TVP Kultura Piątek, 26.03.2021 08:30 KRONOS - PRZEMOC Dysk./wywiad/debata, 29 min, Polska, 2020 Wykonawcy: Piotr Nowak (prowadzący) W tym odcinku programu profesor Piotr Nowak wraz z zaproszonymi do studia gośćmi poddaje analizie pojęcie przemocy. Razem szukają odpowiedzi na pytania: czy przemoc jest tak samo nieodzownym składnikiem życia społecznego jak tlen? Kiedy odwołujemy się do przemocy? Czym jest przemoc prawa, a czym zaś pozaprawna nieusankcjonowana forma? Czy można zbudować skuteczną zaporę przeciwko przemocy i czy może nią być miłość? 09:10 SZKOŁA PODSTAWOWA (OBECNA SKOLA) Komedia obyczajowa, 97 min, Czechy 1991 Reżyseria: Jan Sverak Scenariusz: Zdenek Sverak Występują: Jan Triska, Zdenek Sverak, Libuse Safrankova, Rudolf Hrusinsky, Daniela Kolarova, Irena Pavlaskova, Ondrej Vetchy, Boleslav Polivka i inni Urodzony w 1965 roku reżyser Jan Sverak jest synem bardzo popularnego w Czechach aktora i scenarzysty Zdenka Sveraka. Już jako dziecko realizował pierwsze amatorskie filmy ręczną kamerą Super - 8. Ukończył słynną praską szkołę filmową FAMU, gdzie jeszcze podczas studiów zrealizował etiudę "Ropożerni" uhonorowaną Oscarem dla najlepszego zagranicznego filmu studenckiego. Jego debiutancka pełnometrażowa "Szkoła podstawowa" okazała się dziełem nad wyraz udanym i w 1992 r. otrzymała nominację do nagrody Akademii Filmowej w kategorii najlepszego filmu zagranicznego. Scenariusz "Szkoły" napisał Zdenek Sverak, który zagrał tam również jedną z ról. Od tamtej pory stale pisze dla syna i występuje u niego. Ich największym, jak dotąd, sukcesem okazał się nakręcony w 1996 r. "Kola", który zdobył Oscara, Złoty Glob oraz Grand Prix na festiwalu w Tokio. "Szkołę podstawową", która zapoczątkowała tak owocną współpracę rodzinnego duetu, osnuł Zdenek Sverak na wspomnieniach ze swego dzieciństwa, z czasów, gdy jako 10 - letni chłopiec uczęszczał do szkoły podstawowej na przedmieściach stolicy. Były to lata tuż po zakończeniu wojny, gdy ludzie żyli złudzeniami i oczekiwali spełnienia marzeń, które nie mogły się spełnić. Powszechna wówczas wiara, że właśnie nadeszła pora budowania systemu sprawiedliwości społecznej, a Czechosłowacja stanie się pomostem łączącym Wschód i Zachód, kumulującym na swym terenie zalety obu systemów, miała się rozwiać dopiero w 1948 r. w konfrontacji z polityczną rzeczywistością. Na tle powojennej euforii Sverakovie pokazali długi łańcuch konsekwentnie uszeregowanych epizodów, z których każdy ma swego bohatera. W rezultacie powstała barwna, soczysta i pełna humoru opowieść o rozbrykanych dzieciach, nauczycielach i rodzicach z peryferyjnej dzielnicy Pragi. Mimo "wspomnieniowego" podłoża, film nie rozmywa się jednak w rzewnej nostalgii, zachowując obiektywizm i werwę. Niemała w tym zasługa świetnych aktorów, których wsparli na ekranie występujący w epizodach koledzy z branży reżyserskiej: Jiri Menzel, Karel Kachya i Irena Pavlaskova. Praga, lata 1945 - 46.10 - letni Eda i jego kolega Tonda, uczniowie szkoły podstawowej, uczęszczają do klasy, w której kierownictwo szkoły zgromadziło największych łobuziaków i urwisów. Chłopcy prześcigają się w szalonych pomysłach i pewnego dnia doprowadzają swą nauczycielkę do rozstroju nerwowego. Znękaną niewiastę zastępuje nowy nauczyciel, Igor Hnizdo, który nadal chodzi w wojskowym trenczu i opowiada swym podopiecznym, że walczył na wszystkich frontach II wojny światowej. Surowy pedagog jest zwolennikiem żelaznej dyscypliny, często sięga po trzcinkę i ma wyjątkową słabość do płci pięknej. Choć trudno uwierzyć we wszystkie jego bohaterskie czyny, jego uczniowie jeszcze tego nie kwestionują. Przepadają za nauczycielem, podziwiają go, akceptują stosowane przez niego metody wychowawcze i nawet zaprzeczają, jakoby stosował kary cielesne. Hnizdo podkreśla zresztą, że pragnie przede wszystkim oddziaływać jako pozytywny przykład i nigdy nie twierdzi jednoznacznie, że opowieści o nim są najprawdziwszą prawdą. Eda obserwuje nauczyciela i porównuje go ze swym ojcem, który nie ma w sobie nic z bohatera, a przynajmniej tak się chłopcu zdaje. 11:00 RODZINA POŁANIECKICH - ODC. 6/7 ZDRADA Serial obyczajowy, 81 min, Polska 1978 Reżyseria: Jan Rybkowski Scenariusz: Andrzej Mularczyk, Bożena Hlebowicz na podstawie powieści Henryka Sienkiewicza "Rodzina Połanieckich" Aktorzy: Anna Nehrebecka, Andrzej May, Andrzej Chrzanowski, Teresa Lipowska, Jan Englert, Czesław Wołłejko, Bronisław Pawlik, Ewa Żukowska, Ewa Szykulska, Anna Milewska, Andrzej Seweryn, Leonard Pietraszak, Alicja Jachiewicz, Lucjan Fogiel, Andrzej Precigs i inni Lato przynosi wiele wydarzeń w życiu zaprzyjaźnionych rodzin. Marynia spodziewa się dziecka, stary pan Pławicki oddaje się uciechom wielkomiejskiego życia. Stanisław Połaniecki zostaje pewnej nocy z powabną Teresą Maszkową pod nieobecność pana domu. Po tej przygodzie pozostaje jednak Połanieckiemu niesmak i wyrzuty sumienia. Dochodzi do tragedii; Ignacy Zawiłowski, poeta, zarabiający jako kancelista u Połanieckiego, zastaje swą narzeczoną, pannę Castelli, w ramionach bawidamka, pana Kopowskiego. Młody człowiek strzela do siebie z rewolweru. 12:40 CMENTARZ ORLĄT Film dokumentalny, 39 min, Polska, 2002 Reżyseria: Andrzej B. Czulda Scenariusz: Tadeusz Krząstek, Andrzej Czulda Film historyczny o cmentarzu "Orląt Lwowskich". Miejsce to jest zwane Campo Santo - Cmentarz Obrońców Lwowa. To ta część cmentarza Łyczakowskiego, która zajmuje miejsce na stokach góry od strony Pohulanki. Mogiły kryją bohaterskich uczestników bitwy o Lwów w latach 1918 - 1920. Wśród pochowanych tam prawie 3000 żołnierzy, część to Orlęta Lwowskie, czyli młodzież szkół lwowskich. Film został zrealizowany w roku 2002. 13:30 SCENA TANECZNA - SALSA I TANGO Artystyczne/estradowe (widowisko), 25 min, Polska, 2021 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Wykonawcy: Aleksandra Dziurosz (prowadząca), Klaudia Carlos (prowadząca), Magdalena Skawińska - Wójcik, Michał Wójcik, Agnieszka Pawińska, Edyta Czagowiec, Adriana Drozdowicz, Maciej Duda, Eduardo Moreno, Tomasz Starzyk, Ruggiero Palombella W kolejnym odcinku "Sceny tanecznej" przeniesiemy się do Argentyny i na Karaiby. W programie wystąpią polscy artyści, którzy zafascynowani różnymi kulturami tanecznymi, wyspecjalizowali się w tańcach innych krajów. Zobaczymy tango argentyńskie, a także salsę kubańską, nowojorską i bachatę. W świat tańców innych narodów wprowadza widzów rozmowa Aleksandry Dziurosz i Klaudii Carlos. 13:55 SCENA TANECZNA - FLAMENCO I TAŃCE IRLANDZKIE Artystyczne/estradowe (widowisko), 25 min, Polska, 2021 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Wykonawcy: Aleksandra Dziurosz (prowadząca), Klaudia Carlos (prowadząca), Treblers, La Puerta Del Baile W tym odcinku "Sceny tanecznej" pozostajemy w obszarze europejskiej kultury tanecznej. Poznamy tańce irlandzkie oraz flamenco, zjawisko kulturowe związane z folklorem andaluzyjskich Cyganów. Wystąpią: zespół Treblers oraz La Puerta del Baile. 14:50 OSTATNIA LEKCJA Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2018 Reżyseria: Grzegorz Zariczny Scenariusz: Grzegorz Zariczny Historia licealistów z ostatniej klasy maturalnej (zdjęcia kręcono w XVI LO w Krakowie). Uczniowie muszą zmierzyć się nie tylko z najważniejszym egzaminem w ich życiu, ale również z codziennymi słabościami, marzeniami. Muszą również podjąć pierwsze ważne decyzje dotyczące wchodzenia w dorosłość. 16:00 BILLY WILDER: NIE PRZYNUDZAĆ! (NEVER BE BORING: BILLY WILDER) Film dokumentalny, 90 min, Niemcy, 2017 Reżyseria: Jascha Hannover, Andre Schäfer Dokumentalny portret Billy'ego Wildera - reżysera klasycznego okresu kina amerykańskiego, autora najzabawniejszych komedii, które przeszły do klasyki, m.in. "Pół żartem, pół serio" i "Bulwaru Zachodzącego Słońca". 19:00 REŻYSERZY S.II - ELIA KAZAN 10/10 SEZON 2 (THE DIRECTORS - ELIA KAZAN) Film dokumentalny, 44 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Lyndy Saville Cykl dokumentalny poświęcony najważniejszym reżyserom kina. W tym odcinku przyglądamy się sylwetce Elii Kazana, jednego z ważniejszych twórców Złotej Ery Hollywood. Reżyser wielkich, niezapomnianych filmów, takich jak: "Na nabrzeżach", "Tramwaj zwany pożądaniem", "Na wschód od Edenu". 20:00 WIECZÓR KINOMANA - WSTĘP DO FILMU - CZARNY PIOTRUŚ Dysk./wywiad/debata, 4 min, Polska, 2021 Łukasz Jasina rozmawia z krytykiem filmowym Łukaszem Adamskim o filmie "Czarny Piotruś" w reż. Milosa Formana. 20:05 WIECZÓR KINOMANA - CZARNY PIOTRUŚ (CERNY PETR) Film fabularny telewizyjny, 86 min, Czechosłowacja, 1963 Reżyseria: Milos Forman Scenariusz: Milos Forman, Jaroslav Papousek Aktorzy: Vladimir Pucholt, Ladislav Jakim, Pavla Martinkowa, Jan Vostrcil, Bożena Matuskova, Pavel Sedlacek Piotr pracuje w sklepie samoobsługowym - pracę tę załatwił mu ojciec, który chce, żeby syn zaczął zarabiać na swoje utrzymanie, poznał świat i ludzi. Kierownik SAM - u powierza mu pierwsze zadanie: ma śledzić złodziei sklepowych. Piotr zachowuje się nieporadnie: chodzi po sklepie, wpatruje się znacząco w twarze klientów. Kamera obserwuje każdy jego krok, każdy gest, nawet drgnienie powiek. Z tych luźnych obserwacji wyłania się portret bohatera. Jest to chłopak nieśmiały, niezdecydowany, nie bardzo jeszcze wie, kim chciałby być w życiu. Praca zupełnie go nie interesuje, woli zabawy i spacery nad wodą z młodą przyjaciółką, Pavlą. 00:20 TERAZ ANIMACJE! - KAPRYSIA Film animowany, 7 min, Polska, 2019 Reżyseria: Betina Bożek Scenariusz: Betina Bożek Krótki film animowany. Kaprysia, główna bohaterka filmu, to wymyślona przez reżyserkę planeta. Wszystko, co istnieje na Kaprysi jest nieoczywiste, chaotyczne, zmienia swoje kształty i właściwości. Wzajemne przenikanie i przeobrażanie form, zmiana miejsc istot i przedmiotów to słowa, jakie określają charakter filmu. Pomimo pozornego bałaganu, jaki panuje na planecie, jest to miejsce szczęśliwe, dominują w nim jasne i czyste barwy. Stworzony przez autorkę filmowy obraz dziwnej i bajkowej rzeczywistości jest eksplozją radości i surrealizmu. (opis producenta) 00:25 TERAZ ANIMACJE! - OJEZU Film animowany, 3 min, Polska, 2017 Reżyseria: Betina Bożek Scenariusz: Betina Bożek Wykonawcy: Betina Bożek Krótki film animowany. Film animowany "Ojezu" jest zarówno obrazem świata zauważonego, jak i wykreowanego przez autorkę. Rzeczywistość przedstawiona w filmie jest mocno naznaczona bezwładem, chaosem. Bohaterów animacji cechuje brak chęci do podejmowania jakichkolwiek działań, są bierni i obojętni, niezdolni do kreowania własnej rzeczywistości. Autorka przedstawia świat, który gubi swoje pierwotne kształty, traci swoją tożsamość. Wszystko to łączy tytułowe stęknięcie, czyli "o, Jezu", będące zarówno grymasem, westchnieniem jak i cichym szeptem rozpaczy nad własną niemocą. (opis producenta) 00:30 TERAZ ANIMACJE! - LINIE ŻYCIA (ONCE UPON A LINE) Film animowany, 6 min, USA, 2016 Reżyseria: Alicja Jasina Scenariusz: Alicja Jasina Krótki film animowany. "Linie życia" (Once Upon a Line) to historia o mężczyźnie, który prowadzi monotonne życie, póki nie spotka pewnej rudej kobiety. Wtedy jego świat staje do góry nogami - dosłownie i w przenośni. (źródło: europeanfilmfestival.szczecin.pl) 01:35 AVANTI (AVANTI) Film komediowy, 138 min, USA, 1972 Reżyseria: Billy Wilder Scenariusz: I.A.L. Diamond, Billy Wilder Aktorzy: Jack Lemmon, Juliet Mills, Edward Andrews, Gianfranco Barra Amerykański milioner, Armbruster - syn, jedzie do Włoch po ciało tragicznie zmarłego ojca. Na miejsu okazuje się, że Armbruster - ojciec zginął w wypadku samochodowym razem ze swoją wieloletnią kochanką Catherine, o której istnieniu Armbruster - syn nie miał pojęcia. Już w podróży poznaje on córkę Catherine, Pamelę. Na miejscu wita go kierownik hotelu, który prowadzi wszystkie sprawy związane z przeysłką zwłok, a trzeba załatwić mnóstwo formalności. Pamela i Armbruster na początku nie przepadają za sobą, ale to się stopniowo zmienia. 04:05 LATO MIŁOŚCI (SUMMER OF LOVE) Film dokumentalny, 44 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: Lyndy Saville Lato 1967 roku przeszło do historii jako "Summer of Love". Karnawał hipisów dał początek dużym zmianom w społeczeństwie. FIlm dokumentalny "The Summer of Love" powstał, żeby uczcić 50. rocznicę tych wydarzeń. Prezentowane są w nim kulisy głębokich przemian, licznych manifestów i występów artystycznych.