TVP Historia Środa, 13.01.2021 Zmiany z dnia 13.01.2021 w stosunku do raportu z dnia 08.01.2021 (dodano pozycję programową) 17:25 POLSKA I ŚWIAT Z HISTORIĄ W TLE - MAJOR I DZIEWCZYNA Reportaż, 15 min, Polska, 2011 Scenariusz: Rafał Mierzejewski 1 października 2011 roku w miejscowości Zajezierze, pod Sztumem, odsłonięto tablicę pamiątkową, poświeconą majorowi Zygmuntowi Szendzielarzowi ps. Łupaszka, dowódcy 5. Wileńskiej Brygady AK i Lidii Lwow Eberle ps. Lala, jego łączniczce, sanitariuszce i towarzyszce życia. Lidia Lwow Eberle, pochodząca z rosyjskiej książęcej rodziny, w 1943 roku została łączniczką Zygmunta Szendzielarza Łupaszki, który z ramienia AK przejął dowództwo nad pozostałymi przy życiu żołnierzami Kmicica. Poznała jego taktykę, polegającą na ciągłej wędrówce oraz dzieleniu swych sił na mniejsze oddziały, operujące osobno i spotykające się w umówionych wcześniej miejscach. Dzięki temu 5. Wileńska Brygada była praktycznie nieuchwytna, a major Zygmunt Szendzielarz zdobył sobie opinię jednego z najzdolniejszych partyzantów II wojny światowej. Podczas uroczystości w Zajezierzu wystąpiła grupa rekonstrukcyjna Powiśle, odtwarzająca działania 5. Wileńskiej Brygady AK m.in. Zobaczyliśmy mundury i uzbrojenie podwładnych majora. Dodatkową atrakcją był pokaz musztry szwadronu konnego, który działał w składzie Brygady na Wileńszczyźnie.