TVP Kultura Środa, 17.02.2021 08:55 CHCE SIĘ ŻYĆ Dramat, 106 min, Polska, 2013 Reżyseria: Maciej Pieprzyca Scenariusz: Maciej Pieprzyca Zdjęcia: Paweł Dyllus Muzyka: Bartosz Chajdecki Aktorzy: Dawid Ogrodnik, Kamil Tkacz, Dorota Kolak, Arkadiusz Jakubik, Anna Nehrebecka, Katarzyna Zawadzka, Mikołaj Roznerski, Anna Karczmarczyk, Janusz Chabior Na 37. Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Montrealu w 2013 r. widownia przyjęła "Chce się żyć" owacjami na stojąco, a przypieczętowaniem sukcesu były festiwalowe nagrody jury i publiczności. Nie inaczej było tegoż roku w Gdyni, gdzie film również zdobył wielkie uznanie i został uhonorowany Srebrnymi Lwami oraz nagrodą publiczności. Poruszający obraz dedykowany pamięci przedwcześnie zmarłej dokumentalistki Ewy Pięty, autorki dokumentu "Jak motyl", który stał się inspiracją dla twórców "Chce się żyć". Bohaterem w filmie jest Mateusz, cierpiący na porażenie mózgowe. Podejmuje on walkę o godność i prawo do normalnego życia. Mimo choroby i trudności w komunikacji ze światem zewnętrznym, udowadnia wszystkim, jak wiele może zdziałać siła ludzkiego ducha. Urodził się z poważnym defektem. Lekarze nie dawali mu żadnych szans. Jego rodzice nie mogli się jednak pogodzić z lekarską diagnozą. Od początku wierzyli, że ich syn, mimo kalectwa jest w pełni sprawny intelektualnie. Mateusz dorasta w miłości, otoczony troskliwą opieką najbliższych. Ma też u swego boku wierną przyjaciółkę - mieszkającą w sąsiedztwie Ankę. Splot okoliczności sprawia jednak, że chłopiec musi przeżyć rozłąkę z rodziną. Zostaje umieszczony w specjalistycznym ośrodku. Nie poddaje się, próbuje walczyć o swoją przyszłość, choć jest mu bardzo ciężko. W końcu w jego życiu pojawia się iskierka nadziei. Wiele się zmienia, kiedy do ośrodka trafia młoda wolontariuszka, ponadto pacjent zwraca uwagę lekarki, pracującej nad eksperymentalnymi metodami leczenia porażenia. 11:00 BLISKO, CORAZ BLIŻEJ - ODC. 6 OBCY WŚRÓD SWOICH. ROK 1914 Serial historyczny, 84 min, 19 odc. , Polska 1982 Reżyseria: Zbigniew Chmielewski Scenariusz: Albin Siekierski Scenografia: Bolesław Kamykowski Zdjęcia: Jan Janczewski Muzyka: Piotr Marczewski Występują: Jerzy Grałek, Tadeusz Madeja, Justyna Krawczyk, Ewa Leśniak, Jerzy Zygmunt Nowak, Leszek Świgoń, Ewa Zylanka, Lidia Bienias, Zbigniew Biernat, Tadeusz Borowski, Mieczysław Całka, Sabina Chromińska, Urszula Gierbuszewska, Wiesław Kantoch, Andrzej Kowalczyk, Andrzej Krasicki, Sławomira Łozińska, Ewa Nijaki, Aleksander Rzadkowski, Wiesław Slawik, Szymon Szurmiej, Tadeusz Szybowski i inni Wybucha I wojna światowa. Wielu śląskich Polaków wiąże z nią nadzieje na odzyskanie niepodległości. Wszak zaborcy występują przeciwko sobie, co na pewno osłabi ich militarny potencjał. Tymczasem w rodzinie Stanika narasta konflikt. Najstarszy syn Jerzy - ku zmartwieniu ojca - zaczyna wstydzić się swojego polskiego pochodzenia. Imponuje mu niemiecki zmysł organizacyjny, zdyscyplinowana i potężna armia, silna i prężna gospodarka. Zafascynowany Prusami coraz trudniej znosi kultywowane w rodzinie polskie tradycje. 12:35 KOMEDIA TO NIE ZABAWA. JIRI MENZEL (JIRI MENZEL: TO MAKE A COMEDY IS NO FUN) Film dokumentalny, 78 min, Szwajcaria, 2016 Reżyseria: Robert Kolinsky Dokument "Komedia to nie zabawa. Jiri Menzel" po raz pierwszy przedstawia historię Jiriego Menzela, wyjątkowego czeskiego twórcy filmowego. W 1968 roku czechosłowacki reżyser Jiri Menzel otrzymał Oscara za najlepszy film nieanglojęzyczny za swój pierwszy film fabularny "Pociągi pod specjalnym nadzorem". Zaledwie rok później jego kolejny film, "Skowronki na uwięzi", został zakazany przez rząd. Menzel postanowił jednak pozostać w Czechosłowacji i nadal pracować jako reżyser i aktor teatralny i filmowy. W swojej twórczości delikatnie testował granice tolerancji socjalistycznej władzy. Jego komedie i dramaty kostiumowe zawierały głęboko ukryte przesłanie polityczne i stawały się komercyjnymi sukcesami. Dziś wśród jego wielbicieli i przyjaciół znajdują się tacy twórcy jak Ken Loach, Emir Kusturica czy Istvan Szabó. (źródło: canalplus.pl) 15:25 PARĘ OSÓB, MAŁY CZAS Dramat psychologiczno - obyczajowy, 105 min, Polska 2005 Scenariusz na podstawie książki Jadwigi Stańczakowej "Dziennik we dwoje" i reżyseria: Andrzej Barański Zdjęcia: Dariusz Kuc Aktorzy: Krystyna Janda, Andrzej Hudziak, Igor Przegrodzki, Monika Obara, Arkadiusz Detmer, Krystyna Tkacz, Elżbieta Kępińska, Witold Skaruch, Zdzisław Wardejn Andrzej Barański już w połowie lat 80. myślał o przeniesieniu na ekran "Zawału" Mirona Białoszewskiego, ale na przeszkodzie stawały mu kłopoty z pozyskaniem praw autorskich i zdobyciem funduszy na produkcję. Pod koniec lat 90. miał już gotowy scenariusz o jego serdecznej przyjaciółce i sekretarce, niewidomej Jadwidze Stańczakowej, ale znów musiało minąć kilka lat, nim wreszcie projekt doczekał się realizacji. Za kanwę scenariusza posłużyła książka Jadwigi Stańczakowej "Dziennik we dwoje", na podstawie której powstała kameralna i subtelna, niezwykle ciepła, ale przenikliwa opowieść o przyjaźni dwojga artystów pióra, uhonorowana m. in. na FPFFw Gdyni w 2005 r. nagrodą za wybitną kreację Krystyny Jandy i nagrodą dziennikarzy, oraz nagrodą na festiwalu w Karlovych Varach za główną rolę męską dla równie znakomitego Andrzeja Hudziaka. Akcja filmu obejmuje lata 1975 - 1982 i ukazuje złożone relacje Mirona Białoszewskiego i Jadwigi Stańczakowej z punktu widzenia tej ostatniej. Trudno jednak powiedzieć, że jest to wyłącznie jej relacja: niewidoma kobieta oglądała bowiem i poznawała świat oczyma Mirona, czy to podczas przejażdżek z nim po mieście (co prawda, często w środku nocy, bo pisarza drażnili ludzie i światło słoneczne), czy to poprzez jego teksty opisujące rzeczywistość. Potrzebowali siebie nawzajem, mimo że nie umieli nazwać tego, co ich łączyło: przyjaźń, bliskość duchowa, platoniczne uczucie? On - nadwrażliwy egoista, kapryśny introwertyk, odsuwał od siebie wszystko, co stanowiło prozę codziennej egzystencji. Potrzebował kogoś, kto by się nim opiekował i pilnował bieżących spraw: od kupowania ubrań, sprzątania i prania, poprzez załatwianie spraw urzędowych, po przepisywanie jego tekstów, umawianie spotkań z wydawcami i czytelnikami. Ona pragnęła za wszelką cenę żyć jak ludzie widzący, być aktywna i samodzielna, czuć się potrzebna. Po rozstaniu z wieloletnim przyjacielem, nazwanym w filmie Jackiem, Białoszewski stał się jeszcze bardziej zależny od niej i grona znajomych, sąsiadów, przyjaciół, którzy dbali o niego i jego sprawy pod dyskretne dyktando Jadwigi. On nie bardzo umiał okazywać wdzięczność, bywał wobec niej opryskliwy, ale też potrafił jak nikt inny pocieszyć ją w samotności i depresji, na którą cierpiała. Gdy Jadwiga też zapragnęła pisać, bezceremonialnie krytykował jej wiersze, powodowany doświadczeniem, ale i zawodową zazdrością. Nie chciał mieć przy sobie konkurentki, która początkowo podejmowała te same tematy, opisywała te same miejsca i osoby co on, lecz jednocześnie udzielał jej cennych wskazówek pisarskich. Gdy zdołał ją przekonać, że powinna się skupić na swych odczuciach i przeżyciach osoby niewidomej, przyniosło to korzyść im obojgu: jej wiersze zyskały na autentyzmie i oryginalności, on przestał się obawiać rywalizacji i porównań. Nie ma w tym filmie wyraźnie zarysowanej akcji, linearnej fabuły, są za to drobne obrazki z PRL - owskiej codzienności, w której oboje żyli (kłopoty z zaopatrzeniem, problemy ze zdobyciem telefonu, biurokracja, nie najłatwiejsze warunki mieszkaniowe itp.), ale także z cowtorkowych spotkań literackich w mieszkaniu pisarza, z jego wieczorów autorskich, spacerów z Jadwigą po mieście. Film Andrzeja Barańskiego opowiada również o tym, jak ta zgrzebna rzeczywistość przekształca się w sztukę, staje się tworzywem literackim, dając dzieła najwyższej próby. 17:20 CZTERDZIESTOLATEK - DWADZIEŚCIA LAT PÓŹNIEJ - ODC. 12/15 - NAGŁE ZAWIROWANIE, CZYLI MOST Serial komediowy, 54 min, Polska, 1993 Reżyseria: Jerzy Gruza Scenariusz: Jerzy Gruza, Krzysztof Teodor Toeplitz Zdjęcia: Jerzy Gościk Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Andrzej Kopiczyński, Roman Kłosowski, Anna Seniuk, Alina Janowska, Wojciech Malajkat, Wojciech Mann, Irena Kwiatkowska, Joanna Kurowska, Janusz Gajos, Leonard Pietraszak "Stefbud" dostaje nowe zlecenie - na budowę mostu łączącego dwie gminy. Inżyniera Karwowskiego całkowicie pochłania ambitne zadanie. Tymczasem w życiu politycznym kraju zachodzą gwałtowne zmiany. Sejm zostaje rozwiązany, rozpoczyna się intensywna kampania wyborcza. Wbrew swej woli Stefan staje się atrakcyjnym dla wielu partii kandydatem na posła. 19:10 NIEDZIELA Z...TWÓRCZOŚCIĄ JERZEGO GRUZY Dysk./wywiad/debata, 42 min, Polska, 2020 Scenariusz: Katarzyna Jurkowska Wykonawcy: Katarzyna Sanocka (prowadząca) Miał być rzeźbiarzem, pływakiem i królem wełny. Został człowiekiem telewizji. Trafił do niej przypadkiem i spędził 45 lat, tworząc kultowe programy rozrywkowe, seriale czy spektakle. Jeden z najdowcipniejszych polskich reżyserów, który twierdził, że wszystko, co pisał i robił w życiu, to było naigrywanie się z samego siebie. W kolejnym odcinku cyklicznego programu "Niedziela z..." wspominamy zmarłego w 2020 roku Jerzego Gruzę. 20:00 NA WSCHÓD OD HOLLYWOOD - AJKA (AYKA) Dramat, 108 min, Rosja/Niemcy/Chiny/Polska/Kazachstan, 2018 Reżyseria: Sergei Dvortsevoy Scenariusz: Sergey Dvortsevoy, Gennadiy Ostrovskiy Aktorzy: Samal Esljamova, Polina Severnaya, Andrey Kolyadov Młoda Kirgizka Ajka mieszka w Moskwie, gdzie pracuje na czarno. Jest samotna, nie ma przyjaciół, ani chłopaka, z którym mogłaby się związać na stałe. Młoda imigrantka jest w zaawansowanej ciąży i trafia do szpitala. Po porodzie ucieka jednak z oddziału położniczego, zostawiając nowo narodzonego syna. Ma długi i zdaje sobie sprawę, że nie będzie mogła utrzymać dziecka. Kiedy ochłonie, zaczynają ogarniać ją wątpliwości, doskwiera matczyna tęsknota. Ajka żałuje swego desperackiego kroku i rozpaczliwie zaczyna szukać porzuconego syna. Odtwórczyni tytułowej roli Samal Esljamova otrzymała w 2018 r. na festiwalu w Cannes Złotą Palmę w kategorii Najlepsza aktorka. 22:05 WIĘCEJ NIŻ FIKCJA - W RYTMIE KUBY (A TUBA TO CUBA) Film dokumentalny, 80 min, USA, 2018 Reżyseria: T. G. Herrington, Danny Clinch Historia nowoorleańskiego zespołu Preservation Hall Jazz Band, który odtwarza swoje muzyczne korzenie. Zespół został założony na początku lat 60. XX wieku przez tubowego gracza Allana Jaffe. 23:40 BERLIN LIVE - SUZANNE VEGA (BERLIN LIVE - SUZANNE VEGA) Koncert, 60 min, Niemcy, 2016 Reżyseria: Hannes Rossacher Wykonawcy: Susanne Vega Cykl koncertów, które od lat odbywają się regularnie na scenie berlińskiego klubu SchwuZ i są transmitowane w całej Europie. To mieszanka stylów współczesnej muzyki, wykonana w wyjątkowym klimacie nocnego życia Berlina. Występy poprzedzone są krótkimi wywiadami z artystami. Na kolejnym koncercie z cyklu "Berlin Live" wystąpiła amerykańska gwiazda piosenki Susanne Vega. Wokalistka, autorka tekstów i kompozytorka występuje na scenie od połowy lat 70. , wykonując głównie emocjonalne, poetyckie ballady. Artystka była sześciokrotnie nominowana do nagrody Grammy. Największą popularność przyniósł jej utwór "Luka". Podczas koncertu w Berlinie wykonała m.in. utwory "Caramel", "Harper Lee", "Small Blue Thing". 01:40 LEKKIE OBYCZAJE - NAUCZYCIELKA (UČITELKA / THE TEACHER) Dramat, 98 min, Słowacja/Czechy, 2016 Reżyseria: Jan Hrebejk Scenariusz: Petr Jarchovsky Zdjęcia: Martin Ziaran Muzyka: Michal Novinski Aktorzy: Zuzana Maurry, Csongor Kassai, Zuzana Konen, Tamara Fischer, Peter Bebjak, Martin Havelka Wczesne la ta 80. w Czechosłowacji. Dyrektor szkoły podstawowej zwołuje nadzwyczajne zebranie rodziców. Stawiane są zarzuty przeciwko miłej, empatycznej nauczycielce pani Drazdchovej. Oskarża się ją o wykorzystywanie uczniów do manipulowania rodzicami. W ten sposób miała sobie ponoć zapewniać darmową pomoc w pracach domowych, naprawy sprzętów czy nawet romans. Czy ktokolwiek z rodziców sprzeciwi się oskarżeniom dyrektora? Czy zmowa milczenia pogrąży nauczycielkę? 03:30 KINO NOCNE - ZGODA Dramat wojenny, 82 min, Polska, 2017 Reżyseria: Maciej Sobieszczański Aktorzy: Jakub Gierszał, Zofia Wichłacz, Danuta Stenka Poruszająca historia miłosna, której akcja rozgrywa się w trudnych czasach u schyłku II wojny światowej. Opowieść o dwóch młodych mężczyznach zakochanych w jednej dziewczynie. Jest rok 1945. Właśnie kończy się wojna. W Świętochłowicach na Śląsku organy bezpieczeństwa tworzą obóz pracy dla Niemców, Ślązaków i Polaków. Pod pretekstem ukarania zdrajców narodu polskiego UB dokonuje czystek wśród "niechętnych komunistycznej władzy". Do pracy w obozie zgłasza się młody chłopak Franek. Próbuje ocalić Annę, w której jest zakochany. Nie wie, że wśród osadzonych znalazł się Erwin, Niemiec, jego przyjaciel sprzed wojny, który od dawna skrycie kocha się w dziewczynie. Franek dołącza do komunistów, naiwnie licząc, że uda mu się oszukać system. Już pierwsze dni pracy w obozie odzierają go ze złudzeń. A z czasem przekonuje się, że aby ocalić swoją ukochaną, będzie musiał poświęcić wszystko... (filmpolski.pl)