TVP Historia Piątek, 29.01.2021 06:50 BYŁ TAKI DZIEŃ - 29 STYCZNIA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1886 - Carl Benz dostał patent na silnik benzynowy; 1978 - zmarł Stanisław Dygat; 1990 - rozwiązanie PZPR; 1956 - repertuar kin warszawskich; 07:10 DROGI WOLNOŚCI - ODC. 1 - GRZECHY MŁODOŚCI Serial historyczny, 51 min, Polska, 2018 Reżyseria: Maciej Migas Scenariusz: Hanna Probulska - Dzisiów, Stanisław Krzemiński, Joanna Wojdowicz Aktorzy: Paulina Gałązka, Katarzyna Zawadzka, Julia Rosnowska, Adam Cywka, Izabela Kuna W ostatnich dniach lipca 1914 roku na usta całego Krakowa ciśnie się jedno słowo wojna. Ignacy Biernacki (Adam Cywka), właściciel wydawnictwa Panorama i fotograf w jednej osobie, cieszy się z zamówienia na druk urzędowych afiszy z magistratu. Jest przekonany, że nieźle się na tym dorobi. Pozorny spokój jego rodziny przerywa zniknięcie psa. Na naszych oczach Biernacki wpada w sidła mężczyzny, któremu ćwierć wieku wcześniej uwiódł żonę. Interesy, jakie chciał zrobić dzięki wybuchowi wojny, okażą się mrzonką. Z krakowskich Oleandrów wyruszają pierwsze oddziały legionistów, a wśród nich Jerzyk Raczek (Damian Kret), syn piekarza i gosposi Biernackich (Maria Maj). W młodym chłopaku durzy się Lala (Julia Rosnowska), najmłodsza córka Ignacego. Jej siostrze Maryni (Paulina Gałązka) wpada w oko w czasie zbiórki pieniędzy na wojsko polskie przystojny Szymon Hasefer (Adrian Zaremba). Najstarsza z sióstr, Alina (Katarzyna Zawadzka) kulejąca i nadrabiająca kompleksy inteligencją z sentymentem przygląda się starszemu dżentelmenowi, któremu daje lekcje języka polskiego. Nie domyśla się prawdziwego powodu przyjazdu schorowanego Austriaka do Krakowa. Przy dźwiękach toastów za przyszłość wznoszonych na przyjęciu urodzinowym stary świat zmierza ku katastrofie. Nie przeczuwają jej ani żona Ignacego, zaglądająca do kieliszka Anna (Bernadetta Machała - Krzemińska), ani jego siostra, właścicielka apteki i stara panna Janina (Iza Kuna). Tajemnica rodziny Biernackich po latach odbija się dramatycznym echem, choć Emilia (Anna Polony), matka Ignacego zrobiłaby wszystko, by temu zapobiec. Zrobiłaby jeszcze więcej, by namówić Ignacego do uwiecznienia na fotografii prawdziwych mężczyzn - żołnierzy zgrupowanych na Oleandrach pod wodzą Piłsudskiego. Jej życzenia nigdy się jednak nie spełnią. 08:10 PO PRLU - ZABÓJSTWO GENERAŁA MARKA PAPAŁY Dysk./wywiad/debata, 27 min, Polska, 2020 Scenariusz: Grzegorz Sieczkowski, Paweł Krzemiński Zdjęcia: Marcin Krynicki, Michał Jarosiński, Witold Karaś, Adam Fręśko Wykonawcy: Beata Michniewicz (prowadząca) Program analizuje wydarzenia z czasów narodzin III RP i jej pierwszych lat. W tym odcinku Beata Michniewicz ze swoim gościem, Jerzym Jachowiczem, znanym dziennikarzem śledczym, rozmawia o zabójstwie komendanta głównego policji Marka Papały, który został zamordowany w czerwcu 1998 roku. Sprawcy tej zbrodni nie udało się schwytać. Gość: Jerzy Jachowicz 09:10 HISTORIA POLSKI - PODRÓŻNIK Film dokumentalny, 56 min, Polska, 2020 Reżyseria: Hanna Etemadi Scenariusz: Hanna Etemadi "Podróżnik" to opowieść oparta na wspomnieniach Mariana Główki, nauczyciela i harcmistrza ze Śląska, aresztowanego wiosną 1940 r. w ramach niemieckiej Akcji Inteligencja. Marian Główka trafił na tak zwane niemieckie listy śmierci za organizowanie polskiego harcerstwa na Śląsku. Przeszedł przez siedem obozów koncentracyjnych, przez KL Dachau trzykrotnie, a wolność odzyskał w 1945 r. , po 1841 dniach spędzonych w niemieckiej niewoli. Kanwą do napisania scenariusza filmu był jego pamiętnik opracowany przez syna dr. Zbigniewa Główkę. 10:15 "SENSACJE XX WIEKU" - ENIGMA CZ. 4 (ENIGMA CZ. 4) Dokument fabularyzowany, 43 min, Polska/Wielka Brytania, 2015 Reżyseria: Robert Wichrowski Scenariusz: Bogusław Wołszański Zdjęcia: Waldemar Szmidt Aktorzy: Jakub Wesołowski, Modest Ruciński, Lesław Żurek, Michał Czernecki, Ireneusz Czop, Mariusz Bonaszewski, Andrzej Precigs, Arkadiusz Janiczek, Zbigniew Suszyński, Jerzy Schejbal, Adam Cywka Największym polskim wkładem w zwycięstwo w II wojnie światowej było złamanie przez polskich kryptologów tajemnicy niemieckiej maszyny szyfrującej Enigma. Szczodry dar polskiego wywiadu, przekazany aliantom w przededniu wybuchu wojny, dał im nadzieję wśród klęsk wczesnego okresu wojny i umożliwił pierwsze zwycięstwa, prowadzące do wielkiego przełomu. Dzieło matematyków Mariana Rejewskiego, Jerzego Różyckiego i Henryka Zygalskiego, a także ich dowódców i towarzyszy broni z Biura Szyfrów, miało wiele wymiarów: historyczny - skracając o 2 - 3 lata koszmar wojny, a zdaniem niektórych historyków decydując o jej wyniku; humanitarny - ratując przed zagładą wiele milionów istnień ludzkich; naukowy - tworząc podwaliny współczesnej kryptologii, także w jej cywilnym wydaniu. Jednakże ten sukces został nam ukradziony; tylko historycy wiedzą, że Polacy złamali Enigmę Prawdę o Enigmie ujawniono późno i w sposób deprecjonujący kluczowy wkład Polaków. Nawet, jeśli dzisiaj większość naukowców uznaje ich pionierską rolę, powszechny odbiór tej przygody nie jest kształtowany przez książki historyków, lecz produkty kultury masowej, prezentujące rolę polskich kryptologów w sposób zafałszowany, by nie rzec przewrotny. Można próbować to zmienić, jedynie oddziałując innymi produktami kultury masowej. Czterodcinkowe widowisko przedstawia, jak doszło do złamania szyfru Enigmy, przed którym skapitulowali brytyjscy i francuscy kryptolodzy, uznając, że jest to zadanie niemożliwe do wykonania. 11:05 BEZCENNA DAMA Film dokumentalny, 54 min, Polska, 2017 Reżyseria: Grzegorz Styła Scenariusz: Katarzyna Kotula, Maria Guzy Zdjęcia: Maciej Dźwigaj, Maciej Mroziewski, Zbigniew Jarosz, Wojciech Kursa Wykonawcy: Towarzystwo Stanisławowskie, Krzysztof Gadacz, Beata Paluch Film poświęcony kolekcji Czartoryskich, a zwłaszcza jej najcenniejszemu obrazowi, "Damie z gronostajem". 12:05 Z ANDRUSEM PO GALICJI - JASŁO Magazyn, 25 min, Polska, 2015 Reżyseria: Tomasz Paulukiewicz "Z Andrusem po Galicji" to cykl filmów z Arturem Andrusem w roli głównej, który odwiedza galicyjskie miasta, opowiada o ich historii, dniu dzisiejszym i ich niezwykłym klimacie. W tym odcinku - Jasło. 12:40 CZAS HONORU - ODC. 20 "ŚLAD NA FOTOGRAFII" S. II Serial wojenny, 47 min, Polska, 2009 Reżyseria: Michał Kwieciński, Michał Rosa, Grzegorz Kuczeriszka Scenariusz: Ewa Wencel, Jarosław Sokół Aktorzy: Ewa Wencel, Katarzyna Gniewkowska, Krzysztof Stelmaszyk, Maciej Zakościelny, Jakub Wesołowski, Jan Wieczorkowski, Antoni Pawlicki Sajkowski dostaje pierwszą pensję, jednak Mosler zabiera mu większą część pieniędzy. Bronek planuje ucieczkę Wandy z Pawiaka, Elżbieta szkicuje plan Serbii. Rainer i Halbe wpadają na trop komórki fałszującej dokumenty. Michał zaprasza Hanię na randkę. W szpitalu Otto domyśla się, że Maria współpracuje z podziemiem. Radzi jej, w imię dawnej przyjaźni, żeby tak nie ryzykowała. Halbe widzi Michała z Hanią. Grażyna, strażniczka na Pawiaku, próbuje załatwić przeniesienie Wandy do pracy w szklarni, gdzie Bronek mógłby się przebić przez mur od strony getta. Władek z chłopakami rozpoczynają przygotowania do napadu na Reichsbank. Wybierają miejsce napadu ulicznego na konwój. Janek i Bronek sprawdzają kamienicę w getcie, z której można się przebić na Pawiak. Oficerowie łączności sprawdzają radiostację Władka i Kamila. Dochodzi do połączenia radiowego z Londynem. Janek namawia Romka, żeby wystawił mu Moslera. Romek prowokuje Moslera informacją o wielkim szmuglu. Tymczasem na Pawiaku Wanda trafia do izolatki. 13:35 SEKRETY MORZA ŚRÓDZIEMNEGO - POLOWANIE NA WINO 1/10 (DEEP WATER INVESTIGATIONS) Film dokumentalny, 26 min, Francja, 2017 Reżyseria: Guilain Depardieu, Frederic Lossignol Serial dokumentalny, który pokazuje codzienną pracę zespołu podwodnych archeologów próbujących zlokalizować, zidentyfikować i zachować unikalne wraki spoczywające w głębinach. Naukowcy pozwalają nam razem z nimi zanurzyć się w morskich wodach i poznać, między innymi, szczegóły transportu amfor w czasach rzymskich czy odkryć zagadki okrętów podwodnych zatopionych podczas bitew w czasach II wojny światowej. Seria zdobyła I nagrodę na Festiwalu w Amiens. 16:45 POLSKIE 100 LAT - POLITYKA ZAGRANICZNA II RZECZYPOSPOLITEJ Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2019 Reżyseria: Krzysztof Talczewski Scenariusz: Mirosław Chojecki, Piotr Weychert Muzyka: Michał Lorenc Wykonawcy: Kazimierz Kaczor, Tomasz Marzecki Podstawowym celem polityki zagranicznej II Rzeczypospolitej było zabezpieczenie istnienia państwa polskiego i jego granic w istniejącym położeniu geopolitycznym. Niemcy i Związek Sowiecki w gruncie rzeczy nie pogodziły się z istnieniem suwerennej Rzeczpospolitej. Do tego należy dodać napięte stosunki z Czechosłowacją i Litwą. W tej sytuacji, sojusz z Francją, ówczesnym mocarstwem, stał się kamieniem węgielnym polskiej dyplomacji i jak się później okaże, złudnym gwarantem polskiego bezpieczeństwa. 18:25 HISTORIA POLSKI - UCIECZKI PRZEZ DRUTY - PODZIEMNY SCHRON Dokument fabularyzowany, 38 min, Polska, 2017 Reżyseria: Andrzej Celiński Scenariusz: Andrzej Celiński Aktorzy: Paweł Kumięga, Miłosz Pietruski, Paweł Sanakiewicz, Ryszard Starosta, Przemysław Puchała, Jan Kochanowski, Jakub Giel, Mikołaj Dróżdż, Błażej Wójcik, Jan Nosal, Tomasz Tywoniuk, Wojciech Masacz, Przemysław Pankowski, Grzegorz Grecas, Zbigniew Kozłowski Ucieczka z Auschwitz. Akt szalenczej brawury i wyrafinowanej kalkulacji w sytuacji skrajnego wyczerpania sił fizycznych i duchowych. Czym jest spiskowanie i działanie w warunkach totalnego ubezwłasnowolnienia, wszechobecnej inwigilacji i zagrożenia torturami? Zaczyna się od dylematu moralnego dotyczącego losu współwięźniów, ktorzy w ramach zbiorowej odpowiedzialności mogą zostać zabici w odwecie, rozwija się poprzez nieprawdopodobne zbiegi okoliczności, które o mały włos nie kończą się wpadką i śmiercią uciekinierów, kończy na przełamywaniu własnej słabości, strachu i pokonywaniu ogromnym kosztem kolejnych przeszkód w drodze do wolności. Walka z samym sobą, jako fundament sensacyjnej akcji, to główny motyw fabularyzowanego dokumentu w konwencji wojennego thrillera z refleksją historyczną w tle. Film opisuje ucieczkę grupy Józefa Papugi, która odbyła się w trzech nieprzewidzianych przez uciekinierów etapach. Podstępy, fortele, wybiegi i pomysły grupy zdecydowanych na wszystko desperatów. Grupa uciekinierów rozpracowała wywiadowczo system obozowych zabezpieczeń i uniknęła pościgu. To wygrany pojedynek między konspiratorami i obozowym gestapo. Wątek sensacyjny, uzupełniony przez ideowy i historyczny rysunek tła ucieczki. Zawarty w rzeczowych komentarzach historyka, dr. Piotra M. A. Cywińskiego - dyrektora Państwowego Muzeum Auschwitz - Birkenau, który przedstawia wydarzenia na tle dziejów II wojny światowej. Obraz sytuacji granicznej, tak jak definiował ją Karl Jaspers, w sytuacji, gdzie miarą człowieczeństwa staje się wybór wolności i związanego z tym wyborem ryzyka smierci. Zaakcentowanie roli czynników psychologicznych - woli oporu, inteligencji, buntu przeciw złu i hartu ducha, jako najważniejszych czynnikow decydujących o przeżyciu w obozie koncentracyjnym i powodzeniu ucieczki. 19:20 DROGI WOLNOŚCI - ODC. 2 - NIEŚMIERTELNIK Serial historyczny, 52 min, Polska, 2018 Reżyseria: Maciej Migas Scenariusz: Hanna Probulska - Dzisiów, Stanisław Krzemiński, Joanna Wojdowicz Aktorzy: Paulina Gałązka, Katarzyna Zawadzka, Julia Rosnowska, Adam Cywka, Izabela Kuna Kraków pod zaborem austro - węgierskim, tuż przed świętami Bożego Narodzenia 1917 r. Ostatni rok Wielkiej Wojny. Kiedy mężczyźni walczą o nowy, wspaniały świat, kobiety pozostawione w domach biorą sprawy w swoje ręce. Firma Ignacego Biernackiego "Panorama" ma pójść pod młotek, mimo nieobecności właściciela. Trzy siostry Biernackie chcą uratować to, co najcenniejsze. Ukrywają też wiadomość o bankructwie ojca, żeby tylko święta były spokojne. Ale Wigilia na Sławkowskiej i tak upływa w ponurej atmosferze. Wojciechowa opłakuje śmierć Jerzyka, a sparaliżowana po ataku apopleksji babka Emilia na wspomnienie swojego syna demonstracyjnie zmienia temat. Wbrew wszystkiemu, siostry wpadają na pomysł założenia gazety. W pierwszy dzień Bożego Narodzenia losy rodziny Biernackich krzyżują się z losami Ludwiga Grasnicka, lotnika austriackiego. Jedno spotkanie między Ludwigiem i Lalą wywraca ich dotychczasowe życie do góry nogami. 20:50 CEZAR I POMPEJUSZ Teatr, 82 min, Polska, 1996 Autor: Henry Montherlant De Reżyseria: Jerzy Antczak Scenariusz: Jadwiga Barańska Zdjęcia: Krzysztof Ptak Aktorzy: Zbigniew Zapasiewicz, Mariusz Benoit, Jerzy Kamas, Stanisława Celińska, Janusz Rafał Nowicki, Cezary Morawski, Artur Żmijewski, Leon Charewicz, Andrzej Blumenfeld, Arkadiusz Bazak, Piotr Loretz, Marcin Troński, Artur Barciś, Paweł Nowisz, Sławomir Orzechowski Spektakl według sztuki Henry de Montherlanta (1896 - 1972) "Wojna domowa" (1964). Ubrana w kostium antyczny, osadzona w historycznych realiach przypowieść o odwiecznym porządku ludzkiego postępowania: chciwości, intryganctwie, żądzy władzy, egoizmie, zdradzie, które zawsze i wszędzie prowadzą tylko do nicości i zagłady. Do zabijania ludzi i niweczenia wszystkiego, co stanowi jakąkolwiek wartość. Już w młodzieńczych utworach Montherlant dawał wyraz swojej fascynacji fenomenem wojny. (...) Co pozostanie z jego dzieła?"Być może, paradoksalnie, pozostanie to, co w dobie ekspansji teatralnej awangardy uznano za staroświeckie: teatr psychologiczny, wnikliwe studium strachu, nienawiści ciemnych stron ludzkiej natury. "Teatr Montherlanta - zauważyła Danuta Żmij - Zielińska - jest w gruncie rzeczy teatrem ludzi zmęczonych. Zmęczonych sobą, swoimi sprzecznościami, swoim strachem, swoją pogardą dla ludzi i ich słabości". Tacy właśnie są dwaj główni protagoniści w tej sztuce, Cezar i Pompejusz. Cezar, który przekroczył ze swymi legionami Rubikon, łamiąc prawa Rzymu i wypowiadając wojnę Pompejuszowi, zwleka z wydaniem rozkazu bitwy, waha się, szuka wskazówek we wróżbach. Pompejusz, już w młodości nazwany Wielkim, trapiony chorobą i obawami, że przeciwnik góruje nad nim pod każdym względem, też ociąga się z podjęciem decyzji. Wie, że atak jest absurdem, chce zachować czyste ręce, ale nie może się wycofać - bo Cezar narzuca mu walkę, bo zwycięstw i łupów oczekują jego ludzie, którym wojna"musi się opłacać". Katon ocenia obu najsurowiej - zręczny Pompejusz umie podburzać do anarchii, aby sobie zapewnić jednowładztwo, Cezar otoczył się motłochem i wszystko splugawił, bo"kloaka nie wymaga niczego od władzy". Obaj gardzą swoim ludem i myślą tylko o tym, jak wznieść swoje posągi. Nie stoją po dwóch stronach barykady, tworzą jedno stronnictwo głupoty. Pomiędzy wrogimi obozami krąży niczym markietanka ze swoim wózkiem Wojna Domowa. Jednych zachęca do picia, by do cna stracili rozum, innych podjudza do zdrady, z wszystkich szydzi. Wodzowi doradza, jak w własnej ręki zginąć szybko i bezboleśnie, żołnierza zapewnia, że jest równy bogaczowi, skoro może go zabić bezkarnie. Jest potrzebna imperatorowi i ludowi przybranemu w zbroje, nie pierwszy i nie ostatni raz w dziejach świata. Wojna narodowa zawsze kiedyś ma kres. Wojna domowa - sąsiada przeciw sąsiadowi, przyjaciela przeciwko przyjacielowi - nie kończy się nigdy. Po bitwie nadchodzi czas odwetu, czystek, walki o urzędy. Nienawiść odradza się, ogarnia umysły ludzi jak ogień. Wojna Domowa mówi o sobie - ja jestem dobra wojna, wojna, w której wiadomo, dlaczego się zabija. Nie wiadomo tylko, po co. (www.tvp.pl) 22:25 TAJEMNICE III RZESZY (SEZON II) - ODC. 1/5 ZAGADKOWA ŚMIERĆ HESSA (ODC. 1/5 THE HESS ENIGMA) Film dokumentalny, 49 min, Niemcy, 2013 Reżyseria: Friedrich Schrerer, Steffi Schlobel, Thomas Staehler Scenariusz: Guido Knopp Cykl dokumentalny (5 odcinków) Co się stało ze składem pociągu, zawierającym nazistowskie złoto? Ile prawdy jest w plotce, że osobisty lekarz Hitlera stopniowo go truje lekami? Co się stało z zaginionym okrętem podwodnym U - 513? Dlaczego zastępca Hitlera Rudolf Hess odbył fatalny lot do Wielkiej Brytanii w 1941 roku? To tylko niektóre z pytań, na które starają się odpowiedzieć twórcy serii na podstawie ostatnio odkrytych dokumentów i archiwaliów. 23:25 SZEROKIE TORY - JEDEN DZIEŃ Z ŻYCIA KOMINIARZA W PETERSBURGU Reportaż, 24 min, Polska, 2002 Scenariusz: Barbara Włodarczyk Zdjęcia: Wiktor Politow W tym wydaniu spotkanie z Wołodią, który od piętnastu lat wykonuje zawód kominiarza. Spotkanie z kominiarzem jest pretekstem do pokazania architektury Petersburga i stanu zabytkowych kamienic z czasów Piotra I. 24:00 SŁYNNE JEDNOSTKI SPECJALNE - ŚWIĘTY ZASTĘP Z TEB. ODC. 1/10 (ANCIENT ASSASSINS) Film dokumentalny, 43 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: Chris Lethbridge Wykonawcy: Janusz Szydłowski Od wieków historia pełna jest opowieści o odważnych wojownikach i elitarnych jednostkach bojowych, które walczyły, aby chronić władców, pokonywać wrogie armie i ratować imperia. Seria ta opowiada o najbardziej zabójczych formacjach wojskowych w historii, od starożytnej Grecji po Japonię. Przy pomocy rekonstrukcji filmowych i wypowiedzi ekspertów przypomina ich misje i dzieje. Władcy zawsze potrzebowali elitarnych oddziałów bojowych; mężczyzn czy kobiet doskonale wyszkolonych, zręcznych w posługiwaniu się bronią, zdolnych do infiltracji szeregów wroga, a w razie konieczności do ich eliminacji. Każdy z odcinków serii poświęcony jest jednemu wojownikowi albo jednej wyspecjalizowanej grupie. Bada ich szczególne umiejętności, w jaki sposób się szkolili, jaki mieli cel, co dokładnie uczyniło z nich najbardziej przerażających morderców ich czasów i jak ich działania wpłynęły na współczesną taktykę wojenną. W cyklu będzie można znaleźć odpowiedź, między innymi, na pytania: jak buddyjska mniszka stała się wojowniczką Kung Fu, jak saksońskie siły bojowe ostatecznie pokonały wikingów, jak cygańscy najemnicy Vlada Palownika zatrzymali inwazję osmańską i jak holenderskie plemię doprowadziło do przejęcia Brytanii przez cesarza rzymskiego Klaudiusza. Ta oryginalna, pełna akcji i niesamowitych aktów seria, wciągnie wszystkich miłośników historii. 01:10 "SENSACJE XX WIEKU" - ENIGMA CZ. 4 (ENIGMA CZ. 4) Dokument fabularyzowany, 43 min, Polska/Wielka Brytania, 2015 Reżyseria: Robert Wichrowski Scenariusz: Bogusław Wołszański Zdjęcia: Waldemar Szmidt Aktorzy: Jakub Wesołowski, Modest Ruciński, Lesław Żurek, Michał Czernecki, Ireneusz Czop, Mariusz Bonaszewski, Andrzej Precigs, Arkadiusz Janiczek, Zbigniew Suszyński, Jerzy Schejbal, Adam Cywka Największym polskim wkładem w zwycięstwo w II wojnie światowej było złamanie przez polskich kryptologów tajemnicy niemieckiej maszyny szyfrującej Enigma. Szczodry dar polskiego wywiadu, przekazany aliantom w przededniu wybuchu wojny, dał im nadzieję wśród klęsk wczesnego okresu wojny i umożliwił pierwsze zwycięstwa, prowadzące do wielkiego przełomu. Dzieło matematyków Mariana Rejewskiego, Jerzego Różyckiego i Henryka Zygalskiego, a także ich dowódców i towarzyszy broni z Biura Szyfrów, miało wiele wymiarów: historyczny - skracając o 2 - 3 lata koszmar wojny, a zdaniem niektórych historyków decydując o jej wyniku; humanitarny - ratując przed zagładą wiele milionów istnień ludzkich; naukowy - tworząc podwaliny współczesnej kryptologii, także w jej cywilnym wydaniu. Jednakże ten sukces został nam ukradziony; tylko historycy wiedzą, że Polacy złamali Enigmę Prawdę o Enigmie ujawniono późno i w sposób deprecjonujący kluczowy wkład Polaków. Nawet, jeśli dzisiaj większość naukowców uznaje ich pionierską rolę, powszechny odbiór tej przygody nie jest kształtowany przez książki historyków, lecz produkty kultury masowej, prezentujące rolę polskich kryptologów w sposób zafałszowany, by nie rzec przewrotny. Można próbować to zmienić, jedynie oddziałując innymi produktami kultury masowej. Czterodcinkowe widowisko przedstawia, jak doszło do złamania szyfru Enigmy, przed którym skapitulowali brytyjscy i francuscy kryptolodzy, uznając, że jest to zadanie niemożliwe do wykonania. 02:05 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - RYCERZ KRZYŻA I MIECZA Magazyn, 22 min, Polska, 2020 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki Rycerz Krzyża i Miecza. Ta historia zaczęła się dla nas od notatki prasowej z lipca 1930 roku, mówiącej o katastrofie wojskowego samolotu podczas nocnych ćwiczeń 2. pułku lotniczego w Krakowie. Miejsce zdarzenia to łęgi wiślane, u stóp klasztoru cystersów w Mogile. Nie mieliśmy wtedy pojęcia, jak pasjonująca przygoda się dla nas rozpoczyna. Bohaterem dzisiejszej opowieści będzie kpt. dypl. Władysław Polesiński. 02:35 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - O HONOR FRANCJI CZ 2 Magazyn, 26 min, Polska, 1993 Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Maciej Zakrocki Zdjęcia: Andrzej Żydaczewski Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Audycja cykliczna popularyzująca wiedzę o historii II wojny światowej. Wykorzystano w niej materiały archiwalne. Odcinek poświęcony przygotowaniom Niemiec do inwazji na Francję w 1940 r.