TVP Historia Piątek, 26.02.2021 06:50 BYŁ TAKI DZIEŃ - 26 LUTEGO Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1806 - początek budowy Łuku Triumfalnego w Paryżu; 1808 - urodził się Honore Daumier, francuski malarz i rzexbiarz; 1927 - sejm uchwalił, że hymnem RP jest "Mazurek Dąbrowskiego"; 1973 - wyprodukowano ostatni samochód marki "Warszawa"; 07:25 NA KŁOPOTY... BEDNARSKI - ODC. 2/7 - BURSZTYNOWE SERCE Serial sensacyjny, 50 min, Polska, 1986 Reżyseria: Paweł Pitera Scenariusz: Marek Bahdaj Zdjęcia: Janusz Pawłowski Muzyka: Henryk Kuźniak Aktorzy: Stefan Friedman, Igor Kujawski, Ewa Skibińska, Emil Karewicz, Stanisław Michalski, Wiktor Sadecki, Zdzisław Wardejn, Jan Tesarz, Bronisław Wrocławski Faszyści przygotowują się do objęcia władzy w Wolnym Mieście Gdańsku. Tymczasem duże szanse na objęcie stanowiska burmistrza ma socjaldemokrata Wagner. Faszyści zamierzają zlikwidować Wagnera, a w czasie zdobywania potrzebnej im do tego broni zabijają Groshopfa, starego przyjaciela ojca Bednarskiego. Detektyw rozpoczyna śledztwo. Komisarz Hagemann twierdzi, że zabójcą jest polski student, Leszek Borowski, a jednym z dowodów przeciwko niemu jest bursztynowe serduszko - własność zmarłej matki Leszka. Bednarski stara się wyjaśnić tę sprawę. 09:25 HISTORIA POLSKI - NA POCZĄTKU BYŁO HILLSIDE AVE Film dokumentalny, 49 min, Polska, 2008 Reżyseria: Sławomir Grunberg Scenariusz: Ewa Bilińska Film o losach Polaków - sympatyków Solidarności, którzy znaleźli się w Stanach Zjednoczonych tuż przed stanem wojennym i zamieszkali na Hillside Ave na Górnym Manhattanie w Nowym Jorku. Dowiadujemy się o nich z opowiadania Sławka Grunberga, znanego reżysera filmowego mieszkającego w Stanach Zjednoczonych. i Janusza Głowackiego - słynnego dramaturga i scenarzysty filmowego. 10:30 SENSACJE XX WIEKU - ZABÓJCY Kameralne i studyjne (widowisko), 46 min, Polska, 2003 Reżyseria: Adek Drabiński Scenariusz: Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Prawdopodobnie w grudniu 1926 roku w Moskwie powstała tzw. Grupa Jaszy, której zadaniem było likwidowanie ludzi poza granicami Związku Radzieckiego Nie ma wątpliwości, że zamach na gen. Kutiepowa, przywódcę emigracyjnej organizacji byłych carskich oficerów przeprowadzony w Paryżu 26 stycznia 1930 roku, był ich dziełem. Grupa Jaszy liczyła tylko 20 osób w centrali w Moskwie i 212 agentów w 16 państwach. 11:20 Z ANDRUSEM PO GALICJI - LEŻAJSK Magazyn, 24 min, Polska, 2015 Leżajsk to miasto słynące z cudów i tajemniczych zdarzeń. O tym przede wszystkim opowiada kolejny film z galicyjskiej serii z Arturem Andrusem w roli głównej. Na zakończenie piosenka o ptakach - klepakach. 12:00 CZAS HONORU - ODC. 40 "JUŻ CZAS..." Serial wojenny, 45 min, Polska, 2011 Reżyseria: Michał Kwieciński, Michał Rosa, Grzegorz Kuczeriszka Scenariusz: Ewa Wencel, Jarosław Sokół Aktorzy: Ewa Wencel, Katarzyna Gniewkowska, Krzysztof Stelmaszyk, Maciej Zakościelny, Jakub Wesołowski, Jan Wieczorkowski, Antoni Pawlicki Czwarta seria odcinków "Czasu honoru". Odnajdujemy bohaterów: Władka, Bronka, Janka, Michała oraz ich bliskich w okupowanej Polsce niecałe trzy lata po wydarzeniach opisanych w części trzeciej. Jest kwiecień 1944 roku. Odwracają się wojenne koleje losu. Niemcy przegrywają na wszystkich frontach. W jednym z oddziałów partyzanckich w Górach Świętokrzyskich działają Bronek i Janek. Spotykamy ich w momencie, kiedy przeprowadzają atak na posterunek niemieckiej żandarmerii. W obozie niespodziewanie pojawia się major Krawiec, ich dowódca z czasów warszawskich. Okazuje się, że po fali ostatnich aresztowań Bronek i Janek znowu są potrzebni, dostają rozkaz powrotu. W Warszawie spotykają się ze swoimi ukochanymi, Leną i Wandą. Bardzo szybko dochodzi do pierwszej akcji. Bronek i Janek uczestniczą w zamachu na szefa gestapo w Warszawie, Petera Schoebbla, który niechlubnie wsławił się wyjątkowym okrucieństwem. 15:05 PROWANSJA 1944. FRANCUSKI DESANT (PROVENCE, AUGUST 1944: THE OTHER D - DAY) Film dokumentalny, 51 min, Francja, 2014 Pod koniec 1943 i na początku 1944 roku alianci postanowili przeprowadzić podwójną inwazję na północy i południu Francji. Najpierw przeprowadzili operację Overlord w Normandii 6 czerwca 1944 r. , a następnie operację Dragoon w Prowansji 15 sierpnia 1944 roku. Film opowiada o tym drugim desancie. Uczestniczyły w nim wojska amerykańskie, francuskie, brytyjskie oraz kanadyjskie. Lądowanie odbyło się na odcinku wybrzeża między Cannes a Tulonem i zakończyło się sukcesem aliantów. Po zdobyciu bez większego oporu plaż, alianci ruszyli na północ, zachód i wschód, m.in. wyzwalając 28 sierpnia Marsylię. 16:05 POLSKIE 100 LAT - EMIGRACJA 1957 - 1989 Film dokumentalny, 26 min, Polska, 2020 Reżyseria: Jan Czarlewski Scenariusz: Mirosław Chojecki, Piotr Weychert Muzyka: Michał Lorenc Wykonawcy: Kazimierz Kaczor, Tomasz Marzecki Emigracja polska w latach 1957 - 1989 w istocie była emigracją polityczną. Nawet ewidentne motywy ekonomiczne wyjazdu z kraju były przede wszystkim radykalną odmową życia w ustroju komunistycznym i państwie PRL. Głównymi ośrodkami polskiej emigracji politycznej były przede wszystkim: Anglia, Stany Zjednoczone i Francja. W Londynie nadal urzędował Polski Rząd na uchodźctwie, w Nowym Jorku i Chicago rósł w siłę Kongres Polonii Amerykańskiej, próbując wpływać na amerykańską politykę wobec Związku Sowieckiego i Europy środkowo - wschodniej. W Paryżu zaś Instytut Literacki Jerzego Giedroycia wydawał miesięcznik Kultura, Zeszyty Historyczne i książki, które kształtowały niezależną myśl polityczną na emigracji i powoli przenikały do "zniewolonego kraju". W wyniku antysemickiej nagonki w marcu 68 roku zorganizowanej przez władze PRL, w ramach wewnętrznych, partyjnych porachunkach, opuściło Polskę lub zmuszonych zostało do wyjazdu ok. 15 tysięcy w przeważającej mierze polskich Żydów. Część z nich podjęła się działalności emigracyjnej na rzecz wolnej i demokratycznej Polski. Po ogłoszeniu stanu wojennego w grudniu 1981 roku, dynamiczne działania podjęły rozproszone środowiska emigracji solidarnościowej, które mobilizowały i organizowały polityczne, związkowe, logistyczne i finansowe wsparcie dla podziemnej "Solidarności" i "społeczeństwa obywatelskiego", które pomimo "stanu wojennego" i represyjnej peerelowskiej stabilizacji nie wyparło się marzenia o suwerennej, niepodległej Rzeczpospolitej. Środowiska te zwracały również uwagę międzynarodowej opinii na represje i rozwój wydarzeń w kraju. Dzięki powszechnie słuchanym w Polsce rozgłośniach: przede wszystkim Radia Wolna Europa, ale również Głosu Ameryki, BBC czy Radia France Internationale, w których zatrudnieni byli przedstawiciele emigracji politycznej, wolna myśl i wiarygodna informacja szeroko trafiała do polskich słuchaczy w kraju, walnie osłabiając monopol informacyjny władzy komunistycznej i w ten sposób przyczyniając się do odzyskania przez Polskę niepodległości. 17:40 HISTORIA POLSKI - KAZIMIERZ PUŁASKI - BOHATER DWÓCH NARODÓW Film dokumentalny, 49 min, Polska, 2007 Reżyseria: Jolanta Kessler-Chojecka Scenariusz: Jolanta Kessler-Chojecka Zdjęcia: Jacek Knopp, Łukasz Starek, Marko Stojanovic, Richard Adams Muzyka: Christoph Voise Kazimierz Pułaski lepiej jest znany w Stanach Zjednoczonych aniżeli w Polsce. W dziesiątkach amerykańskich miast są ulice imienia Pułaskiego, ma on w Stanach kilkadziesiąt pomników, z których najważniejszy stoi w centrum Waszyngtonu. Nasz rodak znany jest Amerykanom jako twórca kawalerii. Ale Kazimierz Pułaski jest także polskim bohaterem, jednym z najważniejszych dowódców konfederacji barskiej. 18:45 NA KŁOPOTY... BEDNARSKI - ODC. 3/7 - ZŁOTE RUNO Serial sensacyjny, 50 min, Polska 1986 Reżyseria: Paweł Pitera Scenariusz: Wojciech Jędrkiewicz Zdjęcia: Janusz Pawłowski Muzyka: Henryk Kuźniak Występują: Stefan Friedmann, Marta Żak, Marek Barbasiewicz, Zdzisław Kuźniar, Aleksander Wołejko, Jerzy Dąbkowski, Halina Skoczyńska, Zdzisław Wardejn, Wojciech Kościelniak, Włodzimierz Bednarski, Wiktor Sadecki i inni Horst Filipiak prowadzi w porcie agencję "Złote Runo", która zajmuje się rekrutacją osób zainteresowanych pracą na plantacjach w Brazylii. W rzeczywistości chodzi jednak o handel "białymi niewolnikami". Tę podejrzaną działalność próbuje rozpracować dziennikarz Lenz, który zostaje uprowadzony przez ludzi Filipiaka. W ręce nieuczciwego właściciela agencji trafia również Jerzy Stawicki, syn polskiego konstruktora torped. Filipiak wydaje wywiadowi niemieckiemu Jurka, który zostaje uwięziony. Niemcy proponują inżynierowi Stawickiemu układ. W zamian za dostarczenie planów torpedy najnowszej konstrukcji obiecują uwolnić jego syna. Kapitan Mokrowiecki z polskiego kontrwywiadu zwraca się z prośbą o pomoc do Bednarskiego. Polacy przygotowują fałszywe plany. Tymczasem Niemcy porywają inżyniera Stawickiego i ochraniającą go agentkę. Do akcji wkracza Bednarski, który dociera do siedziby Horsta Filipiaka. Likwiduje jego i jego ludzi. 21:30 TAJEMNICE III RZESZY (SEZON II) - ODC. 5/5 ŚMIERTELNE MISJE (ODC. 5/5 DEADLY MISSIONS) Film dokumentalny, 49 min, Niemcy, 2013 Reżyseria: Friedrich Schrerer, Steffi Schlobel, Thomas Staehler Scenariusz: Guido Knopp Niemieckie siły specjalne często podejmowały ryzykowne przedsięwzięcia. Ile z tych akcji przyniosło zamierzone skutki? Film opowiada o czterech najbardziej śmiałych operacjach, w tym o niezwykłym uwolnieniu Mussoliniego przez komandosów Otto Skorzenego. 23:05 SZEROKIE TORY - JEDEN DZIEŃ Z ŻYCIA GRAFICIARZA W MOSKWIE Reportaż, 23 min, Polska, 2003 Autor: Barbara Włodarczyk Reportaż o moskiewskich graficiarzach, którzy, tak jak ich rówieśnicy w całej Europie, tworzą oddzielną subkulturę. W programie próba odpowiedzi na pytanie, na czym polega fenomen graffiti, przeciw czemu buntuje się młode pokolenie Rosjan i na czym polega specyfika graffiti w Rosji. 00:30 SENSACJE XX WIEKU - ZABÓJCY Kameralne i studyjne (widowisko), 46 min, Polska, 2003 Reżyseria: Adek Drabiński Scenariusz: Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Prawdopodobnie w grudniu 1926 roku w Moskwie powstała tzw. Grupa Jaszy, której zadaniem było likwidowanie ludzi poza granicami Związku Radzieckiego Nie ma wątpliwości, że zamach na gen. Kutiepowa, przywódcę emigracyjnej organizacji byłych carskich oficerów przeprowadzony w Paryżu 26 stycznia 1930 roku, był ich dziełem. Grupa Jaszy liczyła tylko 20 osób w centrali w Moskwie i 212 agentów w 16 państwach. 01:25 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - ODC. 219 ŁOWY NA GRUBEGO ZWIERZA Magazyn, 22 min, Polska, 2020 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki "Łowy na grubego zwierza" Dziś w drodze na południe minęliśmy Rzeszów, by zachwycić się widokami z przedpola Karpat. Przed nami wioska Czudec. Wypatrujemy tu śladu po dawnym potoku zasilającym młyn. Jesteśmy tu po to, by pomóc wydobyć z tego miejsca zabytkowe silniki, które lata temu zasilały młyn. Jeśli się to uda, trafią one do Muzeum Silników Stacjonarnych w Konieczkowej, stworzonego przez przyjaciela naszego programu, Grzegorza Smelę. Ta akcja to wyraz naszego podziwu dla dzieł polskich inżynierów i techników. 01:55 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - BRYTANIA DWÓCH PREMIERÓW Magazyn, 20 min, Polska, 1995 Scenariusz: Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Cykliczna audycja popularyzująca wiedzę o historii II wojny światowej. Odcinek poświęcony polityce Wielkiej Brytanii w przededniu wybuchu wojny. W programie wykorzystano archiwalne materiały filmowe.