TVP Historia Sobota, 23.01.2021 06:55 BYŁ TAKI DZIEŃ - 23 STYCZNIA Felieton, 2 min, Polska, 2005 Autor: Janusz Weychert 1556 - trzęsienie ziemi w prowincji Szanksi w Chinach, 830 tys. ofiar; 1881 - premiera opery "Eugeniiusz Oniegin" Piotra Czajkowskiego; 1927 - pierwszy Konkurs Chopinowski; 1949 - dekret rządu ograniczajacy publiczne uprawianie kultu; 07:05 ROZTOCZAŃSKI PARK NARODOWY Film dokumentalny, 44 min, Polska, 2006 Autor: Karol Nowakowski, Maciej Janisławski Reżyseria: Karol Nowakowski, Maciej Janisławski Scenariusz: Karol Nowakowski, Maciej Janisławski Wykonawcy: Grażyna Szcześniak Film przedstawia historię Roztoczańskiego Parku Narodowego. Opowiada o jego usytuowaniu na Roztoczu, a także o prehistorii tych terenów począwszy od trzeciorzędu i okresu kredowego. Autorzy dokumentu prezentują różnorodną roślinność typową dla Roztocza. Pokazują m.in. całą rodzinę storczyków leśnych z pięknym obuwikiem na czele. W części poświęconej zwierzętom zamieszkującym park zobaczymy m.in. wilki, rysie, a także jelenie i dziki. 07:55 KOŁO HISTORII - KRESOWYM SZLAKIEM - MORSZYN Reportaż, 25 min, Polska, 2014 Scenariusz: Stanislaw Nicieje, Henryk Janas Tuż przed wojną opinię nowoczesnego uzdrowiska w Polsce zyskał Morszyn. Wznoszono tam modernistyczne wille i pensjonaty. Ponieważ uzdrowisko w Morszynie przeżywało okres świetności w latach 20. i 30. XX wieku, kiedy w architekturze dominował styl art - deco, tamtejsze pensjonaty i wille były utrzymane w tym stylu. Wyróżnikiem zdrojowiska Morszyn był smak tamtejszych wód, niespotykany w ówczesnej Polsce. Określano go mianem "szlachetna gorzkość". Najwartościowsze było źródło Bonifacy - solanka nie tylko najsilniejsza w Polsce, ale jednocześnie jedna z najbardziej stężonych wód na świecie. Drugie sławne źródło nazywało się Pod Matką Boską. Do dziś produkuje się wodę źródlaną Morszankę. Witająca gości reklama wielkim krojem liter głosiła: "Powietrze tu nieskazitelne, wolne od kurzu". I to właśnie powietrze było magnesem ściągającym kuracjuszy do maleńkiej stacyjki zdrój. W Polsce furorę zrobiło wówczas porzekadło, którego autorem był nieznany, niestety, dziś z nazwiska starozakonny bankier z Drohobycza, który spacerując po parku zdrojowym z chorowitą żoną, miał jej ciągle przypominać: "dychaj, Salciu, bo to Morszyn". W Morszynie leczono chorych na cukrzycę, przewlekły gościec stawowy, artretyzm, schorzenia jelit i dróg moczowych, nadkwasoty, choroby serca i układu nerwowego. Z Morszynem związana jest też biografia rzeźbiarza Piotra Wojtowicza. Jeździł tam na krótkie kuracje u schyłku swojego życia, gdy jego organizm trawiony był przez depresję i nasilający się alkoholizm. Tracił przyjaciół i znajomych, którzy odwracali się od niego, aż w końcu został zupełnie sam. Warto przypomnieć tego wybitnego artystę i dramat jego ostatnich dni. 08:25 Z ANDRUSEM PO GALICJI - KRAKÓW Magazyn, 33 min, Polska, 2015 Reżyseria: Tomasz Paulukiewicz O tym, że Kraków to stolica polskiej satyry i kabaretu, opowiada kolejny odcinek serii o miastach niegdysiejszej Galicji. Prowadzący Artur Andrus odwiedza m.in. Wawel, Collegium Maius, podziemia Nowej Huty. Wśród jego rozmówców są: Leszek Mazan, Adam Grzanka, Alosza Awdiejew, ostatni klezmer Galicji Leopold Kozłowski oraz wiele innych ciekawych i niezwykłych osób. Na zakończenie piosenka. Tym razem ze strażacką trąbką w roli głównej. 09:10 CZARNE CHMURY - ODC. 1/10 - SZAFOT Serial przygodowy, historyczny, 50 min, Polska 1973 Reżyseria: Andrzej Konic Scenariusz: Antoni Guziński, Ryszard Pietruski Zdjęcia: Antoni Wójtowicz Muzyka: Waldemar Kazanecki Aktorzy: Leonard Pietraszak, Ryszard Pietruski, Edmund Fetting, Stanisław Niwiński, Tadeusz Białoszczyński, Anna Seniuk, Janusz Zakrzeński, Jerzy Zelnik, Artur Młodnicki, Mariusz Dmochowski, Józef Nalberczak, Bronisław Pawlik, Mieczysław Stoor, Joanna Kostusiewicz, Elżbieta Starostecka i inni Polski Fanfan, pierwszy polski serial spod znaku "płaszcza i szpady" - pisano o "Czarnych chmurach" w prasie z lat 70. Osią fabuły stały się dramatyczne epizody z walk o utrzymanie przy Polsce Prus Książęcych. Pozostawały one w lennej zależności od Rzeczypospolitej od 1525 r. , kiedy Albrecht Hohenzollern sekularyzował państwo zakonne i złożył w Krakowie hołd królowi polskiemu. W XVII wieku na mocy traktatów welawsko - bydgoskich ziemie te przypadły elektorowi brandenburskiemu. Polska była wówczas krajem wolności szlacheckich, w Prusach szlachcie wiodło się znacznie gorzej. Na czele opozycji przeciwko elektorowi Fryderykowi Wilhelmowi stanął pułkownik Krystian Ludwik Kalkstein - Stoliński. W 1670 r. musiał uciekać z Prus do Polski. Podstępnie zwabiony do rezydencji ambasadora Brandta w Warszawie, na rozkaz elektora został porwany, mimo protestów polskiej szlachty i osobistego wstawiennictwa króla Michała Korybuta Wiśniowieckiego - skazany na karę śmierci i stracony w Kłajpedzie w 1672 r. Burzliwe dzieje Kalksteina - Stolińskiego stały się osnową scenariusza serialu telewizyjnego. Oczywiście, jak wielokrotnie podkreślał reżyser Andrzej Konic, w "Czarnych chmurach" nie można doszukiwać się zbyt dosłownych analogii do głośnej w Rzeczypospolitej "sprawy Kalksteina" ani bohaterowi serialu, pułkownikowi Krzysztofowi Dowgirdowi, przypisywać cech historycznego pierwowzoru. Jest to przede wszystkim film akcji, awanturniczo - przygodowy, a więc na pierwszy plan wysuwają się ucieczki, pogonie, pojedynki, intrygi i oczywiście miłość. Całość skonstruowana na zasadzie powieści - rzeki, składa się z dziesięciu godzinnych odcinków. Realizacja trwała przeszło rok, poza łódzkim atelier zdjęcia kręcono w pięknych wnętrzach w Baranowie, w Pałacu Biskupim w Kielcach i w Rytwianach pod Kielcami, w Łączynku, Krakowie i in. , a malownicze plenery, m. in. pod Augustowem. W głównych rolach upamiętnili się Leonard Pietraszak jako pułkownik Dowgird i Ryszard Pietruski jako jego wachmistrz i przyjaciel, kuty na cztery nogi sługa Kacper. Sercami nieustraszonych zabijaków zawładnęły: piękna starościanka Anna (Elżbieta Starostecka), wychowanica hetmana Sobieskiego (Mariusz Dmochowski), oraz impetyczna szlachcianka Magda (Anna Seniuk). Do Lecka zbliża się cwałem kilku jedźców pod wodzą pułkownika Dowgirda. W sali miejskiego ratusza toczy się właśnie proces przeciwko mieszczaninowi Stolpeckiemu oskarżonemu o zdradę stanu - działanie na rzecz powrotu Prus do Polski. Namiestnik elektora, von Hollstein, żąda kary śmierci. Na salę rozpraw wkracza na czele zbrojnych pułkownik rajtarii elektorskiej, Krzysztof Dowgird. Rzuca pod nogi namiestnika szpadę oficerską, publicznie protestując przeciw gwałceniu prawa. Wymówiwszy służbę elektorowi, on i jego ludzie stają do walki z dragonami rotmistrza Zaremby. Tym razem rotmistrz triumfuje - nie udaje się uwolnić oskarżonego Stolpeckiego, w walce giną najbliżsi przyjaciele Dowgirda, on sam trafia do więzienia. Na wolności pozostaje jedynie Kacper. W czasie uczty na zamku Hollsteina sprytny wachmistrz dostaje się do celi i uwalnia więźnia. 10:10 OKRASA ŁAMIE PRZEPISY - JEŻYNY NA POLSKIM TALERZU Magazyn, 24 min, Polska, 2020 Reżyseria: Tomasz Rostworowski Scenariusz: Tomasz Rostworowski, Karol Okrasa Zdjęcia: Józef Szymura, Jarosław Frankowski, Sławomir Orman Wykonawcy: Karol Okrasa (prowadzący) W kolejnej wyprawie kulinarnej Karol Okrasa wyrusza na jeżyny. Te rosnące najczęściej dziko kolczaste krzewy, wczesną jesienią obsypują się czarnymi jagodami. Dlaczego warto jeść jeżyny jak najczęściej? Bo są bardzo zdrowe. Z leczniczych właściwości jeżyn korzystali już w starożytni Grecy i Rzymianie. A nasi przodkowie, choć nie znali pojęcia witaminy, minerałów czy antyoksydantów, to doskonale wiedzieli, że syropy, konfitury oraz soki z jeżyn doskonale pomagają w leczeniu różnych schorzeń. Dziś jeżyny trafiają przede wszystkim do soków, konfitur, deserów. A przecież słodko - kwaśny smak tych owoców doskonale może pasować do wielu innych potraw. I to właśnie chce pokazać widzom Karol Okrasa. Przygotuje trzy potrawy, z jeżynami w roli głównej: 1/ Polędwica wołowa z aksamitnym sosem jeżynowym, 2/ Marynowane piersi gęsie podane pod jeżynową glazurą, 3? Buraki czerwone w orientalnym sosie z jeżynami. 11:45 KRAJOBRAZY DZIKIEGO ZACHODU - ODC. 3/3. PUSTYNIE (ODC. 3/3) Film dokumentalny, 46 min, Wielka Brytania, 2014 Reżyseria: Wayne Shipley Scenariusz: William Blewett W trzecim odcinku pokażemy pięć wielkich pustyń Ameryki, które stały na drodze pionierów w podróży na Zachodnie Wybrzeże. 12:55 JAK POWSTAWAŁY KONTYNENTY - AUSTRALIA. ODC. 2/4 (RISE OF THE CONTINENTS) Film dokumentalny, 49 min, Wielka Brytania, 2013 250 milionów lat temu Ziemia wyglądała jak obiekt z innego układu słonecznego. Kontynenty, które znamy dzisiaj, były skoncentrowane w jednym obszarze lądowym - Pangei - otoczonym ogromnym oceanem. Ale około 200 milionów lat temu ten superkontynent zaczął się rozpadać: powstawały nowe baseny oceaniczne, góry wzbiły się w niebo i przez miliony lat powstało siedem nowych mas lądowych, z których każda jest wyjątkowa. To nasze kontynenty. Odc. 2. Australia Australia uznawana jest za kontynent odległy i odizolowany, od zawsze. Tymczasem jej historia jest całkiem inna. Naukowcy zaglądają pod spaloną słońcem powierzchnię pustyni, by poznać przeszłość tego kontynentu, zapisaną w skałach i w ziemi, a nawet w żyjących tu zwierzętach. Te znaleziska mówią o przeszłości, kiedy Australia była całkiem inna, jak też o tym, co zdecydowało o dzisiejszym wyglądzie kontynentu, jego charakterystycznej faunie, wyjątkowych złożach naturalnych oraz o warunkach, które umożliwiły zasiedlenie tej surowej krainy. Powierzchnia Ziemi kształtuje się nieprzerwanie, więc Australia znalazła się o krok od kolejnej wielkiej zmiany. 13:55 EDISON - 2/2 (2/2) Film dokumentalny, 54 min, USA, 2015 Reżyseria: Rafael De La Uz Scenariusz: Rafael De La Uz Zdjęcia: Rafael De La Uz Wykonawcy: Jan Wilkans Thomas Alva Edison urodził się w rodzinie drobnego kanadyjskiego przedsiębiorcy, otrzymał jedynie podstawową edukację domową. Jego pierwszy wynalazek był porażką finansową, ale już w wieku 35 lat Edison stał się najbardziej znanym wynalazcą w kraju. Wynalazł żarówkę elektryczną, fonograf, kamerę filmową i akumulator zasadowy niklowo - żelazowy. Opracował też sposób produkcji syntetycznego kwasu karbolowego i bezprzewodowej komunikacji telegraficznej pomiędzy pociągami i stacjami. W chwili śmierci mógł rościć sobie prawo do 1093 udanych patentów w USA. Tempo jego pracy w tragiczny sposób odbiło się jednak na jego życiu prywatnym. Jego pierwsza żona prawdopodobnie zabiła się, przyjmując śmiertelną dawkę morfiny, druga była kompletnie nieszczęśliwa. Edison jednak w wielu dziedzinach wpłynął na życie milionów ludzi i stał się jednym z najsłynniejszych Amerykanów na świecie. 15:05 BIBLIA - APOKALIPSA ŚWIĘTEGO JANA CZ. 1 (THE BIBLE - APOCALYPSIS REVELATION P. 1) Serial religijny, 47 min, Niemcy/Włochy/Francja/USA, 2002 Reżyseria: Raffaele Mertes Aktorzy: Richard Harris, Vittoria Belvedere, Benjamin Sadler, Christian Kochlund Ostatni odcinek cyklu opowiadającego o głównych postaciach biblijnych. Azja Mniejsza, rok 90 naszej ery. Rzymski cesarz Domicjan prowadzi wojnę z chrześcijanami. Apostoł Jan więziony przez Rzymian na wyspie walczy o przetrwanie swoich współwyznawców. Chrześcijanka Irena chcąc zobaczyć Jana dostaje się do więzienia. Ten powierza jej dokument będacy zapisem wizji Boga i prosi o rozpowszechnienie wśród chrześcijan. 16:35 WE WŁADANIU MONSUNÓW - CZEKAJĄC NA DESZCZE ODC. 1/5 (LANDS OF THE MONSOON) Film dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2014 Część 1. Czekając na deszcze Egzotyka, przyroda i kultura południowej Azji zostały ukształtowane przez jedno z największych zjawisk na ziemi: wiatry monsunowe. Przemierzają one ten rozległy region, zamieniając suszę w potop. Życie ludzi i zwierząt zdominowane jest przez to szalejące zjawisko pogodowe. Od północnych wybrzeży Australii po najwyższe szczyty Himalajów, pustynie północnych Indii, do bujnych lasów równikowych Borneo - uczestniczymy we wspaniałej podróży przez ziemie monsunu. Po drodze poznajemy różnorodne smaki i kolory niezwykłej przyrody oraz kultur w różnych regionach. Dowiadujemy się, w jaki sposób mieszkańcy tych terenów radzą sobie z burzliwą pogodą. Film to fascynująca historia relacji między naturą a ludźmi, którzy żyją przez tysiące lat w cieniu monsunu. 17:35 SPÓR O HISTORIĘ - ZRYW 1863 ROKU Dysk./wywiad/debata, 29 min, Polska, 2020 Scenariusz: Elżbieta Szumiec - Zielińska Wykonawcy: Tomasz Muller(Prowadzący) 22 stycznia 1863 roku wybuchło w Królestwie Polskim powstanie. Bezpośrednią przyczyną wybuchu była branka, czyli pobór do wojska rosyjskiego wśród młodzieży miejskiej w Królestwie Polskim. W tym czasie w Królestwie Polskim przebywało ponad sto tysięcy żołnierzy rosyjskich. Przeciwko nim stanęło zaledwie sześć tysięcy powstańców. Uzbrojeni często tylko w broń myśliwską i osadzone na sztorc kosy podjęli walkę partyzancką. Powstanie rozszerzyło się na cały kraj, a następnie na Litwę, Białoruś i Ukrainę. Dyktatorem powstania mianowano Ludwika Mierosławskiego. Wkrótce zastąpił go Marian Langiewicz. W październiku 1863 roku dyktatorem powstania został Romuald Traugutt. Powstanie Styczniowe było największym i najdłużej trwającym polskim zrywem narodowym. Podczas jego trwania stoczono ponad tysiąc dwieście rozproszonych potyczek i mniejszych bitew. Mimo ogromnej przewagi wroga, powstanie zakończyło się wiosną 1864 roku. Izolowane oddziały powstańcze na Podlasiu walczyły do wiosny 1865 roku. W jakich okolicznościach dochodzi do wybuchu powstania w 1863 roku? Czy Powstanie Styczniowe było nieuniknione? Czy zryw z 1863 roku miał szanse na powodzenie? Jakie ziemie objął? Kto obejmuje dowództwo? Struktury Państwa Podziemnego. Najważniejszą cechą odróżniającą Powstanie Styczniowe od innych polskich powstań, był brak stałej regularnej armii. Dlaczego jednak powstańcy tak długo byli w stanie stawić opór znacznie silniejszej armii rosyjskiej? Sposób prowadzenia wojny [brak dużej bitwy; wojna partyzancka]. Czy słuszna jest teza, że dla realizacji w przyszłości polskich aspiracji niepodległościowych większe znaczenie miała wojna krymska, która skonfliktowała Rosję z Austrią i otworzyła drogę powstaniu w przyszłości dwóch przeciwstawnych bloków polityczno - wojskowych, niż kolejne polskie przegrane powstanie? Car Aleksander uważany jest za reformatora. Czy w przypadku Polski taki wizerunek daje się utrzymać? Jak powstanie zostało przyjęte w Europie? Czy powstańcy mogli liczyć na pomoc? Bilans Powstania Styczniowego: postępująca rusyfikacja, zesłanie tysięcy ludzi na Sybir. Ubocznym skutkiem klęski powstania była depolonizacja ziem zabranych. Ale i jego wpływ na kolejne pokolenia Polaków walczących o odzyskanie niepodległości. 18:10 NOCE I DNIE - ODC. 7/12 - WIATR W OCZY Serial obyczajowo-historyczny, 50 min, Polska 1977 Scenariusz i reżyseria: Jerzy Antczak Zdjęcia: Stanisław Loth Muzyka: Waldemar Kazanecki Aktorzy: Jadwiga Barańska, Jerzy Binczycki, Irena Kownas, Ryszarda Hanin, Beata Tyszkiewicz, Andrzej Szczepkowski, Anna Nehrebecka, Bogusław Sochnacki, Stanisława Celińska, Jerzy Kamas i inni Tomaszek, syn Niechciców, przysparza rodzicom wielu trosk. Chłopak nagminnie kłamie i kradnie. Bogumił szuka w pracy ucieczki od domowych kłopotów i zmartwień. Tymczasem we wsi zaczyna wrzeć, fornale żądają poprawy warunków życia. Fala rozruchów przechodzi zresztą przez cały kraj. Barbara, która stale mieszka w Kalińcu, przyjeżdża pewnego dnia bez uprzedzenia do Serbinowa i zastaje męża w niedwuznacznej sytuacji ze służącą Felicją. Wstrząs, jakiego doznaje, wywołuje u niej długotrwałą chorobę. Codzienne kłopoty i praca znowu jednak zbliżają małżonków. 19:00 GIGANCI HISTORII - ODC. 4 KAMPANIA POLSKA 1939 Teleturniej, 45 min, Polska, 2020 Reżyseria: Tomasz Motyl Scenariusz: Edyta Gładys Wykonawcy: Maciej Kurzajewski (prowadzący) W planach Adolfa Hitlera miało być zaledwie kilka dni. Polacy bronili się przez miesiąc. Kampania wrześniowa to temat kolejnego odcinka Gigantów Historii. Niezłomna wola walki o niepodległą Ojczyznę w historycznych faktach. 20:00 SZLAK NADZIEI - /4/ Reality show, 42 min, Polska, 2020 Reżyseria: Dariusz Goczał, Dariusz Goczał Scenariusz: Dariusz Goczał, Dariusz Goczał, Mikołaj Wit Wykonawcy: Ida Nowakowska (prowadząca), Łukasz Nowicki Uczestnicy Szlaku nadziei docierają do Kanionu Szaryńskiego w Kazachstanie. Po nocy spędzonej w tradycyjnym kazachskim obozowisku ekipa wyrusza w trzydniową wędrówkę po górach Tien - szan. Pierwszym celem jest jezioro Kaindy. Za pomoc przy wykopkach miejscowa gospodyni organizuje grupie transport w głąb gór. Ekstremalna podróż ciężarówką i konno na długo pozostaną w pamięci ekipy. Po nocy spędzonej w obozowisku bajkowej scenerii jeziora Kaindy, kolejny dzień wypełnia męcząca wędrówka przez góry. Przez te same góry wiele lat temu przedzierali się żołnierze Andersa i towarzyszący im cywile. Przed snem, mając w perspektywie następną dobę wycieńczającego marszu, uczestnicy otrzymują od Idy niecodzienną propozycję. 21:00 ARCHIWISTA - ODC. 5 Serial kryminalny, 43 min, Polska, 2020 Reżyseria: Maciej Żak, Robert Wichrowski Scenariusz: Bartek Janiszewski, Dominik W.Rettinger Zdjęcia: Jakub Stolecki Aktorzy: Henryk Talar, Paulina Gałązka, Maria Gładkowska, Mirosław Zbrojewicz, Mateusz Kmiecik, Rafał Mohr, Beata Fido, Sylwia Juszczak, Marek Sawicki, Igor Ogłoza, Sebastian Perdek, Małgorzata Sadowska, Krzysztof Wrona, Izabela Kała, Mateusz Nędza Po wspólnym spacerze po lesie Henryk podsuwa Zuzi kolejną sprawę sprzed lat. Tym razem chodzi o zabójstwo dziennikarza śledczego. Igor Sommer został postrzelony podczas polowania, które obserwował z ukrycia. Pewnie można by było uznać to za nieszczęśliwy wypadek, gdyby nie fakt, że kula, która utkwiła w ciele mężczyzny, nie pasowała do broni żadnego z myśliwych. Wasiluk jedzie do mieszkania pielęgniarki, która rozmawiała z dziennikarzem tuż przed jego śmiercią. Dowiaduje się od jej córki, że kobieta niedługo po sprawie Sommera zginęła pod kołami samochodu. Sprawcy wypadku nigdy nie odnaleziono. Agnieszka pamięta jednak słowa, które jej matka usłyszała od Igora. Dziennikarz mówił coś o wolnych rysiach. Niebawem Wasiluk rusza do lasu, gdzie odbywa się polowanie i przyłapuje Ariela na przecinaniu opon w samochodach myśliwych. Chłopak zabiera policjantkę do obozowiska wolnych rysi. Ekolodzy wyjaśniają Wasiluk, że Sommer pracował nad tematem komercyjnych polowań, w czasie których dochodzi do odstrzału zwierząt pod ochroną. Potem wręczają jej dokumenty, które dziennikarz zdeponował u nich tuż przed śmiercią. Po przeanalizowaniu notatek dziennikarza Zuza odkrywa, że przez kilka lat wysokie zagraniczne wpłaty wpływały na jedno konto. Niestety, bez nakazu prokuratora nie może ustalić, do kogo ono należy. A komendant nie chce nawet słyszeć o złożeniu prośby do prokuratury. Zirytowana policjantka opuszcza komendę i spotyka Henryka. Gdy dyskutują o sprawie, nagle nadjeżdża rozpędzone auto - Mikos trafia do szpitala. Choć policjantce udaje się zapamiętać numery auta, okazuje się, że przypisane są do zupełnie innego samochodu. Ale Henryk znajduje sposób, by ustalić, jak naprawdę wyglądała rejestracja auta. Okazuje się, że samochód należy do firmy Stanisławy Kowalczyk, żony posła Ireneusza Dulniaka, zapalonego myśliwego. Ten jednak nie odpowiada na żadne pytania. Wasiluk włamuje się do domku myśliwskiego Dulniaka, gdzie znajduje trzy podejrzane sztucery. 21:50 ZAGINIONE SKARBY - STARODRUK MIKOŁAJA KOPERNIKA "DE REVOLUTIONIBUS ORBIUM COELESTIUM" Film animowany, 7 min, Polska, 2017 Reżyseria: Beata Szuszwedyk - Sadurska Scenariusz: Beata Szuszwedyk - Sadurska Zdjęcia: Sławomir Frank Cykl programów poświęconych kradzieżom dzieł sztuki. Odcinek opowiada o starodruku Mikołaja Kopernika "De revolutionibus orbium coelestium", który został skradziony w Krakowie w 1998 r. Kradzież wpisuje się w serię rabunków cennych rękopisów dokonywanych w całej Europie. Przedstawiamy okoliczności, tło historyczne, ale także świadków i portrety pamięciowe złodziei poszukiwanych przez Interpol. 22:05 HISTORIA W POSTACIACH ZAPISANA - JUAN CARLOS, KRÓL HISZPANÓW (JUAN CARLOS) Film dokumentalny, 92 min, Francja, 2013 Reżyseria: Laure Delalex Wykonawcy: Marek Ciuniel Jeden z ostatnich władców europejskiej monarchii - król, który dzięki osobistej odwadze i szczeremu patriotyzmowi zdobył przyjaźń i szacunek swoich hiszpańskich poddanych. Juan Carlos - spadkobierca dyktatury generała Franco, który wyznaczył go na swego następcę. Bardzo ciekawie opowiedziana historia władcy, znakomicie zrealizowany film, który ukazuje przepiękne pałace hiszpańskiej monarchii, zwykle niedostępne dla obiektywu kamery. 02:20 W ODMĘTACH RAVENSBRUCK Film dokumentalny, 42 min, Polska, 2020 Reżyseria: Marek Zając, Mirosław Krzyszkowski Scenariusz: Marek Zając, Joanna Zając Zdjęcia: Mirosław Krzyszkowski, Manuel Frauendorf Muzyka: Krzysztof Odrobina Filmy "W odmętach Ravensbruck" i "W czeluściach Gusen" tworzą dyptyk dokumentalny. Tragizm rzeczywistości niemieckich nazistowskich obozów koncentracyjnych został w nich pokazany z perspektywy kobiet i mężczyzn, którzy doznali cierpień, przekraczających granice ludzkiej wyobraźni. KL Ravensbrück położony nad idyllicznym jeziorem, gdzie przed wojną odpoczywali berlińczycy. A potem największy w III Rzeszy obóz koncentracyjny dla kobiet, w którym najliczniejszą grupę stanowiły Polki. Rytm wyznaczały mordercza praca i głód, przemoc i wszechobecna śmierć. Przerażających obozowych dni i nocy nie jest w stanie oddać żadna forma sztuki. Dlatego głos oddajemy więźniom, ich wrażliwości i woli przetrwania.