TVP Historia Środa, 03.02.2021 06:50 BYŁ TAKI DZIEŃ - 3 LUTEGO Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1953 - została wydana książka J. Y. Cousteau o badaniu podwodnym mórz i oceanów; 1958 - powstanie Beneluksu; 1982 - sąd Marynarki Wojennej skazał za druk ulotek na długoletnie więzienie kilka osób; 1986 - Jan Paweł ll u Matki Teresy; 07:20 DROGI WOLNOŚCI - ODC. 4 - BLASZANY ORZEŁEK Serial historyczny, obyczajowy, 52 min, Polska, 2018 Reżyseria: Maciej Migas Scenariusz: Hanna Probulska - Dzisiów, Stanisław Krzemiński, Joanna Wojdowicz Aktorzy: Paulina Gałązka, Katarzyna Zawadzka, Julia Rosnowska, Adam Cywka, Izabela Kuna Koniec listopada 1918 rok. Siostry Biernackie organizują redakcyjnego sylwestra, na którego zapraszają czytelników. Ich nowy wydawca, Karol Doster, jest sceptyczny wobec tego pomysłu i umywa ręce, gdy okazuje się, że ktoś podkupił lokal wynajęty na przyjęcie. Lala sprzeciwia się organizacji sylwestra w hotelu Franciszki Woydowicz, co jej siostry traktują jak fanaberię. W noc sylwestrową nieoczekiwanie właśnie Franciszka udziela jej wsparcia. Alina jest zaaferowana wieściami z Poznania, do którego przyjechał Ignacy Paderewski. Mimo sprzeciwu ojca jedzie tam, by zebrać materiał. Chce też podziękować pruskiemu urzędnikowi, Maciejowi Mincowi, za napisanie artykułu do jej gazety. Na miejscu czeka na nią przykre rozczarowanie. Na Sławkowskiej panują niewesołe nastroje. Ignacy po bankructwie zajmuje się erotyczną fotografią. Pech chce, że jego żona Anna, znajduje plik pokazowych zdjęć. Nikt jednak nie podziela jej świętego oburzenia. 08:25 POLSKIE 100 LAT - POLITYKA ZAGRANICZNA II RZECZYPOSPOLITEJ Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2019 Reżyseria: Krzysztof Talczewski Scenariusz: Mirosław Chojecki, Piotr Weychert Muzyka: Michał Lorenc Wykonawcy: Kazimierz Kaczor, Tomasz Marzecki Podstawowym celem polityki zagranicznej II Rzeczypospolitej było zabezpieczenie istnienia państwa polskiego i jego granic w istniejącym położeniu geopolitycznym. Niemcy i Związek Sowiecki w gruncie rzeczy nie pogodziły się z istnieniem suwerennej Rzeczpospolitej. Do tego należy dodać napięte stosunki z Czechosłowacją i Litwą. W tej sytuacji, sojusz z Francją, ówczesnym mocarstwem, stał się kamieniem węgielnym polskiej dyplomacji i jak się później okaże, złudnym gwarantem polskiego bezpieczeństwa. 08:55 HISTORIA POLSKI - SZMUGLERZY Film dokumentalny, 50 min, Polska, 2008 Reżyseria: Ewa Szprynger Scenariusz: Mirosław Chojecki, Ewa Szprynger Muzyka: Piotr Rodowicz Szczelne granice, pogranicznicy z psami, drobiazgowe kontrole na lotniskach, system zagłuszarek zniekształcających głosy z wolnego świata, obsesyjne krytykowanie "synonimu" wroga ludu, czyli paryskiej "Kultury". Tak wyglądała Polska lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych, indoktrynowana i terroryzowana przez system komunistyczny. Polacy nie mieli prawa do wolności słowa, ale nikt nie był w stanie zablokować wolności myśli. Kiedy w 1976 roku powstał Komitet Obrony Robotników, zrodziła się potrzeba stworzenia kanałów przepływu informacji. 09:55 SENSACJE XX WIEKU - POJEDYNEK GIGANTÓW Kameralne i studyjne (widowisko), 22 min, Polska, 1995 Reżyseria: Tomasz Kostuch Scenariusz: Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Omówienie rywalizacji dwóch mocarstw, ZSRR i USA, na początku lat 60. Rekonstrukcja wydarzeń politycznych: nieudanej inwazji USA w Zatoce Świń; spotkania Chruszczowa i Kennedy'ego w ambasadzie amerykańskiej w Wiedniu; wizyty władz kubańskich w Moskwie zakończonej decyzją o stacjonowaniu na Kubie wyrzutni rakiet SS - 4 i SS - 5; szpiegowskiego lotu samolotu amerykańskiego U - 2 nad Kubą; kryzysu kubańskiego; decyzji ZSRR o wycofaniu wyrzutni z Kuby. 10:55 CZAS HONORU - ODC. 23 "NIEMIECKA RULETKA" S. II Serial wojenny, 45 min, Polska, 2009 Reżyseria: Michał Kwieciński, Michał Rosa, Grzegorz Kuczeriszka Scenariusz: Ewa Wencel, Jarosław Sokół Aktorzy: Ewa Wencel, Katarzyna Gniewkowska, Krzysztof Stelmaszyk, Maciej Zakościelny, Jakub Wesołowski, Jan Wieczorkowski, Antoni Pawlicki Helena już wie, że akcja odbicia Wandy się nie powiodła. Po zaginięciu Lippkego Rappke chce przesłuchać wszystkich Polaków pracujących w Reichsbanku. Na liście do przesłuchania jest także Władek. Rainer otrzymuje pierwsze meldunki od swoich agentów. Janek załatwia u Górki paszport dla Moslera. Na Pawiaku Nina wraca pobita z przesłuchania, decyduje się na udział w ucieczce wspólnie z Wandą. Helena jako gosposia rozpoczyna pracę u Halbego. Woźniak załatwia zwolnienie Danki z aresztu. Władek okazuje Rudej swoje uczucia. Michał, zazdrosny o Celinę, przerywa jej spotkanie z Halbem, dąży też do przerwania całej akcji. Janek i Bronek organizują zasadzkę na Kwapisza. Otto przez przypadek zabija agenta Rainera w szpitalu. W kasynie wybucha strzelanina, Celina zostaje ranna. 11:55 KUCHNIA POLSKICH ŻYDÓW - ODC. SZABAT ZIMNY BUFET I STYGNĄCY PIEC Magazyn, 25 min, Polska, 2020 Reżyseria: Jerzy Grabowski Scenariusz: Łukasz Modelski Wykonawcy: Łukasz Modelski (prowadzący) W tym odcinku poznamy potrawy serwowane w czasie szabatu. Pierwsza to danie jednogarnkowe - czulent z kaszą i ciecierzycą, a druga - śledź korzenny z rodzynkami. 12:30 GWIAZDY PRZEDWOJENNEGO KINA ALBO FILM DŹWIĘKOWY W II RP Film dokumentalny, 55 min, Polska, 2020 Reżyseria: Jacek Papis Zdjęcia: Jan Klima Ubrani we fraki muzycy Jazz Bandu zaczynają grać. Ich koncert stanowi muzyczny podkład i leitmotiv filmu. Eksperci przeprowadzają nas przez etapy rozwoju polskiego kina przedwojennego, koncentrując się na wybitnych osobowościach, gwiazdach aktorskich i reżyserskich. Materiał ilustrowany fotosami z epoki i fragmentami najstarszego zachowanego filmu polskiego "Pruska kultura". Małgorzata Hendrykowska opowiada jak odnalazła ten film w 2000 roku W etap kina niemego wprowadza nas Stanisław Janicki (W starym kinie). Kolejni eksperci przywołują sylwetki pierwszych rodzimych gwiazd filmowych - Jadwigi Smosarskiej, Eugeniusza Bodo, Adolfa Dymszy. Śledzimy ich kariery, przywołując najciekawsze fragmenty filmów z ich udziałem. Dowiadujemy się, jakim wyzwaniem było dla nich pojawienie się dźwięku w filmie, co prowadzi nas w stronę piosenki, która w przedwojennym polskim kinie stanowiła niemal nieodzowny element filmu (czego dowodem jest kariera Hanki Ordonówny). Dowiadujemy się jak postrzegane były ówczesne gwiazdy, jaki był ich status społeczny, jak wyglądało ich życie prywatne. Spośród aktorów tamtych czasów, dwoje zrobiło międzynarodową: Pola Negri, która grała m.in. w Hollywood oraz śpiewak Jan Kiepura. Opowiadamy o meandrach ich losów zawodowych i prywatnych. Życiorysy przedstawianych bohaterów miały jeden wspólny mianownik: ich świetnie zapowiadające się kariery przerwała wojna. Kto z nich odznaczył się bohaterstwem? Komu udało się przeżyć i dalej występować w filmach? Przy pomocy ekspertów próbujemy dokonać całościowej oceny przedwojennej kinematografii, rozważając popularną opinię, że przed wojną mieliśmy znakomitych aktorów, ale filmy nie dorastały do ich poziomu. Próbujemy zweryfikować to stwierdzenie, szukając w tamtych filmach ponadczasowych wartości. 13:35 SPÓR O HISTORIĘ - POCHODZENIE SŁOWIAN Dysk./wywiad/debata, 31 min, Polska, 2018 Scenariusz: Elżbieta Szumiec - Zielińska Wykonawcy: Grzegorz Łukomski (prowadzący) Od połowy osiemnastego wieku, po opublikowaniu przez Johanna Christopha Jordana książki "De Originibus Slavici" toczy się ożywiony spór o pochodzenie Słowian. Szuka się miejsca, które jest tzw. prakolebką Słowian. Zwolennicy teorii autochtonizmu Słowian twierdzą, że przodkowie Słowian pojawili się w Europie Środkowej przynajmniej od epoki brązu i żelaza. Natomiast allochtoniści są zdania, że Słowianie pojawili się w Europie w III - IV wieku po narodzeniu Chrystusa, w dorzeczu Dniepru, Prypeci i Prutu, czyli na terenach dzisiejszej Ukrainy. Stąd mieli rozpocząć wędrówkę na tereny środkowo - wschodniej Europy. Do dyskusji historyków, antropologów i archeologów dołączyli także genetycy. Na ile współczesna genetyka może być pomocna w rozwikłaniu zagadki pochodzenia Słowian? 15:25 TAJEMNICE III RZESZY - ODC. 3/6 KOBIETY HITLERA (LAST SECRETS OF THE THIRD REICH. HITLER’S WOMEN) Film dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2011 Reżyseria: Steffi Schoebel, Anja Greulich Prywatne życie Hitlera było wśród Trzeciej Rzeszy najlepiej strzeżoną tajemnicą. Eva Braun nie była jedyną kobietą w jego życiu. Wcześniej miał inne kochanki. Były też wpływowe wielbicielki, i oczywiście bliskie krewne, jak jego siostra i jej córka. Maria Reiter miała 16 lat. Jej szwagier zdołał zapobiec jej samobójstwu, gdy Hitler ją odtrącił. Geli Raubal była siostrzenicą Hitlera. Miała zaledwie 23 lata, gdy zabiła się w jego mieszkaniu. Unity Mitford, angielska arystokratka zafascynowana Hitlerem, strzeliła sobie w głowę w wieku 25 lat. Hitler miał władzę nad każdą z tych kobiet. Twierdził, że nie ma nic lepszego niż wychować sobie młode dziewczę i lepić je jak wosk. Fascynacji Hitlerem ulegały także kobiety dojrzałe z wyższych sfer. Winifred Wagner, synowa kompozytora Richarda Wagnera, była urzeczona jego urokiem i polityczną potęgą. Gdy owdowiała, Hitler podobno proponował jej małżeństwo. Było to wykalkulowane posunięcie, które zapewniłoby mu prestiż, a może zaspokoiło osobiste pasje. Między rokiem 1930 a 1933 dwukrotnie pytał ją, czy wyjdzie za niego za mąż. Odpowiadała, że mogłaby to zrobić, gdyby objął oficjalne stanowisko. Ale gdy już został kanclerzem, nie musiał żenić się dla prestiżu. W jedynym wywiadzie przed kamerą w 1975 roku Winifred Wagner opisywała urok Hitlera. "Od razu wywarł na mnie wielkie i głębokie wrażenie, zwłaszcza jego oczy były niezmiernie pociągające. Niebieskie, duże, wyraziste oczy". Pod wrażeniem Hitlera była również Magda Goebbels, rozwiedziona z bogatym przemysłowcem. Poźniej już jako żona ministra propagandy awansowała do roli pierwszej damy w nazistowskiej Rzeszy. Magda Goebbels była typem kobiety, jaki Hitler uwielbiał, kimś w rodzaju aryjskiej supermatki. Miała sześcioro dzieci, była bogata, urocza. Uważała siebie za ikonę narodowego socjalizmu. Kiedy Hitler bywał w Berlinie, wydawała dla niego przyjęcia. Na zdjęciach widać kobiety omdlewające z namiętności do niego, oczywiście po części był to efekt propagandowej machiny Goebbelsa, ale z pamiętników i listów wynika, że wiele kobiet było w Hitlerze zakochanych. Co motywowało je do ślepego uwielbienia Hitlera, czasem nawet do naśladowania go? Wszystkie te kobiety przenosiły na niego swoje fantazje, co nie byłoby oczywiste, gdyby miał narzeczoną, kochankę czy żonę i rodzinę. To, że Hitler żyje w celibacie, było bardzo ważne dla goebbelsowskiej propagandy. Stworzono wykalkulowany wizerunek wodza, którego sercem i duszą zawładnęła Germania i nic nie powinno go rozpraszać. W oczach opinii publicznej Ewa Braun nie istniała. Dopiero po ślubie i wspólnym samobójstwie w berlińskim bunkrze stała się znana. Kobiety, które uwielbiały Hitlera, pozwalały się zwodzić lub przez niego umierały. Ich miłość była skazana na klęskę, tak jak Wielka Rzesza Niemiecka. 16:30 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - CIĄG DALSZY NASTĄPIŁ. Magazyn, 25 min, Polska, 2020 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki 1/ Ciąg dalszy nastąpił. Relacje z naszych wypraw, wprawdzie na antenie stanowią jedną całość, jednak niemal zawsze istnieje jakiś ciąg dalszy. Utrzymujemy kontakt z naszymi bohaterami, rozpytujemy o losy uratowanych od zapomnienia przedmiotów, a czasem uznajemy za sensowne ukazanie postępów prac konserwatorskich. Tak będzie i tym razem. Efektem jednej z akcji poszukiwawczych ostatnich miesięcy było wyrwanie spod ziemi mocarnego, młyńskiego silnika. Dziś zechcemy zapytać o jego losy. 2/ Gapa nr 927. Wartości przedmiotów historycznych nie da się wycenić w żadnej walucie. To ich wartość emocjonalna, ta którą czujemy, buduje ich rangę. Takie też, silne emocje towarzyszą nam, gdy spoglądamy na gapę lotniczą, której historię opowiedział nam jeden z naszych widzów, pochodzący z Wilna Waldemar Dąbrowski. 17:25 HISTORIA POLSKI - TELEWIZJA 81. WERYFIKACJA Film dokumentalny, 51 min, Polska, 2006 Scenariusz: Barbara Rogalska, Nina Makowiecka Zdjęcia: Grzegorz Szczygielski Muzyka: Marianna Zając Wydarzenia sierpnia 1980 roku spowodowały prawdziwą rewolucję w całkowicie dotychczas podporządkowanym PZPR Komitecie do Spraw Radia i Telewizji. Powstała "Solidarność", do której należało bardzo wielu dziennikarzy, buntowali się członkowie PZPR, odżyło Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich i inne organizacje. Zmieniał się program. Powstało wiele filmów i programów, o których jeszcze kilka miesięcy wcześniej nawet nie można by marzyć. W zespole Fakt realizowano reportaże ukazujące prawdę o sytuacji w kraju i społeczeństwie. W studiach pojawili się nigdy wcześniej niewidziani pisarze, aktorzy, poeci. "Można było być dumnym z tego, że jest się dziennikarzem. Napisy na murach"Telewizja kłamie"nie dotyczyły mnie i mojej ekipy" - mówi w filmie "Telewizja 81" reporterka Łucja Klimas. Za tę wolność przyszło dziennikarzom telewizyjnym drogo zapłacić. Z chwilą ogłoszenia stanu wojennego większość z nich znalazła się na ulicy, bez możliwosci pracy w zawodzie. Wiele osob internowano. Sporą grupę zmuszono do emigracji. Weryfikacja dziennikarzy telewizyjnych miała szczególnie burzliwy przebieg. O tych wszystkich wydarzeniach opowiada film Barbary Rogalskiej i Niny Makowieckiej. Przed kamerami o swoich przeżyciach z tamtego okresu opowiadają znani dziennikarze: Andrzej Bober, Stefan Bratkowski, Marta Piszczatowska, Halina Bińczak, Maciej Wierzyński, Łucja Klimas, Piotr Załuski, Paweł Sosnowski, Jacek Snopkiewicz i inni. 18:40 DROGI WOLNOŚCI - ODC. 5 - OBERWANIE CHMURY Serial historyczny, obyczajowy, 52 min, Polska, 2018 Reżyseria: Maciej Migas Scenariusz: Hanna Probulska - Dzisiów, Stanisław Krzemiński, Joanna Wojdowicz Aktorzy: Paulina Gałązka, Katarzyna Zawadzka, Julia Rosnowska, Adam Cywka, Izabela Kuna Lipiec 1919 rok. Gazeta prowadzona przez trzy siostry odnotowuje dramatyczny spadek sprzedaży. Na dodatek zbliża się termin porodu Lali. Narzeczony Maryni, Szymon, wciąż nie może wrócić z frontu do domu, tak jak wielu innych polskich oficerów. Wojna polsko - bolszewicka potrwa jeszcze ponad rok. Lala nie może znieść atmosfery skandalu wokół jej ciąży. Obwinia ojca, choć nie chce mu powiedzieć prawdy o ojcu swojego dziecka. Wsiada w pierwszy lepszy pociąg, by uciec jak najdalej od Krakowa. W pociągu zaczyna rodzić. Pomocy udziela jej doktor Przypkowski, w którego domu w Jędrzejowie znajduje opiekę. Anna, która jej towarzyszy, namawia ją do jak najszybszego kontaktu z ojcem dziecka. W domu Przypkowskich Lali udaje się przeprowadzić wywiad z nieoczekiwanym gościem - Komendantem. W redakcji Doster obejmuje rządy silnej ręki. Młody, uparty dziennikarz, 20 - letni Michał Górski - Wilczek, dzięki małemu szantażowi uzyskuje zgodę wydawcy na pracę w Iskrze. Doster zatrudnia również Rudolfa Katznera. 19:50 CAŁA PRAWDA O WIKINGACH - NOWE ŚWIATY. ODC. 2/2 (THE VIKINGS UNCOVERED) Film dokumentalny, 55 min, Wielka Brytania, 2016 Reżyseria: Harvey Lilley Wikingowie tworzyli swoje imperium przez 500 lat, eksplorując i dokonując wielu krwawych podbojów. Potrafili przetrwać w surowym klimacie, przesuwając granice ludzkiej wytrzymałości. Odkryli Amerykę 500 lat przed Kolumbem. Jak osiągnęli tak wielkie sukcesy? I dlaczego u szczytu swojej potęgi nagle zniknęli z zajętych wcześniej terenów? Archeolog Sarah Parcak podróżuje z wschodniego wybrzeża Szkocji do Islandii, Grenlandii i Ameryki Północnej, aby odkryć tajemnice tego rozległego Imperium Wikingów. Wykorzystując specjalistyczne zdjęcia satelitarne stanowisk archeologicznych i najnowsze techniki badań kryminalistycznych DNA, poszerza stan wiedzy o tej fascynującej cywilizacji. Film pokazuje, że ci nieustraszeni marynarze byli o wiele bardziej wyrafinowani, bezbronni i zwyczajnie ludzcy niż wskazywałaby na to ich dotychczasowa reputacja. 21:00 SKRYBOWIE STAROŻYTNEGO EGIPTU (SCRIBES OF ANCIENT EGYPT) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2013 Reżyseria: Arturo Mio Grafika starożytnego Egiptu jest nam znana, bo niezwykle często była w użyciu. Znaki graficzne odnajdujemy na sarkofagach, zwojach papirusu, ścianach grobowców i innych budynkach. Są świadectwem trwałego upodobania do sztuki konturu i pozwalają nam zrozumieć tę starożytną cywilizację jak żadną inną. Postać, o której wiemy mniej, to sam artysta, pisarz. To on był autorem tych wyobrażeń; tym, który jednym pociągnięciem pędzla, zrodził całą sztukę Egiptu. Ściśle respektował zasady i precyzyjne kody, a jego umiejętności pożądane były u przedstawicieli tej profesji w niezmienionej formie przez ponad trzy tysiące lat. Szkicował ludzi, znaki, rośliny, zwierzęta i figury geometryczne jako pisarz, naukowiec, socjolog lub artysta tamtych czasów. Z filmu widzowie dowiedzą się, kim naprawdę byli skrybowie i jaka była ich pozycja w społeczeństwie faraonów. Od Sakkary po Dolinę Królów i bogate zbiory muzeów europejskich zbadane zostaną najpiękniejsze dzieła, a także tajemnice ich stworzenia. 22:35 PUŁKOWNIK KWIATKOWSKI Komediodramat, 122 min, Polska, 1995 Reżyseria: Kazimierz Kutz Scenariusz: Jerzy Stefan Stawiński Zdjęcia: Grzegorz Kędzierski Muzyka: Jan Kanty Pawluśkiewicz Aktorzy: Marek Kondrat, Renata Dancewicz, Zbigniew Zamachowski, Adam Ferency, Artur Barciś "Pułkownik Kwiatkowski" był reklamowany na kasetach wideo jako "najlepsza komedia sezonu". Obsypany nagrodami film Kazimierza Kutza to z pewnością wydarzenie artystyczne dużej rangi, a także przednia próbka nieznanej strony talentu twórcy "Soli ziemi czarnej". Już we wcześniejszej o rok komedii pt. "Zawrócony" Kutz pokazał, że potrafi śmiać się z rzeczy ponurych i złowrogich, nie przekraczając przy tym granic dobrego smaku. W "Pułkowniku..." umiejętność tę jeszcze wydoskonalił. Akcja fimu toczy się w roku 1945. Wszechwładne UB, wspomagane przez "towarzyszy radzieckich", coraz sumienniej i skuteczniej likwiduje polską "reakcję". W koszarowym szpitalu na Ziemiach Zachodnich pracuje lekarz nazwiskiem Andrzej Kwiatkowski. W cywilu ginekolog, w armii musiał przedzierzgnąć się w chirurga. Właśnie kończy operować Kiziora - pułkownika UB z Warszawy. Jedno niewłaściwe pociągnięcie skalpelem, jeden źle założony szef i eskulap może skończyć w kazamatach. A sprawa jest delikatna - Kizior jest ranny w twarz. Jednak Kwiatkowskiego ręka nie zawodzi. Ubecki dostojnik nie stanie się ofiarą złośliwych kpinek podwładnych. W nagrodę za dobrą robotę lekarz dostaje tydzień urlopu, który postanawia spędzić w rodzinnych stronach, czyli w Warszawie. Na gruzach swego dawnego domu przypadkiem odnajduje Krysię - przed wojną podlotka, teraz piękną kobietę. Zafascynowany urodą dziewczyny zaprasza ją na kolację do ekskluzywnej restauracji. Tu Krysię zaczyna napastować radziecki oficer. Kwiatkowskiemu nie pozostaje nic innego, jak znokautować natręta. Przebiegły medyk ratuje wszakże swą skórę, podając się za ważnego funkcjonariusza bezpieki. Maskarada udaje się, a Kwiatkowski zdobywa podziw Krysi. By zamienić go w miłość, postanawia pomóc kilku niewinnie uwięzionym ludziom, podając się za zastępcę ministra Radkiewicza. Mimo że rozgrywa się w tragicznych czasach, film Kutza tchnie niekłamanym komizmem. Reżyser w mistrzowski sposób cieniuje humor, dzięki czemu widz śmieje się nawet wówczas, gdy akcja przenosi się do katowni UB, więzień czy gabinetu diabolicznego (świetny Krzysztof Globisz) Mieczysława Moczara. Koniec zabawy wprawdzie jest raczej gorzki, lecz zakończenie "Pułkownika..." pozostaje otwarte. Nie burzy jednoznacznie nastroju, daje nadzieję. Kutz zrobił komedię przewrotną i inteligentną, serwując widzom jednocześnie uśmiech na twarzy i ponure mrowienie w duszy. Dopomógł w tym znakomity scenariusz, napisany zresztą na podstawie wydarzeń autentycznych, i popisowe aktorstwo, zwłaszcza odtwórcy głównej roli, Marka Kondrata. Srebrne Grona na XXVI Lubuskim Lecie Filmowym w Łagowie w 1996 roku. Nagrody dla Marka Kondrata i Renaty Dancewicz na XX Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych Gdynia '95. 00:55 SENSACJE XX WIEKU - BITWA POD MOKRĄ - SIŁA KAWALERII Kameralne i studyjne (widowisko), 46 min, Polska, 2004 Autor: Bogusław Wołoszański Reżyseria: Adek Drabiński Zdjęcia: Waldemar Szmidt Widowisko z cyklu "Sensacje XX wieku" przypomina mało znaną historię z września 1939 roku. Atak Niemiec na Polskę pamiętamy zwykle jako pasmo klęsk i porażek naszej armii. Błędy taktyczne dowództwa, spowodowane ślepą wiarą w naszych sojuszników oraz oczywista przewaga wojsk niemieckich doprowadziły do ostatecznej przegranej. Ale w tej historii są epizody, w których niewielkie polskie oddziały zadawały jednostkom Wermachtu poważne straty. Jednym z nich jest bitwa pod miejscowością Mokra. Dowódca Armii Poznań, generał Tadeusz Kutrzeba, przewidział rozwój sytuacji na froncie i doprowadził do starcia, w którym znakomicie współpracowały ze sobą różne formacje wojskowe. Trzon polskiego natarcia stanowiła Wołyńska Brygada Kawalerii wspierana przez pociąg pancerny Śmiały oraz lotnictwo. Niemcy doznali ogromnych strat, ale bitwa pod Mokrą nie mogła zmienić biegu wydarzeń. 01:50 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - CIĄG DALSZY NASTĄPIŁ. Magazyn, 22 min, Polska, 2020 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki 1/ Ciąg dalszy nastąpił. Relacje z naszych wypraw, wprawdzie na antenie stanowią jedną całość, jednak niemal zawsze istnieje jakiś ciąg dalszy. Utrzymujemy kontakt z naszymi bohaterami, rozpytujemy o losy uratowanych od zapomnienia przedmiotów, a czasem uznajemy za sensowne ukazanie postępów prac konserwatorskich. Tak będzie i tym razem. Efektem jednej z akcji poszukiwawczych ostatnich miesięcy było wyrwanie spod ziemi mocarnego, młyńskiego silnika. Dziś zechcemy zapytać o jego losy. 2/ Gapa nr 927. Wartości przedmiotów historycznych nie da się wycenić w żadnej walucie. To ich wartość emocjonalna, ta którą czujemy, buduje ich rangę. Takie też, silne emocje towarzyszą nam, gdy spoglądamy na gapę lotniczą, której historię opowiedział nam jeden z naszych widzów, pochodzący z Wilna Waldemar Dąbrowski. 02:25 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - JAPONIA Kameralne i studyjne (widowisko), 19 min, Polska, 1995 Reżyseria: Bogusław Wołoszański "Jeśli pragniesz zaatakować przeciwnika, uczyń to o trzeciej nad ranem, w oślepiającej zamieci śnieżnej..." Japończycy z pewnością studiowali pilnie idee klasyka strategii chińskiej, Sun - tsu. Jednak wymogi techniki i dwudziestowiecznej sztuki wojennej sprawiły, że dopiero o godzinie szóstej samoloty z lotniskowców grupy uderzeniowej admirała Magumo zaczęły zapuszczać silniki. Mimo zwłoki atak zaskoczył amerykańską Flotę Pacyfiku: po nalocie w Pearl Harbor zostały ruiny, wraki i zgliszcza. Dalsze wydarzenia potoczyły się zgodnie ze scenariuszem opracowanym przez głównodowodzącego Połączonej Floty, admirała Yamamoto. Japońskie lotnictwo rozniosło w strzępy brytyjskie siły morskie pod Kuantanem, padły amerykańskie bazy Guam, Wake i Tarawa, poddał się Singapur, Sprzymierzeni wycofali się z Filipin i Indii Holenderskich. Srogie cięgi przyjęła flota amerykańska w bitwie na Morzu Koralowym. Kolejnym etapem japońskiego blitzkriegu był Midway, atol leżący na zachód od Wysp Hawajskich, zgodnie z nazwą - w połowie drogi ze Stanów Zjednoczonych do Japonii. Do zajęcia wyspy Japończycy wyznaczyli ogromne siły zahartowane w bojach z przeciwnikiem. Amerykanie przeciwstawić im mogli zaledwie trzy lotniskowce, w tym jeden prowizorycznie naprawiony stolarskimi metodami, po ciosach na Morzu Koralowym, i kilka krążowników. Początek bitwy pod Midway, przełomowego etapu zmagań na Zachodniej Półkuli, nie był dla Sprzymierzonych obiecujący. Kolejne eskadry lotnicze atakujące flotę japońską, ginęły w ogniu japońskiej osłony. I nagle zdarzył się cud: kilkanaście powolnych samolotów torpedowych zespołu kapitana McCluskiego zaskoczyło siły przeciwnika podczas przezbrajania maszyn pokładowych z bomb na torpedy lotnicze. W ciągu paru minut dumne lotniskowce cesarskiej floty przemieniły się w płonące wraki. Środek Drogi - Midway - stał się symbolem przełomu w wojnie na Pacyfiku.