TVP Kultura Niedziela, 07.03.2021 07:00 LITURGIA PRAWOSŁAWNA Z CERKWI NARODZENIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY W BIELSKU PODLASKIM Sprawozdanie, 80 min, Polska, 2021 Autor: Katarzyna Popławska Cerkiew prawosławna pod wezwaniem Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Bielsku Podlaskim jest najstarszą świątynią w tym mieście. Jej historia sięga XI wieku, czasów chrystianizacji tych ziem w obrządku prawosławnym. W cerkwi znajduje się piękna ikona Matki Bożej, która jest patronką miasta. Ikona Bielskiej Matki Bożej, jak przekazuje tradycja, została ofiarowana bielskiej cerkwi przez prawosławną księżną Helenę, żonę króla Aleksandra Jagiellończyka. Historia tej cerkwi jest świadectwem burzliwej historii ludności prawosławnej na Podlasiu, historii, która swymi korzeniami sięga Rzeczpospolitej Obojga Narodów. 08:25 OD UCHA DO UCHA - ŚLADAMI WIELKICH KOMPOZYTORÓW - ŚLADAMI CHOPINA (IN THE FOOTSTEPS OF CHOPIN) Film dokumentalny, 48 min, Francja, 2012 Reżyseria: Alain Dualt Cykl dokumentalny przedstawiający sylwetki sławnych kompozytorów. Ten odcinek poświęcony jest jednemu z najwybitniejszych polskich kompozytorów. Fryderyk Chopin do dziś otoczony jest szczególnym kultem wśród Polaków. Podążając jego śladami, dotrzemy m.in. do Muzeum Fryderyka Chopina w Pałacu Ostrogskich, po którym oprowadzą nas pianistka Marta Ławrynowicz i muzykolog Marita Alban Juarez. Poznamy też inne miejsca, z którymi związany był Chopin - Paryż, Nohant czy Valldemossa. 09:25 OD UCHA DO UCHA - PIOTRUŚ I WILK (PETER & THE WOLF) Film animowany, 30 min, Francja, 2013 Reżyseria: Christophe Graillot Wykonawcy: Orchestre National De France, Daniele Gatti Odkryjmy na nowo jedno z najsłynniejszych arcydzieł muzyki klasycznej: "Piotruś i Wilk". Film, który w artystyczny sposób łączy muzykę Sergiusza Prokofiewa z animacją, przybliżając muzykę klasyczną wszystkim niezależnie od wieku. W tej 30 - minutowej animacji usłyszymy muzykę w wykonaniu Orchestre National de France pod dyrekcją Daniele Gatti. 11:40 MONTEVERDI. U ŹRÓDEŁ OPERY (CLAUDIO MONTEVERDI AT THE ROOT OF ALL OPERA) Film dokumentalny, 64 min, Francja, 2017 Reżyseria: Philippe Beziat Claudio Monteverdi, wybitny włoski kompozytor, jeden z pierwszych twórców opery. Stworzony przez niego "Orfeusz" (L ' Orfeo) był pierwszym arcydziełem tego gatunku. Życie Monteverdiego zostało bardzo dobrze udokumentowane (m.in. archiwa pisane). Film opowiada o życiu kompozytora, czemu towarzyszą odtworzenia jego muzyki przez współczesnych artystów. 13:00 BILET DO KINA - COCO CHANEL (COCO AVANT CHANEL / COCO BEFORE CHANEL) Film biograficzny, 105min, Francja/Belgia 2009 Reżyseria: Anne Fontaine Scenariusz: Anne Fontaine, Camille Fontaine Aktorzy: Audrey Tautou, Alessandro Nivola, Emmanuelle Devos, Benoit Poelvoorde, Marie Gillain, Regis Royer Film o Coco Chanel powstał na podstawie książki francuskiej pisarki Edmonde Charles - Roux, oficjalnej biografki i bliskiej przyjaciółki legendarnej projektantki mody. Przedstawia początki kariery żądnej sławy i sukcesu Coco Chanel, ale także przybliża jej życie prywatne,.pragnienie wielkiej miłości, zmaganie się z samotnością. Po kilku latach spędzonych w sierocińcu, w niewielkiej francuskiej miejscowości Aubazine, gdzie zostawił ją ojciec, młodziutka Gabrielle Chanel rozpoczyna nowe życie. Biedna dziewczyna z prowincji wykorzystuje swoje umiejętności krawieckie, wykonując drobne poprawki dla artystów, a wieczorami pod pseudonimem Coco śpiewa i tańczy w nocnych barach. Dzięki bliskim relacjom z bogatym arystokratą, oficerem kawalerii Etienne Balsanem, dostaje się na paryskie salony. Swoimi oryginalnymi ubiorami Coco szokuje, ale także zaczyna intrygować damy z towarzystwa. Prawdziwym przełomem w życiu przyszłej legendy mody Coco Chanel okazuje się jednak znajomość z angielskim przemysłowcem Arthurem Capelem, który był największą miłością jej życia. Zginął tragicznie. 15:00 TOSCA (TOSCA) Film muzyczny, opera, 126 min, USA, 2018 Reżyseria: David Mcvicar Wykonawcy: Sonya Yoncheva, Vittorio Grigolo, Zeljko Lucic, Emmanuel Villaume "Tosca", jak żadna inna opera, opiera się inscenizatorom, którzy chcą uwspółcześniać dzieła, przenosząc ich akcję w inny czas i miejsce. Takich zapędów nie ma sir David McVicar, który przygotował tę inscenizację dla Met. Rozmach partytury Pucciniego oddają monumentalne scenografie w miejscach akcji: kościół św. Andrzeja della Valle, Pałac Farnese i taras Zamku Anioła. W głównych rolach aktorki Florii Toski i kochającego ją malarza Cavaradossiego występują: Sonya Yoncheva i Vittorio Grigolo. Nie tylko dla miłośników tradycji. 17:15 NIEDZIELA Z... RYSZARDEM KARCZYKOWSKIM Dysk./wywiad/debata, 40 min, Polska, 2021 Scenariusz: Katarzyna Jurkowska Wykonawcy: Katarzyna Sanocka (prowadzący) W kolejnym odcinku cyklicznego programu "Niedziela z..". spotykamy się z najwybitniejszym polskim śpiewakiem operowym Ryszardem Karczykowskim. Kształcił się w Gdańsku i Berlinie. Zadebiutował w Niemczech, a występy w Aix - en - Provence i Covent Garden w Londynie otworzyły artyście drzwi do międzynarodowej kariery. Jego repertuar obejmuje opery, operetki, oratoria, muzykę sakralną i pieśni. Wystąpił dotąd na wszystkich ważnych scenach operowych i koncertowych świata. 18:05 NIEDZIELA Z...RYSZARDEM KARCZYKOWSKIM - BITWA TENORÓW NA RÓŻE CZ. 1 Koncert, 49 min, Polska, 2020 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Wykonawcy: Jan Stokłosa, Stokłosa Collective Orchestra, Alicja Węgorzewska(Prowadzący), Simone Kermes, Marco Balderi, Ryszard Karczykowski, Przemysław Radziszewski, Łukasz Ratajczak, Paweł Wisnar, Dionizy Płaczkowski, Tomasz Tylicki (prowadzący) Pierwsza część koncertu Bitwa Tenorów na róże, autorskiego pomysłu Alicji Węgorzewskiej. Co roku do rywalizacji staje czterech tenorów, którzy toczą bitwę na arie operetkowe, musicalowe, neapolitany i kadencje. Uzupełnieniem tej koleżeńskiej bitwy są duety oraz popisy śpiewaczek. W tym roku dodatkową atrakcją koncertu był występ Tango Attack pod kierownictwem Hadriana Tabęckiego oraz mistrzyni tanga Anny Iberszer, którzy towarzyszyli Alicji Węgorzewskiej na scenie. Tym razem do Bitwy Tenorów na róże stanęli młodzi, charyzmatyczni tenorzy: Bartosz Nowak, Aleksander Kruczek, Łukasz Gaj i Hubert Walawski. Tenorom towarzyszyły znakomite śpiewaczki operowe: Alicja Węgorzewska, Anna Fabrello, Anna Lasota i Paulina Janczaruk. 18:55 NIEDZIELA Z...RYSZARDEM KARCZYKOWSKIM - BITWA TENORÓW NA RÓŻE CZ. 2 Koncert, 52 min, Polska, 2020 Reżyseria: Małgorzaa Kosturkiewicz Wykonawcy: Alicja Węgorzewska (prowadząca), Tomasz Tylicki (prowadzący), Simone Kermes, Marco Balderi, Ryszard Karczykowski, Przemysław Radziszewski, Łukasz Ratajczak, Paweł Wisnar, Dionizy Płaczkowski Druga część koncertu Bitwa Tenorów na róże, autorskiego pomysłu Alicji Węgorzewskiej. Co roku do rywalizacji staje czterech tenorów, którzy toczą bitwę na arie operetkowe, musicalowe, neapolitany i kadencje. Uzupełnieniem tej koleżeńskiej bitwy są duety oraz popisy śpiewaczek. W tym roku dodatkową atrakcją koncertu był występ Tango Attack pod kierownictwem Hadriana Tabęckiego oraz mistrzyni tanga Anny Iberszer, którzy towarzyszyli Alicji Węgorzewskiej na scenie. Tym razem do Bitwy Tenorów na róże stanęli młodzi, charyzmatyczni tenorzy: Bartosz Nowak, Aleksander Kruczek, Łukasz Gaj i Hubert Walawski. Tenorom towarzyszyły znakomite śpiewaczki operowe: Alicja Węgorzewska, Anna Fabrello, Anna Lasota i Paulina Janczaruk. 20:00 BORG/MCENROE. MIĘDZY ODWAGĄ A SZALEŃSTWEM. (BORG MCENROE) Dramat, film sportowy, 103 min, Dania/Szwecja/Finlandia, 2017 Reżyseria: Janus Metz Aktorzy: Sverrir Gudnason, Shia Lebeouf, Tuva Novotny Historia turnieju życia najwybitniejszych tenisistów wszech czasów. W roli Johna McEnroe’a - Shia LaBeouf. Wimbledon 1980. Cały świat wstrzymuje oddech, rozpoczyna się finałowy mecz. Björn Borg, najlepszy tenisista na świecie, będzie bronił po raz piąty tytułu mistrza. Chłodny, opanowany i skuteczny jest ulubieńcem publiczności. Nikt jednak nie wie o dramacie rozgrywającym się poza kortem: niespełna 24 - letni tenisista jest fizycznym i psychicznym wrakiem, wyniszczonym przez mordercze treningi, które rujnują także jego życie prywatne. Przeciwnik Borga to 20 - letni John McEnroe, porywczy i wybuchowy, zdeterminowany, by zająć miejsce swojego dotychczasowego idola. Jaką cenę może mieć sukces? (opis dystrybutora) 23:40 PORADNIK POZYTYWNEGO MYŚLENIA (SILVER LININGS PLAYBOOK) Komedia romantyczna, 117 min, USA 2013 Scenariusz i reżyseria: David O. Russell Zdjęcia: Masanobu Takayanagi Muzyka: Danny Elfman Aktorzy: Bradley Cooper, Jennifer Lawrence, Robert De Niro, Jacki Weaver, Chris Tucker, Anupam Kher Komedia romantyczna pokazana w dość niekonwencjonalny sposób i zrealizowana według scenariusza opartego na debiutanckiej powieści z 2008 r. "The Silver Linings Playbook" Matthew Quicka. Film Davida O. Russella okazał się kasowym sukcesem, bardzo dobrze przyjęli go nie tylko widzowie, ale także krytyka i konkursowe jury. Obok licznych prestiżowych wyróżnień, jak Złoty Glob, BAFTA "Poradnik..." zdobył również Oscara dla najlepszej aktorki pierwszoplanowej Jennifer Lawrence oraz 7 nominacji do tej najwyższej nagrody, m.in. za najlepszy film, scenariusz adaptowany i za reżyserię oraz dla aktora pierwszoplanowego Bradleya Coopera, znanego dotąd głównie z komedii "Kac Vegas". W "Poradniku..." Cooper wcielił się w Patricka "Pat" Solatano Juniora, cierpiącego na chorobę dwubiegunową, który po wyjściu ze szpitala psychiatrycznego, wprowadza się z powrotem do rodziców (Robert De Niro i Jacki Weaver). Z wielką determinacją próbuje odzyskać żonę, w czym pomaga mu urocza młoda wdowa, Tiffany (Jennifer Lawrence). Po ośmiu miesiącach spędzonych w szpitalu psychiatrycznym w Baltimore, Pat Solantano wraca do Lansdowne w stanie Pensylwania pod skrzydła rodziców, Dolores i Pata. Okazuje się, że w domu sprawy nie układają się dobrze. Jego żona Nikki wyprowadziła się, ojciec nie ma pracy i zarabia nielegalnie, mając nadzieję, że uzbiera pieniądze na otwarcie własnej restauracji. Pat Junior próbuje stawić czoło rodzinnym problemom, a przede wszystkim pragnie zejść się z żoną i wrócić do dawnego życia. Nadal ją bardzo kocha, mimo jej zdrady. Pat wie, że będzie trudno odkręcić całe zło, które już się stało, że nic nie cofnie skandalu, który wywołał. Po fatalnym wybryku stracił pracę w szkole, zdrowie, ale także własny dom i w końcu żonę. Stara się jednak myśleć pozytywnie. Wierzy, że jeszcze wszystko się ułoży. Priorytety się zmieniają, gdy na jego drodze pojawia się szalona Tiffany Maxwell, bratowa jego przyjaciela Ronniego, która podobnie jak on, ma za sobą ciężkie życiowe przejścia. Dziewczyna szybko zaprzyjaźnia się z Patem i obiecuje pomóc mu odzyskać żonę, pod warunkiem, że najpierw on pomoże jej. Wspiera ich ojciec Pata, który ma swoje powody, by związek syna z Tiffany się utrzymał. 01:50 TERAZ ANIMACJE! - LYKANTROPIA Film animowany, 5 min, Polska, 1981 Reżyseria: Piotr Dumała Scenariusz: Piotr Dumała Zdjęcia: Stanisław Kucner Muzyka: Aleksander Korecki, Andrzej Przybielski Fałszywe wilki, a właściwie ludzie przebrani w wilcze skóry, zostają wcześniej czy póżniej zdemaskowani i pożarci. 01:55 TERAZ ANIMACJE! - ŚCIANY Film animowany, 8 min, Polska, 1987 Reżyseria: Piotr Dumała Scenariusz: Piotr Dumała Zdjęcia: Grzegorz Świetlikowski Muzyka: Przemysław Gintrowski Pełna niepokojącego nastroju opowieść o człowieku zamkniętym w pomieszczeniu bez wyjścia. Oczy bacznie obserwują ściany, mężczyzna nasłuchuje każdy szmer, porusza się, szukając możliwości wyzwolenia. W ponurym labiryncie korytarzy pojawia się inny mężczyzna i do otworu kamiennej skarbonki wrzuca monetę. Człowiek siedzący we wnętrzu obserwuje spadający pieniądz. Zapada ciemność. Ofiarodawca zgasił palącą się żarowkę. Tworzywem klimatu filmu Piotra Dumały - prócz jego refleksyjnych treści - są wysmakowany rysunek i sposób animacji, nieco przypominające "Łagodną" tego realizatora, a także spójna z obrazem, sugestywna muzyka Przemysława Gintrowskiego. 02:00 TERAZ ANIMACJE! - WOLNOŚĆ NOGI Film animowany, 9 min, Polska, 1988 Reżyseria: Piotr Dumała Scenariusz: Piotr Dumała Zdjęcia: Grzegorz Świetlikowski, Krzysztof Męcina Muzyka: Janusz Hajdun Śpiący spokojnie człowiek dezintegruje się nagle i rozpada. Po przebudzeniu wszystkie członki wracają do właściciela, z wyjątkiem nogi, która wybiera wolność... 02:25 KINO NOCNE - ZIARNO PRAWDY Film kryminalny, 106 min, Polska, 2015 Reżyseria: Borys Lankosz Scenariusz: Borys Lankosz, Zygmunt Miłoszewski Zdjęcia: Łukasz Bielan Muzyka: Abel Korzeniowski Aktorzy: Robert Więckiewicz, Jerzy Trela, Madalena Walach, Aleksandra Hamkało, Krzysztof Pieczyński, Andrzej Zieliński, Modest Ruciński, Joanna Sydor, Andrzej Konopka, Zbigniew Konopka, Jacek Reda, Iwona Bielska, Arkadiusz Jakubik, Anna Porusiło-Dużyńska, Wojciech Duriasz Scenariusz zainspirowany drugą częścią bestsellerowej trylogii kryminalnej o prokuratorze Teodorze Szackim ("Uwikłanie", "Ziarno prawdy", "Gniew"), autorstwa Zygmunta Miłoszewskiego. W filmie "Uwikłanie" główny wątek koncentrował się wokół wydarzeń związanych z tajemniczym morderstwem jednego z uczestników terapii grupowej. W "Ziarnie prawdy" akcja została osadzona w Sandomierzu, dokąd przeniósł się bohater. prokurator Szacki. Pożegnał się z przeszłością, by w innym miejscu rozpocząć kolejny etap swego życia. Szybko przeżywa jednak rozczarowanie nową rzeczywistością, którą wyobrażał sobie zgoła inaczej. W Sandomierzu Szacki prowadzi śledztwo w sprawie zabójstwa młodej kobity, powszechnie szanowanej, lokalnej działaczk i społecznej, której ciało znaleziono w pobliżu tutejszej synagogi. Okazuje się, że z ofiary spuszczono krew za pomocą narzędzi, jakich używa się podczas rytualnych ubojów zwierząt. W rozwikłaniu tej tajemniczej zagadki pomagają Szackiemu miejscowa pani prokurator Barbara Sobieraj i policjant z dochodzeniówki Leon Wilczur. Szacki musi się zmierzyć z nowymi zadaniami i przeciwnościami. Próbuje unormować swoje sprawy prywatne, a także uporać się z wychodzącymi na jaw faktami dotyczącymi mrocznych wydarzeń z odległej przeszłości. 04:25 MNICH Z MORZA Film dokumentalny, 67 min, Polska, 2014 Reżyseria: Rafał Skalski Scenariusz: Rafał Skalski Zdjęcia: Filip Drożdż TUM jest młody, studiuje popularny ekonomiczny kierunek, mieszka w Bangkoku, i dopiero zaczyna samodzielne życie bez pomocy rodziców. Żyje szybko i korzysta z życia - codziennością są imprezy ze znajomymi, dyskoteki, przygody z przypadkowo poznanymi dziewczynami W Tajlandii 20 - letni chłopak w oczach większości społeczeństwa staje się pełnoprawnym mężczyzną dopiero, gdy zostanie mnichem. Z tego powodu około 70 procent młodych mężczyzn co roku wstępuje do buddyjskich świątyń - watów. Zazwyczaj tylko na kilka tygodni. Młodzi mężczyźni idą do klasztorów, aby się wyciszyć, nauczyć się medytacji, ale także, aby rodzina w końcu dała spokój i by zyskać w oczach przyjaciół i znajomych ze studiów, z pracy. Większość męskich rówieśników Tuma spełniło już swój społeczno - kulturowy obowiązek. Tum nie został jeszcze mnichem, gdyż uważał, że przy swoim bardzo aktywnym trybie życia nie ma na to czasu. Nasz bohater rozumie, że wyświęcenie na mnicha poprawiłoby karmę jego matki - powinien to zrobić głównie dla niej. Niedawno jednak Tum uświadomił sobie, że pobyt w klasztorze przede wszystkim pomógłby mu odnaleźć w życiu CEL. Tum decyduje się zostać mnichem w klasztorze Wat Khun Samut Trawat pod Bangkokiem. Jest to klasztor zatopiony w wodzie. Znajduje się on w wiosce od 20 lat zalewanej przez ocean na skutek globalnego ocieplenia. Każdego roku poziom wody podnosi się o kilkanaście centymetrów. Klasztor jest ostatnim budynkiem, który nie został przeniesiony w głąb lądu. Czas bycia mnichem jest kompletnie różny od codziennego życia Tuma, które widzieliśmy wcześniej. Teraz dni w klasztorze upływają mu na medytacji, wyciszaniu się, zbieraniu jałmużny w okolicznej wiosce. Wraz z bohaterem poznajemy pozostałych mnichów żyjących w klasztorze, w tym opata klasztoru, który jest przeciwny idei "krótkoterminowych mnichów", ale musi ich gościć, bo tak stanowi prawo. Poprzez Tuma obserwujemy codzienne zmagania mieszkańców klasztoru z niszczycielską naturą oraz relacje z mieszkańcami wioski. Jak Tum dostosuje się do życia w klasztorze? Czy, tak jak sobie postanowił, dwa tygodnie wystarczą, by odnaleźć cel w życiu?