TVP Historia Wtorek, 02.02.2021 06:50 BYŁ TAKI DZIEŃ - 2 LUTEGO Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert Święto Ofiarowania - Matki Boskiej Gromnicznej; 1709 - na wyspie Juan Fernandez znaleziono rozbitka Aleksandra Selkirka, którego losy stały się kanwą powieści Daniela Defoe "Przypadki Robinsona Crusoe"; 1942 - gen. Waładysław Anders odmówił żądaniu Żukowa, aby niedoszkolone, niewyposażone i niedożywione jednostki polskie niezwłocznie wysłać na front; 1962 - osiem planet Układu Słonecznego ustawiło się w jednej linii; 07:20 DROGI WOLNOŚCI - ODC. 3 - HERBATA Z CUKREM Serial historyczny, obyczajowy, 52 min, Polska, 2018 Reżyseria: Maciej Migas Scenariusz: Hanna Probulska - Dzisiów, Stanisław Krzemiński, Joanna Wojdowicz Aktorzy: Paulina Gałązka, Katarzyna Zawadzka, Julia Rosnowska, Adam Cywka, Izabela Kuna Koniec października 1918 roku. Na starym strychu krakowskiej kamienicy działa już redakcja tygodnika Iskra. Jego redaktor naczelna, Alina, wystaje na korytarzach magistratu, próbując znaleźć dojście do posła Wincentego Witosa, przewodniczącego Komisji Likwidacyjnej. Początki nie są dla niej łatwe, a rozdawany próbny numer nie znajduje wielu zwolenników. Na Alinę zwraca jednak uwagę korespondent Rudolf Katzner, mający słabość do młodych kobiet parających się piórem. Gazeta od początku boryka się z wieloma kłopotami. Właściciel papierni, Karol Doster, z dnia na dzień zrywa zamówienie. Nowe kobiece pismo jest też nie w smak wydawcy Ilustrowanego Kuriera Codziennego, Henrykowi Dembińskiemu. Jakby tego było mało, znika najmłodsza z sióstr, Lala. Gdy wydaje się, że katastrofa jest bliska, Kraków jako jedno z pierwszych miast wyzwala się spod władzy zaborcy. Przychodzi też nieoczekiwana pomoc. 11 listopada ukazuje się pierwszy numer Iskry. 08:40 HISTORIA POLSKI - PRZEŁAMAĆ BARIERĘ STRACHU. BISKUP IGNACY TOKARCZUK Film dokumentalny, 54 min, Polska, 2020 Reżyseria: Maciej Wojciechowski, Tadeusz Arciuch Scenariusz: Maciej Wojciechowski Zdjęcia: Maciej Wojciechowski, Grzegorz Liwiński, Marcin Parol, Jakub Pączek Arcybiskup Przemyski ks. Ignacy Tokarczuk to postać absolutnie niezwykła. Nazywany ostatnim polskim kresowym biskupem wsławił się swoją bezkompromisową walką z komunizmem oraz walką z ingerencją komunistycznego państwa w działalność Kościoła. Sam jako dziecko Kresów był wychowany w atmosferze sienkiewiczowskiego patriotyzmu niedaleko Zbaraża. W 1942 roku wyświęcony na kapłana we Lwowie. Jego pierwszą placówką duszpasterską była parafia Złotniki, następnie parafia św. Marii Magdaleny we Lwowie. W czasie wojny niósł pomoc Żydom, a jako Polak i katolicki kapłan był zajadle zwalczany przez UPA, która wydała na niego wyrok śmierci. Cudem uratował się z ludobójstwa zgotowanego przez ukraińskich nacjonalistów spod znaku UPA. Ks. Arcybiskup Ignacy Tokarczuk pozostał Kresom wierny do końca życia, ponieważ diecezja przemyska, w której osiadł po wojnie, była częścią przedwojennej archidiecezji lwowskiej. Ks. Arcybiskup Ignacy Tokarczuk po roku 1945 nie miał złudzeń co do intencji komunistycznej władzy. Wobec dramatycznego braku kościołów w parafiach jego archidiecezji postanowił wziąć sprawy w swoje ręce. Z jego inicjatywy powstało ponad 400 nowych kościołów - większość własnym sumptem wiernych i wbrew oporom, zakazom i szykanom władz. Ks. Abp. Ignacy Tokarczuk szybko stał się solą w oku komunistów. PRL - owskie służby specjalne starały się złamać księdza biskupa swoimi metodami, ale pozostał nieugięty. Także PRL - owska dyplomacja próbowała spacyfikować niepokornego biskupa poprzez naciski na Watykan. Wszystko na nic, pozostał nieugięty, przygotowany duchowo na najgorsze represje łącznie z ofiarą swojego życia. Dzięki swojej niezwykłej determinacji i głębokiej wierze ostatecznie zwyciężył. Film prezentuje kresowe korzenie arcybiskupa, jego nieugiętą wolę pracy duszpasterskiej oraz walkę z aparatem represji i służbami specjalnymi PRL - u skierowanymi do pacyfikacji niepokornego duszpasterza. Tytuł filmu "Przełamać barierę strachu" jest cytatem z jego wypowiedzi. 09:50 SENSACJE XX WIEKU - SKARBY TRZECIEJ RZESZY Kameralne i studyjne (widowisko), 48 min, Polska, 2003 Reżyseria: Bogusław Wołoszański, Adek Drabiński Wykonawcy: Bogusław Wołoszański Jedna z najbardziej tajemniczych spraw II wojny - zaginięcie części skarbu III Rzeszy, rezerw walutowych i złota Reichsbanku. Miliardy dolarów zostały wykradzione w celu finansowania ucieczek esesmanów i tworzeniu organizacji neonazistowskich po wojnie. Widowisko przedstawia, jak przebiegał rabunek i ukrywanie skarbów Rzeszy w końcu wojny. 10:45 AFRYKA MOJEGO DZIECIŃSTWA Film dokumentalny, Polska 2009 Reżyseria: Ewa Misiewicz Scenariusz: Dorota Kabalewska Zdjęcia: Piotr Wąsowski, Andrzej Adamczak, Henryk Janas Muzyka: Tadeusz Woźniak W latach 1942 - 1948 w osiedlach dla polskich uchodźców utworzonych w Kenii, Tanzanii, Ugandzie w Afryce Wschodniej oraz w Zambii, Zimbabwe i RPA w Afryce Południowej przebywało 18 tysięcy Polaków, w tym 8 tysięcy dzieci. Bohaterów dokumentu do Afryki rzuciły losy II wojny światowej, której doświadczyli jako dzieci. Mieli wówczas po 6 - 10 lat, okrutna wojna sprawiła, że nie dane im było zaznać szczęśliwego, beztroskiego dzieciństwa. Poznali za to, co to ból, strach, głód i cierpienie. Tamte lata obfitowały w dramatyczne przeżycia, ale w pamięci świadków minionych czasów pozostały też wspaniałe wspomnienia. Kamera pokazuje zderzenie dwóch światów: zimnej, skutej lodem Syberii i pięknej, dzikiej Afryki. O utraconym i odzyskanym dzieciństwie mówią: Halina Machalska, Danuta Dziedzic - Sedlak, Krystyna Pryjomko - Serafin, Piotr Łabuz, Kazimierz Majewski, Mieczysław Pożarski. Wszyscy oni jako dzieci wraz z rodzinami w 1940 r. zostali wysiedleni ze swoich domów przez NKWD i wywiezieni na Sybir, gdzie ludzie ludziom zgotowali straszny los. Kiedy Stalin uwolnił Polaków, rozpoczęła się wielka wędrówka na południe przez Uzbekistan i Iran. Wygnańców dziesiątkowały groźne choroby: tyfus, czerwonka. Ci, którym udało się przeżyć, szli dalej, a celem była Afryka, dziki i nieznany kraj, o którym wiedzieli jedynie, że tam odlatują na zimę bociany. Ostatni etap podróży wiódł przez dżunglę, aż wreszcie dotarli do Tengeru, największego osiedla polskiego w Afryce. Nękani głodem i poniewierką wysiedleńcy nareszcie znaleźli swój raj na ziemi. Każdy miał swój dach nad głową i własne poletko do uprawy. Bohaterowie dokumentu wspominają tamte chwile, pamiętając, jak ich sąsiedzi sadzili pomidory, ogórki, słoneczniki, by stworzyć sobie w ten sposób kawałek małej Polski. Dla 8 tysięcy dzieci, które na sześć lat trafiły do osiedla polskich uchodźców, był to czas radości, beztroskich zabaw, wycieczek krajoznawczych, świętowania narodowych uroczystości, jak 3 Maja, ale też szkolnych obowiązków. Na całe życie zapamiętali Afrykę swego dzieciństwa, gdzie przeżyli niezapomniane przygody, dorastali w egzotycznym świecie otoczeni troskliwą opieką. Teraz w jesieni życia, rozproszeni po świecie, tęsknią za tamtym beztroskim dzieciństwem, z nostalgią myślą o dzikiej afrykańskiej przyrodzie i niepowtarzalnym zapachu Afryki. Niektórzy z nich wracają tam co roku. Krystyna Pryjomko - Serafin powróciła do Afryki po 50 latach, a w podróży towarzyszył jej syn, któremu chciała pokazać kraj swego dzieciństwa. Niedaleko Tengeru zobaczyła więzienie, gdzie przebywały matki z dziećmi. Po powrocie do Anglii zorganizowała pomoc, publikując artykuł w "Dzienniku Polskim". Odzew był natychmiastowy, zewsząd napływały pieniądze. Dzieki hojności tych, którzy w latach 1942 - 1948 mieszkali w Tengerze, powstało Schronisko św. Gabriela. Jego założycielka, pani Krystyna, pragnęła w ten sposó przywrócić biednym afrykańskim dzieciom utracone dzieciństwo. 12:00 WOJOWNICY CZASU - KRÓL BEZ GŁOWY, CZYLI LEGNICA 1241 Film dokumentalny, 27 min, Polska, 2018 Reżyseria: Grzegorz Gajewski Scenariusz: Grzegorz Gajewski Zdjęcia: Krzysztof Krzyżanowski, Grzegorz Gajewski Muzyka: Krzysztof Ridan Kiedy Tatarzy w swoim rajdzie na podbój Europy dotarli pod Kraków i przemieszczali się dalej na zachód, w Polu Legnickim drogę zastąpiło im polskie rycerstwo prowadzone przez śląskiego księcia, Henryka Pobożnego, który pragnął powstrzymać mongolskich najeźdźców, a następnie zjednoczyć rozbitą dzielnicowo Polskę. Inscenizacja bitwy daje tło do snucia opowieści o tatarskim imperium i jego podbojach. 12:35 CZAS HONORU - ODC. 22 "STRZAŁY NA PAWIAKU" S. II Serial wojenny, 47 min, Polska, 2009 Reżyseria: Michał Kwieciński, Michał Rosa, Grzegorz Kuczeriszka Scenariusz: Ewa Wencel, Jarosław Sokół Aktorzy: Ewa Wencel, Katarzyna Gniewkowska, Krzysztof Stelmaszyk, Maciej Zakościelny, Jakub Wesołowski, Jan Wieczorkowski, Antoni Pawlicki Michał melduje Margaret, że Halbe chce się spotykać z Celiną. Dla dziewczyny udział w tej akcji to rozkaz, nie chce tylko, by dowiedział się o tym jej narzeczony. Dla kamuflażu Michał i Celina wprowadzają się do wspólnego mieszkania. Bronek wie od Heleny, że Wanda wyszła z izolatki na Pawiaku. Janek odwiedza Lenę w kryjówce, przynosi jej jedzenie. Władek próbuje wykraść mundury kierowców Reichsbanku, przyłapany przez nadzorcę Lippkego, zabija go. W tej sytuacji Doktor odwołuje akcję napadu na bank. Janek prosi Bronka o kontakt z fałszerzem, który ma dostęp do lewych papierów. Trafia na Kercelak i poznaje Wysockiego, jednego z niemieckich agentów. Wanda dowiaduje się od Grażyny o terminie organizowanej ucieczki. Bronek przebija się na Pawiak. Rappke informuje Rainera, że pelengator namierzył radiostację w rejonie Józefowa. Halbe poznaje Michała i Celinę z Rainerem. Danka prosi Helenę, by ta pomogła jej kuzynowi, Włodkowi. Helena nie wie, że to jeden z agentów Rainera. 13:25 NIE TYLKO ENIGMA. OPOWIEŚĆ O SŁUŻBACH WYWIADOWCZYCH POLSKIEGO PODZIEMIA Film dokumentalny, 49 min, Polska, 2019 Reżyseria: Magdalena Kołodziejczyk, Rafał Kołodziejczyk Scenariusz: Magdalena Kołodziejczyk, Rafał Kolodziejczyk Zdjęcia: Paweł Iwaniuk Muzyka: Rafał Rozmus Wywiad Armii Krajowej podczas II wojny światowej oceniany był przez sojuszników jako najsprawniej funkcjonujący na świecie. Ocenia się, że gdyby nie jego działalność, wojna potrwałaby o kilka lat dłużej i nie wiadomo, z jakim skutkiem by się zakończyła. Pod koniec 1944 roku Niemcy mieli już rozwiniętą produkcję samolotów odrzutowych, którym w walce nie mogły dorównać alianckie myśliwce. Rozwijała się produkcja pocisków dalekosiężnych V2, a także trwały zaawansowane prace nad produkcją broni jądrowej. Dzięki działaniom wywiadowczym prowadzonym przez agentów Armii Krajowej udało się pokrzyżować plany produkcji tej broni. Przez cały okres trwania II wojny światowej wywiad AK dostarczył sprzymierzeńcom ponad 25 tysięcy raportów. Film ma na celu przypomnienie zasług tej struktury Armii Krajowej w osiemdziesiątą rocznicę wybuchu II wojny światowej. Oprócz przybliżenia struktury wywiadu w Polsce w okresie II wojny, przypomnimy najważniejsze akcje wywiadowcze, przybliżymy ich znaczenie oraz wpływ na teatr działań wojennych w Europie. Zasadnicza opowieść przedstawiona zostanie za pomocą tekstu lektorskiego oraz wypowiedzi fachowców. Tłem dla opowieści narratora będą symboliczne ilustracje fabularne, które płynnie przechodzić będą w animowane rysunki ilustrujące najciekawsze fragmenty opowiadanych historii. Dopełnieniem będzie skomponowana na potrzeby filmu muzyka. 14:30 HISTORIA W POSTACIACH ZAPISANA - MARIA KAROLINA, NIEZŁOMNA KRÓLOWA NEAPOLU (MARIA CAROLINA OF NAPLES) Film dokumentalny, 96 min, Francja, 2013 Reżyseria: Laure Delalex Wykonawcy: Marek Ciuniel Niezwykła opowieść o błyskotliwej, odważnej i dumnej władczyni, która uczyniła ze swego małego królestwa europejskie centrum polityki i kultury. Potrafiła je bronić nawet przed tak niebezpiecznymi wrogami, jak Napoleon Bonaparte. Pochodziła ze znanego rodu Habsburgów, była siostrą straconej na gilotynie Marii Antoniny, nieszczęsnej królowej Francji. Film odkrywa zagmatwane losy królestwa Neapolu i dzieje jego wspaniałej władczyni królowej Marii Karoliny. 16:10 EKSPERTYZA - ODC. 11 EKSHUMACJA W CENTRUM MIASTA Reportaż, 21 min, Polska, 2020 Reżyseria: Tomasz Kamiński, Piotr Litka Scenariusz: Piotr Litka Wykonawcy: dr Tomasz Kupiec Odkrycie w 2019 rokiu szczątków ludzkich obok katedry w Częstochowie może być przełomem, jeśli chodzi o ujawnienie nieznanej do tej pory historykom mogiły lub też mogił ofiar prawdopodobnie największej masakry ludności cywilnej w Polsce podczas kampanii wrześniowej w 1939 roku, dokonanej przez Niemców. 16:45 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - TRZEBA GINĄĆ - KROJANTY 1939 Magazyn, 25 min, Polska, 2020 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki Trzeba ginąć - Krojanty 1939. O tym, że wojna na granicy z Niemcami w województwie pomorskim wybuchła 25 minut wcześniej niż na pozostałych odcinkach, zdecydował rozkład jazdy tranzytowego pociągu pośpiesznego Berlin - Królewiec. Strona polska, mimo skrajnie napiętej sytuacji, szanując umowy międzynarodowe, zdecydowała się przepuścić go przez przygotowane już do obrony pozycje. Zamiast ekspresu jednak, na stacje w Chojnicach wjechał podstępnie pociąg pancerny. Równocześnie uderzyła niemiecka artyleria. Pułkownik Kazimierz Mastalerz, dowódca 18. Pułku Ułanów Pomorskich w okopie polowego stanowiska dowodzenia wypowiedział wtedy prorocze dla niego samego słowa: "Trzeba ginąć, stąd się nie wychodzi". Bitwa pod Krojantami weszła do legendy. Stała się też już później przedmiotem gorących sporów historycznych i polemik. I my zabierzemy dziś głos w dyskusji. 17:15 HISTORIA POLSKI - SZMUGLERZY Film dokumentalny, 50 min, Polska, 2008 Reżyseria: Ewa Szprynger Scenariusz: Mirosław Chojecki, Ewa Szprynger Muzyka: Piotr Rodowicz Szczelne granice, pogranicznicy z psami, drobiazgowe kontrole na lotniskach, system zagłuszarek zniekształcających głosy z wolnego świata, obsesyjne krytykowanie "synonimu" wroga ludu, czyli paryskiej "Kultury". Tak wyglądała Polska lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych, indoktrynowana i terroryzowana przez system komunistyczny. Polacy nie mieli prawa do wolności słowa, ale nikt nie był w stanie zablokować wolności myśli. Kiedy w 1976 roku powstał Komitet Obrony Robotników, zrodziła się potrzeba stworzenia kanałów przepływu informacji. 18:15 #DZIEDZICTWO - DEBATA IV PAŃSTWO I PRAWO Dysk./wywiad/debata, 26 min, Polska, 2017 Autor: Piotr Legutko Zdjęcia: Piotr Trela Muzyka: Marcin Gałażyn Wykonawcy: Piotr Legutko (prowadzący) Budowa niepodległego państwa należy do największych osiągnięć cywilizacyjnych narodu polskiego. Koleje tego państwa były różne. Potrafiło stworzyć wielką Unię z państwem Litewskim. Upadło w czasie rozbiorów, ale zostało odbudowane w roku 1918. W czasie II wojny światowej Polacy stworzyli państwo podziemne - fenomen nieznany nigdzie indziej w Europie. Prawa dla tego państwa stanowili ci, którzy poprzez swoje dzieła obecni są na wystawie #dziedzictwo, jak Jan Łaski, Andrzej Frycz Modrzewski czy twórcy Konstytucji 3. Maja, pierwszej konstytucji w historii Europy. Do ich dzieł odwoływać się będzie debata i analiza wyjątkowości założeń polskiej państwowości. Warto zatem o nich wspomnieć: Commune incliti Poloniae.... 1506 rok. Statuty - zbiór praw polskich pod redakcją kanclerza Jana Łaskiego - fundament państwa polskiego. Urzędowy zbiór praw polskich zawierający najażniejsze konstytucje i indulty, akty umów międzypaństwowych, edykty i dokumenty biskupów i papieży oraz zbiory praw miejskich. Księgę rozpoczyna tekst "Bogurodzicy" potraktowanej jako hymn państwowy. Wydrukowanych 150 egzemplarzy rozesłano do starostów i ważniejszych kościołów. Statuty Przywileje Koronne, z Łacińskiego języka na Polskie przełożone w Krakowie - 1570 rok Zbiór praw Królestwa Polskiego z obrazem obrad sejmu zgromadzonego przy królu Zygmuncie Auguście. Statuty powstały przy kodyfikacji prawa polskiego i funkcjonowały w praktyce sądowniczej do końca XVIII wieku. Ustawa Urzędowa. Actum in Curia Regia Varsaviensi Die [5 Maji 1791] Konstytucja 3 maja stanowiąca o ustroju Rzeczypospolitej Obojga Narodów. O panującej religii, odrębnych prawach stanów: szlacheckiego, mieszczaństwa i chłopów, podziału władzy na: władzę prawodawczą, króla - władzę wykonawczą, oraz sądy. O regencji, edukacji dzieci (synów) królewskich i siły zbrojnej narodowej. Druk Konstytucji zawiera "deklarację Stanów Zgromadzonych", czyli przysięgę, zapewniającą o wierności uchwalonej konstytucji!!! Statut Wielkiego Księstwa Litewskiego 1588 - pierwsza edycja skodyfikowanego litewskiego prawa cywilnego, karnego, procesowego i publicznego, z przywilejem króla Zygmunta III z 1588 roku De Republica emendanda... Libri quinque. Andrzej Frycz Modrzewski 1559 - głos sekretarza królewskiego na temat reformy instytucja państwa, Kościoła, szkoły, egzekucji praw. Najbardziej w tym czasie spójna krytyka obyczaju i prawa polskiego. Z wydania bazylejskiego z kompletem ksiąg na temat funkcjonowania państwa i zasad prawnych w Polsce. 18:50 DROGI WOLNOŚCI - ODC. 4 - BLASZANY ORZEŁEK Serial historyczny, obyczajowy, 52 min, Polska, 2018 Reżyseria: Maciej Migas Scenariusz: Hanna Probulska - Dzisiów, Stanisław Krzemiński, Joanna Wojdowicz Aktorzy: Paulina Gałązka, Katarzyna Zawadzka, Julia Rosnowska, Adam Cywka, Izabela Kuna Koniec listopada 1918 rok. Siostry Biernackie organizują redakcyjnego sylwestra, na którego zapraszają czytelników. Ich nowy wydawca, Karol Doster, jest sceptyczny wobec tego pomysłu i umywa ręce, gdy okazuje się, że ktoś podkupił lokal wynajęty na przyjęcie. Lala sprzeciwia się organizacji sylwestra w hotelu Franciszki Woydowicz, co jej siostry traktują jak fanaberię. W noc sylwestrową nieoczekiwanie właśnie Franciszka udziela jej wsparcia. Alina jest zaaferowana wieściami z Poznania, do którego przyjechał Ignacy Paderewski. Mimo sprzeciwu ojca jedzie tam, by zebrać materiał. Chce też podziękować pruskiemu urzędnikowi, Maciejowi Mincowi, za napisanie artykułu do jej gazety. Na miejscu czeka na nią przykre rozczarowanie. Na Sławkowskiej panują niewesołe nastroje. Ignacy po bankructwie zajmuje się erotyczną fotografią. Pech chce, że jego żona Anna, znajduje plik pokazowych zdjęć. Nikt jednak nie podziela jej świętego oburzenia. 21:05 WOJNA WIETNAMSKA - DEJA VU. LATA 1858 - 1961 ODC. 1/10 (THE VIETNAM WAR) Film dokumentalny, 56 min, USA, 2017 Reżyseria: Ken Burns, Lynn Novick Scenariusz: Geoffrey Ward Wykonawcy: Maciej Gudowski "Wojna wietnamska" to wciągająca, kompleksowa opowieść o wojnie w Wietnamie. Jej autorzy, Ken Burns i Lynn Novick, w nowatorski sposób przedstawili tę epicką historię. W serialu znalazły się relacje ponad sześćdziesięciu świadków: Amerykanów walczących na wojnie, przeciwników udziału Stanów Zjednoczonych w tym konflikcie oraz wietnamskich kombatantów i cywili z obu stron barykady. Tworzony przez 10 lat serial doskonale ukazuje samą wojnę, ale i chaotyczną epokę, w której się toczyła. Scenariusze serii to dzieło Geoffreya C. Warda. Produkcją zajęli się: Sarah Botstein, Ken Burns i Lynn Novick. W filmach znalazły się rzadko pokazywane, zrekonstruowane cyfrowo, materiały archiwalne z całego świata, zdjęcia najbardziej znanych fotografów XX wieku, historyczne relacje telewizyjne, najbardziej poruszające materiały z prywatnych kolekcji, dotychczas niepublikowane nagrania dźwiękowe z rozmowami osób z administracji prezydentów Kennedy’ego, Johnsona i Nixona oraz ponad osiemdziesiąt legendarnych przebojów najpopularniejszych artystów tamtych czasów. Muzykę do filmu skomponowali Trent Reznor i Atticus Ross, zdobywcy Oskara za ścieżkę dźwiękową do filmu "Social Networks" oraz muzycy z organizacji Silk Road, przy udziale wiolonczelisty Yo - Yo Ma. 01:00 SENSACJE XX WIEKU - SKARBY TRZECIEJ RZESZY Kameralne i studyjne (widowisko), 48 min, Polska, 2003 Reżyseria: Bogusław Wołoszański, Adek Drabiński Wykonawcy: Bogusław Wołoszański Jedna z najbardziej tajemniczych spraw II wojny - zaginięcie części skarbu III Rzeszy, rezerw walutowych i złota Reichsbanku. Miliardy dolarów zostały wykradzione w celu finansowania ucieczek esesmanów i tworzeniu organizacji neonazistowskich po wojnie. Widowisko przedstawia, jak przebiegał rabunek i ukrywanie skarbów Rzeszy w końcu wojny. 02:00 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - TRZEBA GINĄĆ - KROJANTY 1939 Magazyn, 25 min, Polska, 2020 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki Trzeba ginąć - Krojanty 1939. O tym, że wojna na granicy z Niemcami w województwie pomorskim wybuchła 25 minut wcześniej niż na pozostałych odcinkach, zdecydował rozkład jazdy tranzytowego pociągu pośpiesznego Berlin - Królewiec. Strona polska, mimo skrajnie napiętej sytuacji, szanując umowy międzynarodowe, zdecydowała się przepuścić go przez przygotowane już do obrony pozycje. Zamiast ekspresu jednak, na stacje w Chojnicach wjechał podstępnie pociąg pancerny. Równocześnie uderzyła niemiecka artyleria. Pułkownik Kazimierz Mastalerz, dowódca 18. Pułku Ułanów Pomorskich w okopie polowego stanowiska dowodzenia wypowiedział wtedy prorocze dla niego samego słowa: "Trzeba ginąć, stąd się nie wychodzi". Bitwa pod Krojantami weszła do legendy. Stała się też już później przedmiotem gorących sporów historycznych i polemik. I my zabierzemy dziś głos w dyskusji. 02:30 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - GOEBBELS Magazyn, 19 min, Polska, 1996 Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Maciej Zakrocki Zdjęcia: Zbigniew Maziarz Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) W cyklu popularyzującym wiedzę o historii II wojny światowej, odcinek poświęcony Josephowi Goebbelsowi oraz roli propagandy w III Rzeszy. Obraz w całości tworzą czarno - białe archiwalne materiały filmowe.