TVP Historia Niedziela, 07.03.2021 06:40 BYŁ TAKI DZIEŃ - 7 MARCA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1908 - urodziła się Anna Magnani, aktorka włoska; 1953 - Katowice zostały przemianowane na Stalinogród; 1953 - "Tygodnik Powszechny" odmówił wydrukowania na pierwszej stronie nekrologu Stalina; 1985 - zmarł Arkady Fiedler; 06:50 BIBLIA - GENEZIS - OD STWORZENIA DO POTOPU CZ. 2 (THE BIBLE - GENESIS - THE CREATION AND THE FLOOD PART 2) Serial biblijny, 48 min, Niemcy/Francja/Włochy, 1994 Scenariusz i reżyseria: Ermanno Olmi Aktorzy: Omero Antonutti, Annabi Abdelilil, Paul Scofield, Sabir Aziz, B. Haddan Mohammed Cykl filmów ze znakomitą obsadą, opowiadający o głównych postaciach biblijnych, takich jak Abraham, Mojżesz, Salomon, Samson i Dalila, Józef, Jezus. Seria zaczyna się od stworzenia świat, które widz ogląda oczami dziecka. Natura budzi się do życia wraz z nadejściem świtu. Potem pojawia się Adam, do którego wkrótce dołącza Ewa. Prawdziwy raj mógłby należeć do nich na wieki. Poznają jednak, co to ból, cierpienie i śmierć. Po opuszczeniu raju zostają obdarzeni potomstwem. Przychodzą na świat dwaj synowie Adama i Ewy - Kain i Abel. Aby ocalić przed potopem siebie, swoją rodzinę i przedstawicieli wszystkich gatunków zwierząt Noe buduje arkę. 09:00 PRZYŁBICE I KAPTURY - ODC. 4/9 - PRZERWANE OGNIWO Serial kostiumowy, przygodowy, 52 min, Polska, 1985 Reżyseria: Marek Piestrak Scenariusz: Marek Piestrak, Jerzy Diatłowicki Zdjęcia: Janusz Pawłowski Muzyka: Wojciech Karolak Wykonawcy: Krzysztof Kolberger Aktorzy: Ewa Biała, Bożena Krzyżanowska, Władysław Komar, Henryk Machalica, Piotr Garlicki, Roch Siemianowski, Marek Frąckowiak, Marta Klubowicz, Maciej Kozłowski, Arkadiusz Bazak, Zbigniew Lesień, Bruno O'Ya, Józef Fryźlewicz, Andrzej Wilk, Iwona Bielska W klasztorze w Trokach Benko przechodzi szkolenie jako przyszły agent polskiego wywiadu. Weronika Vogelweder zakochuje się w Czarnym. Peter Vogelweder zaczyna coś podejrzewać. Nocą razem z Brunonem Brennerem zwabia Czarnego w pułapkę. Widzi to Dzieweczka. Zawiadamia Jaksę i uwalniają przyjaciela z lochów w domu Brennera. Vogelweder rozpoznaje jednak Dzieweczkę, czyli swojego służącego. Wspólnie z bratem Johannem zabijają nieszczęśnika. Następnie Peter ucieka z Krakowa do Malborka. Przełożony klasztoru, brat Erazm, wysyła Benka do Wilna. Pod imieniem Jawnuty z Niemirzy, wroga Jagiełły, Benko ma przeniknąć w otoczenie rycerza Sonenberga. 10:05 OKRASA ŁAMIE PRZEPISY - DOMOWE MUSZTARDY Magazyn, 25 min, Polska, 2020 Reżyseria: Tomasz Rostworowski Scenariusz: Tomasz Rostworowski, Karol Okrasa Zdjęcia: Józef Szymura, Jarosław Frankowski, Sławomir Orman Wykonawcy: Karol Okrasa (prowadzący) Tym razem Karol Okrasa zaprasza widzów na kulinarną opowieść o musztardzie. Ta popularnaprzyprawa, dziś prawie wyłącznie produkowana przemysłowo, w dawnej kuchni polskiej była niezwykle ceniona. Już w swojej książce Compendium ferculorum z 1682 roku Stanisław Czerniecki pisze: niepospolity kondyment musztarda, do którychkolwiek potraw, mięśnych i rybnych, warzonych i pieczonych. Dawne polskie książki kucharskie zwierały liczne przepisy na musztardy wytwarzane w warunkach domowych. Dodatek owoców, moszczy, wina, korzennych przypraw czynił z takich musztard prawdziwe kuchenne skarby. Od początku XX wieku musztardy kupujemy w sklepach. Ale może od czasu do czasu warto zrobić sobie własną musztardę, przygotowaną pod nasz indywidualny gust. Karol pokaże jak samodzielnie zrobić musztardę, jak ją doprawić, a przede wszystkim jak ją wykorzystać do stworzenia niezwykłych potraw. Zobaczymy fileta z sandacza zapieczonego pod glazurą z musztardy oraz marynowane w musztardzie szaszłyki z karkówki wieprzowej pieczone na grillu. 10:35 PRZYRODNIK NA TROPIE - ODC. 1 - BIELIK Reportaż, 23 min, Polska, 2019 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Scenariusz: Łukasz Bożycki Wykonawcy: Łukasz Bożycki (prowadzący) Program przyrodniczy, w którym prowadzący - Łukasz Bożycki - porusza różne aspekty życia zwierząt w kontekście ich wzajemnych powiązań i oddziaływań. Młody biolog, uznany międzynarodowy fotograf przyrody, podpatruje z kamerą w naturalnym środowisku wybrane gatunki rodzimej fauny. Swoje spostrzeżenia oprawia lekkim i przystępnym komentarzem. Projekt znakomicie propaguje wiedzę o polskiej przyrodzie, uzupełniając ją o zupełnie nieznane, zaskakujące często wątki relacji między zwierzętami. Wszystko, co nas otacza, jest ze sobą powiązane. Współpracuje lub się zwalcza, poluje lub ostrzega się wzajemnie przed zagrożeniem. Przyroda, szczególnie ta dzika, to sieć powiązań, co wyjaśnia i odkrywa przed widzami przyrodnik Łukasz Bożycki. Rozpoczyna przyrodnicze opowieści od bielika, pierwowzoru polskiego godła narodowego. Bielik odgrywa ważną rolę w środowisku, jako drapieżnik szczytowy wybiera na swoje ofiary zwierzęta osłabione np. przez choroby. Bieliki, nieświadomie, poprzez budowanie większej liczby gniazd niż same potrzebują, tworzą środowisko przyjazne innym ptakom drapieżnym: na przykład puszczyki mszarne są wręcz uzależnione od obcych gniazd, ponieważ, jako sowy, nie budują własnych. Współpraca bielików z innymi zwierzętami, żywiącymi się padliną, zapewnia nieustający obieg pierwiastków w przyrodzie. 11:15 SZLAK NADZIEI - /10/ Reality show, 43 min, Polska, 2020 Reżyseria: Dariusz Goczał, Dariusz Goczał Scenariusz: Dariusz Goczał, Mikołaj Wit, Dariusz Goczał Wykonawcy: Ida Nowakowska (prowadząca), Łukasz Nowicki Uczestnicy programu, będąc w izraelskim kibucu Netiw ha - Lamed - He, pieką chleb i poznają warunki, w jakich żyli Polacy pochodzenia żydowskiego, którzy postanowili zostać w Palestynie. Następnie pomagają w miejscowym browarze i docierają do jaskiń Beit Guvrin, gdzie odnajdują znaki pozostawione przed laty przez polskich żołnierzy. Noc zastaje ich na przedmieściach Jerozolimy. 12:10 BRAZYLIA. HISTORIA NATURALNA. ZAGROŻONY LAS (WILD BRAZIL.) Film dokumentalny, 50 min, Austria, 2014 Reżyseria: Christian Baumeister, Paul Reddish Serial dokumentalny przedstawiający dziką Brazylię. Niedostępne krainy Amazonki, Pantanalu, Wybrzeży Atlantyku i wyspy otaczające ten egzotyczny kraj. Mata Atlantica (Las Atlantycki) - rozciąga się tysiące kilometrów wzdłuż wybrzeża Brazylii od umiarkowanego klimatu na południu kraju po tropikalną północ. Z wybrzeża las wcina się 600 km w głąb lądu, tworząc rozmaite habitaty. Są tu bujne, nizinne lasy deszczowe, skały i otwarte przestrzenie, porośnięte trawą. Przez 500 lat większość Mata Atlantica została przekształcona w pastwiska i tereny rolnicze. Pozostałe płaty lasu wciąż są jednak domem dla niezwykłych zwierząt. Istny kalejdoskop motyli. Blisko 1000 gatunków ptaków, więcej niż w całej Europie. Nie tylko małpy są wyjątkowymi rezydentami Mata Atlantica. Wiele gatunków ptaków leśnych występuje wyłącznie tutaj. Tereny leśne wzdłuż bagien i strumieni są ulubionym habitatem pakożera leśnego. Mata Atlantica jest wciąż jednym z najbujniejszych habitatów na Ziemi. 14:15 NIE MA RÓŻY BEZ OGNIA Komedia, 92 min, Polska 1974 Reżyseria: Stanisław Bareja Scenariusz: Stanisław Bareja i Jacek Fedorowicz Zdjęcia: Andrzej Ramlau Muzyka: Waldemar Kazanecki Aktorzy: Jacek Fedorowicz, Halina Kowalska, Jerzy Dobrowolski, Stanisława Celińska, Mieczysław Czechowicz, Stanisław Tym, Wiesław Gołas, Bronisław Pawlik, Jan Kobuszewski, Henryk Kluba, Wojciech Siemion, Monika Sołubianka, Jadwiga Chojnacka, Jan Himilsbach, Krzysztof Kowalewski, Wojciech Pokora, Bohdan Łazuka Janek i Wanda zajmują maleńki pokoik w starej willi i jest to jedyne mieszkanie w tym budynku - pozostałe pomieszczenia zostały zamienione na hałaśliwe biura. Stąd też Janek często bierze nadliczbowe godziny w pracy, byle tylko za wcześnie nie wracać do ciasnego lokum. Pewnego dnia małżonków odwiedza niejaki Malinowski, który przed laty mieszkał w tym samym pokoiku. A teraz chce za niego odstąpić swój przydział na nowe, dwupokojowe mieszkanie. Janek i Wanda nie mogą początkowo w to uwierzyć, ale w końcu dochodzi do zamiany. Okazuje się jednak, że w nowym mieszkaniu zadomowił się już były mąż Wandy, Jerzy. Pomimo że on i Wanda się rozwiedli, Jerzy - jako zameldowany u Wandy - ma prawo mieszkać w jej mieszkaniu. Janek próbuje więc znaleźć sposób na pozbycie się intruza. W administracji dowiaduje się, że powodem do eksmisji mogą być skargi lokatorów na zachowanie Jerzego. Pod nieobecność żony Janek przygotowuje więc libację. Skargi wpływają, tyle że na niego. Janek nie poddaje się: odnajduje niejaką Lusię, narzeczoną Jerzego, która bezskutecznie go poszukuje, i sprowadza ją do Warszawy, gdyż - jak sądzi - pozwoli mu to pozbyć się sublokatora. Fatalny zbieg okoliczności sprawia, że musi zameldować Lusię u siebie. Na dodatek okazuje się, że dziewczyna ma także drugiego narzeczonego, Zenka, który wprowadza się razem z nią, a jej ojciec zaczyna już zwozić meble do mieszkania Janka i Wandy. Pięć osób w dwóch pokojach to więcej, niż Janek może znieść. Zupełnie załamany trafia więc do szpitala dla nerwowo chorych. A tymczasem nieoczekiwanie wyjaśnia się sprawa mieszkania. Temat - kłopoty lokalowe - już wielokrotnie przedstawiany był w polskim kinie w ujęciu komediowym, np. w filmach "Skarb" czy "Człowiek z M - 3". W przypadku "Nie ma róży bez ognia" dobrą zabawę gwarantują znakomita obsada i scenariusz autorstwa Stanisława Barei i Jacka Fedorowicza. W jednym z wywiadów Stanisław Bareja mówił, że film ten "jest popisem aktorskim Jacka Fedorowicza. Ten świetny aktor, wyjątkowo sprawny i bardzo ofiarny, całkowicie żył rolą, nie korzystając niemal, mimo ryzyka, z pomocy dublerów". "Nie ma róży bez ognia" zrealizowane zostało wyłącznie we wnętrzach naturalnych, bez dekoracji. Nawet kryształy, które w ataku furii tłucze bohater, były prawdziwymi, wybrakowanymi odrzutami produkcyjnymi. 18:00 CHŁOPI - ODC. 8/13 - GOSPODYNIE Serial obyczajowy, 50 min, Polska 1972 Reżyseria: Jan Rybkowski Scenariusz: Jan Rybkowski, Ryszard Kosiński Zdjęcia: Marek Nowicki Muzyka: Adam Sławiński Aktorzy: Władysław Hańcza, Ignacy Gogolewski, Emilia Krakowska, Jadwiga Chojnacka, Tadeusz Fijewski, Tadeusz Janczar, Kazimierz Wichniarz, Krystyna Królówna, Franciszek Pieczka, Irena Karel, Lech Ordon, Halina Kossobudzka, Bronisław Pawlik, August Kowalczyk, Wanda Łuczycka, Stanisław Milski i inni Zbliżają się święta wielkanocne, ale w Lipcach panuje smutek. Uczestników bójki o las zamknięto w kryminale, szczególnie surowo traktując Antka. We wsi zostali wójt, kowal, para parobków i ciężko chory, niewstający z łóżka po pobiciu Maciej Boryna. Przeczuwając jego rychłą śmierć, kowal czuwa przy łożu teścia w nadziei, że Boryna zdradzi, gdzie ukrył pieniądze. Maciej mówi o tym tylko Hance, a synowa znajduje mieszek ukryty w zbożu. Jagna bagatelizuje sytuację, mimo napomnień matki i rzadko pojawia się przy łożu męża. Im bliżej Wielkanocy, tym intensywniejsze stają się przygotowania do świąt. Odbywa się świniobicie, gospodynie pieką ciasta. 19:00 AGNIESZKA Film dokumentalny, 62 min, Polska, 1989 Scenariusz: Grażyna Pieczuro Zdjęcia: Tadeusz Owsianko Wykonawcy: Maryla Rodowicz, Seweryn Krajewski, Elżbieta Czyżewska Sylwetka twórcza Agnieszki Osieckiej, autorki tekstów popularnych piosenek. Krótka biografia, wspomnienia rodzinne, próba określenia własnej osobowości. Wypowiedzi znanych osobistości ze świata artystycznego na temat postaw i zachowań Agnieszki Osieckiej w różnych sytuacjach życiowych (sprawa wydalenia jej z ZMP, kontakty z otaczającymi ją ludźmi, przyjaźń z mężem, praca w STS-ie). 20:15 SAMOCHODY PRZYWÓDCÓW (THE WHEELS OF POWER: HISTORY OF OFFICIAL CARS) Film dokumentalny, 53 min, Francja, 2017 Reżyseria: Jessy Picard Adolf Hitler i jego samochód - pokazowy mercedes 770K. Charles De Gaulle i jego DS 19. Papież Jan Paweł II i jego papa mobile. Donald Trump i bestia, jego ultrabezpieczna limuzyna. Wszyscy ci przywódcy wpisali się ze swoimi pojazdami w historię motoryzacji. Używali samochodów wyprodukowanych na specjalne zamówienie. Cechowały je: bezpieczeństwo, luksus, czasami nawet ekstrawagancja. Miały symbolizować władzę i siłę. Wykorzystywano w nich najnowsze technologie. Od czasu kadencji prezydenta Baracka Obamy rząd amerykański zainwestował 14 milionów euro w unowocześnienie bestii, w które między innymi wzmocniono pancerną karoserię i wymieniono silniki na modele inspirowane silnikami lotniczymi oraz silnikami samochodów wyścigowych. 21:25 CIEMNONIEBIESKI ŚWIAT (TMAVOMODRY SVET) Dramat wojenno-obyczajowy, 108 min, Czechy/Wielka Brytania/Niemcy/ Dania/Włochy 2001 Reżyseria: Jan Sverak Scenariusz : Zdenek Sverak Występują: Ondrej Vetchy, Krystof Hadek, Tara Fitzgerald, Oldrich Kaiser, Hans-Jorg Assmann, Charles Dance, David Novotny, Linda Rybova, Jaromir Dulava i inni "Ciemnoniebieski świat" to jedna z najdroższych produkcji czeskiej kinematografii. Jego twórca Jan Sverak (rocznik 1965) to dziś w tym kraju ścisła reżyserska czołówka. Zdobywca Oscara za film "Kola" jest znany polskim widzom także jako autor filmów: "Szkoła podstawowa" czy "Jazda". Scenariusz napisał jego ojciec, znany czeski aktor i scenarzysta Zdenek Sverak, z którym Jan współpracował przy niemal wszystkich swoich dziełach. Akcja filmu rozpoczyna się w 1950 r., w okresie największego nasilenia zimnej wojny. W obozie pracy Mirov na terenie Czechosłowacji przebywa czterdziestoparoletni Franta Slama osadzony tam jako rzekomy "wróg ludu". Komunistyczne władze kraju uznały, że Franta, który w czasie wojny służył jako pilot w jednostce RAF-u w Wielkiej Brytanii i przesiąkł tam niebezpiecznymi ideami wolności i demokracji, stanowi teraz zagrożenie dla porządku państwa. Gdy Franta zapada na zapalenie płuc, trafia do więziennego szpitala, gdzie zaprzyjaźnia się z innym pacjentem, Houfem. Razem obmyślają plan ucieczki z obozu. Snując refleksje nad swoim dotychczasowym życiem, Franta cofa się pamięcią do roku 1938. Czechosłowacja zostaje wówczas włączona do III Rzeszy. Kontrolę nad czeską armią przejmują Niemcy. Część niepogodzonych z losem żołnierzy ucieka do Anglii, by tam prowadzić dalej walkę z okupantem. Wśród uciekinierów są dwaj przyjaciele, wytrawni piloci: młodziutki Karel Vojtisek i właśnie Franta, który zostawił w kraju swoją ukochaną Hanickę. Obaj wstępują na służbę do angielskich sił powietrznych i przechodzą intensywne trzymiesięczne szkolenie bojowe i językowe. W końcu stają się pełnoprawnymi żołnierzami. W czasie jednego z pierwszych lotów samolot Karela zostaje poważnie uszkodzony. Pilot ląduje przymusowo i szuka schronienia na nieodległej farmie należącej do młodej, ładnej Susan Whitmore. Kobieta, początkowo wystraszona i nieufna, pozwala mu wreszcie zostać pod swoim dachem. Wyjaśnia też, że jej mąż, który służył w marynarce, zaginął podczas działań wojennych. Karel i Susan spędzają razem miłosną noc. Chłopak zakochuje się w Angielce, którą postanawia przedstawić swemu przyjacielowi i mentorowi. Niestety, Susan wybiera starszego Frantę. Nawiązuje z nim potajemny romans, który Karel niebawem odkrywa. Zdesperowany, po pijanemu atakuje przyjaciela. W czasie następnej powietrznej misji obaj piloci przeżywają dramatyczne chwile: w ogniu walki Franta omyłkowo stwierdza, że Karel ostrzelał jego samolot. Dopiero później odkrywa, że w rzeczywistości chłopak uratował mu życie. Ale urażony pilot nie chce jego przeprosin i zrywa wszelkie kontakty. Trzy miesiące później dochodzi do tragedii. 23:25 MEDYCEUSZE: WŁADCY FLORENCJI S.I - ODC. 2 DOM BOŻY I RODZINNY (MEDICI: MASTERS OF FLORENCE) Serial kostiumowo, przygodowy, 56 min, Francja, 2016 Reżyseria: Sergio Mimica - Gezzan Scenariusz: Nicholas Meyer Wykonawcy: Marek Ciunel Aktorzy: Dustin Hoffman, Richard Madden Wojna wywołuje we Florencji chaos. Piero, jedyny syn Cosimo, chce dołączyć do walki, ale jego żona Lucrezia próbuje go powstrzymać. Marco Bello kontynuuje śledztwo w sprawie zabójstwa Giovanniego i spotyka farmaceutę, który może coś wiedzieć. Niestety, aptekarz zostaje zamordowany, zanim zdążył wyjawić, co wie. Cosimo zatrudnia artystę Brunelleschiego, aby spróbował sfinalizować plany kopuły dla katedry Santa Maria del Fiore. Tylko Contessina, żona Cosimo, w pełni rozumie wartość gestu męża i mocno go wspiera. Cosimo udaje się potajemnie kupić wycofanie wojsk mediolańskich i ocalić Florencję. Do miasta powraca czarna śmierć, dżuma. 00:35 RACŁAWICE 1794 Film dokumentalny, 72 min, Polska, 1979 Reżyseria: Lucyna Smolińska, Mieczysław Sroka Scenariusz: Lucyna Smolińska, Mieczysław Sroka Zdjęcia: Ryszard Janowski Aktorzy: Mariusz Benoit, Stanisław Gronkowski, Krzysztof Kiełbasiuk, Piotr Grabowski, Franciszek Pieczka Fabularyzowany dokument przedstawiający okres od powstania ruchu spiskowego wiosną 1793 roku do bitwy pod Racławicami i wydania Uniwersału Połanieckiego. Pokazany został również okres przedpowstaniowy. Film szeroko omawia sprawę chłopską. Ocenę wydarzeń powstania kościuszkowskiego przedstawiają: profesor doktor Józef Gierowski, profesor doktor Andrzej Zahorski i magister Jerzy Teodorczyk. W audycji wykorzystano fragmenty filmu "Kościuszko pod Racławicami" w reżyserii Józefa Lejtesa, fragment powieści Władysława Reymonta "Rok 1791". Wiersze Jerzego Harasymowicza w recytacji Daniela Olbrychskiego. 02:00 SZEROKIE TORY - JEDEN DZIEŃ Z ŻYCIA WYCHOWAWCY Z WIĘZIENIA W BIAŁEJ CERKWI POD KIJOWEM Reportaż, 24 min, Polska, 2003 Autor: Barbara Włodarczyk Reportaż z więzienia w Białej Cerkwi na Ukrainie. Bohaterem jest oficer służby więziennej. Program ukazuje warunki życia i pracy personelu penitencjarnego oraz system więziennictwa na Ukrainie.