TVP Historia Sobota, 20.03.2021 06:55 BYŁ TAKI DZIEŃ - 20 MARCA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1908 - pierwsze egzemplarze "Ani z Zielonego Wzgórza"; 1934 - pierwsze urządzenie radarowe; 1942 - pierwszy raz w Warszawie pojawiła się "Kotwica", symbol Polski Walczącej; 1978 - kpt. Krystyna Chojnowska - Listkiewicz, jako pierwsza kobieta na świecie, samotnie opłynęła kulę ziemską; 07:05 BIBLIA - ABRAHAM CZ. 3 (THE BIBLE - ABRAHAM P. 3) Film biblijny, 46 min, Niemcy/Włochy/Francja/USA, 1994 Reżyseria: Joseph Sargent. Aktorzy: Maximilian Schell, Barbara Hershey, Vittorio Gassman Cykl filmów o głównych postaciach biblijnych. W tym odcinku opowieść ze Starego Testamentu o Abrahamie i jego wędrówce z Haranu do ziemi Kanaan, którą Bóg obiecał jemu i jego plemieniu. 07:55 Z ANDRUSEM PO GALICJI - BOGUCHWAŁA Magazyn, 24 min, Polska, 2019 Boguchwała, mimo że sąsiaduje z Rzeszowem, zachowała swoją niepowtarzalną odrębność i o tym opowiada ten odcinek. 08:35 PRZYŁBICE I KAPTURY - ODC. 7/9 - ZEMSTA BOGA KURHO Serial przygodowy, kostiumowy, 54 min, Polska, 1985 Reżyseria: Marek Piestrak Scenariusz: Marek Piestrak Zdjęcia: Janusz Pawłowski Muzyka: Wojciech Karolak Wykonawcy: Krzysztof Kolberger Aktorzy: Ewa Biała, Arkadiusz Bazak, Zbigniew Lesień, Andrzej Precigs, Jerzy Trela, Roch Siemianowski, Marek Frąckowiak, Władysław Komar, Bożena Krzyżanowska, Marta Klubowicz, Maciej Kozłowski, Piotr Garlicki, Henryk Machalica, Włodzimierz Musiał, Zdzisław Szymański Czarny uwalnia Unę. Szczęśliwie udaje im się ujść przed pogonią Vogelwedera. W czasie podróży do Polski zaczyna rodzić się między nimi miłość. Benko - jako Jawnuta z Niemierzy - przebywa nadal na zamku w Barcinach. Kiedy w Malborku pojawia się prawdziwy Jawnuta, który uciekł Litwinom, Sonnenberg wtrąca Benka do lochu. Jaksa z pomocą brata Erazma i starego kapłana Prusów uwalnia Zytę. Sonnenberg godzi się na proponowaną wymianę - odda Polakom Benka w zamian za Zytę. W czasie przekazywania jeńców wpada w pułapkę. Zabija Benka, ale sam ginie na ołtarzu ofiarnym Prusów. Po pogrzebie Benka brat Erazm wysyła Jaksę i Zytę do Wilna. 09:40 OKRASA ŁAMIE PRZEPISY - SOSY ZE ŚWIEŻYCH ZIÓŁ Magazyn, 24 min, Polska, 2019 Reżyseria: Tomasz Rostworowski Scenariusz: Tomasz Rostworowski, Karol Okrasa Zdjęcia: Józef Szymura, Jarosław Frankowski, Sławomir Orman Wykonawcy: Karol Okrasa (prowadzący) W kolejnym odcinku Karol Okrasa zaprasza widzów do szklarni pełnej ziół i pokaże jak przygotować z nich świeże sosy. Dla dzisiejszego widza sos zwłaszcza ze świeżej bazylii, znany jako pesto, kojarzy się przede wszystkim z kuchnią włoską. Ale jeśli sięgniemy do starych przepisów kuchni polskiej, to już w XVI wieku znajdziemy wiele receptur na sosy czy salsy, wówczas nazywane szałsze, zrobione właśnie ze świeżych ziół i młodych pędów roślin. Tworzyli je wybitni polscy uczeni tego okresu, botanicy, tacy jak Falimirz czy Syreniusz, a nawet najsławniejszy polski astronom Mikołaj Kopernik, który był także medykiem, co nie było niczym niezwykłym w czasach renesansu. A sosy ze świeżych ziół mają same zalety, doskonale pasują do potraw ciepłych i zimnych, zachowują pełny aromat ziół oraz wszystkie walory smakowe i odżywczo - lecznicze. Bo wiele świeżych ziół nie tylko doskonale smakuje, ale i leczy. Wykorzystując zioła Karol przygotuje swoje propozycje: Trzy dania: 1/ sałatka ze świeżego dorsza z sosem ze świeżej kolendry i jabłkiem, 2/ ryba pieczona w boczku z salsą z orzechów i mięty, 3/ pierś kurczaka z sosem ze świeżej bazylii z pierożkami ze szpinaku i czerwonej fasoli. 12:25 WYSPY CZASÓW ODYSEUSZA. UROK KSIĘŻYCA (ISLANDS IN TIME - A WILDLIFE ODYSSESY 2. BEWITCHED BY THE MOON) Film dokumentalny, 49 min, Austria, 2017 Reżyseria: Matt Hamilton, Paul Reddish Trzyczęściowy film dokumentalny o wyspach Azji Południowo - Wschodniej, które należą do najbardziej ciekawych i różnorodnych miejsc na naszej planecie. Są domem dla majestatycznych, pięknych i dziwacznych zwierząt. Położone między Azją i Australią wyspy powstały z ognia. Niemniej istnieje tam także świat równoległy, w którym rządzi księżyc. Tu ryby, uciekając z wody, wspinają się na drzewa. Owady rozświetlają najciemniejszy mrok, a kraby tańczą. Wpływ księżyca jest najsilniejszy na wybrzeżu i na płyciznach. Każdego dnia księżyc oddziałuje na wody oceanu, tworząc pływy. Od milionów lat rośliny i zwierzęta wybrzeża rozwinęły sposoby przetrwania drastycznych zmian środowiska - od słonej wody po suchy ląd. Przypływy zalewają spore obszary przybrzeżnego lasu namorzynowego. To świat podporządkowany rytmowi, narzuconemu przez księżyc. W niektórych miejscach słone wody wpływają na kilka kilometrów w głąb lądu między drzewa, na których śpią nosacze sundajskie, zwane małpami księżyca. By zdobyć swoje ulubione pożywienie, małpy czekają na odpływ, dlatego nigdzie się nie śpieszą. Księżyc, znikając z nieboskłonu, wycofuje wody z namorzyn. W ciągu kilku godzin wodę zastępuje powietrze. Poranne przeciąganie się i drapanki to sygnał nosaczy do wyprawy. W niektórych miejscach las rozciąga się na wiele kilometrów. Przed nosaczami daleka droga na wybrzeże. W ich lesie rośnie nawet tuzin rozmaitych gatunków namorzyn. Każdy gatunek znajduje sposób na przetrwanie w ekstremalnym środowisku, które zabiłoby inne drzewa. Pień korzeniary nie sięga gruntu. Ale wyposażony w plątaninę gigantycznych korzeni, podtrzymujących drzewo w miękkim, błotnistym podłożu. Grunt cuchnie zgniłymi jajami i jest pozbawiony tlenu. Awicenia ma wyrastające pionowo w górę korzenie oddechowe. Pobierają powietrze, by zagłębione w błocie partie się nie dusiły. Tylko tak wyjątkowe przystosowanie się pozwala drzewom przetrwać w dziwnym, amfibiotycznym świecie. Choć księżyc jest siłą, to jednak mocne tropikalne słońce dyktuje roślinom i zwierzętom, jak żyć w najwspanialszych lasach na ziemi. Obejrzymy to w następnym odcinku "Odysei wysp". 13:25 U PANA BOGA ZA MIEDZĄ Komedia obyczajowa, 110 min, Polska 2009 Scenariusz i reżyseria: Jacek Bromski Zdjęcia: Ryszard Lenczewski Muzyka: Ludek Drizhal Aktorzy: Andrzej Zaborski, Krzysztof Dzierma, Agnieszka Kotlarska, Grzegorz Heromiński, Emilian Kamiński, Wojciech Solarz, Ryszard Doliński, Mieczyslaw Fiodorow, Małgorzata Sadowska, Alicja Bach, Katarzyna Śmiechowicz, Barbara Torzewska, Małgorzata Płońska Kolejna (po "U Pana Boga za piecem" i "U Pana Boga w ogródku") część perypetii mieszkańców idyllicznego podlaskiego miasteczka Królowy Most. Na tle urokliwych sielskich pejzaży, pośród dobiegających z miejscowych kuchni woni kindziuków, kiszonych ogórków i smalcu, tudzież w asyście obficie obdarzonych przez naturę niewiast, Jacek Bromski po raz kolejny snuje opowieść o tym, jak spokojne życie dobrodusznego proboszcza i równie sympatycznych, co niewydarzonych, stróżów porządku zostaje zakłócone przez pojawienie się "obcego", a właściwie dwóch. Pierwszym jest Staszek Niemotko (Grzegorz Heromiński), który ostatnie dwadzieścia lat spędził w USA, a teraz wraca odwiedzić stare kąty. Przywióżł ze sobą luksusowy biały samochód i mnóstwo forsy. Jego rodzinna chałupa to już ruina, jednak za radą proboszcza Staszek postanawia zostać i znaleźć sobie odpowiednią żonę. Nie jest wprawdzie ani młody, ani zbyt przystojny, ale za to ma grubo ponad sto tysięcy dolarów, co niewątpliwie stanowi pewien atut. Niestety, nawet tak duża suma nie robi wrażenia na atrakcyjnej kasjerce w lokalnym banku, gdzie lokuje pieniądze. Dziewczyna, owszem, umówiłaby się na randkę z "Amerykanem", ale najpierw musiałby on uzyskać zgodę miejscowej władzy duchownej. I nie chodzi tu bynajmniej o proboszcza Antoniego, tylko o... popa, gdyż piękna Ludmiła jest wyznania prawosławnego. Wszystko wskazuje więc na to, że ze ślubu nic nie będzie. W zamian Staszkowi niespodziewanie trafia się szansa na zaistnienie w...polityce. W Królowym Moście zbliżają się bowiem wybory burmistrza. Piastujący to stanowisko od trzech kadencji Mieczysław jest usilnie namawiany przez żonę, by dał sobie już spokój z ratuszem i zajął się wnukami. Widząc jego wahania miejscowy bogacz Śliwiak postanawia również ubiegać się o urząd włodarza miasta. Dowiedziawszy się, że Staszek długo przebywał w Stanach, angażuje go do przygotowania profesjonalnej kampanii wyborczej w stylu amerykańskim. Niemotko ochoczo bierze się do rzeczy. Na początku zjednuje sobie reaktora naczelnego miejscowej gazety, który jest w niełasce u burmistrza, odkąd nie zgodził się wydrukować jego poezji. Jako że kampania ma być profesjonalna, redaktor dostaje zadanie "zebrania haków" na Mieczysława. Nie będzie to trudne, gdyż urzędujący burmistrz darzy daleko posuniętą sympatią swoją sekretarkę, nie tylko dlatego, że świetnie organizuje mu pracę i chętnie słucha napisanych przezeń wierszy, lecz także z powodu jej biustu, na widok którego króliczki "Playboya" mogłyby się nabawić kompleksów. Z biegiem czasu kampania wyborcza coraz bardziej się zaostrza i do akcji musi wkroczyć policja. Na szczęście nieporadności komendanta i jego safandułowatych podopiecznych w sukurs przychodzi drugi "obcy", a właściwie "obca" osoba w miasteczku - starszy inspektor Marina Chmiel, dziarska blondynka, posiadaczka czarnego pasa w karate i specjalistka od komputerów. Jednak i jej umiejętności okazują się niewystarczające wobec grupy uzbrojonych po zęby gangsterów zza Buga. Wskutek ich wyczynów idylliczne życie mieszkańców Królowego Mostu pryska jak bańka mydlana. Nawet kościelny dzwon brzmi fałszywie. Widząc, że wszystko dookoła pogrąża się w chaosie i przemocy zatroskany ksiądz proboszcz postanawia uciec się do niekonwencjonalnego jak na osobę duchowną rozwiązania sytuacji. Złoty Granat na Festiwalu Filmów Komediowych w Lubomierzu (2009) i Nagroda za reżyserię na Golden Rooster and Hundred Flowers Film Festiwal w Nanchang (2009). 15:55 DZIEJE CZŁOWIEKA UBRANEGO - SPODNIE Film dokumentalny, 27 min, Polska, 2020 Autor: Dagmara Spolniak Cykl poświęcony historii tekstyliów, podzielony na trzy odcinki: "Spodnie", "Czego oczy nie widzą", "Od stóp do głów". Film "Spodnie" poświęcony będzie historii obyczajowości w Europie opowiedzianej przez pryzmat ewolucji części garderoby zwyczajowo kojarzonej z mężczyznami. Całość realizowana z humorem, przybliżająca epizody mniej znane i dzieje stroju jako sposobu istnienia człowieka w różnych układach cywilizacyjno - społecznych. 17:25 SPÓR O HISTORIĘ - POLITYKA POLSKA W CZASIE II WOJNY ŚWIATOWEJ Dysk./wywiad/debata, 31 min, Polska, 2020 Scenariusz: Elżbieta Szumiec - Zielińska Wykonawcy: Tomasz Muller (prowadzący) We wrześniu 1939 roku były premier rządu Wielkiej Brytanii, David Lloyd George, państwa z którym związani byliśmy traktatem sojuszniczym, skonstatował: "Polska zasłużyła sobie na swój los". Czym zasłużyła Polska na tak okrutną ocenę? 31 marca 1939 roku brytyjski rząd premiera Neville'a Chamblerlaina udzielił Polsce jednostronnych gwarancji, które zostały przez nią przyjęte. 6 kwietnia minister Beck i lord Halifax podpisali w Londynie polsko - brytyjski protokół o gwarancjach dwustronnych. W odpowiedzi na to, 11 kwietnia Hitler wydał rozkaz przygotowania strategicznego planu wojny z Polską o kryptonimie Fall Weiss. Niemcy zdecydowały, że wojna rozpocznie się nie na Zachodzie, lecz od ataku na Polskę. Miesiąc później Francja i Wielka Brytania zdecydowały, że wojna rozstrzygnie się jednak na Zachodzie, a nie nad Wisłą, więc Polska nie dostanie zasadniczego wsparcia. O tej decyzji rząd polski nie został poinformowany. 23 sierpnia Niemcy i Związek Sowiecki zawarły pakt przewidujący współdziałanie przy agresji na Polskę i jej podział między agresorów. Rząd brytyjski poznał treść tajnego protokołu do układu, ale nie poinformował o nim Warszawy. 25 sierpnia zawarty został formalny układ sojuszniczy polsko - brytyjski. Przewidywał on pomoc wojskową na wypadek agresji Niemiec. Nie mówił jednak o gwarancjach w wypadku agresji ze Wschodu. 1 września Niemcy zaatakowały Polskę. 17 września do ataku przystąpił Związek Sowiecki. 12 września w Abbeville przywódcy Wielkiej Brytanii i Francji podjęli decyzję, że nie zaatakują Niemiec, do czego byli zobowiązani na mocy układów sojuszniczych. 30 lipca 1941 roku Polska pod naciskiem brytyjskim zawarła układ ze Związkiem Sowieckim. Nie dawał on nam żadnych gwarancji przed dominacją sowiecką. W październiku 1943 roku w Moskwie, w listopadzie tego samego roku w Teheranie i w lutym 1945 roku w Jałcie, zachodni sojusznicy Polski zgodzili się na wszystkie żądania Stalina i oddali Polskę w sowiecką strefę wpływów. Nigdy nie konsultowali swoich decyzji z rządem polskim, ani nawet o nich nie poinformowali. Tymczasem polscy żołnierze od pierwszego do ostatniego dnia wojny walczyli z Niemcami - tak na Zachodzie, jak i na Wschodzie. Mimo to z wojny wychodziliśmy jako przegrani. Czy tak być musiało? Czy nasza klęska nie wynikała też z błędnej polityki polskiego rządu? Co było przyczyną lekceważenia nas przez sojuszników? Goście: prof. Marek Kornat, Instytut Historii PAN, prof. Grzegorz Łukomski, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, prof. Romuald Szeremietiew. 18:10 CHŁOPI - ODC. 11/13 - SCHEDA Serial obyczajowy, 51 min, Polska 1972 Reżyseria: Jan Rybkowski Scenariusz: Jan Rybkowski, Ryszard Kosiński Zdjęcia: Marek Nowicki Muzyka: Adam Sławiński Aktorzy: Mieczysław Czechowicz, Emilia Krakowska, Ignacy Gogolewski, Krystyna Królówna, Barbara Burska, Krystyna Kołodziejczyk, August Kowalczyk, Jadwiga Chojnacka, Zofia Merle, Jerzy Święch, Bronisław Pawlik, Irena Karel, Barbara Ludwiżanka, Wanda Łuczycka Cała wieś bierze udział w pogrzebie Macieja Boryny. Tuż po uroczystości w rodzinie zaczynają się kłótnie o schedę. Po śmierci Macieja do Jagny nadal zalecają się wójt i Mateusz, są też inni adoratorzy. Wdowa nie potrafi się oprzeć urokowi Jasia, syna organisty, który wrócił jako kleryk. Szymek, brat Jagny, żeni się wreszcie z Nastką i zaczyna budować swoją chatę. Sąsiedzi znoszą im prezenty "na zasiedlenie". Hanka i Józka wypędzają z domu Borynów Jagnę, która wraca do matki. 19:00 GIGANCI HISTORII - ODC. 24. EZGAMIN Z TRYLOGII HENRYKA SIENKIEWICZA Teleturniej, 45 min, Polska, 2020 Reżyseria: Tomasz Motyl Scenariusz: Mikołaj Korzyński Wykonawcy: Maciej Kurzajewski (prowadzący) Wiek XVII. Rzeczypospolita staje w ogniu. Napadnięta przez Turcję i Szwecję oraz rozdarta wewnętrznie przez bunt Kozaków, znajduje się na krawędzi upadku Czy zdoła przetrwać ten kryzys? Mając za obrońców takich narodowych bohaterów jak Jan Skrzetuski, Pan Wołodyjowski, Kmicic czy Onufry Zagłoba, moglibyśmy być spokojni o jej los! Trylogia - epicka powieść historyczna Henryka Sienkiewicza, napisana ku pokrzepieniu serc, nie tylko z miejsca zdobyła serca czytelników, ale dała Polakom spójną wizję polskiej historii, którą dzielić miały następne pokolenia. Zatroskani losem ulubionych bohaterów czytelnicy słali tysiące listów. Mężczyźni zapuszczali charakterystyczne bródki hiszpanki, żeby się upodobnić do pisarza. Kobiety, chcąc naśladować bohaterki powieści, zaczynały trenować szermierkę. Trylogia Hentryka Sienkiewicza, jej bohaterowie, ale także spory, jakie powstały wokół tego dzieła oraz jego percepcja przez kolejne pokolenia, są tematami tego odcinka teleturnieju. 20:00 SZLAK NADZIEI - /12/ Reality show, 43 min, Polska, 2020 Reżyseria: Dariusz Goczał, Dariusz Goczał Scenariusz: Dariusz Goczał, Mikołaj Wit, Dariusz Goczał Wykonawcy: Ida Nowakowska (prowadzący), Łukasz Nowicki Po czterdziestu jeden dniach wędrówki Gosia, Kasia, Janek, Rafał, Jacek i Sławek docierają do miasta Cassino we Włoszech. Uczestnicy w dwóch grupach docierają pod wzgórze, gdzie polscy żołnierze stoczyli jedną z najbardziej heroicznych bitew drugiej wojny światowej. W miejscu wyjątkowym dla polskiej historii i tożsamości zwiedzają Muzeum Pamięci Drugiego Korpusu Polskiego i poznają rodaków: Piotra i Andrzeja, którzy od lat starają się, by pamięć o wydarzeniach sprzed lat nie uległa zatarciu. Na Polskim Cmentarzu Wojennym na Monte Cassino składają hołd poległym. Przed nimi ostatni dzień na szlaku nadziei. 21:05 MEDYCEUSZE: WŁADCY FLORENCJI S.I - ODC. 4 (MEDICI: MASTERS OF FLORENCE) Serial historyczny, 55 min, Francja, 2016 Reżyseria: Sergio Mimica - Gezzan Scenariusz: Nicholas Meyer Wykonawcy: Marek Ciunel Aktorzy: Dustin Hoffman, Richard Madden W Signorii Albizzi oskarża Cosimo o chęć zostania autokratycznym władcą miasta. Rozpoczyna się proces. Rodzina Medyceuszy dyskutuje o tym, co robić, Lorenzo proponuje pokaz siły. Z więzienia Cosimo prosi Contessinę, aby spróbowała przekupić członków Signorii, a Pietro szuka dowodów, by oczyścić swojego ojca ze zbrodni lichwy. Sytuacja pogarsza się, gdy Albizzi każe strażnikowi zatruć jedzenie Cosimo. U bram Florencji pojawia się Lorenzo z armią. On i jego najemnik Sforza grożą podpaleniem miasta, jeśli Cosimo nie zostanie uwolniony! Cosimo dowiaduje się, co się dzieje i jest gotów poświęcić swoje własne życie, aby rodzina nie straciła Florencji. Ale wtedy Contessina postanawia wbrew jego woli udać się do przeciwnika i wynegocjować dla niego wygnanie zamiast egzekucji, w zamian za wycofanie wojsk. 22:15 HISTORIA W POSTACIACH ZAPISANA - GENIALNY LEONARDO DA VINCI (LEONARD DE VINCI, LE GENIE SANS FRONTIRES) Film dokumentalny, 131 min, Francja, 2019 Reżyseria: Xavier Lefebvre, Benjamin Lehrer Scenariusz: Vincent Mottez Wykonawcy: Marek Ciuniel, Stphane Bern Leonardo da Vinci to symboliczna postać Renesansu. Wirtuoz, malarz i inżynier, wizjoner, ale także architekt, botanik, anatom, matematyk. Obraz starego naukowca z brodą, proroka niemal, sprawi, że zapomnimy, że był przede wszystkim porywającym, młodym mężczyzną o słonecznym uroku, człowiekiem z krwi i kości, ze swoimi radościami i smutkami. Prześledzimy losy Leonarda da Vinci - od jego młodości we Florencji, do późniejszych lat w majestatycznych zamkach nad Loarą, w towarzystwie przyjaciela, króla Francji Franciszka I Walezjusza. 00:40 WIELKA UCIECZKA (GREAT ESCAPE) Film wojenno - przygodowy, 165 min, USA 1963 Reżyseria: John Sturges Scenariusz na podstawie książki Paula Brickhilla: James Clavell, W. R. Burnett Zdjęcia: Daniel L. Fapp Muzyka: Elmer Bernstein Aktorzy: Steve McQueen, James Garner, Richard Attenborough, James Donald, Charles Bronson, Donald Pleasence, James Coburn, Gordon Jackson, Nigel Stock, Widowiskowy film wojenny z wątkami komediowymi i znakomitą obsadą. Za podstawę scenariusza posłużyła powieść australijskiego pisarza, Paula Brickhilla (1916 - 1991), autora historycznych książek o wydarzeniach z II wojny światowej. Brickhill sam był pilotem w czasie wojny, trafił do niemieckiej niewoli. Był świadkiem przygotowań do najsłynniejszej w historii masowej ucieczki z niemieckiego obozu jenieckiego. Stalag Luft III powstał na słabo zaludnionym terenie w Sagan, dzisiejszy Żagań należący do Polski. Do wyjątkowo dobrze strzeżonego obozu, podlegającego dowództwu niemieckich wojsk lotniczych, trafiali jeńcy, którzy wielokrotnie podejmowali próby ucieczki. Stąd miało nie być już odwrotu. Zdjęcia były kręcone pod Monachium. Właśnie tam pod kierownictwem konsultanta filmu, C. Wallace'a Floody, zbudowano wierną kopię stalagu spod Żagania. Spędził on w obozie trzy lata, był jednym z organizatorów wielkiej ucieczki. Przygotowania przebiegały w ścisłej tajemnicy, tylko garstka osób znała szczegóły tajnej operacji. Wszystko szło zgodnie z planem, choć przedsięwzięcie wymagało dużego nakładu pracy: kopano trzy tunele, przygotowywano fałszywe dokumenty, szyto cywilne ubrania, sporządzano mapy. Stalag Luft III, rok 1942. W niemieckim obozie zostają osadzeni specjalni jeńcy. Po kilku nieudanych ucieczkach z innych obozów trafia tu także Bartlett, który kontaktuje się z brytyjskim oficerem Ramsayem. Wspólnie z innymi jeńcami organizują największy w historii wojny plan ucieczki z obozu. Rozpoczynają prace nad wydrążeniem trzech tuneli, którym nadają imiona: Tom, Dick i Harry. Ich celem jest zorganizowanie ucieczki dla co najmniej 250 jeńców. Tymczasem Amerykanin Hilts i Szkot Ives próbują na własną rękę opuścić obóz. Niestety, w czasie uroczystości związanych ze świętem 4 lipca Niemcy odkrywają tunel Tom. Ives zostaje zastrzelony. Nadchodzi ustalony termin ucieczki. 03:35 OSTATNI PARTYZANT RZECZYPOSPOLITEJ Film dokumentalny, 55 min, Polska, 1996 Reżyseria: Tadeusz Arciuch Scenariusz: Tadeusz Arciuch Józef Franczak, pseudonim "Lalek" od 1939 roku przez 18 lat pozostawał w ciągłej konspiracji. Zginął 21 października 1963 roku w czasie obławy zorganizowanej przez UB. Był zawodowym oficerem Wojska Polskiego, po klęsce wrześniowej udało mu się uciec z radzieckiej niewoli i przejść do AK. W roku 1944 wstąpił w szeregi formowanej na terytorimu ZSRR Armii Polskiej. Jesienią tego roku jego oddział został skierowny do Kąkolewnicy koło Radzymina. Tam zobaczył masowe rozstrzeliwania członków AK przez NKWD. Zdezerterował z armii i od tej pory się ukrywał. Film Tadeusza Arciucha przypomina historię tego ostatniego partyzanta Rzeczypospolitej.