TVP Kultura Piątek, 26.02.2021 08:15 POWIDOKI - SHAKESPEARE HENRYK IV Dysk./wywiad/debata, 10 min, Polska, 2020 Wykonawcy: Barbara Schabowska (prowadząca), Piotr Nowak (prowadzący) "Powidoki" to program publicystyczny poruszający istotne zagadnienia z zakresu filozofii, etyki i socjologii. Dwoje prowadzących: dziennikarka Barbara Schabowska i filozof prof. Piotr Nowak na przykładach wybranych przez siebie książek podejmą dyskusję nad zawartością tych dzieł i ich społeczną recepcją. W tym odcinku przedmiotem dyskusji jest kronika Williama Szekspira "Henryk IV". 08:30 KATARZYNA PRZEZWAŃSKA - PORTRET Reportaż, 18 min, Polska, 2020 Reżyseria: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Katarzyna Przezwańska ukończyła studia na Wydziale Malarstwa warszawskiej ASP. Przezwańska zainteresowana jest modernizmem i odwołuje się do modernistycznych utopii i awangardowych ruchów początku XX wieku. Istotną kwestią w jej twórczości jest kolor i jego percepcja w odniesieniu do właściwości przestrzennych architektury. Projekty Przezwańskiej przybierają formę abstrakcyjnych trójwymiarowych obrazów, w których posługuje się cytatami kolorystycznymi czerpanymi z najbliższego miejskiego otoczenia. (źródło: artmuseum.pl) 08:55 KTÓRĘDY PO SZTUKĘ - SAVERY Magazyn, 5 min, Polska, 2020 Reżyseria: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Scenariusz: Anna Zakrzewska, Tomasz Filiks Zdjęcia: Magda Seweryn, Kamil Hasiuk Wykonawcy: Aleksandra Janiszewska Roelandt Savery - siedemnastowieczny niderlandzki malarz i rysownik pochodzenia flamandzkiego. Przez kilka lat pracował na dworze cesarza Rudolfa II w Pradze, którego pasją było kolekcjonowanie wszystkiego co egzotyczne i niezwykłe. To właśnie w dworskiej menażerii, która była pierwowzorem dzisiejszego zoo, Savery miał możliwość dokładnego oglądania, a później szkicowania z natury egzotycznych okazów. Ich wizerunki wykorzystywał później w swoich kompozycjach. Jedną z nich jest "Arka Noego" znajdująca się w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie. Obraz, na którym artysta z niezwykłym realizmem i wyrafinowaniem utrwalił ponad trzydzieści gatunków zwierząt. Opowie o nim Aleksandra Janiszewska. 09:05 PANNA NIKT Dramat, 98 min, Polska/Niemcy 1996 Reżyseria: Andrzej Wajda Scenariusz: Radosław Piwowarski Zdjęcia: Krzysztof Ptak Muzyka: Andrzej Korzyński Występują: Anna Wielgucka, Anna Powierza, Anna Mucha, Stanisława Celińska, Jan Janga Tomaszewski, Małgorzata Potocka, Leszek Teleszyński, Małgorzata Pieczyńska, Anna Romantowska, Adam Siemion i inni Adaptacja głośnej powieści Tomka Tryzny, uznanej przez polską krytykę literacką za jeden z najważniejszych debiutów lat dziewięćdziesiątych. Historia piętnastoletniej Marysi, która pod wpływem dwu koleżanek wyrzeka się swego kodeksu moralnego i ukształtowanych przez tradycję poglądów na życie, daje się rozmaicie interpretować. Można ją odczytywać zgodnie z wymową podtytułu ("tajemnicza podróż o dojrzewaniu") jako opowieść o bolesnej inicjacji w dorosłość lub potraktować w kategoriach filozoficznej powiastki o rozpadzie świata. Równie uprawione są interpretacje, których myślowym tworzywem będzie kontrast między naturą i kulturą, cywilizacją wiejską i miejską. Oniryczno - erotyczna warstwa "Panny Nikt" z pewnością zainspiruje freudystów, zaś wielowarstwowa narracja - zwolenników postmodernizmu. Andrzej Wajda poszedł jeszcze innym tropem. Jego adaptacja powieści Tryzny to przede wszystkim współczesny moralitet. W dziejach wchodzącej w dorosłość Marysi reżyser dostrzegł metaforę sytuacji duchowej współczesnego Polaka, który zafascynowany mirażami dobrobytu i obyczajowo - politycznej swobody zbyt pochopnie i niejako "hurtowo" rezygnuje z dotychczas pielęgnowanych wartości. Tymczasem Wajdowska "Panna Nikt" zdaje się przywoływać znane jeszcze w XIX wieku powiedzenie o zdejmowaniu kajdan razem z butami. Reżyser zdaje się za romantycznym poetą ostrzegać, że z "pawia narodów" łatwo stać się "papugą". Udziałem tej ostatniej jest śmieszność i wewnętrzna pustka, o czym tak boleśnie przekonała się Marysia. Film Wajdy to nie tylko kryptocharakterystyka dzisiejszego stanu "duszy polskiej". To także świetnie zagrana i nowocześnie zrealizowana (krótsze ujęcia, oryginalne zdjęcia) opowieść o pokusach młodości. To wreszcie pierwsza od wielu lat próba nawiązania przez reżysera autentycznego kontaktu z nastoletnim widzem. Wszak "każdy był kiedyś małą dziewczynką", jak mówił w wywiadzie twórca "Korczaka". Problem tylko w tym, czy uda się odkryć ją w sobie na nowo. Piętnastoletnia Marysia mieszka w starej wiejskiej chałupie wspólnie z ojcem, matką i licznym rodzeństwem. Kiedy jej rodzice dostają mieszkanie w bloku, dziewczynka przenosi się do miasta. Musi też zmienić szkołę. W nowej nie czuje się jednak dobrze. Jej widoczny na każdym kroku prowincjonalizm wywołuje nieustanne drwiny i szyderstwa kolegów. Uwagę Marysi szybko zwracają dwie dziewczynki. Pierwsza, Kasia Bogdańska, ma duszę artystki. Ponadprzeciętna inteligencja łączy się u niej z talentem kompozytorskim oraz cygańskim, buntowniczym stylem życia. Druga zaś, Ewa Bogdaj, imponuje nieśmiałej i zahukanej prowincjuszce niezwykłą urodą i modnymi, kosztownymi ubraniami. Przypadek sprawia, że Marysia zaprzyjaźnia się po kolei z obiema, co radykalnie zmienia jej życie i spojrzenie na świat. 11:00 BLISKO, CORAZ BLIŻEJ - ODC. 13 NIESPOKOJNA GRANICA. ROK 1939 Serial historyczny, 76 min, Polska, 1986 Reżyseria: Zbigniew Chmielewski Scenariusz: Albin Siekierski Zdjęcia: Jan Janczewski Muzyka: Piotr Marczewski Aktorzy: Piotr Skiba, Zbigniew Zaniewski, Daniel Kozakiewicz, Krzysztof Stroiński, Jacek Milczanowski, Michał Juszczakiewicz, Grzegorz Forysiak, Tomasz Zaliwski, Czesław Stopka, Jan Frycz, Ewa Ziętek, Teresa Lipowska, Dorota Pomykała, Grażyna Barszczewska, Lidia Bienias Nadchodzi rok 1939. Bolek pracuje w fabryce maszyn górniczych, gdzie coraz śmielej poczynają sobie bojówki nazistowskie. Nawet ludowa zabawa, zorganizowana przez harcerzy z okazji święta 3 maja, staje się dla Niemców pretekstem do awantury między Polakami a prohitlerowsko nastawioną młodzieżą niemiecką. Krysia - mimo że jest narzeczoną Bolka - spotyka się też z Willim, synem Jerzego. Gustek, parający się szmuglem, pomaga nielegalnie przekraczać granicę Niemcom szerzącym dywersję. Zygmunt - młodszy syn Tomasza poznaje Wisię - pielęgniarkę ze szpitala. Między młodymi rodzi się uczucie. Tymczasem starzejący się coraz wyraźniej dziadek Stanik duże nadzieje wiąże z trzynastoletnim Zbyszkiem, ulubieńcem całej rodziny Pasterników. 12:30 NA KREDYT Dramat, obyczajowy, 29 min, Polska, 2008 Reżyseria: Przemysław Nowakowski Scenariusz: Przemysła Nowakowski Zdjęcia: Romuald Lewandowski Muzyka: Jan Komar Aktorzy: Łukasz Garlicki, Magdalena Popławska, Magdalena Górska, Karolina Gorczyca, Sławomir Grzywkowski Współczesna wersja średniowiecznej legendy o parze kochanków, którzy nie mogli się spotykać, ponieważ ciążyła nad nimi klątwa. Agnieszka i Lucek nie spotykają się. Jednak nie z powodu klątwy, lecz kredytu. Agnieszka pracuje w ciągu dnia jako lekarka w szpitalu, a Lucek nocą jako Dj w klubie. Postanowili, że zainwestują we wspólną przyszłość. Wzięli kredyt i kupili mieszkanie. Spłata rat wymaga, żeby pracowali coraz więcej. Ich godziny pracy rozmijają się. Pewnego dnia znajdują wyjście: będą nagrywać nawzajem swoje życie i przesyłać sobie video - listy. Zaczynają od prostej rejestracji życia codziennego. Potem jednak Lucek zaczyna niebezpiecznie zagłębiać się w wykreowany świat. Z czasem traci kontakt z Agnieszką - a tym samym - z rzeczywistością. I wtedy poznaje Werę. (www. studiomunka. pl) 15:15 PINOKIO (LE AVVENTURE DI PINOCCHIO) Film fantasy, 128 min, Niemcy/Francja/Włochy, 1972 Reżyseria: Luigi Comencini Scenariusz: Suso Cecchi D'Amico Zdjęcia: Armando Nannuzzi Muzyka: Fiorenzo Carpi Aktorzy: Nino Manfredi, Gina Lollobrigida, Vittorio De Sica, Ciccio Ingrassia, Andrea Balestri Jedna z najlepszych z dotychczasowych adaptacji powieści Carlo Collodiego. Wysmakowana plastycznie i świetnie zagrana, historia chłopca z drewna, który po ucieczce z domu przeżywa szereg niebezpiecznych przygód. Pod wpływem zdobytych doświadczeń staje się mądrym i kochającym ojca - dzieckiem. W roli dobrej wróżki, czuwającej nad Pinokiem wystąpiła Gina Lollobrigida. 17:35 MAŁA MOSKWA - ODC. 4/4 Miniserial obyczajowy, 45 min, 4 odc. , Polska 2008 Scenariusz i reżyseria: Waldemar Krzystek Zdjęcia: Tomasz Dobrowolski Muzyka: Zbigniew Karnecki Aktorzy: Svetlana Khodchenkova, Dmitrij Uljanov, Elena Leszczyńska, Lesław Żurek, Artem Tkachenko, Jurij Itskov, Aleksiej Gorbunov, Andrzej Grabowski, Erwin Petrykat, Teresa Sawicka, Krzysztof Dracz, Przemysław Bluszcz Jura odbiera ze szpitala Wierę z nowo narodzoną córką. Prosi, żeby żona nigdy nie pokazała dziecka Michałowi, prawdziwemu ojcu dziewczynki. Po drodze Jura dostaje rozkaz wojskowy. Trwa inwazja na Czechosłowację. Aresztowany Michał, w czasie przesłuchania w radzieckim więzieniu wyskakuje przez okno. Wiera naiwnie prosi o zgodę na pozostanie w Polsce i zmianę obywatelstwa. Zostaje wyśmiana, poniżona i upokorzona. Tymczasem zapada decyzja o zatuszowaniu romansu Rosjanki i Polaka. Wiera szuka pomocy. Jest śledzona przez radzieckich wojskowych i w końcu zostaje zatrzymana. Oficjalny komunikat głosi, że Wiera popełniła samobójstwo, wieszając się nad rzeką, a Michał zginął w Czechosłowacji. We współczesnej Polsce dorosła już córka Wiery na cmentarzu poznaje prawdę o śmierci matki. Uświadamia sobie wreszcie, że wcale nie została porzucona. Jej matka nie popełniła samobójstwa, lecz została zamordowana. Widzi też swojego ojca, starego Michała, zbliżającego się do grobu. Jest właśnie 1 listopada. 19:15 KTÓRĘDY PO SZTUKĘ - CAVALLINO Magazyn, 4 min, Polska, 2020 Reżyseria: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Scenariusz: Anna Zakrzewska, Tomasz Filiks Zdjęcia: Magda Seweryn, Kamil Hasiuk Wykonawcy: Grażyna Bastek Popularnym motywem malarskim zaczerpniętym z Nowego Testamentu jest Sen Świętego Józefa. Historia sztuki zna trzy różne wersje tego motywu. Pierwszy odnosi się do snu, w którym Anioł przekonuje Józefa, że dziecko poczęte w Marii będzie Mesjaszem. Drugi Sen miał być ostrzeżeniem przed czyhającym ze strony Heroda niebezpieczeństwem. Trzeci zaś miał mieć miejsce w Egipcie, i miał upewnić Józefa o możliwości powrotu Świętej Rodziny do domu. Który ze snów został przedstawiony na obrazie Bernarda Cavallino znajdującym się w Muzeum Narodowym w Warszawie? O tym opowie Grażyna Bastek. 19:25 ANTYFONIE - TEONIKI ROŻYNEK / ŻANETA RYDZEWSKA Film dokumentalny, 22 min, Polska, 2019 Reżyseria: Andrzej Załęski Scenariusz: Jacek Staniszewski, Andrzej Załęski Dwie bohaterki kolejnego odcinka Antyfonii reprezentują najmłodszą falę polskiej muzyki współczesnej. Teoniki Rożynek i Żaneta Rydzewska są absolwentkami Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie. Jedną z cech ich twórczości jest, pozbawione kompleksów i nasycone autentyczną ciekawością dźwięku, sięganie do elektroniki i środków nawiązujących do formuł wypracowywanych latami przez twórców z kręgu muzyki konkretnej. Teoniki Rożynek fascynuje brzmienie glitchowe, pochodzące często z pozamuzycznych źródeł (np. dźwięki otoczenia, maszyn). Żaneta Rydzewska porusza się swobodnie w wielu muzycznych obszarach, tworząc muzykę symfoniczną, kameralną, elektroniczną, improwizowaną oraz projekty interdyscyplinarne. Obydwie kompozytorki podkreślają rolę improwizacji oraz elektronicznego przetwarzania naturalnych źródeł dźwięku (np. linijki, ciecierzycy). Teoniki Rożynek, Żaneta Rydzewska oraz Aleksandra Kaca wystąpiły wspólnie w czerwcu 2019 roku na warszawskiej edycji festiwalu Sanatorium Dźwięku. 20:00 STRZAŁY PO ZMIERZCHU - DOBRY, ZŁY I BRZYDKI (THE GOOD, THE BAD AND THE UGLY / IL BUONO, IL BRUTTO, IL CATTIVO) Western, 171 min, Włochy/Hiszpania 1966 Reżyseria: Sergio Leone Scenariusz: Age - Scarpelli, Luciano Vincenzoni Zdjęcia: Tonino Delli Colli Muzyka: Ennio Morricone Aktorzy: Clint Eastwood, Eli Wallach, Lee Van Cleef, Aldi Giuffr, Mario Brega, Luigi Pistilli, Rada Rassimov, Enzo Petito, Chelo Alonso i inni Zmarły w 1989 r. Sergio Leone nie wymyślił ani europejskiego, ani nawet włoskiego westernu, bowiem naśladownictw tego gatunku próbowano na Starym Kontynencie już od dawna. Grzeszyły one jednak brakiem polotu i nieudolnością. Także i Leone, podejmując w 1964 r. jako początkujący reżyser realizację filmu "Za garść dolarów", na wszelki wypadek, w obawie przed niepochlebnymi recenzjami, umieścił w czołówce nie swoje prawdziwe nazwisko, ale pseudonim Bob Robertson. Uczynił słusznie, gdyś krytyka zmiażdżyła jego spaghetti - western, pierwszy z trylogii, na którą złożyły się także "Za kilka dolarów więcej" z 1966 r. i właśnie "Dobry, zły i brzydki". Ponieważ jednak tamten pierwszy film odniósł oszałamiający sukces komercyjny, Sergio Leone poszedł za ciosem: nie tylko nakręcił dwa kolejne westerny, ale już śmiało się pod nimi podpisał. We wszystkich trzech jedną z głównych ról zagrał Clint Eastwood, z którego trylogia Sergia Leone uczyniła gwiazdę ekranu. Bohater serialu "Rawhide" pewnie jeszcze długo terminowałby w amerykańskiej telewizji, gdyby nie propozycja włoskiego reżysera. Jego pozycja rosła z każdym tytułem. Z wynoszącego ponad milion dolarów budżetu "Dobrego, złego i brzydkiego" (więcej niż wydano na dwa poprzednie filmy razem) aż jedną czwartą pochłonęło honorarium Eastwooda. Po trzech udanych rolach wrócił do Hollywood w glorii sławy, zajmując należne miejsce obok Johna Wayne'a i Steve'a McQueena. Westernowa trylogia nie zakończyła też przygody Sergia Leone z tym gatunkiem filmowym. Reżyser jeszcze wielokrotnie do niego wracał, realizując m.in. "Dawno temu na Dzikim Zachodzie" czy "Garść dynamitu". Tytułowi dobry, zły i brzydki nie tworzą w filmie zgodnej grupy: zdecydowanym przeciwnikiem jasnowłosego, sprytnego i "dobrego" gringo Joego (Eastwood) oraz pochodzącego z meksykańskiej biedoty brzydkiego Tuco (Wallach) jest okrutny i bezwzględny Setenza (Van Cleef). Żaden z nich nie staje jednak w obronie prawa i porządku, wszyscy trzej chcą się obłowić. W ogarniętym wojną secesyjną kraju wydaje się to stosunkowo łatwe. Oto bowiem w wojennym zamęcie przepada gdzieś skrzynia ze skradzionymi dwustoma tysiącami monet dolarowych. Szuka jej, nie przebierając w środkach, Setenza, nie wie jednak, gdzie znajduje się skarb. Tymczasem Joe i Tuco zawiązują spółkę, próbując inaczej się wzbogacić. Zdobywają pieniądze za pomocą sprytnej sztuczki: Joe wydaje szeryfom Tuco, za którego głowę wyznaczono nagrodę, a zgarnąwszy pieniądze, oswobadza wspólnika i obaj uciekają do kolejnego miasteczka, powtarzając ten sam numer. Gdy za którymś razem Tuco o mało nie przypłaca fortelu życiem, postanawia pozbyć się Joego. Ponieważ Joe zabija trzech nasłanych na niego rewolwerowców, Tuco chwyta go sam i wywozi na pustynię na powolną śmierć z gorąca i pragnienia. "Blondie" ratuje skórę, wyznając Meksykaninowi, że zna miejsce ukrycia skrzyni z dolarami. Obaj znów ruszają w drogę, ale wkrótce wpadają w ręce Setenzy. 00:50 GOMORRA S.III - ODC. 36 (GOMORRA S. 1 - 3) Serial kryminalny, 44 min, Włochy/Niemcy, 2014 Reżyseria: Roberto Saviano Konfederaci wzywają do siebie Chanel i odmawiają dalszego wsparcia. Zabijają jej ochroniarza. Również Patrizia wyrzuca z siebie całą nienawiść do Chanel za upokorzenia, jakich od niej doświadczyła. Rywalizujące ze sobą klany w końcu ogłaszają zawieszenie broni. Negocjacje prowadzi Stregone. Ostatecznie Forcella zostaje przyznana Enzowi. Resztą dóbr po Eelegancie musi się podzielić z Gennym. W zamian młody boss obiecał, że cena kokainy będzie jednakowa dla wszystkich klanów. Enzo zaprasza Gennara i Cira na jacht, by uczcić zwycięstwo. Tymczasem coś poszło nie tak. Enzo nie kryje niechęci do młodego bossa i grozi mu śmiercią. Ciro staje w jego obronie. 01:45 TERAZ ANIMACJE! - GRAND BASSIN (GRAND BASSIN) Film animowany, 6 min, Francja, 2018 Reżyseria: Chloe Plat, Heloise Courtois Krótki film animowany. Jeden dzień na publicznym basenie. 01:50 TERAZ ANIMACJE! - NORMA Film animowany, 7 min, Polska, 2018 Reżyseria: Agata Mianowska Scenariusz: Agata Mianowska Krótki film animowany. Dwie młode dziewczyny próbują sprostać współczesnym kanonom piękna. Każda z nich jest inna, jednak żadna nie czuje się dobrze we własnej skórze. Norma i jej sąsiadka różnymi metodami starają się uzyskać poczucie samoakceptacji. (źródło: polishshorts.pl) 02:00 TERAZ ANIMACJE! - KATARZYNA (CATHERINE) Film animowany, 11 min, Belgia, 2016 Reżyseria: Britt Raes Scenariusz: Britt Raes Krótki film animowany. Katarzyna kocha zwierzęta. Najbardziej kocha jednak koty. Będąc małą dziewczynką, nie radzi sobie z kontaktami z rówieśnikami, a jej kot jest całym jej światem. Czy kiedykolwiek znajdzie przyjaźń lub miłość? Film otrzymał specjalne wyróżnienie za lekkość i humor podczas 7. Międzynarodowego Festiwalu Filmów Animowanych Animocje w Bydgoszczy. (źródło: opolskielamy.pl) 02:10 TERAZ ANIMACJE! - JEŻ (HEDGEHOG) Film animowany, 4 min, Francja, 2018 Reżyseria: Jeanne Laureau, Vaibhav Keswani Wykonawcy: James Hayes, Lauren Kotowski Historia małego chłopca zafascynowanego jeżami. 03:15 KINO MISTRZÓW - JULIETA (JULIETA) Dramat, 94 min, Hiszpania 2016 Scenariusz i reżyseria: Pedro Almodovar Zdjęcia: Jean - Claude Larrieu Muzyka: Alberto Iglesias Aktorzy: Emma Suarez, Adriana Ugarte, Daniel Grao, Inma Cuesta, Dario Grandinetti, Michelle Jenner, Pilar Casto Znakomity film hiszpańskiego reżysera Pedro Almodovara, który w swojej twórczości nigdy nie unika trudnych życiowych tematów, a jego bohaterkami są niemal zawsze kobiety: piękne, silne i zarazem bardzo wrażliwe. Nie inaczej jest w dramacie "Julieta", opowieści o burzliwym życiu tytułowej bohaterki, która wielokrotnie zmieniała adres zamieszkania, a każde z tych miejsc jest związane z pewnymi wydarzeniami, które mocno zaważyły na dalszym jej życiu. Widz poznaje Julietę, gdy mieszka w swoim drugim domu w Madrycie, jest już w wieku średnim, ma za sobą spory bagaż przeżyć i doświadczeń. Właśnie pakuje swoje książki, zamierzając na dobre wynieść się z Hiszpanii i wraz z partnerem Lorenzo wyjechać do Portugalii. Wydaje się, że jest bardzo szczęśliwa, nareszcie zaznała spokoju i ukojenia. Kiedy jednak przed podróżą idzie na zakupy, natyka się przypadkowo na Beę, najlepszą przyjaciółkę swojej zaginionej córki. Antia przepadła w tajemniczych okolicznościach przed 12 laty i ślad po niej zaginął. Bea wyjawia matce, że jej córka mieszka w Szwajcarii, wyszła za mąż i ma troje dzieci. Na tę wieść Julieta natychmiast odwołuje wyjazd do Portugalii i postanawia zamieszkać w swym poprzednim domu w Madrycie, mając nadzieję, że pewnego dnia Antia spróbuje nawiązać z nią kontakt i wyśle do niej list pod ten adres. W starym domu Julieta rozpamiętuje dawne dzieje i zabiera się do spisywania wspomnień. Zaczyna od czasu, gdy była bardzo młoda i poznała Xoana, w którym się zakochała bez pamięci. Przeżyła z nim wiele szczęśliwych dni, owocem ich miłości była właśnie Antia. Dzieliła swój czas między pracę, rodzinę i wychowanie córki. Potem zdarzył się tragiczny wypadek, który wywrócił ich życie do góry nogami. Załamaną, pogrążoną w depresji Julietę wspierały wtedy Antia i jej przyjaciółka Bea. Ale pewnego dnia, tuż po wakacjach, przedpadła bez śladu Antia. Do tej pory Julieta nie ma z nią żadnego kontaktu, nie wie, co się z nią dzieje. Teraz wierzy jednak głęboko, że w końcu odzyska córkę.