TVP Kultura Wtorek, 22.12.2020 09:05 POLSKA. SIŁA OBRAZU Reportaż, 15 min, Polska, 2020 Reżyseria: Anna Zakrzewska, Tomasz Filiks Scenariusz: Anna Zakrzewska, Tomasz Filiks Reportaż z wystawy "Polska. Siła obrazu" będącej kolejną odsłoną ekspozycji pokazywanej wcześniej we Francji w Muzeum Louvre - Lens (25 września 2019 - 20 stycznia 2020), która stanowiła wieloletni projekt Instytutu Adama Mickiewicza. Materiał telewizyjny z udziałem francuskich kuratorów, którzy z dystansu spojrzeli na polską sztukę i szerzej na polską kulturę. To niepowtarzalna okazja, żeby oczami innego spojrzeć na narodowych twórców i arcydzieła zgromadzone w krajowych muzeach. To wystawa malarstwa polskiego XIX wieku, prezentująca dzieła najwybitniejszych polskich artystów, m.in. Stanisława Wyspiańskiego, Aleksandra i Maksymiliana Gierymskich, Jana Matejki, Leona Wyczółkowskiego, Józefa Mehoffera, Olgi Boznańskiej, Józefa Brandta, Józefa Chełmońskiego, Ferdynanda Ruszczyca, Konrada Krzyżanowskiego, Jacka Malczewskiego, Wojciecha Weissa, Jana Stanisławskiego, Juliusza i Wojciecha Kossaków, Witolda Wojtkiewicza, Władysława Ślewińskiego, Artura Grottgera, Józefa Simmlera, Juliana Fałata, Zbigniewa Pronaszki. W sumie ponad 100 obrazów ze zbiorów własnych MNW oraz innych kolekcji krajowych. (www.mnw.art.pl) 11:00 JAN SERCE - ODC. 6/10 - CHŁOPAKI Serial obyczajowy, 64 min, Polska, 1981 Reżyseria: Radosław Piwowarski Scenariusz: Radosław Piwowarski, Zbigniew Kamiński Zdjęcia: Witold Adamek Muzyka: Seweryn Krajewski Aktorzy: Kazimierz Kaczor, Jadwiga Kuryluk, Władysław Kowalski, Wiktor Zborowski, Joanna Pacuła, Marian Kociniak, Aleksander Kalinowski, Anna Nehrebecka Janek i Piotr postanawiają założyć drużynę piłkarską. Chcą wziąć udział w turnieju dla oldboyów. Wspólnie z czterema przyjaciółmi z lat szkolnych rozpoczynają treningi. Traktują te zajęcia bardzo poważnie, znajdując w zabawie sposób ucieczki od codziennych kłopotów. Tymczasem Piotr musi na jakiś czas wyjechać razem z żoną. Pod opieką Janka pozostawia 17 - letnią śliczną siostrzenicę. Gabi przyjechała do Warszawy, by zdawać na studia i postanawia zdobyć "wujka" Janka. Ten nie zwraca na nią uwagi, ale nieoczekiwana scena zazdrości, jaką urządza dziewczyna, uświadamia mu, że Gabi nie jest już dzieckiem, lecz atrakcyjną kobietą. 12:15 JAN SERCE - ODC. 7/10 - RAZ KOZIE ŚMIERĆ Serial obyczajowy, 53 min, Polska, 1981 Reżyseria: Radosław Piwowarski Scenariusz: Zbigniew Kamiński, Radosław Piwowarski Zdjęcia: Ryszard Jaworski Muzyka: Seweryn Krajewski Aktorzy: Kazimierz Kaczor, Joanna Pacuła, Władysław Kowalski, Wiktor Zborowski, Wiesław Michnikowski, Andrzej Herder, Krystyna Feldman, Jadwiga Kuryluk Przyjaciele z zapałem przygotowują się do sportowego turnieju, a Gabi z determinacją usiłuje zdobyć Janka. On broni się, jak może, a dziewczyna jest zrozpaczona nieczułością mężczyzny. W dniu pierwszego meczu - zakończonego zwycięstwem drużyny przyjaciół - Gabi ląduje w szpitalu po nieudanej próbie samobójstwa. Janek jest przekonany, że to z jego powodu. Prawda jednak wygląda inaczej: Gabi oblała egzaminy. W szpitalu siedzi przy jej łóżku narzeczony, który w imieniu obojga zaprasza "wujka Janka" na ślub. 14:50 PORTRET OSOBISTY CZ. 2 Film dokumentalny, 46 min, Polska, 2018 Reżyseria: Piotr Małecki Scenariusz: Piotr Małecki Zdjęcia: Piotr Małecki Kontynuacja pierwszej części "Portretu osobistego" Piotra Małeckiego, który filmuje czterech polskich fotografów. Tym razem przyglądamy się pracy Rafała Milacha, Mikołaja Grynberga, Macieja Nabrdalika i duetu Magdy Wunsche i Agnieszki Samsel. 17:50 KRONOS - BLUŹNIERSTWO Dysk./wywiad/debata, 30 min, Polska, 2020 W kolejnym odcinku programu "Kronos" profesor Piotr Nowak wraz z zaproszonymi do studia gośćmi poddaje analizie zjawisko bluźnierstwa. 20:00 EMIGRANCI Teatr, 129 min, Polska 1995 Autor: Sławomir Mrożek Reżyseria: Kazimierz Kutz Scenografia i kostiumy: Ryszard Melliwa Opracowanie muzyczne: Joanna Wnuk-Nazarowa Realizacja tv: Stanisław Zajączkowski Występują: Marek Kondrat (AA), Zbigniew Zamachowski (XX) "Emigrantów" - najwybitniejszą, obok "Tanga", sztukę Sławomira Mrożka opublikowano po raz pierwszy w numerze 8 "Dialogu" z 1974 roku. Prapremiera światowa odbyła się jeszcze tego samego roku w Theatre d'Orsay, kierowanym przez Jean-Louis Barraulta. Reżyserował Roger Blin, a zagrali Gerard Depardieu i Laurent Terzieff. W Polsce "Emigrantów" wystawiono po raz pierwszy w warszawskim Teatrze Współczesnym w 1975 roku w reżyserii Jerzego Kreczmara. Do dziś dramat Mrożka miał w ojczyźnie pisarza około 40 realizacji. Zdaniem krytyki najwybitniejsza powstała na deskach krakowskiego Starego Teatru w 1975 roku. Jej twórcą był Andrzej Wajda, który główne role powierzył Jerzemu Binczyckiemu i Jerzemu Stuhrowi. Arcydramat Mrożka, wbrew pozorom (tytuł), nie zawiera zbyt wielu aluzji politycznych. Jest raczej współczesnym moralitetem, niezwykle ascetycznym w formie. Jego akcja ogranicza się do dialogu dwóch osób: intelektualisty - emigranta politycznego i "gastarbeitera" - emigranta zarobkowego. Choć nazwani tylko inicjałami, pozbawionymi wszelkich podtekstów: AA i XX, sugerującymi brak jakiegokolwiek zindywidualizowania postaci, należą do najbogatszych psychologicznie bohaterów autora "Tanga". Ich rozmowa toczy się w noc sylwestrową. Nowy Rok witają w suterenie wieżowca, na obrzeżach wielkiego zachodniego miasta. Oczekiwania obu bohaterów wobec Zachodu są odmienne. AA szuka tu wolności duchowej, XX - materialnej. Pierwszy marzy o napisaniu książki "o człowieku w stanie czystym", drugi - o triumfalnym powrocie do rodzinnego miasteczka: "Zarżnie się wieprzaka, cielaka albo krowę...Nakupi wódki...Żeby dla wszystkich starczyło. I żeby jeszcze zostało..." Ale te marzenia to tylko forma samooszustwa. Intelektualistę czeka nędzna wegetacja, jego towarzysz nigdy nie powróci do kraju, by żyć w dobrobycie. "Emigrantów" trudno przypisać konkretnej stylistyce. Są w tej sztuce elementy farsy i groteski, są akcenty komediowe, jest niekłamany tragizm. Mimo to dramat Mrożka sprawia wrażenie całości doskonale spójnej, choć interpretacyjnie niejednoznacznej. Pokój, w którym mieszkają tytułowi emigranci, jest realny i zarazem metaforyczny. Zjawisko "emigracji" ukazane zostało w wielu wymiarach: egzystencjalnym, politycznym, psychologicznym. W inscenizacji Kazimierza Kutza dyskurs XX i AA stanowi przedłużenie wielkiej narodowej dysputy między inteligentem a przedstawicielem ludu. O ile krytyka światowa sytuowała sztukę Mrożka blisko egzystencjalnej problematyki utworów Becketta, o tyle Kutz wydobył jej polskie konotacje. W jego ujęciu AA i XX to "późni wnukowie" bohaterów "Wesela" Stanisława Wyspiańskiego - tak samo żyjący złudzeniami, tak samo tragicznie bezradni. Kutzowska inscenizacja podkreśla również scenograficzną surowość "Emigrantów". Proste łóżko, stół, odrapane ściany, kuchenka gazowa, żałosna atrapa zlewu...Wśród nich, przeżywający wewnętrzny dramat, bohaterowie. Erudycyjne wywody AA i "eleganckie" ciuchy XX to bowiem tylko pozory. Rzeczywistość to kłótnie o każdego papierosa, paczkę cukru czy herbaty, to egzystencja przerażająco monotonna i beznadziejna. Podobnie jak krople sączące się beznamiętnie z zepsutego kranu w pierwszej i ostatniej scenie przedstawienia. 01:00 MŁODA POLSKA - DZIWOR Film dokumentalny, 29 min, Polska, 2019 Reżyseria: Paweł Dyllus Scenariusz: Paweł Dyllus Zdjęcia: Paweł Dyllus Po długiej przerwie wybitny fotografik i reżyser Bogdan Dziworski kręci swój nowy film. Podczas pracy nawiązuje się ciekawa relacja pomiędzy nim a jego młodyym operatorem - Pawłem. Paweł wykorzystuje sytuację i postanawia nakręcić film o Dziworskim. W efekcie powstaje intrygująca opowieść filmowa. Paweł podczas podróży obserwuje Dziworskiego i stara się zbadać granice pomiędzy pasją i codziennością swojego bohatera. 01:45 PANORAMA KINA POLSKIEGO - PANIE DULSKIE Komedia obyczajowa, 87 min, Polska, 2015 Reżyseria: Filip Bajon Scenariusz: Filip Bajon Zdjęcia: Łukasz Gutt Muzyka: Jan Komar, Piotr Zabrodzki Aktorzy: Krystyna Janda, Katarzyna Figura, Maja Ostaszewska, Władysław Kowalski, Olgierd Łukaszewicz, Sławomir Orzechowski, Katarzyna Herman, Mateusz Kościukiewicz, Sonia Bohosiewicz, Milena Poświatowska, Iga Mencel, Diana Zamojska, Sebastian Fabijański, Malina Malinowska, Justyna Zielska Akcja filmu "Panie Dulskie" rozgrywa się w trzech planach czasowych - w roku 1914, w roku 1954 oraz pod koniec lat 90. Głównymi bohaterkami są trzy przedstawicielki rodziny, reprezentantki kolejnych pokoleń: wnuczka Dulska (Maja Ostaszewska), matka Dulska (Katarzyna Figura) oraz babcia Dulska (Krystyna Janda). Najmłodsza, która jest reżyserką, postanawia zrealizować film dokumentalny, poznając zarazem tajemnice własnej rodziny, tym bardziej że do Melanii przyjeżdża Rainer Dulsky (Władysław Kowalski), profesor psychiatrii ze Szwajcarii. Czuje że ma coś wspólnego z kamienicą, w której mieszkają Dulscy... 03:25 KINO NOCNE - WSZYSTKIE NIEPRZESPANE NOCE Film dokumentalny, 103 min, Polska, 2017 Reżyseria: Michał Marczak Zdjęcia: Maciej Twardowski Muzyka: Jan Pasemann Jak wygląda miłość wśród dzisiejszych dwudziestoparolatków? Na czym polega intymność w dobie Google Glass? Odpowiedzi na te i inne pytania postaramy się uzyskać dzięki śledzeniu trójki studentów ASP. Michał, Krzysiek i Oliwia prowadzą barwne życie towarzyskie i uczuciowe. Z ich szczerych wyznań postaramy się stworzyć kronikę wypadków miłosnych, katalog marzeń, lęków i frustracji rządzących ich życiem. Pokolenie, traktowane w polskim kinie po macoszemu, redukowane do roli dostarczyciela tabloidowych sensacji, zasługuje, by dostrzec w nim partnera. Rozkosz zauroczenia i ból rozstania są uniwersalne, lecz najbardziej intensywnie oddziałują na naszą psychikę, gdy są smakowane po raz pierwszy. Młodość bohaterów jest ich atutem i przekleństwem, jej entuzjazmowi towarzyszy dyskomfort braku życiowego doświadczenia. Dzielące nas od bohaterów kilka lat różnicy pozwoli spojrzeć na ich problemy jednocześnie z dystansem i pełnym zrozumieniem. Opowieść o współczesnych "niewinnych czarodziejach" wymaga użycia całkiem nowego zestawu zaklęć. Dlatego właśnie planujemy zastosowanie szeregu rozwiązań technicznych, które pozwolą jak najgłębiej wniknąć w psychikę bohaterów, poznać ich myśli i wewnętrzne przeżycia. Przede wszystkim pragniemy jednak, by niczym we "Fragmentach dyskursu miłosnego" Rolanda Barthesa zakochany zabrał głos i przemówił. Obiecujemy uważnie wsłuchać się w każde jego słowo.