TVP Historia Piątek, 15.01.2021 06:50 BYŁ TAKI DZIEŃ - 15 STYCZNIA Felieton, 2 min, Polska, 2005 Autor: Janusz Weychert 1831 - Victor Hugo zakończył pisanie "Dzwonnika z Notre Dame"; 1969 - wyroki dla Jacka Kuronia i Karola Modzelewskiego za "wywoływanie niepokojów studenckich"; 1971 - otwarto Wielką Tamę w Assuanie; 1990 - mieszkańcy Berlina wdarli sie do siedziby "Stasi"; 07:20 BODO - ODC. 4 Serial biograficzny, 54 min, Polska, 2015 Reżyseria: Michał Rosa, Michał Kwieciński Scenariusz: Piotr Derewenda, Doman Nowakowski Zdjęcia: Kamil Płocki Muzyka: Atanas Valkov Aktorzy: Antoni Królikowski, Agnieszka Wosińska, Anna Pijanowska, Piotr Żurawski, Mariusz Bonaszewski, Adam Fidusiewicz odc. 4 Minęły dwa lata. Zdesperowany Eugeniusz mieszka w Pabianicach pod Łodzią, gdzie występuje w miejscowych spelunkach. Miasto pogrążone jest w epidemii grypy hiszpanki. Wkrótce okazuje się także, że bardzo poważnie chory jest Teodor. Eugeniusz razem z rodzicami przeprowadza się do Warszawy i z jeszcze większą determinacją rozpoczyna walkę o sukces na scenie. 08:25 PO PRLU - ZABÓJSTWO MINISTRA JACKA DĘBSKIEGO Dysk./wywiad/debata, 25 min, Polska, 2020 Scenariusz: Grzegorz Sieczkowski, Paweł Krzemiński Zdjęcia: Marcin Krynicki, Michał Jarosiński, Witold Karaś, Adam Fręśko Wykonawcy: Beata Michniewicz (prowadzący) Program "Po PRLu" analizuje wydarzenia z czasów narodzin III RP i jej pierwszych lat. W tym odcinku Beata Michniewicz ze swoim gościem, Jerzym Jachowiczem, znanym dziennikarzem śledczym, rozmawia o zabójstwie byłego ministra Jacka Dębskiego, który został zamordowany w 2001 roku w okolicach jednego z lokali gastronomicznych na warszawskiej Saskiej Kępie. Śmierć Dębskiego była konsekwencja jego kontaktów ze światem przestępczym. 09:25 HISTORIA POLSKI - OBÓZ PŁASZÓW Film dokumentalny, 41 min, Polska, 2016 Reżyseria: Ewa Święs Scenariusz: Ewa Wojnar, Ewa Święs Coraz trudniej znaleźć osoby, które przeżyły lub pamiętają o niemieckim obozie koncentracyjnym Płaszów i tragicznych losach jego więźniów. Chcemy dotrzeć do tych osób i zachować ich relacje o tamtym czasie. 10:20 "SENSACJE XX WIEKU" - WŁASOW (GEN. WŁASOW) Dokument fabularyzowany, 44 min, Polska/Wielka Brytania, 2015 Reżyseria: Robert Wichrowski Scenariusz: Bogusław Wołszański Aktorzy: Mirosław Baka, Adam Woronowicz, Bartosz Porczyk, Marek Kasprzyk, Anita Jańcia, Bartłomiej Krat Tego człowieka dwukrotnie skazano na śmierć: w 1946 roku, na mocy wyroku sowieckiego sądu, został powieszony na strunie fortepianowej, co miało przedłużyć jego mękę. Po raz drugi skazano go na śmierć cywilną, gdy propaganda rozpowszechniała fałszywe informacje o jego żołnierzach, którzy mieli mordować powstańców i ludność cywilną w Warszawie w 1944 roku. Było to oczywiste kłamstwo, gdyż w Warszawie nie było żołnierzy, a zbrodnie popełniali degeneraci Kamińskiego. Kim był generał Andrej Własow? Dlaczego ten bohater bitwy pod Moskwą w 1941 roku, decydującej dla dalszego biegu wojny, podjął kolaborację z Niemcami? Jak to się stało, że w 1945 roku, już po zakończonej wojnie, został schwytany przez NKWD? Dopiero teraz, na podstawie ujawnionych dokumentów, można odtworzyć dramatyczne wydarzenia. Jednakże wciąż nieznana pozostaje relacja Własowa i pułkownika (późniejszego generała) Reinharda Gehlena, szefa wywiadu wojskowego Fremde Heere Ost. Dlaczego ten oficer tak zabiegał o utworzenie armii Własowa, na co Hitler zgodził się dopiero w ostatnim okresie wojny? Jedyne źródło, w którym można szukać odpowiedzi na to pytanie - pamiętnik Gehlena - jest absolutnie niewiarygodne. A może przebiegłym szefem FHO nie kierowały pobudki patriotyczne, lecz chęć wykorzystania żołnierzy i zwolenników Własowa w siatce szpiegowskiej, którą budował na terenie ZSRR i którą bardzo sprawnie wykorzystał po wojnie. 11:10 BIBLIA - ŚWIĘTY PAWEŁ, CZ. 4 (THE BIBLE - PAUL OF TARSUS P. 4) Serial religijny, biograficzny, 46 min, Niemcy/Włochy/Francja/USA, 2000 Reżyseria: Roger Young Aktorzy: Johannes Brandrup, Barbara Bobulova, Giorgio Pasotti, Thomas Lockyer Cykl filmów ze znakomitą obsadą, opowiadający o głównych postaciach biblijnych. Fresk historyczny ukazujący życie św. Pawła - od prześladowań chrześcijan, poprzez jego działalność misyjną, po uwięzienie w Cezarei i wysłanie go do Rzymu. 12:05 Z ANDRUSEM PO GALICJI - SUCHA BESKIDZKA Magazyn, 25 min, Polska, 2015 Reżyseria: Tomasz Paulukiewicz Cykl satyrycznych spotkań z Arturem Andrusem, który odwiedza galicyjskie miasta, opowiada o ich historii, dniu dzisiejszym i ich niezwykłym klimacie. Artur Andrus tym razem odwiedził Suchą Beskidzką. 12:45 CZAS HONORU - ODC. 10 SPOTKANIA Serial wojenny, 44 min, Polska, 2008 Reżyseria: Michał Kwieciński, Michał Rosa, Wojciech Wójcik Scenariusz: Jarosław Sokół, Jerzy Matysiak Aktorzy: Jan Englert, Maciej Zakościelny, Jakub Wesołowski, Jan Wieczorkowski, Antoni Pawlicki, Maja Ostaszewska, Ewa Wencel, Katarzyna Gniewkowska, Krzysztof Stelmaszyk, Piotr Żurawski, Agnieszka Więdłocha, Anna Romantowska, Krzysztof Globisz Dzięki zeznaniom Muchy Bronek zostaje oczyszczony z zarzutów. Pod pretekstem załatwiania Sajkowskim możliwości opuszczenia getta Mosler domaga się od nich pieniędzy. Sajkowscy postanawiają sprzedać obraz Kossaka. Michał poznaje brata Hani, Olka, który jest granatowym policjantem. Olek zapewnia go, że może przydać się w konspiracji. Major Halbe żąda od Karola grypsów z męskiego oddziału. Na razie dostaje bowiem tylko te z oddziału kobiecego. Karol poprzez Grażynę nawiązuje odpowiednie kontakty. Bronek wykonuje wyrok na Iwo Majerze. 16:55 POLSKIE 100 LAT - POLSKA I SPRAWA POLSKA W I WOJNIE ŚWIATOWEJ Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2018 Reżyseria: Krzysztof Talczewski Scenariusz: Piotr Weychert, Mirosław Chojecki Muzyka: Michał Lorenc Wykonawcy: Kazimierz Kaczor, Tomasz Marzecki W początkowym etapie I wojny światowej sojusznicy Rosji: Francja i Anglia, uznawali problem Polski za wewnętrzną sprawę monarchii Romanowów i starannie unikali czegokolwiek, co mogłoby osłabić zaangażowanie Rosji w wojnę. Roman Dmowski, przywódca Narodowej Demokracji miał nadzieję, że ciężko doświadczana przez wojnę Rosja zrozumie potrzebę współdziałania z Polakami. Zawiódł się jednak. Diametralnie inną drogą podążył Józef Piłsudski, który głównego wroga Polski upatrywał w Rosji. Jego zdaniem wybuch wojny stworzył niepowtarzalną szansę wywołania, z poparciem Austrii i Niemiec, antyrosyjskiego powstania. Ludność nie poparła Piłsudskiego, do kadrowych kompanii nie napłynęli oczekiwani ochotnicy. Piłsudski odmówił werbunku, bez jasnej deklaracji, niepodległości Polski. Austriacy usunęli więc Piłsudskiego z Legionów. Werbunek powierzyli Władysławowi Sikorskiemu, który gotów był tworzyć armię bez dodatkowych warunków. Doprowadziło to do ostrego konfliktu pomiędzy Piłsudskim i Sikorskim. W tym czasie Roman Dmowski wyrósł na niekwestionowanego przywódcę polskiego na Zachodzie. Piłsudski został przez Niemców aresztowany i internowany w Magdeburgu. Z sojusznika Austrii i Niemiec stał się jednego dnia ich ofiarą. Werdykt historii wskazał na doskonałe uzupełnienie się roli Piłsudskiego i Dmowskiego. Dzięki polityce Narodowej Demokracji sprawa polska związana została ze zwycięską w wojnie Ententą, która uznała Polaków za jeden z narodów sprzymierzonych. Ale nie poszedł na marne także trud Piłsudskiego. Jego czyn zbrojny i determinacja, aby służył on w pierwszej kolejności Polsce, dały krajowi przesiąknięte gorącym patriotyzmem kadry wojskowe, będące na wagę złota w momencie odradzania się Polski. Przytłaczająca większość Polaków walczyła i ginęła na wojnie w imię obcej sprawy. Szacuje się, że w latach 1914 - 1918 zaborcy zmobilizowali ponad 3 miliony Polaków, z których w armii austriackiej poległo 220 tysięcy, w niemieckiej 110 tysięcy, a w rosyjskiej 55 tysięcy. W słynnym programie pokojowym z 8 stycznia 1918 roku prezydent USA Woodrow Wilson, napisał, że winno odrodzić się niepodległe państwo polskie, mające wolny i bezpieczny dostęp do morza. 18:35 HISTORIA POLSKI - DOCENIAŁAM KAŻDY PRZEŻYTY DZIEŃ Film dokumentalny, 47 min, Polska, 2010 Reżyseria: Jędrzej Lipski, Piotr Mielech Scenariusz: Piotr Mielech Postać pani Anny to niezwykły przykład zwykłej osoby, która po latach upokorzeń postanawia wystąpić przeciwko władzy, zwanej w tamtych czasach ludową. W jej życiorysie odbija się historia naszego kraju na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat. I właśnie z takiej perspektywy - zwyczajnej osoby - będzie ta historia opowiedziana. Anna Walentynowicz opowie o całym swoim życiu, nie tylko o swojej działalności związkowej i niepodległościowej. Widz po raz pierwszy będzie miał okazję poznać Annę Walentynowicz jako człowieka, nie tylko jako bohaterkę i organizatorkę robotniczych strajków. O jej życiu opowiedzą też jej najbliżsi. 19:30 BODO - ODC. 5 Serial biograficzny, 47 min, Polska, 2015 Reżyseria: Marta Kownacka (Obsada), Michał Rosa, Michał Kwieciński Scenariusz: Piotr Derewenda, Doman Nowakowski Zdjęcia: Kamil Płocki Muzyka: Atanas Valkov Aktorzy: Tomasz Schuchardt, Agnieszka Wosińska, Anna Pijanowska, Piotr Żurawski, Mariusz Bonaszewski, Adam Fidusiewicz odc. 5 Bodo zmienia się nie do poznania. Gra w teatrze Czarny kot, jest pewny siebie i odważny. Udaje mu się nawet przekonać Adę, by wyjechała z nim do Warszawy. Tymczasem wybucha wojna polsko - bolszewicka. 23:30 SZEROKIE TORY - JEDEN DZIEŃ Z ŻYCIA UKRAIŃSKIEGO MILIONERA W KIJOWIE Reportaż, 25 min, Polska, 2000 Scenariusz: Barbara Włodarczyk Zdjęcia: Wiktor Politow Cykl reportaży o codziennym życiu w krajach byłego Związku Radzieckiego. Program pokazuje zmiany, jakie zaszły tam w ostatnich latach oraz przybliża nowe zjawiska i problemy ludzi ze wszystkich grup i środowisk społecznych. W tym wydaniu przedstawiono jeden dzień z życia ukraińskiego milionera Mikoły Iwanowicza Tałajczuka. Reportaż ukazuje też mechanizmy funkcjonowania biznesu na Ukrainie oraz różnice między finansowymi elitami na Wschodzie i Zachodzie Europy. 01:25 "SENSACJE XX WIEKU" - WŁASOW (GEN. WŁASOW) Dokument fabularyzowany, 44 min, Polska/Wielka Brytania, 2015 Reżyseria: Robert Wichrowski Scenariusz: Bogusław Wołszański Aktorzy: Mirosław Baka, Adam Woronowicz, Bartosz Porczyk, Marek Kasprzyk, Anita Jańcia, Bartłomiej Krat Tego człowieka dwukrotnie skazano na śmierć: w 1946 roku, na mocy wyroku sowieckiego sądu, został powieszony na strunie fortepianowej, co miało przedłużyć jego mękę. Po raz drugi skazano go na śmierć cywilną, gdy propaganda rozpowszechniała fałszywe informacje o jego żołnierzach, którzy mieli mordować powstańców i ludność cywilną w Warszawie w 1944 roku. Było to oczywiste kłamstwo, gdyż w Warszawie nie było żołnierzy, a zbrodnie popełniali degeneraci Kamińskiego. Kim był generał Andrej Własow? Dlaczego ten bohater bitwy pod Moskwą w 1941 roku, decydującej dla dalszego biegu wojny, podjął kolaborację z Niemcami? Jak to się stało, że w 1945 roku, już po zakończonej wojnie, został schwytany przez NKWD? Dopiero teraz, na podstawie ujawnionych dokumentów, można odtworzyć dramatyczne wydarzenia. Jednakże wciąż nieznana pozostaje relacja Własowa i pułkownika (późniejszego generała) Reinharda Gehlena, szefa wywiadu wojskowego Fremde Heere Ost. Dlaczego ten oficer tak zabiegał o utworzenie armii Własowa, na co Hitler zgodził się dopiero w ostatnim okresie wojny? Jedyne źródło, w którym można szukać odpowiedzi na to pytanie - pamiętnik Gehlena - jest absolutnie niewiarygodne. A może przebiegłym szefem FHO nie kierowały pobudki patriotyczne, lecz chęć wykorzystania żołnierzy i zwolenników Własowa w siatce szpiegowskiej, którą budował na terenie ZSRR i którą bardzo sprawnie wykorzystał po wojnie. 02:20 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - KOLOROWE ŚWIATY Magazyn, 22 min, Polska, 2020 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki Zazwyczaj naszym opowieściom towarzyszą, dobiegające z głębokiego tła, odgłosy wojny. Dziś jednak zajmiemy się nie destrukcją, a polską odmianą kreatywności, która zaowocowała takimi światowymi markami jak Cegielski w przemyśle ciężkim, PZL w lotnictwie czy PZInż w przemyśle zbrojeniowym. I gdyby to był sportowy ranking, to w tej klasyfikacji bardzo wysoko znalazłoby się niewielkie miasteczko Opoczno, które z czasem przestało być jedynie miejscem na mapie, a zaczęło symbolizować nową jakość życia, zamieniając szare wnętrza w kolorowe światy. W pierwszej kolejności odwiedzamy zatem Muzeum Regionalne w Opocznie. 02:50 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - U - BOOTY WYCHODZĄ Magazyn, 19 min, Polska, 1995 Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Maciej Zakrocki Zdjęcia: Andrzej Żydaczewski Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Cykliczna audycja popularyzująca wiedzę o historii II wojny światowej. Odcinek poświęcony niemieckim łodziom podwodnym.