TVP Historia Sobota, 27.03.2021 06:55 BYŁ TAKI DZIEŃ - 27 MARCA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 196 p.n.e. - na Kamieniu z Rosetty zapisano dekret dla uczczenia jubileuszu koronacji faraona Ptolomeusza V; Kamień z Rosetty uznawany jest za najstarszy zabytek piśmiennictwa staroegipskiego; 1945 - aresztowanie w Pruszkowie kierownictwa polskiego Państwa Podziemnego; 1968 - śmierć Jurija Gagarina; 1983 - zmarła pisarka Hanna Malewska; 07:05 BIBLIA - JAKUB, CZ. 1 (THE BIBLE - JACOB P. 1) Serial historyczny, biblijny, 43 min, Niemcy/Włochy/Francja/USA, 1994 Reżyseria: Peter Hall Aktorzy: Sean Bean, Irene Papas, Joss Ackland, Lara Flynn Boyle Opowieść biblijna o Jakubie, który za namową matki wyłudził od starszego brata Ezawa - za miskę soczewicy - prawo pierworództwa. Historia jego wędrówki do Haranu, gdzie przez wiele lat pracował u swego przebiegłego wuja Labana, by otrzymać za żonę ukochaną Rachelę. 07:55 Z ANDRUSEM PO GALICJI - TARNOBRZEG Magazyn, 24 min, Polska, 2015 Reżyseria: Tomasz Paulukiewicz Artur Andrus odwiedza najciekawsze miejsca w Tarnobrzegu. W odcinku: lekko absurdalna postać górnika, która intryguje widzów. Jego obecność w filmie zostanie wyjaśniona poprzez pokazanie tradycji górniczych Tarnobrzega: orkiestry, muzeum, jeziora w miejscu kopalni, które stało się niezwykłą atrakcją turystyczną. 08:35 PRZYŁBICE I KAPTURY - ODC. 9/9 - JUTRO BITWA Serial przygodowy, kostiumowy, 60 min, Polska, 1985 Reżyseria: Marek Piestrak Scenariusz: Marek Piestrak Zdjęcia: Janusz Pawłowski Muzyka: Wojciech Karolak Wykonawcy: Krzysztof Kolberger Aktorzy: Ewa Biała, Arkadiusz Bazak, Zbigniew Lesień, Andrzej Precigs, Jerzy Trela, Roch Siemianowski, Marek Frąckowiak, Władysław Komar, Bożena Krzyżanowska, Marta Klubowicz, Maciej Kozłowski, Piotr Garlicki, Henryk Machalica, Emil Karewicz, Eugeniusz Kamiński Vogelweder i Lasota uciekają z niewoli i docierają do Malborka. Wielki Mistrz każe Vogelwederowi zabić polskiego króla. W Krakowie Czarny i Jaksa zwracają uwagę na dziwnego żebraka. Przyciśnięty do muru Kostur przyznaje się, że śledzi Czarnego na polecenie Krzyżaków. Pokazuje, gdzie się ukrywa - tu Czarny wpada w pułapkę Vogelwedera. Krzyżacy usiłują utopić go, zawiązanego w worku, ale Kostur pomaga mu uwolnić się i zaczyna pracować jako "podwójny agent". Z kolei Czarny i Jaksa odkrywają nowe źródło "przecieków" - książę Siemaszko, dowódca straży Jagiełły, jest kochankiem Weroniki Vogelweder, która wyciąga od niego wiadomości i przekazuje Krzyżakom. Polacy przygotowują się do bitwy pod Grunwaldem. W drodze Jagiełło odbywa krótką pielgrzymkę - w jej trakcie Czarny i Jaksa odkrywają zasadzkę przygotowana przez Vogelwedera i Lasotę. W ostatniej chwili udaje im się zabić obu Krzyżaków. Pod Grunwaldem obaj chronią króla. 09:45 OKRASA ŁAMIE PRZEPISY - CZAS NA JAJKA Magazyn, 24 min, Polska, 2019 Reżyseria: Tomasz Rostworowski Scenariusz: Tomasz Rostworowski, Karol Okrasa Zdjęcia: Józef Szymura, Jarosław Frankowski, Sławomir Orman Wykonawcy: Karol Okrasa (prowadzący) W swojej kolejnej wyprawie kulinarnej Karol Okrasa opowie o potrawach z jaj. Kulinarnie każdemu Polakowi okres Wielkanocy kojarzy się właśnie z jajkiem, często barwnie ukraszonym. Na co dzień jajko zazwyczaj spożywamy na śniadanie. A jakie potrawy z jaj jadali dawni Polacy? Od wieków jajo uważane było za pokarm wartościowy, lekki, przypisywano mu nawet lecznicze czy wręcz magiczne własności. W staropolskich książkach kucharskich znajdziemy receptury na potrawy z jaj z winem, korzeniami, śledziami, świeżymi ogórkami a nawet z ikrą z karpia. Zaletą jaj jest szybki czas przygotowania i delikatny smak, który pasuje do wielu najrozmaitszych składników. Karol sięgnie do polskich przepisów kulinarnych sprzed dwóch wieków, ale oczywiście złamie je na swoją modłę. Karol zaprezentuje trzy potrawy: 1/ Omlet ze śledziem i szparagami; 2/ wzorowana na angielskiej potrawie bread and butter zapiekanka z jaj, śmietanki i bułeczek; 3/ omlet z wędzoną makrelą, szpinakiem, kaparami i sałatką z buraków. 12:30 WYSPY CZASÓW ODYSEUSZA. KRÓLESTWO SŁOŃCA (ISLANDS IN TIME - A WILDLIFE ODYSSESY 3. RULED BY THE SUN) Film dokumentalny, 49 min, Austria, 2017 Reżyseria: Matt Hamilton, Paul Reddish Trzyczęściowy film dokumentalny o wyspach Azji Południowo - Wschodniej, które należą do najbardziej ciekawych i różnorodnych miejsc na Ziemi. Są domem dla majestatycznych, pięknych i dziwacznych zwierząt. Na wyspach między Australią i Azją potężne siły utworzyły najbogatsze biosfery na ziemi. Istnieje moc, rządząca ponad wszystkimi i dyktująca codzienny rytm, do którego musi się dostosować każda forma życia. Zmienia jedne drzewa lasów deszczowych we wznoszące się olbrzymy, a drugie w groźnych zabójców. Dziwne stworzenia kryją się w cieniu, za to inne pławią się w dającej im życie energii tropikalnego słońca. Las czeka na swojego władcę. Życie tu od milionów lat podporządkowane jest rytmowi dnia. To stały cykl, rządzony przez moc słońca. Rodziny gibonów zaznaczają swoje miejsca na czubkach drzew specjalną pieśnią. Dźwięk niesie się daleko w chłodnym powietrzu świtu. Pieśń gibbonów zwiastuje pojawienie się największej siły, rządzącej tym prastarym lasem deszczowym. Wyspy ciągną się wzdłuż równika, dlatego słońce wstaje o tej samej porze każdego dnia. To stały element wiecznie powtarzającego się cyklu. Rośliny i zwierzęta w lesie deszczowym poddają się władzy słońca bardziej niż jakiekolwiek innej. Drzewa potrzebują energii słonecznej, by rosnąć. Miliardy liści parują, chłonąc życiodajne promienie. W trakcie dnia słońce staje się coraz mocniejsze. Wczesnym rankiem pod koronami drzew jest niezwykle ruchliwie. Zielone królestwo to niełatwe miejsce do życia, dlatego młody orangutan sumatrzański spędza 9 lat przy matce, ucząc się dżungli. U naczelnych, nie licząc nas ludzi, to najdłuższy okres dzieciństwa. Właśnie się zaczyna ważny dzień nauki. Wśród człowiekowatych orangutany sumatrzańskie to wyjątek, bo prowadzą głównie tryb życia nadrzewny. Nowo narodzony maluch spędzi całe życie w koronach drzew. Musi się nauczyć bezpiecznej nawigacji. Matka porusza się z wielką ostrożnością. Zachowuje równowagę w przemieszczaniu się nawet po najbardziej zdradzieckich lianach. Orangutany sumatrzańskie to nadzwyczajne naczelne ze względu na sposób poruszania się wśród drzew. Zamiast skakać matka powoli się przemieszcza, wykorzystując swój ciężar do pokonywania odległości między gałęziami. W czasie wspólnych lat samica uczy dziecko przetrwania w promieniach słońca. Habitat ten od milionów lat zdominowany przez jedną rodzinę drzew; są to dwuskrzydlcowate, jest ich setki gatunków i w niektórych miejscach zajmują 80 procent lasu. Jak w przypadku większości drzew walka o światło zaczyna się w ciemnych głębinach lasu. 13:35 TRĘDOWATA Melodramat, 91 min, Polska 1976 Reżyseria: Jerzy Hoffman Scenariusz: Stanisław Dygat Zdjęcia: Stanisław Loth Muzyka: Wojciech Kilar Aktorzy: Elżbieta Starostecka, Leszek Teleszyński, Anna Dymna, Mariusz Dmochowski, Czesław Wołłejko, Lucyna Brusikiewicz, Gabriela Kownacka, Piotr Fronczewski, Jadwiga Barańska, Zbigniew Józefowicz, Irena Malkiewicz, Józef Para i inni Trzecia ekranizacja wydanej w 1908 r. powieści Heleny Mniszkówny (do 1939 r. książka była wznawiana przeszło 20 razy). Tytuł "Trędowata" stał się w powszechnej świadomości symbolem kiczu, hasłem wywołującym charakterystyczne reakcje - miażdżące opinie krytyków i aplauz tzw. szerokiej publiczności. Z takim przyjęciem spotkały się obie przedwojenne adaptacje filmowe - niema z 1920 r. , w reżyserii Edwarda Puchalskiego i Józefa Węgrzyna, z Jadwigą Smosarską i Bolesławem Mierzejewskim, oraz dźwiękowa z 1936 r. , w reżyserii Juliusza Gardana, z Elżbietą Barszczewską i Franciszkiem Brodniewiczem w rolach nieszczęśliwych kochanków. Po wojnie powieść Mniszkówny, długo niewydawana, staje się mitem, na czarnym rynku za odbitki maszynopisowe płacono horrendalne sumy. Gdy wreszcie książkę w 1973 r. wznowiono, zniknęła z księgarni błyskawicznie, a jej adaptacje sceniczne zaczęły ratować budżet teatrów, które zdecydowały się wprowadzić na afisz tytuł niezawodnie przyciągający masową publiczność. Wreszcie z fenomenem "Trędowatej" zmierzył się twórca "Potopu". Już w czasie realizacji Jerzy Hoffman podkreślał, że nie chce robić pastiszu ani parodii, tylko zwyczajny melodramat, film całkiem serio o nieszczęśliwej miłości. Wykreślił z tekstu wiele wątków ubocznych, zredukował do minimum egzotyczną otoczkę "z życia wyższych sfer". Zrealizował kulturalny film w stylu retro, z pięknymi zdjęciami Stanisława Lotha (wnętrza pałacu w Łańcucie, powozy, parki i ogrody, m.in. w Książu) i dobrą muzyką Wojciecha Kilara. W pierwszoplanowych rolach wystąpili Elżbieta Starostecka (piękna, wrażliwa Stefcia Rudecka), Leszek Teleszyński (zabójczo przystojny ordynat Waldemar Michorowski), Czesław Wołłejko (bardzo prawdziwy w roli starego ordynata), Jadwiga Barańska (trochę z przymrużeniem oka zagrana baronowa Elzonowska), Irena Malkiewicz (godna księżna Podhorecka; w "Trędowatej z 1936 r. debiutowała rolą Melanii). Ordynat Michorowski poznaje guwernantkę swej kuzynki Luci. Zakochuje się w pannie Stefanii Rudeckiej, zdobywa jej wzajemność. Ich miłość bulwersuje arystokratyczne środowisko. Szlachetnie urodzone damy i wykwintni panowie podczas balu jednoznacznie dają odczuć ubogiej dziewczynie, że wśród nich zawsze będzie trędowata, a jej małżeństwo z panem na Głębowiczach byłoby niewybaczalnym mezaliansem. Zrozpaczona Stefcia biegnie w strugach ulewnego deszczu przez park. Wkrótce spełni się to, co jej przeznaczone. 16:50 SPÓR O HISTORIĘ - OJCOWIE KLĘSKI 1939 ROKU Dysk./wywiad/debata, 31 min, Polska, 2020 Scenariusz: Elżbieta Szumiec - Zielińska Wykonawcy: Tomasz Muller (prowadzący) 1 września 1939 roku Niemcy napadły na Polskę. 17 września do Niemiec dołączył Związek Sowiecki. Polska w starciu z Niemcami poniosła klęskę. Sowieci ją dopełnili. Wojsko Polskie nie było w stanie powstrzymać Niemców. Kiedy umierał Józef Piłsudski, rządził już Adolf Hitler i Niemcy gwałtownie rozbudowywały swoją potęgę militarną. W tej sytuacji oczywiste powinno było być pytanie o stan polskiej armii, ale też kwestię korekty dotychczasowej polityki wewnętrznej i zagranicznej. Kto ponosi odpowiedzialność za wrześniową katastrofę? Czy władze państwowe, cywilne i wojskowe, zrobiły co było można, aby uratować od niej kraj? Dlaczego już trzeciego dnia wojny wyjechali z Warszawy? Czy rządzących Polską w 1939 roku można nazwać ojcami klęski? 17:25 NIEZWYKŁE DWUDZIESTOLECIE. HISTORIA GOSPODARCZA II RP - ZAGŁĘBIE NAFTOWE I COP ODC. 6 Film dokumentalny, 26 min, Polska, 2018 Reżyseria: Jacek Papis "Niezwykłe Dwudziestolecie. Historia gospodarcza II RP" to sześcioodcinkowy serial o przemianach społecznych i ekonomicznych międzywojennej Polski. Mimo pozornie trudnego tematu, serial w lekki i przystępny sposób przybliża zagadnienia związane z rozwojem przemysłowym naszego kraju. Przedstawia wspaniałe osiągnięcia tamtych lat, z których możemy być dumni do dziś - jak choćby budowa Gdyni czy utworzenie Centralnego Okręgu Przemysłowego. Serial ukazuje m.in. rozwój kolejnictwa na ziemiach polskich, powstanie przemysłu lotniczego, kształtowanie się rodzimej waluty czy budowę kolei linowej na Kasprowy Wierch. Dzięki dynamicznemu montażowi, dowcipnym animacjom oraz kreatywnemu użycia archiwaliów, serial jest bardzo atrakcyjny wizualnie. Może stanowić doskonałe źródło wiedzy o tamtych czasach zarówno dla młodzieży jak i dla widzów dorosłych. To nowe spojrzenie na II Rzeczpospolitą z perspektywy stu lat od odzyskania niepodległości. Szósty odcinek z serii opowiada o powstaniu Centralnego Okręgu Przemysłowego. Zbudowany w latach 1936 - 39 COP był dzieckiem ówczesnego ministra przemysłu, Eugeniusza Kwiatkowskiego, a zarazem jednym z największych osiągnięć gospodarczych przedwojennej Polski. Jego budowa została drastycznie przerwana w wyniku wybuchu II wojny światowej. Odcinek przedstawia też mało znaną historię galicyjskiego zagłębia naftowego, które w początkach XX wieku było jednym z rejonów największego wydobycia ropy naftowej na świecie. Czy mogliśmy być europejskim Kuwejtem i dlaczego tak się nie stało? O tym wszystkim można dowiedzieć się z ostatniego odcinka serialu. 18:10 CHŁOPI - ODC. 13/13 - ZEMSTA Serial obyczajowy, 51 min, Polska 1972 Reżyseria: Jan Rybkowski Scenariusz: Jan Rybkowski, Ryszard Kosiński Zdjęcia: Marek Nowicki Muzyka: Adam Sławiński Aktorzy: Emilia Krakowska, Ignacy Gogolewski, Krystyna Królówna, Jerzy Święch, August Kowalczyk, Magda Wołłejko, Jadwiga Chojnacka, Bronisław Pawlik, Franciszek Pieczka, Renata Kossobudzka, Tadeusz Janczar, Zofia Merle, Andrzej Seweryn, Józef Nowak, Stanisław Niwiński Żandarmi poszukują Rocha. Znajdują w obejściu Boryny ulotki, ale nikogo nie aresztują. Roch opuszcza Lipce. Jagna otwarcie uwodzi kleryka. We wsi narasta nienawiść wobec wszetecznicy. Jednak młody mężczyzna nie umie opanować fizycznego pociągu do pięknej kobiety i zaczyna się z nią spotykać. Jego matka podburza wieśniaczki przeciw niej. Żony buntują mężów. Na ogólnym spotkaniu mieszkańców wsi zapada decyzja o wygnaniu Jagny. Broni jej tylko Mateusz. Jagna zostaje wywieziona poza wieś i porzucona na drodze. 19:00 GIGANCI HISTORII - ODC. 25. MARIAN HEMAR I JEGO EPOKA Teleturniej, 45 min, Polska, 2020 Reżyseria: Michał Górski Scenariusz: Mikołaj Korzyński Wykonawcy: Maciej Kurzajewski (prowadzący) "Nikt, tylko ty", "Kiedy znów zakwitną białe bzy" czy "Upić się warto" te piosenki zna kilka pokoleń Polaków. Marian Hemar, ich autor napisał ponad dwa tysiące wybitnych tekstów, do wielu z nich skomponował muzykę. Publiczność je uwielbiała. Mistrz słowa, poeta, kabareciarz, autor fraszek, scenariuszy do filmów i sztuk teatralnych. Miał tyle talentów, że wystarczyłoby dla kilku osób: studiował filozofię i medycynę, kochał kobiety, szybkie samochody i modę. Tłumaczył Horacego i Szekspira. Jego życiorys podzielony między Lwów, Warszawę i Londyn, z wielką karierą, wojną i emigracją w tle, to gotowy scenariusz na film jest tematem tego odcinka "Gigantów historii". 20:00 SZLAK NADZIEI - /13/ Reality show, 44 min, Polska, 2020 Reżyseria: Dariusz Goczał, Dariusz Goczał Scenariusz: Dariusz Goczał, Dariusz Goczał Wykonawcy: Ida Nowakowska (prowadząca), Łukasz Nowicki Niepowtarzalne wyzwanie dobiega końca. Gosia, Kasia, Janek, Rafał, Jacek i Sławek po przejściu Syberii, Kazachstanu, Izraela i Iranu w końcu docierają do klasztoru Monte Cassino, żeby złożyć hołd wielkim bohaterom polskiej historii. Na miejscu czekają na nich niespodziewani goście. 21:05 MEDYCEUSZE: WŁADCY FLORENCJI S.I - ODC. 5 POKUSA (MEDICI: MASTERS OF FLORENCE) Serial historyczny, dramat, 55 min, Francja, 2016 Reżyseria: Sergio Mimica - Gezzan Scenariusz: Nicholas Meyer Wykonawcy: Marek Ciunel Aktorzy: Dustin Hoffman, Richard Madden Cosimo przebywa na wygnaniu w Wenecji, a tymczasem sytuacja we Florencji pogarsza się z dnia na dzień. Albizzi rządzi jako despota miasta, obecnie zubożałego przez nieobecność Medyceuszy. Contessina, która została sama w pałacu, nie jest bezpieczna, a wygnany Cosimo jest zbyt zajęty bronieniem się przed weneckimi intrygami i próbami znalezienia sposobu powrotu do domu, aby pochylić się nad losem żony. Contessina spotyka się z Ezio Contarini, ukochanym z dzieciństwa, którego wciąż ma w pamięci. Odległość między małżonkami prowadzi Cosimo do pokusy - odkrywa, że zaczyna go pociągać niewolnica Magdalena. Wtedy właśnie, gdy Cosimo rozważa możliwość przejęcia Florencji siłą, z pomocą Mediolańczyków, okazuje się, że to właśnie informacje dostarczone przez Contessinę i Marco Bello pozwolą mu podjąć zwycięską decyzję. 22:15 HISTORIA W POSTACIACH ZAPISANA - EGIPT TUTANCHAMONA I RAMZESA II (RAMSS II, TOUTNKHAMON, L'ÉGYPTE DES PHARAONS) Film dokumentalny, 141 min, Francja, 2019 Reżyseria: Laure Delalex Wykonawcy: Marek Ciuniel, Stephane Bern Ramzes II, faraon faraonów, bohater kolejnego odcinka serii, to postać, która uosabia wielkość starożytnego Egiptu. Jego panowanie było wyjątkowe, prawie sześćdziesiąt siedem lat. Stefan Bern zabiera nas w podróż wzdłuż Doliny Nilu, której brzegi wciąż usiane są zapierającymi dech w piersiach zabytkami, takimi jak świątynie Abu Simbel, Karnak czy nawet Luksor. Tutanchamon urodził się zaledwie kilka dekad przed Ramzesem II. Krótkie panowanie nie pozwoliło temu młodemu królowi przejść do historii, a sławę zawdzięcza odkryciu, w 1922 roku, przez Howarda Cartera, jego grobowca wypełnionego niesamowitymi skarbami, największymi, jakie kiedykolwiek odkryto. "Historia w postaciach zapisana", to program francuskiej telewizji publicznej France Television, ukazujący znane postaci historii, w kontekście bogatego dziedzictwa kultury europejskiej. 00:50 AUSTERIA Dramat obyczajowy, 103 min, Polska 1983 Reżyseria: Jerzy Kawalerowicz Scenariusz według powieści Juliana Stryjkowskiego: Julian Stryjkowski, Jerzy Kawalerowicz, Tadeusz Konwicki Zdjęcia: Zygmunt Samosiuk Muzyka: Leopold Kozłowski Występują: Franciszek Pieczka, Wojciech Pszoniak, Jan Szurmiej, Ewa Domańska, Wojciech Standełło, Liliana Głąbczyńska, Szymon Szurmiej, Gołda Tencer i inni O filmowej wersji "Austerii" głośno było jeszcze w trakcie produkcji. Ekranizacja jednej z najwybitniejszych powieści Juliana Stryjkowskiego wzbudzała zrozumiałe zainteresowanie. Potem przyszła premiera w Chicago, polska premiera w czasie "Konfrontacji", wreszcie: Złote Lwy '84 - główna nagroda na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdańsku - Gdyni. Już pierwsze sekwencje dzieła Kawalerowicza wprowadzają widza w świat dla wielu nie znany lub zapomniany, świat, który odszedł bezpowrotnie. Jest nim kultura Żydów polskich - oryginalnej i hermetycznej społeczności o własnej filozofii, obyczajowości, religijności i niepowtarzalnym humorze. "Zawsze wydawało mi się, że tylko w Polsce można nakręcić odpowiednio reprezentacyjny film, poświęcony tej tematyce. Żyją tu jeszcze ludzie, którzy pamiętają ten zaginiony świat, pracują artyści, którzy mają jeszcze w oczach kształt wizualny zamordowanej cywilizacji, którzy słyszą jeszcze dźwięki i melodie tamtych czasów" - mówił w jednym z wywiadów Jerzy Kawalerowicz. "Austerię" okrzyknięto jednym z najważniejszych filmów polskich i najważniejszym, obok "Matki Joanny od Aniołów", w dorobku Kawalerowicza. Znakomite recenzje zebrał Franciszek Pieczka jako odtwórca głównej roli Taga. Bardzo podobały się również sugestywne zdjęcia przedwcześnie zmarłego operatora Zygmunta Samosiuka. "Dzięki niemu "Austeria" jest najlepiej sfotografowanym - oprócz "Doliny Issy" - filmem polskim ostatnich lat" - pisał branżowy "Film". Pojawiły się nawet głosy, że dzieło Kawalerowicza przewyższa swój literacki pierwowzór. Rok 1914. Pierwszy dzień i pierwsza noc I wojny światowej. Przy drodze do małego galicyjskiego miasteczka stoi karczma, tytułowa austeria, prowadzona przez starego, mądrego Żyda Taga. Znajdują w niej schronienie pierwsi uciekinierzy zagrożeni kozackim pogromem. Są wśród nich bogaci, wyemancypowani Żydzi z miasteczka, są i chasydzi - mistycy i fanatycy religii, niezdający sobie sprawy z tego, co się wokół dzieje. Na tle tej barwnej zbiorowości rysuje się wyrazista postać Taga, filozofa i wolnomyśliciela, mającego świadomość nadciągającej katastrofy. Pełen trzeźwego sceptycyzmu otacza wszakże ciepłem i serdecznością wszystkich, których jego austeria przygarnęła na tę noc. Przeczuwa, że z nadejściem dnia nadejdzie także zagłada. 02:45 EUGENIUSZ KWIATKOWSKI. MĄŻ STANU Film dokumentalny, 50 min, Polska, 2018 Reżyseria: Mirosław Bork Scenariusz: Mirosław Bork Zdjęcia: Andrzej Adamczyk Eugeniusz Kwiatkowski. Chyba nie ma w polskiej historii polityka i działacza gospodarczego z tak wielkimi zasługami dla rozwoju kraju. I mimo że większość słyszała o jego dokonaniach, nie ma drugiej postaci tak zapomnianej. Urodził się pod koniec XIX wieku niedaleko Zbaraża na Kresach, zmarł w 1974 w gierkowskiej Polsce. Był legionistą Piłsudskiego, brał udział w wojnie 1920 roku, scalał Polskę po zaborach, był ministrem i wicepremierem, rozwijał gospodarkę i dbał o polską monetę, przygotowywał do starcia z Niemcami, przeżył upokorzenie internowania w Rumunii, dramat śmierci syna w kampanii wrześniowej, euforię pierwszych lat po II wojnie światowej i klęskę realnego socjalizmu w stalinowskiej wersji. A potem 25 lat milczenia, skazania na polityczny i społeczny niebyt. I na sam koniec chichot historii - tuż przed śmiercią ekipa Gierka próbuje uczynić z niego swego patrona. Zmarł w 1974 roku, o czym komunistyczne gazety donosiły w kilku zdaniach na dalszych stronach. Skąd się wziął i na czym polegał fenomen człowieka, którego inicjatywy są do dzisiaj podstawą polskiej gospodarki? Dlaczego tak bezwzględnie wyeliminowano go z życia publicznego, mimo zasług, których nie zdołali zakwestionować nawet komuniści? Okres, w którym skupiają się wszystkie napięcia bogatego życia Eugeniusza Kwiatkowskiego, to czas pomiędzy rokiem 1945, kiedy wbrew wszystkim, motywowany chęcią pracy dla ojczyzny, zdecydował się na powrót do Polski, a rokiem 1948, kiedy ostatecznie usunięto go z życia publicznego, zabraniając wyjazdów na Wybrzeże i do ukochanej Gdyni. Ten krótki okres, skupiający w sobie wszystkie polskie dylematy, to podstawowa kanwa narracji.