TVP Kultura Piątek, 19.02.2021 08:45 POWIDOKI - LEO STRAUSS O MACHIAVELLIM Dysk./wywiad/debata, 12 min, Polska, 2020 Wykonawcy: Barbara Schabowska(Prowadzący), Piotr No(Prowadzący) "Powidoki" to program publicystyczny poruszający istotne zagadnienia z zakresu filozofii, etyki i socjologii. Dwoje prowadzących: dziennikarka Barbara Schabowska i filozof prof. Piotr Nowak na przykładach wybranych przez siebie książek podejmą dyskusję nad zawartością tych dzieł i ich społeczną recepcją. W tym odcinku przedmiotem dyskusji są książki Niccolo Machiavellego "Książę" i Leo Straussa o Machiavellim. 09:00 NOTES RYSKI. ŚLADEM LINII WACŁAWA SZPAKOWSKIEGO Reportaż, 14 min, Polska, 2020 Reżyseria: Anna Zakrzewska, Tomasz Filiks Reportaż z wystawy Notes Ryski. Śladem linii Wacława Szpakowskiego. Ekspozycja za punkt wyjścia bierze życie i twórczość Wacława Szpakowskiego (1883 - 1973), szczególną uwagę skupiając na początkach XX wieku, gdy artysta mieszkał i studiował w Rydze. Otwiera w ten sposób przestrzeń do dialogu, do którego zaprasza także twórców z innych pokoleń, by wydobywając wątki zbiegające się w praktyce artystycznej Szpakowskiego, zainicjować nowe sojusze i spotkania, wykraczające poza horyzont zakreślony przez czas i miejsce życia samego artysty. (...) Szpakowskiego interesowały niewidoczne rytmy, które spajają świat, przebłyski porządku. Można je dostrzec w zjawiskach przyrody i organizacji życia. Te zagadnienia badał nieustannie na wycieczkach terenowych, gdy zbierał obserwacje, przekładane potem na niezliczone notatki, a następnie na rysunki. Prezentowane na wystawie prace pokazują niefiguratywne sposoby widzenia, rozumienia, przedstawiania i wchodzenia w relacje z otaczającym nas światem. Ich abstrakcyjny język sugeruje istnienie rzeczywistości, którą trudno przedstawić słowami. A jest to perspektywa, która wydaje się dziś szczególnie kusząca, gdy język, którego na co dzień używamy, zawodzi w obliczu rosnącego populizmu, tzw. fake newsów, braku wyobraźni politycznej. Czy mogą istnieć inne sposoby pokazania naszej teraźniejszości i wyobrażania sobie alternatywnych przyszłych scenariuszy? Co badają osoby posługujące się dziś językiem abstrakcji w sztuce? Artystki i artyści, których twórczość składa się na ten projekt, podjęli różne wątki obecne w pracach, zainteresowaniach i języku Szpakowskiego, i wpletli je w nowe konteksty. (...) (www.msl.org.pl) 09:20 KTÓRĘDY PO SZTUKĘ - DYPTYK WINTERFELDÓW Magazyn, 5 min, Polska, 2020 Reżyseria: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Scenariusz: Anna Zakrzewska, Tomasz Filiks Zdjęcia: Magda Seweryn, Kamil Hasiuk Wykonawcy: Zofia Herman W późnym średniowieczu prywatna modlitwa stała się popularną praktyką wśród osób świeckich. Pomagały w tym niewielkich rozmiarów dzieła sztuki o ograniczonej ikonografii, które skupiały się na najważniejszych osobach świętych. Taką funkcję spełniały także dyptyki modlitewne składające się z dwóch tablic połączonych zawiasami, które można było złożyć jak książkę i zabrać ze sobą w podróż. Dyptyk Winterfeldów, ufundowany przez tę rodzinę w kościele Mariackim w Gdańsku był znacznie większy, nie był typowym dyptykiem modlitewnym, nie nadawał się do zabrania w podróż, był na stałe umieszczony w kaplicy. Jego ikonografia była bardzo rozbudowana, czym przypominała nastawy ołtarzowe. Gotycki dyptyk do II wojny światowej znajdował się w Bazylice Mariackiej w Gdańsku, a po 1945 trafił do zbiorów warszawskiego Muzeum Narodowego gdzie znajduje się do dziś. Opowie o nim Zofia Herman. 09:30 KURARA (KURARA: HOKUSAI NO MOSUME) Film biograficzny, 73 min, Japonia, 2017 Reżyseria: Takao Kato Aktorzy: Aoi Miyazaki, Hiroki Miyake, Ryuthei Matsuda, Kimiko Yo Film oparty na biografii córki jednego z najwybitniejszych malarzy japońskich, twórcy barwnych drzeworytów, świetnego rysownika, pejzażysty i ilustratora z przełomu XVIII i XIX wieku - Hokusai Katsushika. Swojej córce O - Ei wpajał on od najmłodszych lat zamiłowanie do malarstwa. Dziewczynka zaczęła postrzegać świat, jego barwy i kształty z myślą o przenoszeniu swych wrażeń na papier lub drewno, a malowanie stało się sensem jej życia. Po ojcu odziedziczyła niebywały talent, ale też wolnomyślicielstwo, była kobietą dosyć ekscentryczną jak na owe czasy, rozwiodła się z nudnym mężem, by oddać się swej malarskiej pasji. Asystowała ojcu w jego pracowni przy tworzeniu zamówionej serii obrazów "36 widoków góry Fudżi", zafascynowana barwami i półcieniami wypracowała własny styl malarski. Odtwarzała sceny z życia codziennego Japończyków, krajobrazy, florę, faunę, wykazując znakomite opanowanie rzemiosła i bujną wyobraźnię. 11:00 BLISKO, CORAZ BLIŻEJ - ODC. 8 NIEPOKÓJ I GNIEW. ROK 1919 Serial historyczny, 63 min, 19 odc. , Polska 1982 Reżyseria: Zbigniew Chmielewski Scenariusz: Albin Siekierski Scenografia: Bolesław Kamykowski Zdjęcia: Jan Janczewski Muzyka: Piotr Marczewski Występują: Marek Litewka, Tomasz Zaliwski, Adam Bauman, Jan Szurmiej, Eugeniusz Kujawski, Leszek Piskorz, Lidia Bienias, Zbigniew Buczkowski, Jerzy Cnota, Dagmara Foniok, Marek Frąckowiak, Jan Frycz, Wojciech Górniak, Stanisław Kosmalewski, Bernard Krawczyk, Jan Krzyżanowski, Jerzy Kuczera, Adam Kwiatkowski, Teresa Lipowska, Tadeusz Malak, Ferdynand Matysik, Ryszard Nadrowski, Gabriel Nehrebecki, Sławomir Rokita, Henryk Stanek, Czesław Stopka, Janusz Sykutera, Tadeusz Szaniecki, Leszek Świgoń, Jerzy Trela, Ewa Ziętek, Adam Żukowski i inni Nadchodzi listopad 1919 roku. Pierwsze Powstanie Śląskie upada. Jednak sytuacja na Śląsku daleka jest od normalizacji. Antagonizm między Polakami a Niemcami staje się coraz bardziej zaciekły. Odczuwa to dotkliwie rodzina Pasterników. Nawet wkroczenie oddziałów Międzynarodowej Komisji Plebiscytowej złożonych z wojsk francuskich i angielskich nie poprawia nastrojów ludności. Drugie Powstanie wisi w powietrzu. 12:15 CZARNA SUKNIA Dramat, 44 min, Polska, 1967 Reżyseria: Janusz Majewski Scenariusz: Janusz Majewski Zdjęcia: Jan Janczewski Muzyka: Andrzej Salamon Aktorzy: Ida Kamińska, Aleksandra Śląska, Maria Broniewska, Ewa Milde, Andrzej May, Andrzej Jędrzejewski, Tadeusz Osiński, Bohdan Sobiesiak, Henryk Szletyński Akcja filmu rozgrywa się po wojnie. Synowa nie ma odwagi powiedzieć teściowej, że jej syn nie żyje. Kłamstwa rodzą kłamstwa. Teściowa zaczyna jednak domyślać się bolesnej prawdy i wkłada czarną suknię, aby potwierdzić swoje przypuszczenia. Nagroda za reżyserię oraz za świetną rolę kobiecą (dla Aleksandry Śląskiej) na MFTv Złota Praga w 1967 roku. 17:30 CZTERDZIESTOLATEK - DWADZIEŚCIA LAT PÓŹNIEJ - ODC. 14/15 - NIC SIĘ NIE ZDARZY, CZYLI ODMIENIĆ ŻYCIE Serial obyczajowy, 53 min, 15 odc. , Polska 1993 Reżyseria: Jerzy Gruza Scenariusz: Jerzy Gruza, Krzysztof Teodor Toeplitz Zdjęcia: Jerzy Gościk Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Andrzej Kopiczyński, Anna Seniuk, Zofia Czerwińska, Joanna Kurowska, Leonard Pietraszak, Roman Kłosowski, Wojciech Mann, Wojciech Wiliński, Alina Janowska, Ryszard Pietruski, Wojciech Malajkat, Paweł Nowisz, Krzysztof Materna i inni Państwo Karwowscy zostają doszczętnie okradzeni. Nie przywykli do prowadzenia "życia hotelowego", więc nowa sytuacja wytrąca ich z równowagi. W dodatku muszą całkowicie zmienić wypracowany przez lata system wartości. Co jest ważniejsze - mieć czy być - zastanawiają się nieustannie i to odmienia ich widzenie świata. Gdy skradzione przez gang meble odnajdują się i wszystko wraca do normy, Madzia i Stefan czują, że wyszli z tej przygody bogatsi o wiedzę o sobie samych. 19:15 KTÓRĘDY PO SZTUKĘ - MEHOFFER Magazyn, 5 min, Polska, 2020 Reżyseria: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Scenariusz: Anna Zakrzewska, Tomasz Filiks Zdjęcia: Magda Seweryn, Kamil Hasiuk Wykonawcy: Wojciech Głowacki Jest jednym z najlepiej znanych obrazów ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie. Jego autor - jeden z najwybitniejszych polskich symbolistów - Józef Mehoffer, w 1897 roku pisał tak: Mam szereg pomysłów obrazów jasnych, bardzo słonecznych i kolorowych. Nie powiem, żebym wiedział, co mam malować, idea ogólna jest: idea życia, rozkoszy, użycia, uciechy, światła, słońca i ciepła. Obraz "Dziwny ogród" z jednej strony wydaje się spełnieniem tej idei, z drugiej zawiera szereg elementów, które są wieloznaczne i mogą niepokoić. O różnych odczytaniach i interpretacjach obrazu opowie Wojciech Głowacki. 19:25 ANTYFONIE - KUBA ANATOL MALINOWSKI & ENJOY LIFE Film dokumentalny, 22 min, Polska, 2019 Reżyseria: Andrzej Załęski Scenariusz: Jacek Staniszewski, Andrzej Załęski Bohaterem kolejnego odcinka Antyfonii jest Kuba Anatol Malinowski i jego goście z oficyny Enjoy Life. Kuba Anatol Malinowski działa w kolektywach Złota Jesień i Sierść. Jego twórczość wyrasta jednocześnie z wielu pozornie odległych tradycji: muzyki improwizowanej, noise’u, black metalu, hip - hopu. Zdecydował się stworzyć miejsce w Internecie, społeczność, w której odnaleźć można muzykę zaproszonych przez niego różnorodnych indywidualności, muzycznych outsiderów. Wydał już kilkadziesiąt publikacji, takich wykonawców jak Mały Kotek, Nadziej, Las Kabacki 87, Yung Miki, Paszka, DJ Nabuchodonozor czy Akwizgram. 20:00 STRZAŁY PO ZMIERZCHU - OSTATNIA WALKA APACZA (APACHE) Western, 83 min, USA 1954 Reżyseria: Robert Aldrich Scenariusz na podstawie powieści Paula I. Wellmana "Bronco Apache": James R. Webb Występują: Burt Lancaster, Jean Peters, John McIntire, Charles Buchinsky, John Dehner, Paul Guilfoyle i inni Klasyczny western, luźna adaptacja powieści Paula Wellmana dokonana przez Roberta Aldricha. Był to początek wielkiej kariery weterana Hollywoodu, przyszłego twórcy znanych filmów, jak "Vera Cruz", "Co się zdarzyło Baby Jane?", "Ostatni zachód słońca", "Parszywa dwunastka". Poza kilkoma ujęciami nakręconymi w studiu, większość zdjęć realizowano w plenerach: w malowniczym kanionie rzeki Solemint, na skalistych równinach w Kalifornii i Nevadzie. W czołówce filmu pojawia się nazwisko Charlesa Buchinsky'ego, syna polskich emigrantów, znanego w filmowym świecie jako Charles Bronson. Jest to historia Massai, ostatniego wojownika z plemienia Apaczów. Przekazywana z pokolenia na pokolenie stała się jedną z największych legend. Opowieść o Massai rozpoczyna się w 1886 r. , gdy Geronimo złożył broń. Legendarny wódz Apaczów uznał, że walka z białymi nie ma już sensu. Ale w Massai nie zginął duch walecznych przodków. W czasie transportu pociągiem wraz z Geronimo i innymi wojownikami do fortu na Florydzie, Massai ucieka, korzystając z chwilowej nieuwagi eskortujących żołnierzy. W deszczu i błocie, przez wielkie śniegi przemierza całe Stany, by powrócić do swoich, do ukochanej Nalinle, która zawsze była mu oddana. Kiedy dociera do Oklahomy na ziemie Czirokezów, ukrywa się na niewielkim rancho, które należy do Indianina. Dowiaduje się, że Czirokezi nie wkraczają więcej na wojenną ścieżkę. Uprawiają kukurydzę, żyją na swoim i nie muszą pracować dla białego człowieka. Ale Massai nie rozumie jego słów, uważa że Indianie są wojownikami i powinni walczyć. Gdy wreszcie Massai dociera do swoich, zwraca się o pomoc do Santosa, ojca Nalinle, ale ten zamroczony "ognistą wodą" wydaje go w ręce białych. Skuty kajdanami Massai, a wraz z nim dwaj mordercy i złodziej, ma być ponownie odtransportowany do fortu. Dumny i niepokonany wojownik ponownie podejmuje udaną próbę ucieczki. Tym razem wraca na tereny Apaczów z sercem przepełnionym nienawiścią i pragnieniem zemsty na Santosie i Nalinle, którą podejrzewa o współudział w zdradzieckim postępku ojca. Wydaje też samotną wojnę białym, od których doznał tyle zła. Podpala magazyny, dewastuje obóz wojskowy. Następnie uprowadza Nalinle i zabiera ją ze sobą w góry, gotów ją zabić. Bezgraniczne oddanie i szczerość dziewczyny przekonują go jednak w końcu, że niesłusznie podejrzewał ukochaną. Niebawem okazuje się, że Nalinle jest w ciąży. Biorą ślub według indiańskiego obrządku. Nie mogą jednak spocząć w jednym miejscu, muszą uciekać dalej, ścigani przez żołnierzy i żądnego zemsty Al Siebera, któremu Massai wymknął się już dwukrotnie, narażając go na drwiny. Aby przetrwać ciężką zimę, uciekinierzy skrywają się w górach. Nalinle pragnie zostać tu na zawsze, chce wychowywać dziecko, wieść spokojny żywot u boku ukochanego. Udaje się jej nakłonić go do zasiania pola kukurydzy. Czekają na swoje pierwsze zbiory. Ale biali nie zaprzestali polowania na Massai, wraz z nadejściem wiosny w góry rusza kolejna ekspedycja, która trafia na trop ukrywającego się Indianina. Chata Massai i ciężarnej Nalinle zostaje otoczona przez gotowych na wszystko żołnierzy. Na czele jest pałający nienawiścią Sieber, największy wróg Indianina. Rozpoczyna się nierówna walka samotnego Apacza z przeważającymi siłami wroga. 23:25 GOMORRA S.III - ODC. 35 (GOMORRA S. 1 - 3) Serial kryminalny, 42 min, Włochy/Niemcy, 2014 Reżyseria: Roberto Saviano Konfederatom nie wystarczają spełnione przez Gennego warunki. Domagają się śmierci Cira i Enza. Genny po raz kolejny przyjmuje warunki. Stawia się w wyznaczonym miejscu, by odebrać przetrzymywanego syna. Tymczasem na ludzi Eleganta czeka zasadzka. 00:20 TERAZ ANIMACJE! - ŁUSKA Film animowany, 4 min, Polska, 2016 Reżyseria: Alicja Kot Scenariusz: Alicja Kot Krótki film animowany. Film animowany w tradycyjnej technice rysunkowej. W humorystyczny sposób opowiada historię człowieka, mieszkającego w ponurym, deszczowym mieście rządzonym przez koty, którym nie może zdradzić swojej prawdziwej tożsamości. (opis producenta) 00:25 TERAZ ANIMACJE! - SAMOTNOŚĆ Film animowany, 8 min, Polska, 2017 Autor: Bruno Schulz Reżyseria: Betina Bożek, Igor Kawecki Krótki film animowany, oparty na opowiadaniu Brunona Schulza "Samotność", jest kompilacją świata literackiego oraz osobistych emocji i doświadczeń autorów. Proza drohobyckiego pisarza stanowi dla twórców inspirację, punkt wyjścia do psychologicznego studium postaci. Samotność to próba lustrzanego odbicia splotów emocji i wewnętrznych odczuć człowieka w metafizycznym doświadczaniu życia. Bohater podobnie jak w prozie Schulza przeżywa swój wewnętrzny świat zamknięty w swoistej klatce emocji. Film zrealizowany w technice animacji przestrzennej stop motion. (opis producenta) 00:30 TERAZ ANIMACJE! - W ODDALI (IN THE DISTANCE) Film animowany, 7 min, Niemcy, 2015 Reżyseria: Florian Grolig Scenariusz: Florian Grolig Krótki film animowany. Ponad chmurami panuje spokój. W oddali jednak czai się chaos, który z każdą nocą zbliża się coraz bardziej. 01:30 KINO MISTRZÓW - NOCE CABIRII (NOTTI DI CABIRIA) Dramat, 113 min, Włochy/Francja, 1957 Reżyseria: Federico Fellini Aktorzy: Giulietta Masina, Amedeo Nazzari, Franca Marzi, Francois Perier Cabiria jest rzymską prostytutką. Brzydka i niezbyt rozgarnięta, z trudem dorobiła się domku i uciułała trochę pieniędzy. Mimo swej profesji i licznych rozczarowań nieustannie żyje marzeniami o wielkiej, romantycznej miłości. 03:40 KONCERT MARKA NAPIÓRKOWSKIEGO - WAW - NYC Koncert, 55 min, Polska, 2019 Wykonawcy: Clarence Penn, Robert Kubiszyn, Marek Napiórkowski Koncert Marka Napiórkowskiego zarejestrowany w Studio Koncertowym im. Agnieszki Osieckiej. Premierowy materiał z najnowszej płyty gitarzysty WAW - NYC, której skład tworzą znamienici przedstawiciele warszawskiej i nowojorskiej sceny jazzowej: światowej sławy perkusista - Clarence Penn, rozchwytywany polski basista - Robert Kubiszyn, nominowany do Nagrody Grammy pianista Manuel Valera oraz "Pierwsza Gitara RP" - Marek Napiórkowski. Płyta WAW - NYC przyniosła Markowi Napiórkowskiemu nagrodę Mateusza Trójki 2018 w kategorii Wydarzenie - Jazz oraz dwie nominacje do Nagrody Muzycznej FRYDERYK w kategorii Jazzowy Album Roku oraz Artysta Roku.