TVP Kultura Środa, 30.12.2020 08:30 NIEDZIELA Z... SBB Dysk./wywiad/debata, 40 min, Polska, 2020 Scenariusz: Katarzyna Sitnik Wykonawcy: Artur Orzech (prowadzący) W kolejnym odcinku cyklicznego programu "Niedziela z..." spotykamy się z SBB (dawniej Silesian Blues Band), polskim zespołem rockowym założonym w 1971 roku w Siemianowicach Śląskich przez Józefa Skrzeka, multiinstrumentalistę i wokalistę grupy. SBB w całym okresie swojej działalności rozwijał kilka stylów muzycznych: blues rock, jazz - rock, czy wreszcie rock progresywny. 09:25 KOCIE ŚLADY Film kryminalny, 79 min, Polska 1971 Autor: Maciej Patkowski Reżyseria: Paweł Komorowski Scenariusz: Maciej Patkowski i Paweł Komorowski Zdjęcia: Tadeusz Wieżan Muzyka: Lucjan Kaszycki Aktorzy: Janusz Gajos, Mieczysław Pawlikowski, Joanna Jędryka, Alicja Jachiewicz, Jerzy Trela, Andrzej Balcerzak, Marian Cebulski, Ewa Maria Hesse, Irena Orska, Maria Kaniewska i inni Od dłuższego czasu w okolicach Zakopanego uprawia swój przestępczy proceder nieuchwytna szajka przemytników kamieni szlachetnych. Zostaje tu skierowany młody porucznik Wojciech Góralczyk, który ma rozpracować bandę. Porucznik podaje się za dziennikarza z Polskiego Radia, rzekomo zbierającego materiały o wypadkach drogowych w górach. Szczególnie interesuje go tragiczne w skutkach zdarzenie sprzed roku. Na krętej drodze w okolicach Zakopanego na przydrożnym drzewie rozbiło się wówczas dwoje turystów z Austrii. Śledczy uznali śmierć małżonków za nieszczęśliwy wypadek. Ta sprawa nie daje jednak spokoju Góralczykowi, od początku podejrzewającemu, że mogły za tym stać osoby trzecie. W barze poznaje ładną i sympatyczną kierowniczkę miejscowej szkoły, Hankę, która śpieszy się do pracy, a tymczasem jej autobus się spóźnia. Góralczyk proponuje jej podwiezienie, a podczas jazdy wypytuje o wypadek samochodowy sprzed roku. Okazuje się, że więcej na ten temat wie brat Hanki, Waldek, który jest milicjantem. To on zdradza rzekomemu dziennikarzowi parę szczegółów ze śledztwa. Przypomina sobie też, że za autem Austriaków pędziła wtedy warszawa na polskich numerach. Góralczyk postanawia sprawdzić ten trop. Porucznik jest zachwycony uroczą Hanką, z którą się zaprzyjaźnia. Dziewczynie nie ułożyło się w sprawach osobistych, jej mąż fotograf od dawna żyje własnym życiem. I to właśnie mąż Hanki, u którego Góralczyk znajdzie pewne zdjęcie, oraz kręcący się wokół jej domu tajemniczy czarny kot z białymi uszami naprowadzą porucznika na trop przestępczej grupy. Ale Góralczyk zostaje zdemaskowany i uprowadzony przez bandytów, którzy zamierzają go zlikwidować, by zatrzeć wszelkie ślady. Twórca Kocich śladów, Paweł Komorowski, debiutował filmem "Koniec nocy". Asystował m. in. Andrzejowi Munkowi przy realizacji "Człowieka na torze" i "Eroiki", współpracował z Jerzym Kawalerowiczem i Andrzejem Wajdą. Samodzielnie zrealizował ponadto "Czerwone berety", "Stajnię na Salwatorze", "Czerwone i białe", "Szaradę", seriale "Przygody pana Michała", "Misja" i "Oko proroka", "Syzyfowe prace". 11:00 W PUSTYNI I W PUSZCZY - ODC. 1 - PORWANIE Miniserial przygodowy, 50 min, Polska 1973 Autor: Henryk Sienkiewicz Scenariusz i reżyseria: Władysław Ślesicki Zdjęcia: Bogusław Lambach Muzyka: Andrzej Korzyński Aktorzy: Monika Rosca, Tomasz Mędrzak, Stanisław Jasiukiewicz, Jerzy Kamas, Edmund Fetting, Zygmunt Hobot, Zygmunt Maciejewski, Ahmed Marei, Ahmad Hegazi, Ibrahim Shemi, Emos Bango, Malija Mekki i inni Ekranizacja jednej z najpoczytniejszych powieści Henryka Sienkiewicza, która powstała w roku 1911 i była ostatnim ukończonym dziełem pisarza. Pierwowzorem Nel stała się 10 - letnia adoptowana córka przyjaciela Sienkiewicza, zaś pierwowzorem inżyniera Tarkowskiego był inż. Mieczysław Gieniusz, który pracował przy budowie Kanału Sueskiego. Handlarze niewolnikami porwali mu jedynego syna. Chłopca nigdy nie udało się odnaleźć. Usłyszaną od Gieniusza historię pisarz wykorzystał w powieści. Próby sfilmowania "W pustyni i w puszczy" podejmowali przed wojną Amerykanie, a także Włosi i Niemcy. Jednak przewidując duże trudności, wycofali się przed rozpoczęciem zdjęć. Film Władysława Ślesickiego jest wierną adaptacją powieści. Wprowadzone przez reżysera zmiany są nieliczne i polegają głównie na skondensowaniu akcji. Odtwórców ról Stasia i Nel wybrano spośród blisko 7 tysięcy dziewcząt i chłopców. Nel zagrała Monika Rosca, wówczas ośmioletnia uczennica szkoły muzycznej. W roli Stasia wystąpił urodzony w roku 1955 Tomasz Mędrzak, wtedy uczeń IV klasy liceum. Film realizowano - z przerwami - blisko trzy lata. W Egipcie kręcono plenery kairskie, w Bułgarii powstały kulminacyjne sceny I części filmu - zabicie lwa i Beduinów, sceny ze słoniem, natomiast w Sudanie - II część filmu. Meę i Kalego zagrali amatorzy z Sudanu, a epizodyczną rolę piastunki Nel, panny Oliver - Stefania Mędrzakowa, matka Tomasza. W roli Saby wystąpiły dwa płowe dogi - Łoś i Apacz. Treserem obu psów był płk Franciszek Szydełko, który wcześniej przygotowywał filmowego Szarika z "Czterech pancernych". Poczciwym słoniem Kingiem, zamiast powieściowego słonia afrykańskiego, był łagodny słoń indyjski z bułgarskiego cyrku. Wykorzystano też wiele cennych rekwizytów - m.in. dziewiętnastowieczny sztucer i egzemplarz "Pana Tadeusza" wydany w Paryżu w połowie XIX stulecia. Druga połowa XIX w. , Afryka w okresie powstania Mahdiego, przywódcy plemion mahometańskich. Nel Rawlison i Staś Tarkowski, dzieci inżynierów pracujących przy budowie Kanału Sueskiego, zostają uprowadzone w odwecie za uwięzienie przez Anglików siostry Mahdiego. Mają być zawiezione do jego siedziby. Ojcowie organizują pościg, ale burza piaskowa uniemożliwia im szybkie odnalezienie dzieci. Odnajduje je natomiast wierny pies, Saba, który pozostanie z nimi już do końca wędrówki. Karawana porywaczy może poruszać się tylko nocą, gdyż brzegi Nilu są pilnie strzeżone. Powoli zaczyna brakować żywności i wody. Do porywaczy dociera tymczasem wieść o upadku Chartumu i śmierci generała Gordona, dowódcy angielskiego garnizonu. Od tej chwili droga do obozu stoi przed nimi otworem. Ale na miejscu Mahdi decyduje się odesłać Stasia i Nel do męża swojej siostry, Ismaila. Dzieci nigdy tam nie dotrą. Przeżyją natomiast setki niezwykłych i niebezpiecznych przygód. 12:05 W PUSTYNI I W PUSZCZY - ODC. 2 - CHARTUM Miniserial przygodowy, 50 min, Polska 1973 Autor: Henryk Sienkiewicz Scenariusz i reżyseria: Władysław Ślesicki Zdjęcia: Bogusław Lambach Muzyka: Andrzej Korzyński Aktorzy: Monika Rosca, Tomasz Mędrzak, Stanisław Jasiukiewicz, Jerzy Kamas, Edmund Fetting, Zygmunt Hobot, Zygmunt Maciejewski, Ahmed Marei, Ahmad Hegazi, Ibrahim Shemi, Emos Bango, Malija Mekki i inni Staś i Nel pod opieką Chamissa i towarzyszącą im Sabą idą razem karawaną przez pustynię. Są wycieńczeni, nie mają nić do jedzenia ani do picia. W pewnym momencie Staś zauważa, że Chamis ucieka, zabierając ze sobą Sabę. Wie, że Chamis będzie próbował im pomóc ale także wie, że jeśli zajdzie potrzeba, będzie walczył po stronie Mahdiego. Docierają do Chartumu gdzie aż wrze od nienawiści do białych. Staś staje przed obliczem Mahdiego, ale wbrew wcześniejszym radom, aby zachował pokorę, chłopiec stawia się... 13:05 MONTEVERDI. U ŹRÓDEŁ OPERY (CLAUDIO MONTEVERDI AT THE ROOT OF ALL OPERA) Film dokumentalny, 64 min, Francja, 2017 Reżyseria: Philippe Beziat Claudio Monteverdi, wybitny włoski kompozytor, jeden z pierwszych twórców opery. Stworzony przez niego "Orfeusz" (L ' Orfeo) był pierwszym arcydziełem tego gatunku. Życie Monteverdiego zostało bardzo dobrze udokumentowane (m.in. archiwa pisane). Film opowiada o życiu kompozytora, czemu towarzyszą odtworzenia jego muzyki przez współczesnych artystów. 14:20 KTÓRĘDY PO SZTUKĘ - CAVALLINO Magazyn, 6 min, Polska, 2020 Reżyseria: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Scenariusz: Anna Zakrzewska, Tomasz Filiks Zdjęcia: Magda Seweryn, Kamil Hasiuk Wykonawcy: Grażyna Bastek Popularnym motywem malarskim zaczerpniętym z Nowego Testamentu jest Sen Świętego Józefa. Historia sztuki zna trzy różne wersje tego motywu. Pierwszy odnosi się do snu, w którym Anioł przekonuje Józefa, że dziecko poczęte w Marii będzie Mesjaszem. Drugi Sen miał być ostrzeżeniem przed czyhającym ze strony Heroda niebezpieczeństwem. Trzeci zaś miał mieć miejsce w Egipcie, i miał upewnić Józefa o możliwości powrotu Świętej Rodziny do domu. Który ze snów został przedstawiony na obrazie Bernarda Cavallino znajdującym się w Muzeum Narodowym w Warszawie? O tym opowie Grażyna Bastek. 14:30 TAMTE LATA, TAMTE DNI - MAJA KOMOROWSKA Dysk./wywiad/debata, 25 min, Polska, 2020 Reżyseria: Joanna Makowska Wykonawcy: Marta Perchuć-Burzyńska (prowadzący) Tym razem o swoim dzieciństwie i dorastaniu opowiada wybitna aktorka filmowa i teatralna Maja Komorowska. 15:50 W SYBERYJSKICH LASACH (DANS LES FORTS DE SIBRIE) Film przygodowy, 95 min, Francja, 2016 Reżyseria: Safy Nebbou Scenariusz: Safy Nebbou, David Oelhoffen Zdjęcia: Gilles Porte Muzyka: Ibrahim Maalouf Aktorzy: Raphal Personnaz, Evgeniy Sidikhin Pewnego dnia Teddy postanawia rzucić wszystko: pracę, życie w hałaśliwym mieście, przyjaciół. Wyjeżdża na daleką Syberię, nad jezioro Bajkał, mając nadzieję, że tam właśnie odzyska spokój duszy. Kontakt z dziką naturą, w iście spartańskich warunkach sprawia, że bohater odnajduje w sobie to, czego zawsze szukał. Ekstremalne zimno, samotność, wszechobecna gęsta mgła doprowadzają Teddy'ego prawie do śmierci. Nieoczekiwanie nadchodzi pomoc ze strony Aleksjeja, Rosjanina, który od wielu lat mieszka w syberyjskich lasach. To początek ich wielkiej przyjaźni. 17:55 URODZENI ARTYŚCI - ZOFIA I MAGDALENA FORTECKIE Reportaż, 25 min, Polska, 2020 Reżyseria: Grzegorz Jankowski Tym razem para prowadzący jadą na Podhale, do Zakopanego. Odwiedzają tam Zofię Fortecką, znaną, zakopiańską artystkę, malującą na szkle, oraz jej córkę, Magdalenę. 18:55 MAŁE KOBIETKI ODC. 3 (LITTLE WOMEN) Miniserial kostiumowy, 59 min, Wielka Brytania 2017 Reżyseria: Vanessa Caswill Scenariusz: Heidi Thomas Aktorzy: Emily Watson, Maya Hawke, Willa Fitzgerald, Annes Elwy, Kathryn Newton, Dylan Baker, Jonah Hauer - Kin, Michael Gambon Odc 3 Rodzina March powiększa się, ale wątłe zdrowie Beth przysparza wszystkim zmartwień. Podczas podróży po Europie Amy spotyka Lauriego. Tymczasem nowojorska przygoda Jo staje pod znakiem zapytania, kiedy dziewczyna otrzymuje tragiczne wieści z domu. 21:45 WIĘCEJ NIŻ FIKCJA - ANDRIEJ TARKOWSKI. W ŚWIĄTYNI KINA (ANDREY TARKOVSKY. A CINEMA PRAYER) Film dokumentalny, 97 min, Szwecja/Rosja, 2019 Reżyseria: Andrey Tarkovsky Scenariusz: Andrey Tarkovsky Zdjęcia: Alexey Naidenov Dokument przedstawia sylwetkę Andrieja Tarkowskiego, mistyka kina, najważniejszego twórcę rosyjskiej kinematografii. Film został zrealizowany przez syna artysty, powstał w oparciu o unikalne archiwa, dzięki którym bliżej poznajemy wielkiego mistrza. 23:50 JAZZ - JAZZ JAMBOREE '70 - STUDIO JAZZOWE POLSKIEGO RADIA Koncert, 21 min, Polska, 1970 Wykonawcy: Tomasz Stańko, Zbigniew Namysłowski, Jan "Ptaszyn" Wróblewski, Janusz Muniak, Studio Jazzowe PRiTV Fragmenty XIII Międzynarodowego Festiwalu Jazzowego "Jazz Jamboree '70". W programie: kompozycja Tomasza Stańki pt. "Szkic trzeci", utwór Zbigniewa Namysłowskiego "Nieprzespana noc", kompozycja Jana "Ptaszyna" Wróblewskiego pt. "Pretekst geminus". 00:20 28 MIĘDZYNARODOWY FESTIWAL MUZYKI JAZZOWEJ JAZZ JAMBOREE '86. NIEMEN, URBANIAK, KAROLAK Koncert, 30 min, Polska, 1986 Wykonawcy: Michał Urbaniak, Wojciech Karolak, Czesław Niemen Występ Michała Urbaniaka, Czesława Niemena i Wojciecha Karolaka na Festiwalu Muzyki Jazzowej w 1986 roku. Trzy odmienne temperamenty polskiej muzyki połączyły swoje siły w jednym specjalnym koncercie. 03:10 KINO NOCNE - NIBELUNGI: ZEMSTA KRYMHILDY (NIBELUNGEN: KRIEMHILDS RACHE) Dramat fantasy, przygodowy, 124 min, Niemcy, 1924 Reżyseria: Fritz Lang Scenariusz: Thea Von Harbou, Fritz Lang Zdjęcia: Carl Hoffmann Aktorzy: Hans Carl Mueller, Gertrud Arnold, Hubert Heinrich, Iris Roberts, Georg Jurowski, Hans Adalbert Schlettow Monumentalna, dwuczęściowa ("Zygfryd" i "Zemsta Krymhildy") saga filmowa, oparta na średniowiecznym eposie sławiącym życie starogermańskich plemion w czasach podbojów Hunów.