 przeszło lat mówię prozą, nie mając o tym najmniejszego pojęcia! - to jedna z najsłynniejszych kwestii pana Jourdain. Świeżo nabytą wiedzą dzieli się z małżonką - To jest proza, ciemna kobieto! W pamięci widzów pozostały też niezwykłe lekcje, jakie zacny mieszczanin opętany pragnieniem zostania szlachcicem pobiera u nauczycieli muzyki, tańca, fechtunku i filozofii. Dla wszystkich jest jasne, że ich uczeń "nietęgo rozumie się na rzeczy", ale za to tęgo płaci - i bez skrupułów z tego korzystają. "Ciemny mieszczuch" jest dla nich więcej wart od światłego magnata, toteż szydząc za plecami z prostaka bez wykształcenia i ogłady, bezwstydnie wyciągają z jego sakiewki, ile się da, komplementując poczciwca i zachęcając do naśladowania we wszystkim osób dystyngowanych i szlachetnie urodzonych. Nie pomagają śmiechy i złośliwe docinki pyskatej pokojówki Michasi ani utyskiwania energicznej połowicy, że już od dawna cały świat pokpiwa sobie z mężowskich fanaberii, a takie "pchanie się wyżej niż Pan Bóg człowieka stworzył zawsze źle się kończy". Pan Jourdain nie zamierza "grzęznąć na zawsze w mizerii swego stanu". Nie tylko on sam chce upodobnić się do ludzi z wyższych sfer - w strojach, sposobie wysławiania się i bycia, nie wyłączając niewierności małżeńskiej. Postanawia też, że jego córka zostanie markizą. Odprawia starającego się o rękę Lucylli zakochanego w niej ze wzajemnością Kleonta, który uczciwie przyznaje, że nie ma szlacheckiego tytułu. Nagle zjawia się wysłannik syna sułtana tureckiego. Łudząco podobny do Kleonta następca tronu, przypadkiem bawiący w mieście, zakochał się w pięknej Lucylli i natychmiast chce ją poślubić, a dla uniknięcia mezaliansu wynosi przyszłego teścia do godności tureckiego wojewody, czyli mamamuszi. 16:00 RETRO KINO - HRABINA Z HONGKONGU (THE COUNTESS FROM HONG KONG) Komedia romantyczna, 103 min, Wielka Brytania/USA 1967 Scenariusz, reżyseria i muzyka: Charles Chaplin Aktorzy: Sophia Loren, Marlon Brando, Sydney Chaplin, Tippi Hedren, Patrick Cargill, Michael Medwin, Oliver Johnston, John Paul, Margaret Rutherford i inni Do pracy nad "Hrabiną z Hongkongu" Charlie Chaplin przystąpił w wieku 76 lat, po ośmiu latach przerwy, jakie dzieliły go od realizacji "Króla w Nowym Jorku". Po premierze mówił w wywiadach, że największy problem na planie stanowiło dla niego kierowanie takimi gwiazdami, jak Sophia Loren i Marlon Brando. "Poprzednio sam dla siebie byłem gwiazdą i mogłem dysponować sobą według uznania. Zauważyłem przede wszystkim, jak bardzo staram się im podobać. Spostrzegłem, że ci aktorzy o światowej sławie przeważnie wątpią w siebie, najmniejsze głupstwo wytrąca ich z równowagi, gubią się wtedy. (...) Marlon Brando (..) w czasie zdjęć robił masę rzeczy, które mi się zupełnie nie podobały, ale później, na przeglądzie materiałów zdjęciowych, widziałem, że są doskonałe". Scenariusz "Hrabiny..." zainspirowała podróż Chaplina do Szanghaju w 1931 r. Poznał wówczas wielu autentycznych rosyjskich emigrantów arystokratów, którzy wiedli tam nędzny żywot. Gdy wybuchła II wojna światowa, większość przedstawicieli pierwszego pokolenia emigrantów już nie żyła, a ich dzieci przeniosły się do Hongkongu, gdzie ich los był jeszcze gorszy. Oczywiście, w filmie ten poważny temat został potraktowany z przymrużeniem oka, lekko i z wdziękiem. Ogden Mears - syn amerykańskiego potentata naftowego i początkujący dyplomata, mianowany ambasadorem USA w Arabii Saudyjskiej, płynie luksusowym statkiem z Hongkongu do Honolulu. Młodemu podróżnemu przyjaciele organizują podczas postoju w Hongkongu przyjęcie w towarzystwie pań "z arystokracji". W wyniku wojen światowych Hongkong przepełniony jest bowiem uciekinierami z dawnej Rosji, wśród których można spotkać przedstawicieli dawnej arystokracji rosyjskiej - teraz ubogich, zagubionych ludzi walczących różnymi sposobami o przetrwanie. Panie zaproszone przez przyjaciela Ogdena Mearsa dla urozmaicenia wieczoru pochodzą właśnie z takich zubożałych rodzin. Obudziwszy się w swojej kabinie z okropnym kacem, Ogden znajduje w szafie piękną Nataszę, rosyjską hrabinę poznaną poprzedniego wieczoru. Natasza chce za wszelką cenę dostać się do Stanów Zjednoczonych, nie ma jednak paszportu i pieniędzy. Ogden panicznie boi się skandalu, który mógłby zaszkodzić jego karierze, choć w gruncie rzeczy rozwód z żoną Marthą byłby mu nawet na rękę. Próbuje pozbyć się Nataszy, ale to wcale nie jest takie proste. Jego sekretarz Harvey początkowo sądzi, że chodzi tu tylko o próbę szantażu i całą sprawę da się załagodzić pieniędzmi. Szybko uświadamia sobie, że się mylił. Mijają kolejne dni rejsu, a między Nataszą i Ogdenem, pomimo ciągłych awantur, zaczyna kiełkować uczucie. Przed przybyciem do Honolulu Ogden wpada na pomysł wydania hrabiny za swego kamerdynera Hudsona. Kapitan godzi się nawet udzielić młodej parze ślubu, nie oglądając papierów dziewczyny, które rzekomo wiatr wywiał do morza. Ale pojawienie się Nataszy na balu kapitańskim, gdzie rozpoznaje ją dawny znajomy z Hongkongu, wywołuje tyle zamieszania, że do Honolulu przybywa natychmiast zaniepokojona Martha. Ogden musi grać rolę przykładnego małżonka, przykazuje jednak Harveyowi, żeby pozostał na Hawajach i zaopiekował się Nataszą. Jest przekonany, że sam więcej jej nie ujrzy. Ale los chce inaczej. 17:55 TAMTE LATA, TAMTE DNI - EWA WIŚNIEWSKA Dysk./wywiad/debata, 25 min, Polska, 2020 Reżyseria: Joanna Makowska Wykonawcy: Marta Perchuć-Burzyńska (prowadzący) Tym razem lata dzieciństwa oraz początki drogi zawodowej wspomina popularna aktorka, Ewa Wiśniewska, 20:25 BILET DO KINA - MUSTANG (MUSTANG) Dramat, 93 min, Francja/Niemcy/Turcja/Katar, 2015 Reżyseria: Deniz Gamze Ergüven Scenariusz: Deniz Gamze Ergüven, Alice Winocour Zdjęcia: David Chizallet, Ersin Gök Muzyka: Warren Ellis Aktorzy: Erol Afsin, Doğa Zeynep Doğuşlu, Elit İşcan, Güneş Nezihe Şensoy, Tuğba Sunguroğlu Nominacja do Oscara i Złotego Globu w kategorii Najlepszy Film Nieanglojęzyczny oraz nagroda FIPRESCI przyznawana przez stowarzyszenie krytyków filmowych. Film stał się pretekstem do dyskusji na temat wolności i praw współczesnych kobiet. Bohaterkami są siostry, młode i pełne życia, pragnące swobody i wolności, ale tym samym ściągają na siebie nieszczęście. Niewątpliwie na uwagę zasługuje gra pięciu młodych aktorek odtwarzających główne role. Akcja filmu rozgrywa się na tureckiej prowincji, w nadmorskim miasteczku oddalonym kilkaset kilometrów od Stambułu. To właśnie tu mieszkają bohaterki: Lale i jej cztery siostry: Sonay, Ece, Selma i Nur. Wraz z nastaniem lata i czasu beztroskich zabaw, już pierwszego dnia wakacji, upojone perspektywą długo wyczekiwanej kanikuły, dziewczyny świętują koniec roku szkolnego, oddając się na plaży niewinnym flirtom z kolegami z klasy. Mieszkańcy miasteczka są jednak zbulwersowani takim zachowaniem. Wybucha skandal, a Bogu ducha winne uczennice za swoje rzekomo gorszące zachowanie muszą słono zapłacić. Rozgniewana rodzina zamyka je w domowym areszcie. Aby zatuszować kompromitujące zdarzenie, jedynym rozwiązaniem wydaje się jak najszybsze zamążpójście córek. Bez wiedzy sióstr wybierają dla nich narzeczonych. Czy dziewczyny muszą poddawać się surowym zasadom moralnym, czy mają prawo swobody wyboru, możliwości wolnego zaspokojenia swoich najskrytszych potrzeb? Czy będą walczyć o swoje prawa? Każda z sióstr, kochających wolność i dotychczasowe pozbawione nakazów życie, inaczej podejdzie do obowiązków narzucanych im przez krewnych i tradycję. Inaczej też potoczą się ich losy. 22:15 BLUE WILD ANGEL. JIMI HENDRIX NA WYSPIE WIGHT (BLUE WILD ANGEL. JIMI HENDRIX AT THE ISLE OF WIGHT) Koncert, 89 min, USA, 1970 Reżyseria: Murray Lerner Wykonawcy: Jimi Hendrix Wyjątkowy koncert legendarnego muzyka Jimiego Hendrixa w nowej wersji nagrodzonego Oscarem reżysera Murraya Lernera. Był to jeden z ostatnich koncertów artysty, w którym zabrzmiały utwory: "Purple Haze", "Foxy Lady", "Freedom" i "All Along The Watchtower". 03:00 URODZENI ARTYŚCI - PATRYCJA KAROLAK I AGNIESZKA JANOWSKA - POGORZELSKA Reportaż, 25 min, Polska, 2020 Patrycja Karolak i Agnieszka Janowska - Pogorzelska są siostrami ciotecznymi. Razem prowadzą pracownię ceramiczną Moja Siostra Alchemicus, specjalizującą się w naczyniach artystycznych. 04:00 WARSZAWA Film obyczajowy, 104 min, Polska 2003 Reżyseria: Dariusz Gajewski Scenariusz: Dariusz Gajewski, Mateusz Bednarkiewicz Zdjęcia: Wojciech Szepel Muzyka: Kormorany Aktorzy: Dominika Ostałowska, Agnieszka Grochowska, Łukasz Garlicki, Sławomir Orzechowski, Lech Mackiewicz, Andrzej Szenajch, Jacek Braciak, Ewa Kasprzyk, Jack Recknitz, Katarzyna Bujakiewicz i inni Deszcz nagród spadł w 2003 r. na pełnometrażowy debiut Dariusza Gajewskiego, twórcy znanego wcześniej z kilku filmów dokumentalnych i telewizyjnego off - owego "AlaRmu" pokazanego w konkursie kina niezależnego podczas FPFF w Gdyni w 2002 r. Jego "Warszawa" zdobyła nie tylko Złote Lwy dla najlepszego filmu, ale także nagrodę za reżyserię, scenariusz, drugoplanową rolę kobiecą (Ostałowska) i montaż oraz nagrodę Stowarzyszenia Filmowców Polskich za twórcze przedstawienie współczesności. Wywołało to prawdziwą burzę w środowisku, podzieliło krytykę i pierwszych festiwalowych widzów. Do kin wchodziła więc "Warszawa" w atmosferze sensacji i skandalu, co poniekąd stanowiło dodatkową jej reklamę. "Warszawa" to współczesna, wielowątkowa opowieść o pięciorgu obcych sobie ludziach, którzy pewnego zimowego dnia z różnych powodów przyjeżdżają do stolicy. W ciągu kolejnych 18 godzin próbują załatwić tu ważne życiowe sprawy, znaleźć swoje miejsce. Drogi bohaterów będą się przecinać, a spotkania te odmienią ich losy. Młodziutka Klara przyjeżdża do Warszawy z walizką w nadziei, że zamieszka ze swoim poznanym w czasie wakacji chłopakiem. Niestety, ten okazuje się żonaty i nie kwapi się do rozstania z żoną. W ostateczności mógłby pomóc Klarze gdzieś się zaczepić, ale zawiedziona, oszukana dziewczyna unosi się honorem. Paweł, wychowanek domu dziecka, jej przygodny towarzysz podróży z pociągu, właśnie opuścił bezpieczne mury placówki opiekuńczej i z finansową wyprawką w kieszeni w wielkim mieście szuka pracy. Jedyny kumpel nie jest jednak w stanie mu pomóc, sam zdany na łaskę i niełaskę władczej szefowej - właścicielki salonu samochodowego. Paweł dostrzeże w Klarze bratnią, zagubioną duszę, między młodymi zakiełkuje uczucie. Wiktoria zerwała na szosie ze swoim partnerem i zbuntowana, żądna nowych wrażeń, wsiadła do samochodu rzekomego biznesmena, który w rzeczywistości robi mocno podejrzane interesy z obleśnym cudzoziemcem. Dziewczyna nie traci rezonu, podejmuje grę i kontynuuje ją nawet wtedy, gdy zorientuje się już w jej nieczystych regułach. Zrywa dopiero wtedy, gdy nowy znajomy, Andrzej, okazuje się cynicznym, bezdusznym draniem, którego nic nie obchodzi życie innego człowieka. Sam zostanie za to "ukarany", gdy przypadkowo natknie się na dwóch młodzieńców z prowincji poszukujących w mieście Klary, która odrzuciła miłość jednego z nich dla "obcego" ze stolicy. Jan Gołębiewski, sadownik spod Radomia, szuka natomiast w Warszawie córki, Eli, która przyjechała na studia, ale od paru miesięcy nie daje znaku życia. Mężczyzna odwiedza mieszkania domniemanych współlokatorek dziewczyny, zanim w końcu skonstatuje, że wszystko, co Ela mu opowiadała, było kłamstwem, a ona sama wybrała niejasną "wolność" na Zachodzie. Nie będzie jednak miał odwagi wyjawić bolesnej prawdy żonie, przynajmniej nie od razu. Między nimi krąży stary warszawiak, weteran powstania, który - straciwszy pamięć - błąka się po mieście, bo zapomniał adresu, a miasto dookoła "takie inne". Warszawa nie spełnia nadziei przybyszów, okazuje się nieprzyjazna, twarda, bez skrupułów, nie tylko dla obcych, ale i dla tych, którzy od dawna w niej mieszkają. Ale i tu ktoś znajdzie swoją szansę, ktoś inny miłość.