TVP Kultura Piątek, 12.02.2021 08:20 POWIDOKI - FIODOR DOSTOJEWSKI BRACIA KARAMAZOW Dysk./wywiad/debata, 10 min, Polska, 2020 Wykonawcy: Barbara Schabowska (prowadząca), Piotr Nowak (prowadzący) "Powidoki" to program publicystyczny poruszający istotne zagadnienia z zakresu filozofii, etyki i socjologii. Dwoje prowadzących: dziennikarka Barbara Schabowska i filozof prof. Piotr Nowak na przykładach wybranych przez siebie książek podejmą dyskusję nad zawartością tych dzieł i ich społeczną recepcją. W tym odcinku przedmiotem dyskusji jest powieść Fiodora Dostojewskiego "Bracia Karamazow". 08:30 KSIĘGA PRZESTRZENI S.III - PIONY I POZIOMY EDUKACJI Magazyn, 27 min, Polska, 2019 Reżyseria: Tomasz Drozdowicz Scenariusz: Beata Hyczko Zdjęcia: Andrzej Wojciechowski Wykonawcy: Jakub Tolak Ostatnie lata to znakomity czas dla architektury budynków służących edukacji. Obejrzymy najlepsze realizacje tego typu obiektów: od nowej siedziby słynnego uniwersyteckiego wydziału po kameralny żłobek i przedszkole w małym mieście. Odwiedzimy szkołę podstawową ulokowaną w budynku dawnej fabryki i liceum, którego formę zdeterminował hałas sąsiedztwa. Projektantka przedszkoli opowie o rewolucji w projektowaniu budynków dla małych dzieci, a autor gminnej biblioteki o wpływie architektury na czytelnictwo. 09:05 KTÓRĘDY PO SZTUKĘ - MAURYCY GOTTLIEB Magazyn, 5 min, Polska, 2020 Reżyseria: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Scenariusz: Anna Zakrzewska, Tomasz Filiks Zdjęcia: Magda Seweryn, Kamil Hasiuk Wykonawcy: Agnieszka Bagińska Maurycy Gottlieb był jednym z ulubionych uczniów Jana Matejki w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych. Kształcił się również na Akademiach w Wiedniu i Monachium. Wierzył w sztukę, która przekazuje ważne treści, ma misję, cel i przesłanie. Ważny był dla artysty również ładunek emocjonalny, który uzyskiwał dzięki mistrzowskiemu posługiwaniu się kolorem i światłem. Zaczynał on od obrazów historycznych, odwołujących się do historii Polski, później zafascynował się kulturą i tradycją żydowską. Pod koniec życia najważniejsze stało się dla artysty tworzenie dzieł, mających przyczynić się do pojednania polsko - żydowskiego. Jednym z nich jest obraz "Chrystus nauczający w Kafarnaum" - jeden z dwóch przedstawiających Chrystusa, które wyszły spod pędzla Gottlieba. Jest to zarazem jedna z jego nielicznych monumentalnych kompozycji. Obraz został namalowany podczas pobytu Gottlieba w Rzymie. Artysta pracował nad nim blisko 2 lata i nigdy go nie dokończył. Pracę nad nim przerwała jego nagła, przedwczesna śmierć. O obrazie z kolekcji Muzeum Narodowego w Warszawie opowie Agnieszka Bagińska. 11:00 BLISKO, CORAZ BLIŻEJ - ODC. 3 TRWANIE I PRZEMOC. ROK 1884 Serial historyczny, 70 min, Polska, 1982 Reżyseria: Zbigniew Chmielewski Scenariusz: Albin Siekierski Zdjęcia: Jan Janczewski Muzyka: Piotr Marczewski Aktorzy: Franciszek Pieczka, Anna Ciepielewska, Andrzej Baranowski, Marian Dziędziel, Tomasz Lulek, Sławomira Łozińska, Ewa Nijaki, Urszula Gierbuszewska, Tadeusz Madeja, Tadeusz Borowski Mijają lata. Bismarckowska polityka Kulturkampfu coraz bardziej daje się we znaki śląskim Polakom. Do domu Franciszka Pasternika niespodziewanie powraca jego syn Jan, który zaginął przed laty podczas wojny francusko - pruskiej. Obecnie jest już obywatelem francuskim. Tęsknota za ojczystymi stronami sprawiła jednak, że postanowił odwiedzić najbliższych. Radość z powodu odwiedzin jednak nie trwała długo. Przerywają ją brutalnie pruskie władze, które odbierają staremu Pasternikowi kuźnię. To już dla sędziwego kowala zbyt wiele. Wstrząśnięty do głębi dostaje wylewu. Jego efektem jest niemal całkowity paraliż. 12:20 I TAK UPŁYNĄŁ WIECZÓR I PORANEK Film dokumentalny, 29 min, Polska, 2017 Reżyseria: Giovanni Pierangeli Scenariusz: Giovanni Pierangeli Zdjęcia: Mateusz Czuchnowski Dom spokojnej starości w małym miasteczku we Włoszech. Ada i Angelo mają po 83 lata, z czego ostatnie 10 lat spędzili w tym miejscu. Zdystansowana i delikatna obserwacja ich codziennego życia od zmierzchu do świtu. (źródło: filmpolski.pl) 15:15 WENECJA Film obyczajowy, 114 min, Polska, 2010 Reżyseria: Jan Jakub Kolski Scenariusz: Jan Jakub Kolski Zdjęcia: Artur Reinhart Muzyka: Dariusz Górniok Aktorzy: Magadlena Cielecka, Agnieszka Grochowska, Julia Kijowska, Grażyna Błęcka-Kolska, Marcin Walewski Film obyczajowy oparty na opowiadaniu "Sezon w Wenecji", autorstwa laureata wielu nagród literackich, polskiego pisarza Włodzimierza Odojewskiego (1930 - 2016). Widz poznaje losy Marka, którego beztroski czas dzieciństwa przerywa wojna. To opowieść o planach pewnej podróży, która nigdy nie doszła do skutku, a jednak bohater mógł ją przeżyć. Historia niezwykłej siły marzeń, która pozwoliła zamienić zalaną piwnicę rodzinnej posiadłości w Wenecję, najbardziej romantyczne miasto na ziemi. Na granicy dwóch światów nastoletni chłopiec staje się mężczyzną. To w "weneckiej" piwnicy, gdy za oknem szaleje wojenna zawierucha, zostają rozbudzone wielkie nadzieje i wielkie namiętności. Film obsypany nagrodami: 2010 Artur Reinhart, Gdynia - Festiwal Polskich Filmów Fabularnych - nagroda za zdjęcia; 2010 Joanna Macha, Gdynia - Festiwal Polskich Filmów Fabularnych - nagroda za scenografię; 2010 Artur Reinhart Bydgoszcz (Międzynarodowy Festiwal Sztuki Autorów Zdjęć Filmowych "Plus Camerimage") - Złota Żaba w Konkursie Głównym; 2011 Artur Reinhart Orzeł (Polska Nagroda Filmowa) - nagroda w kategorii: najlepsze zdjęcia za rok 2010; 2011 Magdalena Cielecka Orzeł (Polska Nagroda Filmowa) - nominacja w kategorii najlepsza drugoplanowa rola kobieca. 17:25 CZTERDZIESTOLATEK - DWADZIEŚCIA LAT PÓŹNIEJ - ODC. 9/15 - PRZETARG, CZYLI JEDYNE WYJŚCIE Serial komediowy, 55 min, Polska 1993 Reżyseria: Jerzy Gruza Scenariusz: Jerzy Gruza, Krzysztof Teodor Toeplitz Zdjęcia: Jerzy Gościk Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Występują: Andrzej Kopiczyński, Anna Seniuk, Zofia Czerwińska, Joanna Kurowska, Leonard Pietraszak, Roman Kłosowski, Wojciech Mann, Wojciech Wiliński, Alina Janowska, Ryszard Pietruski, Wojciech Malajkat, Paweł Nowisz, Krzysztof Materna i inni Laboratorium, w którym pracuje Madzia, chyli się ku upadkowi. Jedynym wyjściem z sytuacji wydaje się odłączenie od jednostki macierzystej i prywatyzacja. Pani Karwowska poszukuje chętnych inwestorów z dużymi pieniędzmi, niestety, kolejne kandydatury odpadają. Rodzony brat Madzi, Antek, wycofuje się po rozmowie z dyrektorem filtrów. Poseł Gajny sam liczy na bogatego sponsora. Dopiero przedsiębiorcza córka Karwowskich znajduje francuską firmę z pokrewnej branży, która gotowa jest wejść w ten interes. 19:15 KTÓRĘDY PO SZTUKĘ - ANNA BILIŃSKA Magazyn, 5 min, Polska, 2020 Reżyseria: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Scenariusz: Anna Zakrzewska, Tomasz Filiks Zdjęcia: Magda Seweryn, Kamil Hasiuk Wykonawcy: Renata Higersberger Anna Bilińska - Bohdanowicz urodziła się w 1854 roku w Złotopolu. Była pierwszą polską artystką, która zdobyła akademickie wykształcenie, i której dzieła pokazywano na najważniejszych wystawach i salonach sztuki w XIX wieku. Nagrodzono ją złotym medalem na Salonie 1887 roku i srebrnym na Wystawie Światowej w Paryżu w roku 1889. Bilińska malowała martwe natury, pejzaże, ale przede wszystkim była cenioną i znaną portrecistką. Większość jej prac pozostała w prywatnych, zagranicznych kolekcjach. Jedną z nielicznych znajdujących się w polskich zbiorach jest akademicki portret czarnoskórej modelki, który powstał na zajęciach na paryskiej Akademii Julian. Obraz trafił do zbiorów znanego polskiego kolekcjonera Dominika Jeżewskiego, który w 1933 roku zdecydował się najpierw na oddanie go w depozyt, a potem na sprzedanie obrazu warszawskiemu Muzeum Narodowemu. Płótno zaginęło jednak na długie lata podczas II Wojny Światowej. Dopiero osiem lat temu obraz trafił ponownie do polskich zbiorów. Opowie o nim Renata Higersberger. 19:25 ANTYFONIE - MICROMELANCOLIE/GAAP KVLT Film dokumentalny, 22 min, Polska, 2019 Reżyseria: Andrzej Załęski Scenariusz: Jacek Staniszewski, Andrzej Załęski W kolejnym odcinku odkryjemy dwóch artystów podążających ścieżkami wytyczonymi przez eksperymenty elektroniczne z lat 60. Micromelancolie to istniejący od 2002 roku projekt Roberta Skrzyńskiego. Tworzy on utwory z pogranicza ambientu, elektroakustyki i field recordingu. Jego eksperymentalne nagrania ukazały się nakładem takich wydawnictw jak A Beard of Snails (DK), Already Dead Tapes (US), Ghetto Naturalist Series (US), Jozik Records (FI). Gaap Kvlt to artystyczny pseudonim Macieja Maćkowskiego, muzyka pochodzącego z Płocka. Jawi się jako tajemnicza postać w kapturze, a jego twórczość to szeroko rozumiana muzyka ambient i dark ambient. W 2014 roku ukazała się jego debiutancka płyta Void. Maciej Maćkowski rozwija też drugi projekt Botanica, który w dużej mierze oparty jest na field recordingu. Łączy w nim odgłosy natury z elektroniką. 20:00 STRZAŁY PO ZMIERZCHU - SIEDMIU WSPANIAŁYCH (MAGNIFICENT SEVEN) Western, 128 min, USA 1960 Reżyseria: John Sturges Scenariusz: William Roberts Zdjęcia: Charles Lang Muzyka: Elmer Bernstein Aktorzy: Yul Brynner, Steve McQueen, Eli Wallach, Horst Buchholz, James Coburn, Charles Bronson, Robert Vaughn, Brad Dexter i inni Hollywoodzki reżyser John Sturges zrealizował swój western zafascynowany głośnym filmem Akiry Kurosawy "Siedmiu samurajów". Pozostał wierny oryginalnemu dramatowi samurajskiemu, chociaż zmieniło się kilka wątków, bohaterowie i miejsce akcji. Szlachetnie urodzonych rycerzy zastąpili kowboje, a japońskich wieśniaków - meksykańscy chłopi. Rzecz dzieje się na pograniczu Meksyku. Ubodzy mieszkańcy niewielkiej wioski terroryzowani są przez bandę opryszków pod wodzą niejakiego Calvero. Rozbójnicy zmuszają ich do płacenia wysokiego haraczu. Zdesperowani i coraz bardziej przerażeni wieśniacy zdają sobie sprawę, że sami nie zdołają się obronić. Wynajmują więc za symboliczne wynagrodzenie grupę rewolwerowców, którzy mają stawić czoło zuchwałym bandytom. W całej wiosce rozpoczynają się przygotowania do "powitania" przestępców. Rewolwerowcy uczą chłopów posługiwania się bronią. Następnie opracowują plan zasadzki. W filmie zwraca uwagę nominowana w 1961 r. do Oscara nastrojowa muzyka Elmera Bernsteina i znakomita gra odtwórców głównych ról z Yulem Brynnerem na czele. 00:10 GOMORRA S.III - ODC. 34 (GOMORRA S. 1 - 3) Serial kryminalny, 43 min, Włochy/Niemcy, 2014 Reżyseria: Roberto Saviano Don Giuseppe porywa swojego wnuka, Pietra, na oczach córki i przekazuje go Konfederatom. Genny wysyła do nich Patrizię w sprawie ugody, by jak najszybciej zwrócili dziecko. Konfederaci zgadzają się przekazać Forcellę pod nadzór Enza i jego ludzi, stawiając dwa warunki. Enzo będzie kupować towar u braci Capaccio, a Genny musi zapłacić konkurencji 3 miliony euro odszkodowania za poniesione straty i ukarać ludzi Enza za próby oszustwa. 01:05 TERAZ ANIMACJE! - KWADRATURA KOŁA Film animowany, 4 min, Polska, 2018 Reżyseria: Karolina Specht Scenariusz: Karolina Specht Muzyka: Paweł Cieślak Krótki film animowany. Na pierwszy rzut oka wydaje się, że Kwadrat żyje wśród chaosu i zmian. Przy drugim zauważamy, że układy w których funkcjonuje, ciągle powtarzają się, wprowadzają rutynę, hipnotyzują, nie pozwalając zrobić żadnego ruchu. Pewnego razu do schematu wkrada się nowy element, który na chwilę pozwoli Kwadratowi nieco inaczej spojrzeć na rzeczywistość. "Kwadratura koła" to opowiadana za pomocą graficznych metafor, na wpół abstrakcyjna opowieść o pewnym niemożliwym uczuciu. Film zdobył Grand Prix "Kryształowy Animusz" w Konkursie Polskich Filmów Animowanych podczas 11. MFFA Animator w Poznaniu. (źródło: filmpolski.pl) 01:10 TERAZ ANIMACJE! - LINIE ŻYCIA (ONCE UPON A LINE) Film animowany, 6 min, USA, 2016 Reżyseria: Alicja Jasina Scenariusz: Alicja Jasina Krótki film animowany. "Linie życia" (Once Upon a Line) to historia o mężczyźnie, który prowadzi monotonne życie, póki nie spotka pewnej rudej kobiety. Wtedy jego świat staje do góry nogami - dosłownie i w przenośni. (źródło: europeanfilmfestival.szczecin.pl) 01:20 TERAZ ANIMACJE! - ON I ONA (HIM & HER) Film animowany, 7 min, Niemcy, 2018 Reżyseria: Nathalie Lamb Scenariusz: Alissa Autschbach Wykonawcy: Chris Cocker, Charlotte Armer Krótki film animowany. Pięknie zrealizowana opowieść o związku na odległość i o sile wyobraźni. 01:25 TERAZ ANIMACJE! - III Film animowany, 11 min, Polska, 2018 Reżyseria: Marta Pajek Scenariusz: Marta Pajek Film animowany. Kobieta i mężczyzna w średnim wieku spotykają się w poczekalni. Powoli zbliżają się do siebie. On pomaga jej zdjąć ciężkie, czarne futro, które okrywa jej nagie ciało. Tak rozpoczyna się ich wspólna gra polegająca na naprzemiennym uwodzeniu i obnażaniu się wzajemnie. Ich dłonie sięgają aż do wnętrza ciał, których organy przypominają roślinne formy. (źródło: filmpolski.pl) 02:35 KINO MISTRZÓW - PSYCHOZA (PSYCHO) Thriller, 104 min, USA 1960 Reżyseria: Alfred Hitchcock Scenariusz na podstawie powieści Roberta Blocha: Joseph Stefano Aktorzy: Anthony Perkins, Janet Leigh, John Gavin, Vera Miles, John McIntyre, Martin Balsam, Simon Oakland i inni "Psychoza" jest uważana do dziś za jedno ze szczytowych osiągnięć kina nie tylko w swoim gatunku. Liczne sequele i remaki, jakich doczekało się dzieło Hitchcocka, jedynie podkreślały wirtuozerię reżysera, obnażając jednocześnie niedoskonałości kolejnych prób dorównania oryginałowi. Aż trudno uwierzyć, że film dostał wprawdzie w 1961 r. cztery nominacje do Oscara (za reżyserię, najlepszą żeńską rolę drugoplanową dla Janet Leigh, scenografię i zdjęcia czarno - białe), ale nie zdobył żadnej statuetki. Pamiętna 3 - minutowa sekwencja zabójstwa nagiej kobiety pod prysznicem szokowała wcale nie dosłownością, lecz umiejętnością skumulowania napięcia, a także faktem, że bohaterka ginęła jeszcze w pierwszej połowie filmu. Myliłby się jednak ktoś, kto by przypuszczał, że później emocje opadały. A przecież za kanwę scenariusza posłużyła bestsellerowa, lecz wcale nie wybitna powieść Roberta Blocha, który oparł się na autentycznej historii seryjnego mordercy z Wisconsin, Eda Geina, działającego w latach 1944 - 1957. Marion Crane, atrakcyjna młoda blondynka zatrudniona w agencji nieruchomości, ulega chwili słabości i kradnie powierzone jej przez szefa 40 tys. dolarów jednego z klientów, po czym ucieka samochodem z miasta. Jest związana z żonatym mężczyzną, Samem Loomisem, właścicielem sklepu żelaznego w odległym miasteczku, ale może spotykać się z nim tylko od czasu do czasu w obskurnych hotelikach. Liczy, że zagarnięte pieniądze pozwolą im wreszcie być razem. Przez wiele godzin jedzie w deszczu, aż wreszcie zatrzymuje się w niewielkim motelu na uboczu, niedaleko od celu podróży. Właściciel motelu okazuje się sympatycznym, młodym, trochę nieśmiałym człowiekiem nazwiskiem Norman Bates. Podaje klientce kolację, miło z nią gawędzi, prowadzi do jej pokoju. Ale tego samego wieczoru Marion zostaje brutalnie zamordowana pod prysznicem. Wszystko wskazuje na to, że zbrodni dokonała opętańczo zaborcza matka Normana. On sam uprząta ślady masakry, pakuje ciało Marion do jej samochodu i topi je na pobliskich mokradłach. Ale śladem panny Crane przybywa wkrótce jej siostra, Lila, oraz Milton Arbogast, detektyw ubezpieczeniowy badający sprawę zniknięcia dziewczyny i pieniędzy. Tajemniczy morderca uderza po raz kolejny. 04:30 KAPELMISTRZE - DZIKA MUZYKA Film dokumentalny, 41 min, Polska, 2016 Reżyseria: Tomasz Knittel Scenariusz: Tomasz Knittel Wykonawcy: Kapela ze wsi Warszawa, Prusinowski Kompania, Kapela Brodów, Kapela Maliszów, Tęgie Chłopy, Infidelis, Sutari, Adam Strug, Chłopcy kontra Basia, Zawołany Skład Weselny Dokumentalny film "KapelMistrze" ma na celu rzetelną dokumentację zjawisk polskiej muzyki tradycyjnej, dlatego do udziału w projekcie zaproszono 10 najbardziej docenionych i utytułowanych zespołów pokazujących bogactwo i różnorodność tego nurtu: Kapela ze Wsi Warszawa, Kapela Brodów, Adam Strug, Tęgie Chłopy, Kompania Prusinowski, Kapela Maliszów, Chłopcy Kontra Basia, Sutari, Zawołany Skład Weselny, Infidelis. Chcemy przybliżyć muzykę ludową w formie ciekawej i inspirującej dla młodego widza: atrakcyjnych i przystępnych w odbiorze teledysków. Klipy filmowe będą realizowane na ulicach Warszawy, zderzając polską wieś z wielkomiejskim krajobrazem stolicy.