TVP Kultura Czwartek, 03.12.2020 08:30 TAMTE LATA, TAMTE DNI - JERZY ILLG Dysk./wywiad/debata, 25 min, Polska, 2020 Reżyseria: Joanna Makowska Wykonawcy: Marta Perchuć-Burzyńska (prowadząca) Tym razem swoje dzieciństwo i młodość wspomina znany krytyk literacki i wieloletni redaktor naczelny Społecznego Instytutu Wydawniczego "Znak", Jerzy Illg. 09:00 PARĘ OSÓB, MAŁY CZAS Dramat psychologiczno - obyczajowy, 105 min, Polska 2005 Scenariusz na podstawie książki Jadwigi Stańczakowej "Dziennik we dwoje" i reżyseria: Andrzej Barański Zdjęcia: Dariusz Kuc Aktorzy: Krystyna Janda, Andrzej Hudziak, Igor Przegrodzki, Zdzisław Wardejn, Krystyna Tkacz, Arkadiusz Detmer, Monika Obara, Elżbieta Kępińska, Witold Skaruch, Żanna Gierasimowa i inni Andrzej Barański już w połowie lat 80. myślał o przeniesieniu na ekran "Zawału" Mirona Białoszewskiego, ale na przeszkodzie stawały mu kłopoty z pozyskaniem praw autorskich i zdobyciem funduszy na produkcję. Pod koniec lat 90. miał już gotowy scenariusz o jego serdecznej przyjaciółce i sekretarce, niewidomej Jadwidze Stańczakowej, ale znów musiało minąć kilka lat, nim wreszcie projekt doczekał się realizacji. Za kanwę scenariusza posłużyła książka Jadwigi Stańczakowej "Dziennik we dwoje", na podstawie której powstała kameralna i subtelna, niezwykle ciepła, ale przenikliwa opowieść o przyjaźni dwojga artystów pióra, uhonorowana m. in. na FPFFw Gdyni w 2005 r. nagrodą za wybitną kreację Krystyny Jandy i nagrodą dziennikarzy, oraz nagrodą na festiwalu w Karlovych Varach za główną rolę męską dla równie znakomitego Andrzeja Hudziaka. Akcja filmu obejmuje lata 1975 - 1982 i ukazuje złożone relacje Mirona Białoszewskiego i Jadwigi Stańczakowej z punktu widzenia tej ostatniej. Trudno jednak powiedzieć, że jest to wyłącznie jej relacja: niewidoma kobieta oglądała bowiem i poznawała świat oczyma Mirona, czy to podczas przejażdżek z nim po mieście (co prawda, często w środku nocy, bo pisarza drażnili ludzie i światło słoneczne), czy to poprzez jego teksty opisujące rzeczywistość. Potrzebowali siebie nawzajem, mimo że nie umieli nazwać tego, co ich łączyło: przyjaźń, bliskość duchowa, platoniczne uczucie? On - nadwrażliwy egoista, kapryśny introwertyk, odsuwał od siebie wszystko, co stanowiło prozę codziennej egzystencji. Potrzebował kogoś, kto by się nim opiekował i pilnował bieżących spraw: od kupowania ubrań, sprzątania i prania, poprzez załatwianie spraw urzędowych, po przepisywanie jego tekstów, umawianie spotkań z wydawcami i czytelnikami. Ona pragnęła za wszelką cenę żyć jak ludzie widzący, być aktywna i samodzielna, czuć się potrzebna. Po rozstaniu z wieloletnim przyjacielem, nazwanym w filmie Jackiem, Białoszewski stał się jeszcze bardziej zależny od niej i grona znajomych, sąsiadów, przyjaciół, którzy dbali o niego i jego sprawy pod dyskretne dyktando Jadwigi. On nie bardzo umiał okazywać wdzięczność, bywał wobec niej opryskliwy, ale też potrafił jak nikt inny pocieszyć ją w samotności i depresji, na którą cierpiała. Gdy Jadwiga też zapragnęła pisać, bezceremonialnie krytykował jej wiersze, powodowany doświadczeniem, ale i zawodową zazdrością. Nie chciał mieć przy sobie konkurentki, która początkowo podejmowała te same tematy, opisywała te same miejsca i osoby co on, lecz jednocześnie udzielał jej cennych wskazówek pisarskich. Gdy zdołał ją przekonać, że powinna się skupić na swych odczuciach i przeżyciach osoby niewidomej, przyniosło to korzyść im obojgu: jej wiersze zyskały na autentyzmie i oryginalności, on przestał się obawiać rywalizacji i porównań. Nie ma w tym filmie wyraźnie zarysowanej akcji, linearnej fabuły, są za to drobne obrazki z PRL - owskiej codzienności, w której oboje żyli (kłopoty z zaopatrzeniem, problemy ze zdobyciem telefonu, biurokracja, nie najłatwiejsze warunki mieszkaniowe itp.), ale także z cowtorkowych spotkań literackich w mieszkaniu pisarza, z jego wieczorów autorskich, spacerów z Jadwigą po mieście. Film Andrzeja Barańskiego opowiada również o tym, jak ta zgrzebna rzeczywistość przekształca się w sztukę, staje się tworzywem literackim, dając dzieła najwyższej próby. 11:00 PRZEPROWADZKI - ODC. 6/10 - NOCNIK PANNY AGATY TURSKIEJ Serial obyczajowy, 51 min, Polska, 2000 Reżyseria: Leszek Wosiewicz Scenariusz: Cezary Harasimowicz Zdjęcia: Krzysztof Ptak, Piotr Śliskowski, Jacek Januszyk Muzyka: Michał Lorenc Aktorzy: Kinga Preis, Krzysztof Banaszyk, Leon Charewicz, Maja Ostaszewska, Dawid Łepkowski, Anna Samusionek, Agnieszka Wagner, Cezary Harasimowicz, Olaf Lubaszenko, Małgorzata Lorentowicz, Paweł Deląg Rok 1920. Armia Czerwona zbliża się do Warszawy. Szczygieł zgłasza się na ochotnika do wojska polskiego. Dostaje rozkaz sformowania oddziału transportowego. Wojenna zawierucha rzuca Cześka i jego towarzyszy broni w pobliże Radzymina, a dokładnie do posesji państwa Kubiczów. Służąca Agata zakochuje się w Szczygle. Dziewczyna usługuje starej pani Kubicz, bez przerwy domagającej się "la tasse de nuit", czyli po prostu nocnika. Obowiązkowość Agaty przeradza się w heroizm, kiedy na posiadłość napadają bolszewicy. Nie waha się narazić życia, byle tylko uchronić nocnik od zguby. Na szczęście, w sukurs służącej przychodzi polska konnica. 12:05 PRZEPROWADZKI - ODC. 7/10 - NICZYJ PORTRET Serial obyczajowy, 53 min, 10 odc. , Polska 2001 Reżyseria: Leszek Wosiewicz Scenariusz: Cezary Harasimowicz Zdjęcia: Krzysztof Ptak, Piotr Śliskowski, Jacek Januszyk Muzyka: Michał Lorenc Aktorzy: Kinga Preis, Krzysztof Banaszyk, Maja Ostaszewska, Leon Charewicz, Krzysztof Pieczyński, Wiktor Zborowski, Olaf Lubaszenko, Krystyna Tkacz, Konrad Jakoniuk, Oktawian Kuc, Krzysztof Gaduła - Zawratyński i inni Rok 1926. Nadchodzi czas kryzysu. Zarówno w państwie, jak i w firmie i rodzinie Szczygłów. Celina, wciąż nie mogąc przeboleć straty męża, a teraz jeszcze przemijającej młodości, coraz częściej zagląda do kieliszka. Towarzysz wspólnych popijaw, malarz Kuśmider, właśnie kończy portret prezydenta Wojciechowskiego. Brakuje mu jednak pieniędzy na przewiezienie dzieła do gmachu Sejmu. Celina prosi Czesława o pomoc. Tymczasem w Warszawie wybuchają zamieszki. Celina, która jest świadkiem strzelaniny pomiędzy zwolennikami prezydenta i Józefa Piłsudskiego, doznaje szoku. Widząc jej stan, Czesław podejmuje się przetransportować portret "na krechę". Kuśmider, dowiedziawszy się, że wojska Piłsudskiego zyskują przewagę, szybko przemalowuje twarz Wojciechowskiego na oblicze marszałka. Frak, niestety, pozostawia nienaruszony i podczas transportu fałszerstwo wychodzi na jaw. Zdesperowany artysta w ostatniej chwili przerabia więc obraz na modłę kubistyczną. 13:10 DZIEWCE Z CIORTEM Film dokumentalny, 14 min, Polska, 1974 Reżyseria: Piotr Szulkin "A w niedzielę z porania..." tymi słowami zaczyna się ballada, jeden z najstarszych zabytków polskiej kultury ludowej, której filmowej transpozycji dokonał reżyser. Treścią ballady są losy dziewczyny wiejskiej Kasi, która zbyt często uczęszczała do karczmy, prowadziła rozwiązły tryb życia, zamordowała troje nieślubnych dzieci. Pewnej niedzieli z rana, po wyjściu z kościoła, spotyka młodzieńca, który okazuje się diabłem. Porywa Kasię do piekła, aby tam pokutowała za grzechy. Inscenizacja, scenografia i koncepcja obrazu są wierne folklorystycznej koncepcji teatru jasełek, zabarwionego atmosferą moralitetu. "Kanwę filmu stanowi jeden z najstarszych zabytków kultury ludowej - ballada ""A w niedzielę z porania"". Strofy ballady zostały zilustrowane scenkami aktorskimi". 14:35 SYNDROM WENECKI (THE VENICE SYNDROME) Film dokumentalny, 51 min, Włochy, 2012 Reżyseria: Andreas Pichler Wenecja uważana jest za najpiękniejsze i najbardziej romantyczne miejsce na świecie. Gondole, kanały, zabytki, nietypowe położenie i architektura powodują, że corocznie odwiedza Wenecję 20 milionów turystów, czyli około 60 tysięcy dziennie. Dokument ukazuje jednak Wenecję z innej strony. Porusza narastający problem, jakim jest upadek miejskiego życia. Rosnące w zastraszającym tempie ceny mieszkań powodują wyprowadzki mieszkańców i pustoszenie dzielnic. Tym samym, Wenecja staje się miastem duchów i jedynie przystanią dla monstrualnych wycieczkowców. 15:40 BRZEZINA Dramat, 91 min, Polska, 1970 Scenariusz i reżyseria: Andrzej Wajda Zdjęcia: Zygmunt Samosiuk Muzyka: Andrzej Korzyński Aktorzy: Olgierd Łukaszewicz, Daniel Olbrychski, Marek Perepeczko, Danuta Wodyńska, Elżbieta Żołek, Mieczysław Stoor, Jan Domański, Andrzej Kotkowski "Andrzej Wajda po raz pierwszy (i nie ostatni) dokonał niemożliwego. Zrobił film nasycony treściami filozoficznymi, a jednocześnie pełen nieposkromionej zmysłowej urody. A najdziwniejsze, że uroda ta bierze się ze śmiałej transpozycji malarstwa Jacka Malczewskiego" - pisał o "Brzezinie" jeden z krytyków. Związki filmu z twórczością autora słynnego obrazu obrazu Melancholia podkreślano zresztą wielokrotnie. Trudno się dziwić. Wajda z rozmysłem stylizował niektóre sceny na płótna Malczewskiego. Wszechstronność plastycznej wrażliwości reżysera sprawiła, że w "Brzezinie" dostrzec można też wpływy innych mistrzów pędzla, choćby Gierymskiego i Wyspiańskiego. W umiejętnym nasyceniu filmu malarskimi aluzjami miał też swój udział operator Zygmunt Samosiuk, który potrafił tak wkomponować żywe obrazy w tkankę fabuły, że nie zaburzają one płynności narracji. Scenariusz "Brzeziny" powstał na kanwie noweli Jarosława Iwaszkiewicza pod tym samym tytułem. Leśniczówkę, położoną analogicznie jak w literackim pierwowzorze, znaleziono w Puszczy Kampinoskiej. Tu i ówdzie reżyser pozwolił sobie na zmiany wobec tekstu Iwaszkiewicza. Odmłodził bohaterów, dodał Bolesławowi wojskową przeszłość, śmielej potraktował sceny erotyczne, dopisał też kilka nowych dialogów. Pomimo to udało mu się zachować ducha i filozoficzną głębię noweli. "Brzezina" na ekranie pozostała przede wszystkim kameralną, intymną, poruszającą historią o miłości, śmierci i samotności. Ciekawostką może być fakt, że utwór Wajdy jest pierwszym filmem wyprodukowanym przez polską telewizję, który wyświetlano także w kinach. Choć nie podejmuje, typowych dla twórcy "Kanału", wielkich narodowych tematów, został doceniony przez krytykę zarówno w kraju, jak i za granicą (niektórzy widzieli w nim nawet arcydzieło). Zdobył też kilka prestiżowych wyróżnień, w tym: Złoty Medal - dla najlepszego filmu oraz nagrodę za najlepszą rolę męską dla Daniela Olbrychskiego na MFF w Moskwie w 1971 r. , nagrodę na Międzynarodowych Targach Filmu Dokumentalnego i Telewizyjnego MIFED w Mediolanie za najwybitniejszy fabularny obraz roku zrealizowany na taśmie barwnej dla TV (1970) oraz Złote Grono dla filmu i nagrodę dla Daniela Olbrychskiego na LLF w Łagowie (1971). Akcja "Brzeziny" toczy się w latach dwudziestych. W zagubionym w puszczy domku mieszka leśnik Bolesław. Śmierć żony całkowicie odmieniła jego życie. Jedynie obecność córeczki Oli i gosposi Maliny sprawia, że nie został kompletnym odludkiem. Pewnego dnia Bolesława odwiedza brat Stanisław. Przyjechał prosto z Davos. Jest ciężko chory na gruźlicę. Wie, że niebawem umrze. Pragnie jednak do końca cieszyć się pełnią życia. Jego rozpaczliwa fascynacja urodą świata i sztucznie hałaśliwy sposób bycia coraz bardziej drażnią Bolesława, ale i budzą go z duchowego odrętwienia. Rozpoczyna się podświadoma, uczuciowa rywalizacja obu braci. Dla jednego z nich skończy się ona śmiercią, drugiego zaś przywróci życiu. 17:45 KSIĘGA PRZESTRZENI - ZIELONE NUMERY Magazyn, 30 min, Polska, 2020 Reżyseria: Tomasz Drozdowicz Scenariusz: Beata Hyczko Zdjęcia: Andrzej Wojciechowski Wykonawcy: Jakub Tolak W odcinku pokazujemy budynki stanowiące efekt poszukiwań w zakresie architektury ekologicznej, bardziej przyjaznej środowisku naturalnemu, lepiej wpisanej w krajobraz i odpowiadającej na wyzwania, jakie niesie kryzys klimatyczny. Pojawią się tu zielone dachy i zielone ściany, a także mieszkania wyposażone we własne szklarnie. Przedstawimy: - Dom mieszkalny Evergreen 365 w Poznaniu (Insomia): eksperymentalny budynek wielorodzinny, w którym każde mieszkanie zostało wyposażone w niewielką własną szklarnię ulokowaną na balkonie lub tarasie. - Przedszkole nr 4 w Żorach (to projekt): przedszkole na osiedlu domów jednorodzinnych, które z braku miejsca na tradycyjny ogródek jordanowski, otrzymało ogród na dachu. - Filia Dąb Domu Kultury Koszutka w Katowicach (PA+U Rafał Mazur): dom kultury w trudnej dzielnicy Katowic wtopiono w zieleń pobliskiego parku dzięki porośniętej zielenią rampie, - Siedziba Fundacji Nauki Polskiej w Warszawie (FAAB): jedyny dotychczas zrealizowany w tej skali i zarazem w pełni udany przykład zastosowania żyjących, roślinnych, pionowych ścian w elewacji budynku, - Zespół apartamentów River View w Gdańsku (APA Wojciechowski): rzadki przypadek połączenia świetnego projektu architektury mieszkaniowej z działaniami na rzecz zapewnienia mieszkańcom maksymalnej ilości zieleni w ramach wielkomiejskiego kwartału położonego w ścisłym centrum historycznego miasta, O swoich projektach opowiadać będą: Szymon Januszewski (Evergreen 365), Adam Białobrzeski (Fundacja Nauki Polskiej). Temat uzupełni esej Oskara Grąbczewskiego prezentujący historię trzech słynnych konkursów na projekt Świątyni Opatrzności na warszawskim Wilanowie, a przede wszystkim zwycięzcę ostatniego z nich. Ten wizjonerski, niezwykle nowatorski pod względem rozwiązań ekologicznych, o dziesięciolecia wyprzedzający swoją epokę projekt Marka Budzyńskiego, okazał się zbyt śmiały i nigdy nie doczekał się realizacji. 18:15 KTÓRĘDY PO SZTUKĘ - ANNA BILIŃSKA Magazyn, 5 min, Polska, 2020 Reżyseria: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Scenariusz: Anna Zakrzewska, Tomasz Filiks Zdjęcia: Magda Seweryn, Kamil Hasiuk Wykonawcy: Renata Higersberger Anna Bilińska - Bohdanowicz urodziła się w 1854 roku w Złotopolu. Była pierwszą polską artystką, która zdobyła akademickie wykształcenie, i której dzieła pokazywano na najważniejszych wystawach i salonach sztuki w XIX wieku. Nagrodzono ją złotym medalem na Salonie 1887 roku i srebrnym na Wystawie Światowej w Paryżu w roku 1889. Bilińska malowała martwe natury, pejzaże, ale przede wszystkim była cenioną i znaną portrecistką. Większość jej prac pozostała w prywatnych, zagranicznych kolekcjach. Jedną z nielicznych znajdujących się w polskich zbiorach jest akademicki portret czarnoskórej modelki, który powstał na zajęciach na paryskiej Akademii Julian. Obraz trafił do zbiorów znanego polskiego kolekcjonera Dominika Jeżewskiego, który w 1933 roku zdecydował się najpierw na oddanie go w depozyt, a potem na sprzedanie obrazu warszawskiemu Muzeum Narodowemu. Płótno zaginęło jednak na długie lata podczas II Wojny Światowej. Dopiero osiem lat temu obraz trafił ponownie do polskich zbiorów. Opowie o nim Renata Higersberger. 21:35 CZWARTKOWY KLUB FILMOWY - ZABAWNA DZIEWCZYNA (FUNNY GIRL) Film biograficzny, 142 min, USA 1968 Reżyseria: William Wyler Scenariusz na podstawie musicalu Isobel Lennart z piosenkami Jule’a Styne’a i Boba Merrilla: Isobel Lennart Aktorzy: Barbra Streisand, Omar Sharif, Kay Medford, Anne Francis, Walter Pidgeon, Lee Allen, Mae Questel, Gerald Mohr i inni Stosunkowo krótkie (59 lat), ale barwne życie Fanny Brice zmarłej w 1951 r. amerykańskiej aktorki i piosenkarki, niejednokrotnie inspirowało twórców scenicznych i filmowych. W 1939 r. powstał film oparty na jej biografii "Rose of Washington Square", co zresztą pociągnęło za sobą proces sądowy o naruszenie prywatności wygrany przez Fanny. W 13 lat po jej śmierci na Broadway trafił z kolei musical "Funny Girl", w którym postać bohaterki brawurowo kreowała Barbra Streisand. Jego kinową wersję wyreżyserował William Wyler, powierzając rolę Fanny sprawdzonej już odtwórczyni. Także i tym razem Barbra odniosła sukces jej występ Akademia Filmowa uhonorowała Oscarem dla najlepszej aktorki. Pierwsze lata XX w. Brzydka, ale pełna determinacji Fanny Brice, dziewczyna z rodziny węgierskich Żydów przybyłych do Ameryki i zamieszkałych w nowojorskiej dzielnicy Lower East Side, marzy o karierze artystycznej na Broadwayu. Porzuca szkołę i zaczyna występować w śpiewająco - tańczących chórkach w Keeney’s Music Hall. Paradoksalnie, jej nieudolne wysiłki, by nadążyć za innymi rozbawiają publiczność od łez, dzięki czemu Fanny zyskuje możliwość indywidualnych popisów. Tam również zwraca na nią uwagę notoryczny podrywacz i hazardzista Nick Arnstein. Niebawem wieść o talentach Fanny dociera do samego Florenza Ziegfelda, który zatrudnia ją do swojego zespołu Ziegfeld Follies. Przewrotny pomysł Fanny, która nieco zmienia finałowy numer podczas premierowego przedstawienia, znów okazuje się sukcesem. Panna Brice zyskuje status gwiazdy i możliwość samodzielnego dobierania sobie materiału artystycznego. Ponownie spotyka Nicka Arnsteina i bardzo przeżywa jego wyjazd na rok do Europy. Kiedy znów natyka się na niego przypadkowo podczas występów w Baltimore, zostaje jego kochanką i pod wpływem impulsu porzuca zespół Ziegfeld Follies, by podążyć za ukochanym do Europy. Na statku biorą ślub, a gdy wracają do Ameryki, Fanny wydaje na świat córkę. Niestety, szczęście opuszcza Nicka: przegrywa ogromną sumę, musi nawet sprzedać dom. Obowiązek utrzymania rodziny przejmuje Fanny, która wraca do Ziegfeld Follies i szybko odzyskuje dawną pozycję. Ale mąż, zazdrosny o jej sukcesy, wyjeżdża do Nowego Jorku. Przegrywa coraz większe sumy, a jego długi rosną w zastraszającym tempie. Odrzuca jednak pomoc żony, woląc wdawać się w ciemne interesy. Aresztowany i skazany na półtora roku więzienia błaga Fanny, by się z nim rozwiodła. Ona jednak nie chce o tym słyszeć. Występuje jeszcze więcej niż zwykle, próbując pracą zagłuszać problemy. Dopiero gdy Nick wychodzi na wolność, zgadza się na rozwód, świadoma, że ich związek nie ma przyszłości. Ale zachowuje po nim dobre wspomnienia, bo dzięki Nickowi czuła się piękna. 00:25 SCENA MUZYCZNA - KINGA GŁYK Koncert, 50 min, Polska, 2020 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Wykonawcy: Kinga Głyk, Marek Horodniczy (prowadzący) W kolejnym odcinku "Sceny muzycznej" wystąpi Kinga Głyk, uważana za najlepszą polską basistkę młodego pokolenia i wschodzącą gwiazdę muzyki jazzowo - bluesowej. Najnowszy album artystki został wydany przez jedno z najbardziej uznanych wydawnictw na świecie WARNER MUSIC GROUP COMPANY. Koncerty promujące płytę "Dream" odbędą się w USA, Kanadzie, Norwegii, Francji i wielu innych krajach. 01:50 NA WSCHÓD OD HOLLYWOOD - EGZAMIN (BACALAUREAT) Dramat, 122 min, Rumunia/Francja/Belgia, 2016 Reżyseria: Cristian Mungiu Scenariusz: Cristian Mungiu Zdjęcia: Tudor Vladimir Panduru Aktorzy: Adrian Titieni, Maria Dragus, Lia Bugnar, Malina Manovici, Vlad Ivanov, Rares Andrici, Gelu Colceag Dramat nagrodzony Złotą Palmą na festiwalu w Cannes. Eliza kończy liceum, pozostał jej tylko egzamin dojrzałości i ma już drogę otwartą na studia w Londynie. O tym marzy przede wszystkim jej ojciec, Romeo Aldei, który sam stracił kiedyś szansę wyrwania się z prowincjonalnego rodzinnego miasteczka i w ogóle z kraju trawionego korupcją. Zrobi więc wszystko, by Eliza bez przeszkód wyruszyła na podbój świata. Ale na dzień przed maturą dziewczyna zostaje brutalnie zaatakowana na ruchliwej ulicy, napastnik próbował ją nawet zgwałcić. Romeo zdaje sobie sprawę, że ten dramat może zaważyć na przyszłości córki. Teraz nie cofnie się już przed niczym, by Eliza jednak zdała maturę i to z jak najlepszym wynikiem. Dlatego prosi o pomoc przyjaciela z dawnych lat, obecnie komendanta policji, który ma znajomości wśród członków komisji egzaminacyjnej. Choć Romeo Aldei zawsze przeciwstawiał się korupcji, teraz jednak nie zawaha się jako lekarz obiecać przyspieszenie operacji wuja jednego z policjantów. Oczywiście w zamian za "drobną" przysługę - za pomyślnie zdany egzamin przez córkę. 04:10 KINO NOCNE - MIASTO PRYWATNE Film sensacyjny, 73 min, Polska 1994 Scenariusz i reżyseria: Jacek Skalski Zdjęcia: Andrzej Adamczak Muzyka: Marcin Krzyżanowski Aktorzy: Maciej Kozłowski, Bogusław Linda, Maria Gładkowska, Mirosław Baka, Dariusz Gnatowski, Mirosław Zbrojewicz, Krzysztof Zaleski, Krzysztof Kiersznowski, Jan Tesarz, Mariusz Jakus, Piotr Gąsowski i inni Jacek Skalski, autor kilku scenariuszy filmów krótko - i długometrażowych, jako reżyser zadebiutował w roku 1989 filmem "Chce mi się wyć". Cztery lata później zrealizował "Miasto prywatne", którego temat inspirowany był działalnością w naszym kraju coraz liczniejszych i lepiej zorganizowanych grup przestępczych. Skalski przedstawił swoistą "monografię" jednego z takich gangów, począwszy od podwórkowej paczki chuliganów do ukształtowanej na wzór mafijny, niezwykle groźnej grupy bandytów. Niewielkie, podwarszawskie miasto. Na jednym z wielu szpetnych podwórek rządzi paczka małolatów - Ali, Pawik i "blond bogini" Małgośka, obiekt erotycznej fascynacji obu "wodzów". Razem spędzają wieczory, piją najtańsze wino, snują plany na przyszłość. Kilka lat później ta sama ferajna to już typowy młodzieżowy gang. Ali i Pawik skupiają wokół siebie grupę rówieśników, którzy nie potrafili zrealizować swoich marzeń i znaleźć swego miejsca w społeczeństwie, a teraz chcą jedynie wieść wygodną i łatwą egzystencję. Brutalne napady, kradzieże to ich pomysł na życie. Mija kolejnych parę lat i gang nastolatków przeobraża się w lokalną mafię. Ali, Pawik, Barnaba, Dziurga i Kaczor nie cofają się przed okrucieństwem i morderstwami, organizują poważne napady, obracają dużymi pieniędzmi. "To miasto jest nasze" - mówią i nie jest to stwierdzenie bez pokrycia. Instrumentami ich władzy są przemoc i gwałt. Na gangsterów przychodzi jednak chwila próby. Nowy układ władzy po wyborach 1989 roku zmienia polską rzeczywistość. Mafia Alego i Pawika wchodzi w nieformalne układy z politykami. Wdaje się też w konflikt z mafią rosyjską. Gra zaczyna iść o naprawdę wielką stawkę. Wokół obu przywódców coraz częściej ścielą się trupy. Z czasem powiązania z Alim i Pawikiem przestają być dla polityków wygodne. Narasta potrzeba pozbycia się niewygodnego sojusznika. W gangu dochodzi do pierwszych poważnych nieporozumień. W miejsce przyjaźni pojawia się podejrzliwość, solidarność zastępuje nieufność, miłość kończy się gorzkim zawodem. W pewnym momencie dla Alego i Pawika miasto staje się zbyt małe. Któryś z nich będzie musiał zginąć.